NIEUWE
Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
rata WelelMt tor CIROONMz,
N°. 2.
Zondag* 12 Januari 1896.
5 e Jaargang.
40-jarige ambtsvervulling
Plaatselijk Nieuws.
13
N i euwstij ri i ngei 1
LAIGEDIJKER COURANT,
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordscharwoude, Oudkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk
per drie maanden 50 ct., franco p. post GO ct.
UITGEVER:
J. II. KEIZER.
BUREEL:
üToordschérwoinle.
PRIJS DERA BYERTENTIËNs
Van 15 regels M< ct., elke regel meer t» ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
als burgemeester der gemeente Noordscharwoude.
Nog slechts enkele uren scheiden ons van
den datum, waarop het hoofd der gemeente,
de heer C. Kroon Mz., zijn 40-jarig jubileum
viert als burgemeester der gemeente Noord
scharwoude.
Dit is voor ZEd. Achtb. een hoogst gewich
tige dag.
Doch een feit van' groote beteekenis tevens
voor onze gemeente.
"fHet is de dag waarop uitspraak zal worden
gedaan, of hij goed was en rechtvaardig, of
wel een gewone figuur, braaf maar onbetee-
kenend.
't Zijn de jaren geweest waarin hij zijn
geestelijke kracht heeft kunnen ontwikkelen,
waarin hij zich heeft kunnen geven, waarin
hij heeft kunnen toonen de op zijn schouders
gelegde taak met ernst en nauwgezetheid te
vervullen.
Wij zijn overtuigd dat ZEd. Achtb. de vraag
durft stellenZegt eens, heb ik geleefd voor
mijzelven of voor u? Heb ik uw vertrouwen
verbeurt door het verrichten van daden in
scherpe tegenstelling met uwe hélar.gen of
mag ik aanspraak maken op uwe achting?
Heeft mijn arbeid vruchten gedragen of heb
ik zorgeloos daarheen geleefd?
Wij burgers van Noordscharwoude moeten
antwoorden op die vraag.
Niet zoozeer is het oordeel afhankelijk van
de daden die door ons worden verricht, doch
in de meeste gevallen worden wij getoetst naai
de positie die wij innemen in de Maatschappij.
En niet één betrekking is zoo zeer aan de
critiek van een geheele gemeente onderworpen
dan het ambt van burgemeester.
Men heeft zoo weinig begrip van de werk
zaamheden op de secretarie, van de omvang
rijkheid der taak die rust op de schouders van
het hoofd eener gemeente.
Men is zoo weinig bekend met de velé moei
lijkheden die een raadsbesluit moeten vooraf
gaan, die moeten worden overwonnen voordat
aan 'de roepstem van de burgerij gehoor kan
worden gegeven.
Doch na jaren van arbeid, wanneer de in
vloed van één persoon op de geheele gemeente
zijn stempel heeft doen drukken dan pas is
men gerechtigd een oordeel uit te spreken.
Dan is het geoorloofd verband te zoeken
tusschen het aantal jaren die zijn gewijd aan
den bloei en de welvaart van de gemeente en
hetgeen tot stand is gebracht.
Welnu, men moge oordeelen over den ar
beid, dien is verricht door onzen burgemees
ter, den heer C. Kroon Mz.
Men moge navorschen wat door hem is ver
richt in zijn 40-jarige loopbaan als hoofd der
gemeente Noordscharwoude.
Men moge nagaan, in wefke richting door
hem is gestuurdwatdoor hem voor het
beste werd gehouden.
Men vrage eveneens gerust naar de belan
gen waarvoor hij werkte, want de feiten die
voor ons liggen zeggen ons: Zijne belangen
waren ook onze belangen.
Men oordeele.
Den 12 Januari 1856 ontving ZEd. Achtb.
op 33-jarigen leeftijd "zijne aanstelling als bur
gemeester en aan de gemeente gaarne een
modern karakter gevende, werd op zijn voor
stel In 1859 de stompe toren afgebroken en
daarvoor in de plaats een houten spits geplaatst,
wat veel tot versiering van het kerkgebouw
bijdroeg.
Den 18 Dec. 1865 werd de spoorlijn Haar
lem-Helder feestelijk ingewijd. Aan de vele
bemoeiingen, in de eerste plaats aan den ge-
achten jubilaris, en de Heeren H. Koomen,
vroeger burgemeester der gemeente Winkel
en H. R. de Meer, vroeger burgemeester der
gemeente Schagen, is het te danken, dat het
aanvankelijk plan, den spoorlijn langs de dui
nen te leggen, werd opgegeven en besloten
werd aan de oostzijde van Langedijk den
spoorweg aan te leggen.
Na ruim 7 jaren onvermoeid er voor ge
werkt te hebben, zagen zij dan ook hun
moeite met den besten uitslag bekroond.
Men ga eens na van welken grooten invloed
dat is geweest op den bloei en de ontwikke
ling van den landbouw in deze streek.
