Nieuwe Langedijker Courant", van Zondag 17 Maart 1895.
Nieuwstij dingen.
het oordeel van sommigen, gaven beide zang-
vereenigingen zich weder geheel en toonden
weder een schrede verder te zijn gegaan op het
gebied van zangkunst. Yeel schoons werd te ge
nieten gegeven.
De opkomst was nog al gering en vindt mis
schien hierin haar reden dat de arbeid op het
veld weder in vollen gang is.
Alkuiaarsche Paascliteiitoonstelling.
Sedert 1880 houdt de Alkmaarsche afdeeling
der Hollandsche Maatschappij van Landbouw
ieder jaar vóór Pascheu eene tentoonstelling van
rundvee, wolvee en varkens, die langzamerhand
voor veehouders en kooplieden een onmisbare
markt is geworden.
Zij is ditmaal bepaald op Vrijdag 5 April,
en zal plaats hebben op het Doelenveld te
Alkmaar, door het gemeentebestuur welwillend
daartoe beschikbaar gesteld.
Ieder mag op deze tentoonstelling inzenden,
mits daarvan vóór of op Zaterdag 30 Maart
1895 aan den secretaris der afdeeling, den heer
H. Siebert Coster, te Alkmaar, kennis gevende.
Tevens moet bij deze opgave vermeld worden
naar welk nummer van het programma, dat
kosteloos verkrijgbaar is, men wenseht mede te
dingen. Aan prijzen wordt ongeveer een bedrag
van f 650 uitgeloofd en wel voor vier- en drie
jarige ossen, afgewisselde en niet-afgewisselde
vette koeien, vette kalveren, drie-, twee- en
eenjarige stieren, oude melkkoeien, twinters en
vaarzen, die na 1 Januari 1895 gekalfd heb
ben, kuispinken, oonschapen met of zonder
lammeren, Texelsche en vreemde rammen, beeren
zeugen mot biggen, benevens vette varkens.
Ter opluistering kunnen o. a. ook landbouw
werktuigen worden ingezonden.
De Nederlandsche slagershond zal door eene
jury van slagers uit de vette ossen en koeien
eene keuze laten doen van drie stuks, die met
het oog op de slacht het fijnst gemest zijn; door
de afdeeling zullen daaraan drie extra prijzen
worden toegewezen.
Er is aan deze tentoonstelling eene verloting
verbonden van 10.000 loten, ad vijftig cents,
die bij den secretaris-penningmeester bovenge
noemd verkrijgbaar zijn. De trekking zal plaats
hebben op Zaterdag den 6 April, des mid
dags te 12 uur.
Zooveel geld niet verlangd.
Een vreemd geval deed zich dezer dagen voor
bij gelegenheid van de inzate van een boeren
plaats te Nijevcen (Dr.)
Op een perceel land, dat geveild werd, boden
de liefhebbers tot f 800, welk bod ook de waarde
vertegenwoordigdetot ieders verwondering werd
eensklaps f3000 geboden.
Na beraad met de verkoopers maakte de fun-
geerende notaris aan het publiek bekend, dat
zijn principalen zooveel geld niet verlangden en
het bod niet aannamen.
Wanneer eindigt de 19e eeuw?
Als men deze vraag stelt, zal verreweg het
meerendeel der oppervlakkig denkende men
schen onmiddellijk antwoordenwel op den
31sten December 1899 des nachts om twaalf uur!
En toch is dit antwoord volstrekt niet juist.
In chronologische kringen is nooit strijd
ontstaan omtrent het tijdstip, waarop een eeuw
voleinnigd is, doch in het gewone leven geeft
het telkens verwarring.
