„Nieuwe Langedijker Courant", van Zondag 17 Mei 1896.
deel dat nog geen 'vijftig procent van de kosten
die door de reeders voor lossen en laden worden
betaald, aan de bootwerkers, die dan toch den
arbeid verrichten ten goede komt.
Tegen een algemeene werkstaking werd met
ernst door verschillende bootwerkers gewaar
schuwd men zag er geen heil inmen vreesde,
dat daardoor de schepen Rotterdam zouden gaan
mijden. Maar daartegenover stonden anderen, die
op staking aandrongen.
Toen de staking was uitgeschreven begon men
te probeeren, om waar gewerkt werd, den ar
beid te doen stilstaan. Dit lukte echter niot overal
De politie had zich inmiddels gerept, om een
sterke macht langs de rivier te ontwikkelen; de
politiebooten werden bemand en toonden, dat,
waar men door wilde werken, dit zonder hinder
geschieden kon. Op Feyenoord werd een boot
werker gearresteerd, wijl hij opruiënde woorden
sprak, maar een botsing ontstond er niet.
Reeds moeten de cargadoors voor verschillende
stoombooten andere losplaatsen, Amsterdam en
Ylissingen hebben aangegeven, en zich tegen de
schade door staking hebben gevrijwaard.
Op de op stroom liggende schepen is de sta
king algemeen geworden.
De onderhandelinge gevoerd met verschillende
firma's, leidden tot niets. Zij (de firma's) wenschen
geen verandering te brengen in het loon stelsel.
Zoo werd jl. Zondag gemeld.
Men kreeg o. a. van de firma Krupp de mede-
deeling, dat wanneer de bootwerkers haar booten
niet losten, zij in het vervolg geen schepen meer
zou laten binnenkomen te Rotterdam.
De gansche politiemacht is dan ook op de
beende mariniers zijn geconsigneerd en de ka
noneerboot Buffa is de rivier opgestoomd, om
zoo noodig hulp te kunnen verleenen.
Woensdag vermelde de bladenDe staking is
algemeen; op enkele booten wordt onder poli
tietoezicht gearbeid; maar zoover de eigenlijke
bootwerkers er bij betrokken zijn, staat het
werk stil.
Op de rivier varen met politie bemande bootjes
rond, en liggen twee torpedobooten gereed om
desnoods hulp te kunnen bieden.
Intusschen verscheen midden op den dag een
proclamatie van den Burgemeester, waarbij sa
menscholingen van meer dan vijf personen wer
den verboden.
De werkstakers doen al het mogelijke om te
zorgen, dat de cargadoors het onderspit delven.
Naar wij vernemen zouden de werklieden ver
klaard hebben, dat zij bij hun weigering om te
werken moesten volharden, doch zich van ver
storing des orde zouden onthouden.
Verder lezen wij: In Rotterdam ziet het er
allervreemdst uit. Schutters, mariniers en politie
agenten patrouilleeren langs de rivierzijde der
stad; troepen stakende bootwerkers evenzoo; en
aan alles bemerkt men dat de autoriteiten voor
ernstige vejstoring der orde bevreesd zijn en zich
daarop voorbereiden.
Van de Burgemeesterlijke proclamatie, die sa
menscholingen verbiedt, maakten wij reeds mel
ding; dat twee torpedobooten op de rivier lig
gen, weten onze lezers; thans is daarbij een oor
logschip gekomen, en wel het pantserschip Kor-
tenaardat van Nieuwediep naar Rotterdam
vertrok, met het oog op eventueele ongeregeld
heden.
Ook de koninklijke scherpschutters zijn onder
de wapenen geroepen en verschillende stoom
schepen voor Rotterdam bestemd, gaan ook naar
elders, Er worden er in Antwerpen reeds gelost
er zijn er naar Amsterdam gegaante Schiedam
en Maassluis weigert men, voor Rotterdam be
stemde booten te lossen; de bootwerkers uit Rot
terdam houden den daar een oog in 't zeil.