Nu volgen eeu reeks van jaren waarin door
ZEd. Achtb. onvermoeid werd voortgegaan ver
beteringen te brengen op velerlei gebiedwaar
in hij toonde te willen voorzien in de behoef
ten van zijne burgers.
In 1866 werd de Laanweg, in de wandeling
Laanderweg gènoemd, toen nog een zandweg,
begrind en in den toestand gebracht zooals hij
thans is.
In 1869, bij een hevigén storm, werd de
torenspits, van hout opgetrokken, weggeslin
gerd en werd besloten tot de stichting van
een nieuwen toren.
In 1870, alweder door bemiddeling van den
burgemeester, werd een geheel nieuw school
gebouw met onderwijzerswoning gebouwd en
werden de lokalen ruim en gezellig ingericht
terwijl de gebouwen werden voorzien van
bliksemafleiders.
1871 kenmerkte zich door een feit dat voor
den handel van grooten invloed was en een
tijdperk van bloei deed openen.
In dat jaar werd nl. de nieuwe waterweg
in gebruik genomen, tot het vervoer van
groenten naar het station Noordscharwoude,
waardoor de verzending op minder kostbare
en gemakkelijker wijze voortaan kon geschieden.
In datzelfde jaar werd ook het raadhuis ge
sticht.
Nadat gebleken was dat de oude Sluis door
ondiepte en bouwvalligen staat niet meer aan
het doel beantwoordde, werd in 1875 een ge
heel nieuwe sluis gemaakt.
In 1879 werd de dorpsstraat vernieuwd, en
tot nog toe uitstekend onderhouden, terwijl
ZEd. Achtb. tevens zorgde dat in datzelfde
jaar de zoozeer gewenschte straatverlichtingr
tot stand kwam.
Kwam er nu een tijdperk van rust of beter
kenmerkten zich de jaren van 1880—1890 niet
door bijzondere gebeurtenissen, een grootsch
plan ontwikkelde zich echter langzamerhand
bij den jubelaris dat echter niet tot werke
lijkheid is mogen komen.
't Is allen ingezetenen bekend, dat wij hier
mede de verbinding door een zijlijntje met de
hoofdlijn van den Hollandschen IJzeren Spoor
weg op het oog hebben.
Dat plan was ingewikkeld. Wij hebben een
kijkje mogen nemen op de schetskaart, een^~'
teekening, zooals bij oventueele tot standko-
ming de lijn zou worden gelegd, maar de wijze
waarop, dat plan is uitgewerkt, dwingt ons
bewondering af.
Dat hiermede ZEd. Achtb. een groote illu
sie is ontnomen, behoeven wij niet te verzwij
gen, en dat dit plan schipbreuk leed en afstuitte
op de inzichten en meeningen van anderen
is genoegzaam bekend, doch alleen daarom
had men het hoofd der gemeente mogen eeren
en hoogachten, omdat hij het bewijs leverde de
belangen zijner gemeente, de welvaart zijner
burgers, steeds in het oog te houden en
trachtte te bevorderen.
Een belangrijk feit in zijn bestuur van 40
jaren kan tevens heeten de oplossing der
tiendenkwestie.
Door den aankoop van die heerlijkheid of
ïvdit tiendenrecht, waarvoor 7 jaren lang een
j moeielijke administratie is bijgehouden door
?ZEd. Achtb., in zijn kwaliteit tevens als se
cretaris der gemeente, heeft hij mede de hulde
van zijne burgers verdiend.
Dat hot goed was ingezien, de tiendenkwes,
|tie door aankoop van dit recht uit den weg
te ruimen of liever op te lossen, blijkt wel
hieruit, dat, zonder dat daarvoor groote gel
delijke offers worden govraagd van de inge
zetenen, de tiendheffing over een tijdvak van
25 jaren voor de gemeente zal vervallen.
Als blijk van waardeering en dankbaarheid
ontving ZEd. Achtb. dan ook van zijne ge-
'meente een cadeau met toepasselijke inscriptie.
Onwillekeurig roepen wij bij het noemen
dezer feiten herinneringen terug uit de dagen
van inspanning, die gewijd warén aan de be
langen van de gemeente, van heel de burgerij.
En niet alleen voor onze gemeente en voor
de gemeente Oud-Karspel, heeft hij als burge
meester geleefd en gewerkt, maar ook aan
het Ambacht van West-Friesland, genaamd
Geestmer-Ambacht, heeft hij zijn beste krach
ten gegeven.
Een waardige belooning kon 't dan ook
heeten toen ZEd. Achtb. de hooge onderschei-
'tiïng te bëurt viél, benoemd te worden 'tot
Ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Bij zijn ambten als burgemeester en secre
taris van deze gemeente, burgemeester van
Oud-Karspel, Dijkgraaf van voornoemden pol
der, Hoogheemraad van de uitwaterende slui
zen in Kennemerland en West-Friesland, Hoofd
ingeland van de Hondsbossche en Duinen tot
Petten, wijdde deze hoogst verdienstelijke
man zich tevens aan de belangen van plaat
selijke instellingen, tot de instandhouding
waartoe hij in de kracht van zijn leven vèel
heeft bijgedragen.