De 19de eeuw eindigt niet den 31 sten
December 1899, doch op den 31sten Decem
ber 1900. Op het einde van het eerste jaar
der christelijke tijdrekening beschouwde men
het jaar 1 voltooid, terwijl men nimmer een jaar
0 rekende. Om dus te komen tot het cijfer,
dat het jaartal aanwijst, moet het jaar eerst
ten einde zijn; jaar 1 eindigde met 31 Decem
ber van dat jaar, 100 op denzelfden datum van
het jaar 100 en aldus zal het jaar 1900 eerst
op den 31sten December van dat jaar negentien
voltooide eeuwen aanwijzen.
het souper bijwonen, dat overvloedig genoeg was
voor een huiselijk maal, en door den edelen Mar
tens werd gebruikt, alleen ter wille van zijne doch
ter, die een fijn popje was en wel een weinig van
de poezie des levens mocht genieten. En toen hij
laat in den nacht door de donkere straten naar
zijn eenzaam buiten terugkeerde, verbaasde hij zich
er over, hoe lieden met eenige duizenden schuld
zoo ruim leven en zich zoo vroolijk voelen kon
den.
Sedert dien avond bezocht van Berckel zijn neef
Martens dikwijls, en kon zich bij die bezoeken over
tuigen, dat Laura's levenspad niet altijd met rozen
bestrooid was.
Toen haar vader en hare tante door het te niet
gaan hunner fabriek hun fortuin verloren, hadden
zij als verstandige menschen botje bij botje gelegd,
svoor korten tijd,« hadden zij tot elkander gezegd.
Immers, als de oude Van Berckel stierf, zou alles
wel in orde komen, niemand in Wiltenberg twij
felde daar aan, de heer Martens en zijne zuster
het allerminst. Hij toch was de eenige, die nog bij
den ouden menschenhater werd toegelaten, 't Is
waar, hij vertelde nooit hoe hij er ontvangen werd,
en hoe weinig dank hy meestal inoogstte voor zijne
mooie woorden en ijverige dienstaanbiedingen. Hij
werd bij hem toegelaten, dat was reeds veel, en de
vooruitzichten, die men voor hem op dit feit bouwde
waren oorzaak dat men minder hard oordeelde over
de royale levenswijze die de oude heer zich ver
oorloofde.
"Wien toch zou van Berckel anders tot zijn erf-
Nu onze 19e eeuw ten einde loopt en de
universiteit te Kopenhagen, „om misverstand te
voorkomen," in allen Deensche kalenders heeft
doenopneme „dat het jaar 1895 het 95ste is van
de 19e eeuw, die met den 31en December 1900
eindigt," herinnert de „Kopenhagener National
Tidende" aan het gebeurde bij de intrede van
de 19e eeuw.
Aan het Weimarsche Hof werd op den 31en
December 1800 een groot feest gegeven ter viering
van den aanvang der 19e eeuw. Te middernacht
zaten Göthe, Schiller, Schelling en Hendrik
Steffens daar in een zaal te zamen, waar de ge
boorte der nieuwe eeuw door deze groote geesten
met een glas champagne gevierd werd. Steffens
die van dit feest verslag gaf, vertelt ook hoe
reeds op 31 December 1799 verscheidene per
sonen den overgang der eeuw gevierd hadden,
en in de gepaste stemming het slaan van
middernacht hadden verbeid, terwijl weer ande
ren zich over de vergissing braaf vroolijk maakten.
Steffens voorzag reeds toen, dat de verwar
ring bij het einde van elke eeuw zou terugkee-
ren. Het is vreemd, schreef hij, dat men steeds
opnieuw, op grond van de verandering der cijfers,
het einde voor den aanvang beschouwt, en ver
geet dat de nul eerst door de eenheid die voor
afgaat beteekenis erlangt.
Rekenkunstig is de quaestie zeer duidelijk,
maar toch is het zeer verklaarbaar, dat deze
theorie op den achtergrond gedrongen wordt door
de verschijning der nieuwe cijfers, waardoor
men het begin der 20e eeuw aan het verschij
nen van het getal 1900 verbindt.