Heden lezen wij
De toestand te Rotterdam is ernstig. Niet dat
er ongeregeldheden van zeer ernstigen aard voor
komen, want het bleef tot dusver tamelijk rustig;
alleen een paar wanordelijkheden toonden aan,
dat er niet veel behoeft te gebeuren om betreu
renswaardige tooneelen te doen plaats hebben.
Zoo is Woensdag een lid van de bekende fir
ma Muller Co. door een troep bootwerkers
gevolgd; het zou vermoedelijk tot ernstige feiten
gekomen zijn indien de firmant niet de vlucht
had genomen in een politiebureau. Toen hij van
daar vertrok en op de tram stapte, volgde men
hem weer en de politie was genoodzaakt hande
lend op te treden, om te voorkomen dat de fir
mant aan den lijve werd gestraft.
Ook is een bootwerker, die niet staakte, in
handen van de stakers gevallen, en, zonder dat
de politie het kon verhoeden, deerlijk toegetakeld.
Tusschen de bootwerkers en de openbare macht
komt het nu en dan ook eens tot een kleine
botsing, maar ernstig was dit tot nog toe niet.
Een goed deel van onze vloot komt zoo zoetjes
aan te Botterdam. Wel is de Kortenaar ver
trokken; maar thans ligt te Rotterdam de Piet-
Hein, de Evertsen, de Argusen varen vier ge
wapende marinesloepen de rivier op en af, om
desnoods tusschenkomst te kunnen verleenen.
De schutterij voldoet niet al te best in het
gebruik; enkele schutters moesten zelfs wegens
dronkenschap worden opgepakt.
Mariniers, Koninklijke scherpschutters en po
litie patrouilleeren door de stad.
Intusschen breidt de werkstaking zich telkens
uit, en, als De Heer waarheid heeft gesproken,
kan het nog wel erger worden.
Natuurlijk wordt er druk vergaderd, en doen
de bootwerkers hun best om alle aanverwante
vakken te organiseeren en gemeene zaak met
hen te laten makenwat hun tamelijk wel schijnt
te gelukken.
Te Londen' staan arbeiders gereedmaar men
wil ze liever nog niet laten overkomen.
Intusschen lijdt gansch Rotterdam onder de
staking.
's Avonds heeft de rivier een fantastisch aan
zien. Dan werpen de clectrische zoeklichten der
marineschepen bun stralen over het water, om
overal te kunnen zien.
Dat er spoedig een eind aan komen.
EEN DROEVIG ONGELUK.
Donderdagochtend had op de Hillegersberg-
sche plas bij Rotterdam een treurig ongeluk
plaats. Een viertal jongelui uit Schiedam waren
met een open landauer naar de Jardin de plai-
sance van den heer Frericks te Hillegersberg
gogaan en hadden daar een roeiboot afgehuurd.
Op de Plas zagen zij een boot, waarin een
viertal meisjes gezeten waren. Zij roeiden
daarop af, doch waarschijnlijk doordat zij zich
allen aan een zijde begaven om de boot dei-
meisjes te grijpen, sloeg hunne boot om en
geraakten alle vier te water met het ongeluk
kig gevolg dat twee gered werden en twee
verdronken.
Ook aan de meisjes die van dat vreeselijk
voorval getuige waren, moest nadat zij naar
den kant geroeid waren hulp worden verleend,
ten einde van den schrik te bekomen.
JAAP EDEN.
Zondagmiddag behaalde Jaap Eden weder een
overwinning. Hij reed in Parijs tegen den groo-
ten Amerikaanschen wielrijder Mac Donald, over
een baan van 2000 meter. De uitslag is, dat
Jaap no. 1, Morin no. 2 en Donald no. 3 aankwam.
Bjj den 14 Mei te BORDEAUX gehouden
internationalen wielerwedstrijd over een afstand
van 3000 M. waaraan 11 rijders deelnamen, won
Eden gemakkelijk den eersten prijs. Tweede aan
komende was Ilenry Leste. Luide bravo's klon
ken onzen landgenoot bij zijne overwinning tegen.