Dit zijn feiten die spreken.
Wij groeten U, burgemeester van Noord
scharwoude, als een man van beschaving,
goeden wil en helderen blik.
Dat gij «de overtuiging zult hebben verkre
gen, wanneer deze gedenkwaaidige dag ach
ter U zal liggen, dat Uwe geheele gemeente,
de geheele burgerij dankbaar zal zijn gestemd
voor de weldaden, door U aan haar bewezen.
Dat zij Uw loon voor Uw veel omvattenden
arbeid van 40 jaren.
Burgers van Noordscharwoude,
Feestelijkheden zullen, op uitdrukkelijk ver
langen van ZEd. Achtb., niet plaats hebben.
Dit pleit voor den eenvoud van den hoog-
geachten jubilaris.
Op hoogen leeftijd hebben stoffelijke gaven
gedeeltelijk haar waarde voor ons verloren.
Maar dat uit den boezem der gemeente den
jubilaris een nederige hulde wordt gebracht,
is eeu plicht, dio wij niet mogen verzaken,
opdat door de burgerij daadwerkelijk worde
getoond en erkend, dat zijn bestuur onze ge
meente welvaart heeft gebracht.
Toont" uwe instemming met dit heugelijk
feit en lever daarvan in de eerste plaats liet
bewijs door do nationale driekleur te laten
wapperen van uwe woning.
Gij doet het voor uw hoogsten burger, die
zijn ambt aanvaardde met de overtuigingt
ls niet noodig dat ik leef; wel. dat ik mijn
plicht doe.
Loop der Bevolking gemeente OUDKARSPEL
over 1895.
Op 31 Dee. 1894. 1553 pers. als 788 M. 765 Y.
In 1895 geboren
41
28
Ingekomen
73
37
36
1667
853
814
In 1895 overleden
23
14
9
1644
839
809
Vertrokken
103
46
57
1541 pers. als 793 M. 748 '7.
Waarvan in de kom 684 M. 671 V.
Buiten de kijm 109 77
Als boven 793 M. 748 V.
1 Levenloos aangegevene, Mann. geslacht.
9 Huwelijken voltrokken als 7 tusschen jong
mens en jongedochters, 1 tusschen weduwnaar
enjongedochter, 1 tusschen weduwnaaren weduwe.
Godsdienstige Gezindheid
Nederd. Hervormden 1183.
R. Cathol. 302.
Lutersch 3.
Doopsgez. 21.
Geref. gezindh. 14.
Chr. Geref. 3.
Geen 3.
1541.
Op het Hulppostkantoor te ZUIDSCHAR
WOUDE werden gedurende de maand Decem
ber 1895 in de Rijkspostspaarbank 69 inschrij
vingen behandeld tot een gezamenljjk bedrag
van f797.55, 19 terugbetalingen hadden plaats
ter waarde van f2180.54, het getal boekjes werd
met 2 vermeerderd, zijnde het laatste genom-
merd 6682.
De aanvaring van de „Salak."
Omtrent de aanvaring van die mailboot van
de „Rotterdamsche Lloyd", die, gelijk men weet,
to Lissabon is binnengeloopen, ontleent de N.
Ilott. Ct. aan een particulieren brief van een
der officieren het volgende:
Donderdagavond om acht uur had ik wacht te
kooi en om twaalf uur zou ik de hondewacht
hebben. Tot tien uur had ik aan mijn broer op
Lombok zitten schrijven, en tegen halfelf ging
ik naar kooi, viel spoedig in slaap, droomde,
toevallig zalig van vroegere tijden enwerd
om halftwaalf wakker door een geweldigen schok.
Dadelijk daarop klonk een hartverscheurend ge
gil om hulphet had veel weg van beestenge-
huil en niets van menschelijke stemmen. Haar
het waren dan ook de vreeselijkste kreten van
in doodsgevaar verkeerenden. Er uit te springen
en door het patrijspoortje te kijken, was het werk
van een oegcnblik. Vlak voor don boeg zag ik
een stoomboot die wij hadden aangevaren
verder was alles dik van mist. In een minimum
van tijd was ik aangekleed, ik legde mijn zwem
gordel klaar en vloog naar de brug. Daar zag
ik juist de andere boot vrjjkomen met een reus
achtig gat van 16 voet in de midscheeps, gaande
tot den boom van het achterluik. Aan dek was
het een allerverschrikkelijkste herrie, mannen in
onderkleederen, blootshoofs, liepen daar woest
schreeuwende rond. Gelukkig bleven enkelen
kalm. De kop van de Salak begon langzaam te
zinken, en na peiling bleek er veel water in do
piek te zitten. De eerste machinist, een kranige
kerel, en de timmerman onderzochten inderhaast
de schadeaan stuurboord een scheur van pl.
m. 6 el en een gat waar het water buitenboord
als een waterval in hep. Een paard had er met
gemak door gekund Ik blies verzamelen en riep
zoo krachtig als ik kon „Sloepen te water