Op 1 Januari 1901 (den eersten dag der 20e
eeuw) zal menigeen deze eeuw weer als oud
voorkomen, maar nog vreemder zal het onzen
kindskinderen toeschijnen, als zij de nieuwe 1000
eerst kunnen aanvangen, nadat zij reeds gedu
rende 12 maanden het jaartal 2000 hebben ge
schreven.
De te Heerhugowaard bestaande afdee
ling der Hollandsche Maatschappij van land
bouw heeft in hare laatst gehouden vergadering
zich tegen de invoerrechten op granen en
derhalve tegen de motie-Dobbelmann verklaard.
Hiervan zal kennis gegeven worden aan het
hoofdbestuur met de mededeling, dat het hare
overtuiging is, dat een dergelijke bescherming
van den landbouw niet is een algemeen belang.
De gemeenteraad heeft als onderwijzeres in de
handwerken aan school no. 1 benoemd mej. N.
Hes en aan school No. 2 mej. Basjes—Slot.
In de gemeente Heerhugowaard circu
leert ter teekening een adres aan den minister
van waterstaat, handel en nijverheid ter ver
krijging van een personenhalte op de ontworpen
spoorbaan Heerhugowaard-Hoorn, alwaar den
Middenweg zal doorsnijden. Afschriften ter ken
nisneming zullen aan verschillende corporatiën,
aan den heer A. P. de Lange, lid der Tweede
Kamer, en den heer J. Breebaart Kz., lid der
eerste kamer, worden gezonden met verzoek om
betuiging van adhaesie. Het adres zal vanaf den
14 dezer gedurende acht dagen ter teekening
liggen ten huize van den heer H. Tauber.
Zondag, den 10, en Dinsdag, den 12 dezer,
gaf de rederijkerskamer „Harmonie" hare laatste
uitvoering in dit seizoen bij den heer D. Pijper
voor een goed opgekomen pubiek. De uitvoering
der stukken „Een huwelijkschaanzoek," zeer
goed geschreven door het kunstlievend lid, den
heer H. C. Schoevaart, „Stille Jan," door A.
Wijnstok, en „Een warm uurtje," door J. G.
Boursse, mag bijzonder goed geslaagd genoemd
worden.
Tot onderwijzer te Oudorp is benoemd
de heer S. Beijer, onderwijzer te Houten.
De motieGerritsen, betreffende arbeids
duur en loonsbepaling is Vrijdag 11. door de
Tweede Kamer verworpen met 38 tegen 36
stemmen.
De Tweede Kamer heeft Donderdag de Ge
weren-wet met 54 tegen 31 stemmen aangeno
men.
genaam benoemen In vroeger jaren, toen de zoon
van zijn eenigen broer nog bij hem inwoonde, be
hoefde men daar r.iet naar te vragen hij had het
kind lief alsof het zijn eigen was. Maar de aardige
krullebol werd een vroolijke jonge man, met wat
meer wilde haren dan zijn oom lief was, en eens
op een dag, na een twist, het was helaas niet
de eerste tusschen hen beiden, scheidden zij
voor goed. Zelfs toen hij, jaren daarna, onverzoend
stierf, weigerde de oude heer zijne weduwe en zijn
zoontje alle hulp. Geen wonder dus, dat de heer
Martens en zijne zuster die beiden geheel hadden
geschrapt van de lijst der erfgenamen. Zij konden
ook niet weten, dat de jaren van toorn van den
ouden man hadden verzacht, en dat in de lange
uren van eenzaamheid de vraag dikwijls bij hem
was opgerezen, of hij niet te hard voor zijn vroo-
1 ijken neef was geweest. Maar schuld bekennen
en goed maken lag niet in Van Berckel's aard, en
bovendien, zooals hij het uitdrukte, hij wilde zijn
omgeving niet vergrooten door er nog een persoon
meer aan toe te voegen, die op zijn dood wachtte
en op zijn geld aasde. En toch, toen zijn testament
geopend werd, bleek het, met wien zijne gedach
ten in het laatst van zijn leven waren bezig ge
weest, en tevens welk een streep door de rekening
van den heer Martens werd gehaald. De toorn van
dezen waardigen man moet dien avond onbeschrij
felijk zijn geweest, en kon ter nauwernood door
zijne zuster tot bedaren worden gebracht.
