„Nieuwe Langedijker Courant", van Zondag 19 Januari 1896.
In de vergadering van het Departement
tot Nut van 't Algemeen te OUD-KARSPEL,
in de zaal van den heer O. Slotemaker, trad
jl. Donderdagavond, als spreker op, de heer
Sinninghe Damsté, voor een zeer klein publiek.
Onder eene stilte, waarin men, zooals de loco
voorzitter in zijn woord van dank en hulde aan
den spreker, terecht opmerkte, een speld zou
kunnen hooren vallen, volgden de weinige aan
wezigen den begaafden spreker bij zijne boeiende,
pittige, stof tot [nadenken gevende redevoering
over „Uit en thuis" of „de hooge waarde van
het huiselijk leven."
Wie er niet geweest zijn, hebben ozoo veel
gemist.
ZUCHT TOT PROEPNEMEN.
De „Haagsche Ct." schrijft
Te Leiden brandt al meer dan een jaar gas
gloeilicht in de straatlantaarns en te 's-Graven-
hage, op groote schaal, bijna even lang.
Thans gaat de „Imperial" te Amsterdam er
een proef mede nemen.
Verbeeld u eens, dat alle ingenieurs achter
eenvolgens de stoommachine opnieuw gingen
uitvinden.
EEN BRIEFJE VAN GENERAAL VAN
DER HEIJDEN.
Den luitenant-generaal van der Heijden ge
werd, op zijn 70sten verjaardag, ook een brief
van de jongens van de openbare school no. 6
te Arnhem, waarin zij hunne gelukwenschen
aanboden, de hoop uitten, den generaal te paard
bij de parade te zien en eindigden met een
hoera! voor onze Koninginnen en voor den
grijzen held.
De generaal heeft den jongens het volgende
geantwoord
„Beste jongens
Mijn hartelij ken dank voor uwe gelukwenschen
op mijn 70sten verjaardag.
Van ganscher harte stem ik in met uw hoera
voor de geëerbiedigde Koninginnen en ik hoop,
jongens, als ge mannen zijt, dat uw liefde voor
Vorstin en Vaderland zoo groot mag zijn als de
mijne!
Als God mij gezond laat, hoop ik u bij de
parade, die ter eere onzer lieve Koningin gege
ven wordt, nog dikwijls als brave Hollandsche
jongens ie zien
Leve de Koningin!"
BARNSTEEN IN FRIESLAND.
Bij het afgraven van eene terp te Wetsens,
niet ver van Dokkum, heeft men op ongeveer
drie meter diepte meer dan vijf honderd groote
en kleine stukken barnsteen gevonden, van al
lerlei kleuren en vormen. Een zoo groote hoe
veelheid tegelijk heeft men in Friesland in tijden
niet gevonden.
Hangt daar alles van één mannetje af?
Nu de gemeente-Veldwachter te Waalwijk
wegens te karige bezoldiging voor verscheidene
werkzaamheden, o. a. voor het opwinden der
torenklok bedankt heeft, staat het uurwerk der
gemeente reeds geruimen tijd stil
Het zoontje van den schoenmaker B. Mas-
seling te ODOORN, had aan H. M. de Koningin-
Regentes gevraagd om een harmonica. De
burgemeester dier gemeente heeft thans bericht
ontvangen, dat binnen eenige dagen aan dat
verzoek zal worden voldaan.
Men kent het verhaal van de vlieg, die
zich gerust op „vliegenpapier" waagde, omdat
zij wist dat het toch vervalscht was. Dit ver
haal komt in herinnering als men 't volgende
leest, dat 't Maandblad van dr. van Hamel Roos
als historisch vermeldt:
Bij een scheikundige vervoegde zich onlangs
een zeepfabrikant, met verzoek een meelsoort te
onderzoeken. Toen het bleek, dat dit meel met
zwaarspaath vermengd was, riep de man mis
troostig uit: 't Is toch een afschuwelijke tijd te
genwoordig met die vervalschers Zelfs het
meel, waarmede ik mijn groene zeep jermeng
kunnen ze niet onvervalscht laten!"
Wat kost een vogelnest?
Wel, dat kost niemandal
Vergis u niet. Een vogelnest kost minstens
500 gulden; ja, er zijn er wel, die het dubbele
kosten.
Kom, daarin vergist ge u toch.
Ik zal het u bewijzen. Uw zoontje, of de jon
gen van uw buurman haalt een nestje uit, waar
een bastaardnachtegaal of roodborstje met 5 jon
gen in zit. De 5 jonge vogels kunnen natuur
lijk niet fn het leven worden gehouden, ze kwij
nen weg. Denk nu eens, wat die vijf snaveltjes
anders niet op hadden kunnen peuzelen.