»Wij staan voor een fait accompli,had zij ge
zegd, sonze berekeningen zijn mislukt, maar daar-
De menschen zijn nu al zoo blij, dat de
winter gepasseerd is. Eeu blik op 't onderstaande
vers, uit 't jaar 1667 zal hen echter doen zien,
dat men geen hei moet roepen eer men over de
brug is.
Om Gods groote wonder ende kragt,
Doen helpen Onthouden in gedagt.
In January Sestien-hondert-Seven-en-Sestig,
Doen Vroor en het Sneeuwde zeer heftig;
Stijf sos Weeken stont de Vaart geheel stil,
Drie weeken voer men weer geheel na wil
Het voornaamste dat hier wort genoteert,
Is dat 'er zo veel Ys kwam in de Peert.
NOTA.
De 16 Meert begon 't weer hart te Vriesen,
De 17 moesten de Vissers de wins verliesen,
De 18 liep veel Volk voor de Laag op 't Y,
De 19 passeerde men van d' een tot d'ander zy.
De 20 boodt Weer en Wind nog wynig socn,
De 21 leek of Weer of Wind anders wou doen.
De 22 was de Wind weer felder aan 't Priesen,
De 23 begon 't Ys door de Son hart te verliesen.
De 24 al Vriesende verloor 't Ys zyn kragt,
De 25 zyn 'er veel over 't Y gegaan met voor-
[dagt.
De 26 liepen 'er nog drie van Stee over 't Y,
's Namiddags zylde den Schuyten de Stad voorby
De 27 heeft d'Ooste wint 't Ys op Pampus hoog
[geset.
De 29 was het vaaren daar over nog wel belet.
De 30 kwamen eenige daar over Vaare en Loope
[mee,
De 1 April liepen nog Persoonen op Zuider Zee.
De 2 dito is in 't Val een Schip door het Ys
[vast gehegt,
Dit is Genoteert van M. T. de Lootsen haar
[Knegt.
In de Volksstem, het nieuwe orgaan van
den heer J. de Koo, worden de arbeiders aan
gespoord zich met kracht te doen gelden ter zake
van het kiesrechtvraagstuk. Dat er iets moet
gedaan worden, voelt men in de arbeidskringen
maar wie het doen zal, wat er moet gedaan
worden en wanneer men het zal doen, staat niet
vast.
De Volksstem meent, dat er bijna geen ver
schil kan bestaan nopens hetgeen gedaan moet
worden. Er moet een algemeene adresbeweging
op touw worden gezet. Eerst wanneer de hon
derdduizenden die kiesrecht vragen, zich bij
adres gewend hebben tot de koningin-regentes,
van wie die nieuwe kieswet formeel moet uit
gaan, zal er een eind komen aan het geloof in
de onverschilligheid van den Nederlandschen
werkman ten opzichte van kiesrecht, en zullen
betoogingen, meetings en vergaderingen die tot
dusverre gehouden zijn, zonder dat zij op iemand
veel indruk vermochten te maken, beteekenis
krijgen. Een volk toch, dat niet eens zich weet
te vereenigen om iets te vragen, om aangaande
zijn wenschen, zijn gevoel van recht en billijk
heid, getuigenis af te leggen, heeft het minst
het recht om over aangedaan onrecht te klagen.
De honderdduizenden richten zich tot de
Koningin-regentes, met hun klacht, hun ver
zoek, hun bede of hun eisch om recht al
naar hunne politieke richting hun dezen of ge
nen vorm van spreken voorschrijft.
Want een algemeene adresbeweging voor uit
breiding van kiesrecht kan in Nederland slechts
slagen, als elke partij of groep volkomen vrijheid
van formuleering behoudt.
Na daarop te hebben aangetoond dat men zich
vooraf nopens den vorm zou kunnen verstaan,
beantwoordt het blad. de vraag van wien het
sein tot zulk een actie behoort uit te gaan. Er
bestaan drie groote arbeidersvereenigingen, die
het initiatief kunnen nemenhet alg. Ned.
Werkliedenverbond, de oudste, maar tevens de
kleinstePatrimonium, de grootste, en de Ned.
Kath. Volksbond, de jongste. De laatste beiden
vertegenwoordigen verreweg 't grootste aantal
arbeiders die bij de vereenigingen zijn aange
sloten. Welnu, waarom zou de oudste of de
talrijkste vereeniging de beide anderen niet tot
zich roepen, teneinde tot gemeenschappelijke
actie te besluiten, terwijl het Alg. Ned. Werkl.
verbond daarna zich zou kunnen wenden tot de
om moeten wij den moed nog niet verliezen. Wij
moeten zoo spoedig mogelijk op een goeden voet
komen met onzen neet Van Berckel.«
»Ik wil hem nooit in mijn huis zien,« was de
heer Martens losgebarsten.
»Dat zou al heel onverstandig zijn. Bedenk dat
hij ons lot in handen heeft, dat wij. als 't ware
van zijne genade afhangen. Laat mij maar mijn
gang gaan.«
En de heer Martens, die zich van het meerdere
verstand zijner zuster volkomen bewust was, liet
haar handelen zooals zij goed vond.
Men zegt, dat de weduwe, die er nog zeer goed
uitzag, in den aanvang het denkbeeld van op hare
jaren nog eene verovering te maken zoo ver niet
van zich afstiet, maar toen zij Van Berckel beter
leerde kennen, verwierp zij dit plan geheel. Die
stille, eenvoudige burgerman, met zijne vaste be
ginselen, welke zij niet begreep, maakte haar een
weinig onrustig. Wat zou hij, die den toestand van
hunne zaken beter dan iemand kende, van hunne
levenswijze denken?
Haar broeder vatte de zaak luchtiger op. »Hij
zal er niet op letten,meende hij. »Gy moet be
denken, hoe de man heeft geleefd. Hij is letterlijk
aan niets gewend, en als hij zich al mocht verba
zen over onze wijze van leven, zal hij dat toch
nooit durven toonen, uit angt dat iemand hem zal
verwijten, dat hij niet weet hoe het hoort.«
't Is waar, hij heeft niet veel zelfvertrouwen.
Maar dat kan veranderen. De Wiltenburgers zijn
al mooi op weg, hem het hoofd op hol te maken.®
zeer jeugdige Soc.-dem. Arbeidersvereeniging om
met haar voor de radicale, liberale en parlemen
tair-socialistische arbeiders een gemeenschappe
lijk adres te ontwerpen en in elk geval de sa
menwerking te regelen P
Eigenlijk had de beweging onmiddelijk moe
ten worden voorbereid na de stemming over de
wet Tak. Maar dat is verzuimd. De tijd is ech
ter nog niet te ver verstreken, om een indus-
triëele Ned. beweging op touw te zetten en haar
tot een resultaat te brengen, nog voor de wet
de kamer heeft bereikt.
„Door eendracht krachtig aldus besluit de
Volkstem zij vooral de leus van hen die zoo
weinig te verliezen hebben in de stoffelijke we
reld van hen, wier moreele fout, de tweedracht
wel de hoofdzaak is van den in zoo menig op
zicht ellendigen toestand, die hen met bitterheid
vervult. Voor een goed deel, de arbeiders mogen
het niet vergeten, hebben zij, als partij in staat
en maatschappij, hun eigen lot in handen."
Naar gemeld wordt, is de beker dien Jaap
Eden uit Hamar heeft medegebracht, de prijs
van den koning van Zweden, een prachtstuk
van zilversmeedkunst.
Hij is 44 cM. lang.