Stel het heel gering, namelijk op 50 rupsen
per dag, dat is voor de 5 al 250 van die ver
nielers, die zich 's zomers te goed doen aan de
vruchtboomen. Die vogels hadden stellig nog 30
dagen in het nest moeten blijven en eiken dag
hun 250 rupsen verbruikt, dat maakt 7500,
niet waar?
Verder: Iedere rups eet, als zij begint, zoo
veel als zij zelf weegt aan bladeren en bloesems.
Als zij dat smullen 30 dagen volhoudt en eiken
dag slechts één enkele vrucht aantast, dan be
derven al die rupsen samen niet minder dan
225,000 vruchten, en weer alleen omdat die jon
gen' dat vogelnest heeft uitgehaald.
Zoo'n onaangerand vogelnest met jongen
dus precies 225,000 appelen en peren waard,
die vier voor een cent gerekend, ruim f500
kunnen opbrengen.
Wanneer ik dus zeg, dat een vogelnest f500
waard is, dan overdrijf ik niet. Gebied daar
om aan uw kinderen, de vogelnesten met rust
ten. („Arnh. Ct.")
Met de Amsterdamsche-tentoonstellingsloterij
wordt de trekking der prijzen na Maandag j.l.
ook des avonds voortgezet, men hoopt het dan
deze week nog klaar te spelen.
Er zijn 1.500.000 nummers en 8024 prijzen,
dat is één prijs op 186 loten.
Prinses Elisabeth, de zuster van H. M. de
Koningin-Regentes, moet (zoo deelt de Haagsche
Kroniekschrijver der N. Gr. Ct. mede) een al
lerliefst, eenvoudig meisje zijn en al de degelijke
en beminnelijke eigenschappen bezitten, die de
princessen van het hof van Waldeck sieren.
Zij schijnt met muziek en dans te dwepen
ook in paardrijden heeft zij schik en bijna eiken
dag oefent zij zich met onze jonge Koningin in
't springen over hurdles in de koninklijke ma
nége. Koningin Wilhelmina rijdt tegenwoordig
ook alleen per rijtuig uit, maar bestijgt toch
schier eiken dag Haar „Norma", een aardig
mrdje, waarvan Zij niet minder houdt dan van
laar vier Shetlandsche poneys. Om een bewijs
.e geven, hoeveel onze jonge Koningin van
Haar paardjes houdt, zij vermeld, dat Zij dezer
dagen een vol uur, in de kou in den stal ver
toefde, om „Norma's" beeltenis te maken. Zij
maakt in teekenen en muziek zeer goede vorde-
ngen.
Moord tc Rotterdam.
De N. R. Ct. bevat de volgende advertentie
De Schrijver van een met potlood geschreven
briefje, postmerk Rotterdam 13 Januari 1896,
5 tot 6 uur namiddag, gericht aan den ondergetee-
kende, betrekking hebbende op den
MOORD HOOGSTEDEN
wordt dringend verzocht zich aan mij oekend te
maken.
Geheimhouding wordt desverlangd toegezegd.
De Officier van Justitie
C. II. B. BOOT.
Rotterdam, 14 Januari 1896.
IN DE KEUKEN.
Er wordt nog een aardige bijzonderheid ver
teld van het feest van generaal Van der Heijden
De verschillende bezoekers, vooral decommis-
„.e van Indische officieren hadden, toen zij te
12 uur hun huldeblijk aanboden, en ook de pers
had reeds in den voormiddag een regen van te
legrammen verwacht, waaronder die van de Ko
ninginnen en de regeering. Maar dezen bleven
uit en angstig werd er gefluisterd zouden de
Koninginnen den generaal vergeten
Een der gasten op Bronbeek en met den ge
neraal goed bekend, ging op onderzoek uit en
vroeg aan de dienstbode, of er geen telegram
men meer gekomen waren. Jawel, mijnheer. Waar
zijn ze dan Wel in de keuken de generaal
heeft gezegd, ik moest ze maar bewaren tot van
avond, dan kon de generaal ze op zijn gemak
lezen. Maar u mag ze wel lezen. En de bezoe
ker vond in de keuken in een vaas niets mijer
of minder dan misschien een bundeltje te
legrammen die van den Duitschen keizer en den
hertog van Baden. Men kan zich de verrassing
voorstellen van den kleinen grooten man, toen
daarvan lezing werd gedaan.
De redactie van Yelhagen en Klasing's
Monatshefte heeft schetsen ontleend aan de klee-
king der weesmeisjes te AMSTERDAM aan El-
se viers tijdschrift. De schetsen dragen het on
derschrift „Amsterdamer Frauen und Madchen
Haubenschmuck. Nach Studiezeichnungen
von Weeshuis".