De voet is keurig bewerkt. De beker zelf
wordt gedragen door vier massief zilveren vrou
wenbeelden, is versierd met verschillende wa
pens die er in gegraveerd zijn en heeft twee
opschriften en wel: „H. M. Kongens Praemie",
waarboven de koningskroon en aan de andere
zijde „Vod Shaite-Kuplóbet i Hamar 23 i 24
Februari 1895."
Boven op de deksel staat de faam, een krans
in de hand.
Wat de kampioensmedaille aangaat, geen der
medailles in Jaap's bezit heeft zoo'n prachtigen
stempel. Ook is de idee iets vreemds, daar de
eigenlijke medaille is gevat in een gouden lau
werkrans, die volkomen zuiver is afgewerkt.
Aan het lint zit een gesp, waarop staat: „Ver-
dens Mesterakab", terwijl op de medaille in
rond8chrift is aangebracht: „Hamar idr Actsfo-
rening."
Verder heeft Jaap nog drie kleine gouden en
een idem zilveren medaille gewonnen, allen op
denzelfden stempel geslagen, doch zonder lau
werkrans er om.
Het Comité ter bevordering van landbouw
belangen in Holland's Noorderkwartier heeft een
paar staten van opbrengsten en uitgaven van
twee verschillende landbouwbedrijven, respectie
velijk gelegen in de beste gronden van Noord-
Holland, te weten in den IJpolder en den pol
der Waard en Groet, aan h.h. Leden der Staten
Generaal verzonden. De cijfers zijn aan de wer
kelijkheid ontleend.
Met een en ander wordt aangetoond, dat de
landbouw zelfs op de beste gronden niet meer
loonend is.
Het zendt die gegevens om het bewijs te leve
ren, dat graanrechten noodig zijn om het land
bouwbedrijf voor totalen ondergang te bewaren.
Dit te verhoeden, acht het een Nationaal
belang
1°. omdat daar de invoer van buitenlandsch
graan zal worden beperkt en alzoo een einde
zal worden gemaakt aan de staatshuishoud
kundige fout, die ons volk begaat, wanneer
het zijn eerste en noodwendigste levensbehoef
ten koopt van buitenlanders, bij wie het niet
met zijn arbeid kan betalen
2°. omdat anders eene algeheele depreciatie onzer
gronden, hypotheekonderpanden en pachtprij
zen onvermijdelijk volgen zal
3°. omdat al onze eigengeërfde boeren en pach
ters noodwendig geheel en al moeten verar
men en spoedig gebrek zal zijn aan land
bouwers met eenig bedrijf-kapitaal
4°. omdat anders de opbrengsten van den land
bouw gestadig zullen verminderen en het
aantal hectaren bebouwde gronden voortdu
rend zal afnemen en gedeeltelijk braak lig
gen
5°. omdat anders de zuivelproducenten onder
de landbouwers, die nu reeds van over-
groote productie van boter en kaas, geducht
heb! en te lijden, in hun bestaan voortdurend
sik geloof,zeide de heer Martens, en hij keek
zijne zuster met een buitengewoon slimme uitdruk
king in zijne oogen aan, sik geloof dat hij hier in
huis wel naar iets anders te kijken heeft, dan naar
onze wijze van huishouden.®
»Gij verbeeldt u altijd, dat ieder die hier aan
huis komt, noodzakelijk doodelijk van Laura moet
worden,® sprak mevrouw van Aertsen, »Ik geloof
dat de man niet aan haar denkt.«
sDat heb ik dan wel anders gezien. Als Laura
de kamer binnen komt, heeft hij oor noch oog voor
iets anders en het slimme ding weet ook wel wat
zy doet.«
Gij zult toch niet beweren, dat zij verliefd op
hem is
Martens haalde de schouders op. »Bat kan mij
niet schelen.® zeide hij. sZij is een verstandig meisje
en zal zich nooit door een dwaze inbeelding laten
leiden, een keus te doen, die voor haar leven be
slist. Zij zal heel goed inzien, dat dit het beste
eind is van die andere zaak, die wij toch geen van
beiden wenschen.
Wordt vervolgd.