Een onzer lezers deelt ons nog de vermake
lijke vergissingen mede
Spamer's opgave van de Nederlandsche ge
meente Aarl an der Yeen" doet ons een
rivier ontdekken, maar Larousse's Ency
noemt ons een andere rivier, gewagende van
„Franeker sur le Trekschuit.
Aangaande Amsterdam wordt medegedeeld,
dat het bestuurd wordt door zes burgemeesters
enj vier-en-twintig raden Hbld.
Een 3-tal meisjes van 8 tot 12 jaren liep
Woensdag tusschen half één en 1 uur in het
Valkenberg te BREDA, toen plotseling van tus
schen de boomen een ongeveer 15-jarige jongen
op haar afkwam en met den uitroep „wil ik je
den hals eens afsnijden" het 8 jarig meisje met
een mes een snede langs den hals gaf, die een
groote wond veroorzaakte en door een genees
kundige moest gehecht worden.
De jongen ging aan den haal. De politie wist
hem nog niet op te sporen.
De wapening van ons leger met de nieuwe
geweren zal in Augustus voltooid zijn.
Men deelt thans mede, dat de hoofdpriji
der voorwerpen-loterij der Amsterdamsche ten-
toonstoonstelling de gouden zuil ter waarde van
f 100,000 ten deel zou gevallen zijn aan den
heer P. te Almeloo.
De tweede prijs, het juweelen collier, is, naar
men zegt, gewonnen door een landbouwer
Pernis.
Yolgens de Haart. Ct. zouden slechts 300,000
loten verkocht zijn van de 1,500,000.
Wij mogen wel verklappen, zegt het Vad.
aan [het slot van een beschrijving van het feest
van generaal van der Heijden, dat de commissie
voor het huldeblijk nog wat geld over heelt
daarvoor den invaliden van Bronbeek nog een
aangenamen dag wil bezorgen. Bravo!
De oude heertjes mogen wel wat hebben. Zij
zijn best tevreden met voeding en ligging
maarhet is zoo bitter koud op Bronbeek in
den winterDe verwarming deugt er niet en
sommigen verlaten het huis zelfs om die reden.
We vonden een 76-jarig oud-soldaat, die zich niet
meer bewegen kan, schier verkleumd in zijn ka
mertje zitten.
Is dat de wijze, waarop ons land, de Staat
voor de brave kerels zorgt, die gevochten heb
ben tot zjj er bij neervielen?
Wij vragen van regeering en volksvertegen
woordiging de betrekkelijk lage som die noodig
zou wezen om verbetering te brengen, wat
warmte voor de oude krijgers.
Dat zou een mooi hem het liefste offici
eel huldeblijk zijn aan den zeventigjarigen kom-
mandant
SPINSTERTIJD.
In Drente is de voor de dorpsjeugd zoo pret
tige „spinstertijd" die in den regel van half
Januari tot het begin van Februari duurt, weer
aangebroken. Deze „spinnerij" bestaat hierin,
dat de jonge boerinnen eiken avond in de wo
ning van een der landbouwers vergaderen, waar
zij omstreeks negen uur gevolgd worden door
hare minnaars, die de meisjes naar huis ge
leiden.
De spinnerij is een oud volksgebruik, waarbij
roeger de spinnewielen werden gebruikt en er
lustig gesponnen werd.
Van daar is do naam „spinsters" die men
aan de meisjes geeft, afkomstig. Soms komen
de meisjes uit naburige dorpen een of twee we
ken bij hare familieleden in andere dorpen door
brengen. Deze noemt men „dagspinters.1^ Zij
nemen aan de gewone avondspinnerijen in de
dorpen, waar zij vertoeven, deel, en niet zelden
was deze spinnerij aanleiding tot liefdesbetrek
king die de gewenschte gevolgen opleverde. In
sommige dorpen zijn de spinnerijen in de laatste
jaren aan het kwijnen geraakt en in andere,
vooral in het zuidoostelijk deel der provincie,
zijn zij nog zeer in aanzien.
Bij Hare wandeling op den Oude Scheve-
ningschen weg te 's-GRAVENHAGE ontmoette
II. M. de Koningin-Regentes dezer dagen een
klasse leerlingen onder leiding van hun gymna-
stiekonderwijzer.
Deze deed de kinderen halt houden en zich
in gelid opstellen.
H. M. bedankte voor deze attentie, door eene
der meisjes in de achterste rjj een hand te geven,
terwijl prinses Elisabeth, die H. M. vergezelde,
een der jongens vriendelijk op den schouder klopte.
TENTOONSTELLINGSLOTERIJ.
De vraag, in wiens of wier handen de „gou
den zuil" gekomen is, wekt nog steeds groote
belangstelling. Yolgens mededeeling van een lid
van het Uitvoerend Comité aan het „Nieuws"
schijnt deze vraag echter op het oogenblik nog
niet beantwoord te kunnen worden, 't Is wel
vrij zeker, dat het getal verkochte loten niet
meer heeft bedragen dan 500.000, doch men is
bij de uitgifte niet met No. 1 beginnen.
Men heeft uit het totaal aantal loten (1.500.000)
hier en daar grepen gedaan en deze loten aan
de markt gebracht. Er moet reeds gebleken zijn,
dat in Parijs een particulier in het bezit is van
een lot, dragende een cijfer boven het millioen,
waarop een der eerste kostbare prijzen is gevallen.
HET ONTSLAG AKKERMAN.
Ook het hoofdbestuur van het Nederlandsch
Onderwjjzers Genootschap heeft zich met een
adres gewend tot H. M. de Koningin-Regentes,
waarin het, met betrekking tot de bekende zaak-
Akkerman, verzoekt het besluit van Ged. Staten
van Noord-Holland waarbij goedkeuring werd
onthouden aan het besluit van den gemeente
raad van Sint Maarten, om den onderwijzer Ak
kerman eervol te ontslaan te willen hand
haven.
Het hoofdbestuur stelde een onderzoek in naar
de feiten, dio aanleiding hebben kunnen geven
tot het verleenen van het ongevraagd ontslag
en zegt daaromtrent
dat het tot de overtuiging is gekomen, dat
aan een onderwijzer Akkerman niets anders
kan worden ten laste gelegd, dan dat hij, geheel
onwillekeurig, verzuitnd heeft verlof te vragen
om zich uit de gemeente te verwijderen, toen
hij wegens ernstige ziekte zich ter verpleging
in het Burger-Ziekenhuis te Amsterdam moest
doen opnemen, voor welk verzuim hij bij schrij
ven van den 29en Augustus 1895 aan den Raad
der gemeente deemoedig verontschuldiging heeft
gevraagd
en mocht al voor dat verzuim eene
berisping verdiend zijn, ontslag uit zijne betrek
king is voor den jongen onderwijzer, die overi
gens tot groote tevredenheid van de autoriteiten
zijne taak verrichtte, eene te zware straf, al
meent men ook geene rekening te moeten hou
den met zijn ziekelijken toestand in dien tijd.
II. M. de Koningin Regentes heeft, mede
namens de Koningin, aan de commissie tot op
richting van een gedenkteeken voor Constant!
Huygens f150 geschonken.
„Science fran§aise" lost deze quaestie op, door
er het voor en tegen van te overwegen. Als
men een been in de soep heeft, begint een ge
deelte van de gelatine, die zich in de poriën
van dat been bevindt, door het kokende water
op te lossen en de openingen, die daardoor ont
staan, vullen zich met het extract van het
vleesch, dat de soep krachtig maakt. Na 5 a 6
uren te hebben gekookt, is het been het beste
gedeelte van de soep geworden, daar het de
jeste bestanddeelen er van in zich heeft opge
nomen. De sarret de boeuf (ossekuit) die voor
namelijk door restaurateurs bij de bereiding van
bouillon wordt gebruikt, heeft dus niet het
minste recht op dit eerebaantje, want de bouil
lon, die men er van krijgt is heel eenvoudig
lijm. Goede bouillon is helder en dun.
De kosten tot het droogmaken van de
Zuiderzee ten behoeve eene vermeerdering van
180000 H.A. worden op ongeveer 300 millioen
gulden geschat, waaronder de verdedigingswer-
ren en de vergoeding aan de visschers begrepen
is. De waarde van te winnen land wordt op 313
millioen 200000 gulden geschat, zoodat ons land
na 32 jaren die voor de droogmaking be
stemd zijn een provincie meer en bovendien
meer dan 12 millioen gulden gewonnen zal
hebben.
Om een piano te maken, zijn 48 verschil
lende materialen noodig, die uit niet minder dan
16 verschillende landen afkomstig zijn. Eer zulk
een instrument kant en klaar is, hebben er ge
middeld 55 arbeiders aan gewerkt.
GEEN BEENDEREN MEER IN DE SOEP.
Moet men beenderen in de soep doen, ja
neen? Welke is hun voedingswaarde? Wel in
doen, zeggen de slagers, natuurlijk. Niet indoen,
zeggen sommige specialiteiten op colinair ge
bied. Naar wien moet men nu luisteren? De
Buitenland.
Hoe de Transvaalsche Boeren vechten.
Door den heer D. S. van Warmelo, Trans
valer van geboorte en tijdelijk hier te lande ver
toevende, worden in het Hbld. eenige mede-
deelingen gedaan over de wijze van vechten bij
de Transvaalsche boeren, ter verklaring van het
feit, dat er maar drie of vier Boeren in een slag
kunnen sneuvelen, terwijl er van den vijand
meer dan honderd vallen. Daaromtrent schrijft hij
In Holland zal men al licht denken dat do
ongedisciplineerde burgers van Transvaal door
commandant Joubert op dezelfde wijze gecom
mandeerd worden, als in Europa, door de ge
wone commando'sleg aan, vuur, enz. Maar dat
is volstrekt het geval niet. Daar de Boeren ge
heel verspreid aanrukken is zoo iets onmogelijk,
en buitendien zou het onnoodig zijn, daardoor
de avontuurlijke levenswijze van voor eenige ja
ren, elk als 't ware een generaal op zichzelf is,
hyperbolisch gesproken.
„Daar ieder Boer een goed schutter is, wordt
dikwijls vooraf bepaald, op wien van den vijand
zij moeten schieten, zoo dat aan enkelen opge
dragen wordt alleen op de officieren, aan ande
ren alleen op de kanonniers te schieten enz. Op
deze wijze voorkomt men het gevaar van te veel
lood op één man te verspillen, behalve andere
voordeelen daaraan verbonden. En zoo komt het
dat de kanonnen dikwijls haast niet gebruikt
zijn geworden, doordat de plaatsvervangende ka
nonniers telkens weer „weggepikt" werden. Zulk
een plan is natuurlijk dan alleen uitvoerbaar,
wanneer men altijd even kalm blijft, en wan
neer bijna elke kogel raak is. Hier komt weer
de strenge regel te pas, dien vele Boeren vroe
ger gewoon waren te volgen, dat een jongen
van 16 jaar, dikwijls maar twee kogels mee
kreeg om een bok te schieten, misschien om den
duren prijs der ammunitie.
„En dan komt dit er nog bij, dat door lang
durige oefening op groot wild de Transvalers
het zoo ver gebracht hebben, dat zij, tot op
eenige meters na, den afstand juist weten te
schatten. Op dit belangrijke feit is meermalen
gewezen, maar het wordt niet altijd begrepen.
Want men moet het zich niet zóó denken, dat
de Boeren altijd de beste „kopjes" (heuveltjes)
uitkiezen, waarachter zij zich verschuilen, om
dan eerst te schieten wanneer de vijand binnen
een te voren afgemeten afstand komtmaar dat
zij in staat zijn op alle afstanden direct te
schatten. Zooals men weet, heeft ieder kogel
geweer een vizier, een ijzeren plaatje, dat op
en neer geschoven wordt, en waarlangs men
„korrel houdt" (mikt). Dit dient natuurlijk om
den loop hooger te brengen met het oog op de
draagkracht, die verloren gaat door het gewicht
van den kogel. Elk vizier heeft streepjes met
getallen (200, 250 tot 1000 en meer), die aan
geven, hoe hoog ze moeten geschoven worden.
Men begrijpt dus dat men zijn hoofd koel moet
houden in den strijd, om dit niet te verzuimen.
Ik heb van neven van my en andere Boeren
gehoord, dat zij in de vrijheidsoorlog, gedurende
een gevecht, geweren van Engelsche soldaten
afgenomen hadden, waarvan de vizieren nog op
1000 meter stonden. Zij verzuimden de vizieren
lager te schuiven bij het dichterbij komen, en
schoten dientengevolge steeds over het hoofd
der Boeren. Alweer een reden waarom er zoo
weinig Boeren sneuvelden."
In TRANSVAAL gaat inmiddels alles
naar wensch.
Jameson zal morgen naar Natal gaan en bij
de grens in ontvangst worden genomen door een
detachement Engelsche soldaten, die hem met
de officieren naar Port-Natal zullen brengen. De
heer Cecil Rhodes is reeds uit Kaapstad vertrok
ken naar Londen, waar hij de algemeene ver
gadering van aandeelhouders der Chartered Com
pany zal bijwonen. Met belangstelling ziet men
nu te gemoet, hoe beide lieeren in Engeland
zullen worden ontvangen.
Wat de Uitlanders betreft, seinde Sir Hercules
Robinson voor zijn vertrek uit Pretoria aan den
heer Chamberlain, dat in het geheel ongeveer
60 personen te Johannesburg in hechtenis zijn