Een tweede telegram meldt:
In den kilometer wedstrijd, waaraan zes wiel
rijders deelnamen, kwam Eden insgelijks het
eerste aan in 1 min. 163/5 sec. Loste (in liet
telegram staat Poste, maar dat zal waarschijnlijk
fout zijn. Red. Tel.) was tweede in 1 min. 24y5 sec.
WRAAK?
Een dolle koe rende dezer dagen in de Wil-
helminastraat te Breda een uitrukkend bataljon
infanterie tegemoet en wierp een 10-tal soldaten
der voorste compagnie ter aarde. Bjj de daarop
volgende compagniën was de kennismaking met
haar minder lijdelijk, daar inmiddels de bajo
netten opgezet waren en zij één daarvan over
de gelieele lengte in de borst ontving. Uitwij
kende, werden haar door een der officieren nog
eenige revolverkogels toegezonden, waarop zij
langs de Singel in de richting van Teteringen
voortholde. Later is zij aldaar afgemaakt; zij
was bestemd voor de militaire slachterij te Breda.
BRIEFOMSLAGEN.
Er zijn bij den postdienst ingevoerd gezegelde
briefomslagen, vierkant model in twee soorten,
n.l, met een zegelafdruk 12J/2 en van 5 cent,
welke aan alle post-, bij- en hulpkantoren als
mede bjj de depothouders voor den verkoop van
frankeerzegels enz. verkrijgbaar zijn tegen be
taling van y2 cent per stuk boven de waarde
door het zegel uitgedrukt.
De vroeger in gebruik gestelde briefomslagen
klein formaat met een zegelafdruk van 12'/2 en
van 5 cent bljjven althans voorloopig nevens
de groot formaat omslagen in gebruik en ver
krijgbaar tegen betaling van een halven cent
voor de twee stuks, boven de waarde, uitgedrukt
door de zegels.
AFRIKAANS.
Bi Afrik. Patriot schrjjft onder hot opschrift
'w Hollandse professor oer Afrikaans.
„Dis wonderlik hoe min hulle in Holland
weet van ons taalselfs taalgeleerde en di wat
hulle ammatig om 'n oordeel daaro'er uit te
spreek en andere daarin te leer. So het di taal
geleerde Prof. dr. J. te Winkel 'n voorlesing
gegé o'er „De Nederlandsche Taal in N. Amerika
en in Z.-Afrika," en in kyk nou wat Hollandse
koeranten daarvan meedeel"
Dan volgt een verslagje van die voorlezing en
merkt de Patriot aan het eind het volgende op
„Dis amper vermakelik. 'n Mens sou daarom
moet lag as di saak ons ni te na an di hart
lê ni. Verbeel jou „een beschaafde dame" sal
an di tafel sé, as sy genooi wordeIk heb de
pens al dik gevreet." Gen boeredogter, wat gen
Kaffer of Hotnotsmyd sal zoo fits se niEn
denk 'n Afrikaner sal praat van „Knalhoutje"
(ver vuurhoutje)! Ons is seker, gen een van
ons duisende lesers het so'n woord nog ooit in
hulle mond, of selfs in hulle oor, gehad ni. Di
geleerde professor kan baing vertel van di Hol-
landsche taal, mar van Afrikaans het hy di klok
hoor lui, mar hy weet nog ni waar di belhang
ni. En dis nou di voorligters! Gen wonder dat
di gewone Hollanders so min van ons taal weet
en dan veroordeel wat hulle ni ken ni."
FEESTEN OP TERSCHELLING.
Men schrijft den 12 Mei van Terschelling:
Vlaggen sieren de huizen en de in de haven
liggende schepen, 't Is feest te Terschelling want
men herdenkt den derden Noordpooltocht, die
300 jaren geleden een aanvang nam en van
welken tocht Willen Barendsz van Terschelling
de ziel was. Mocht de reis niet aan het doel
beantwoorden en verbleven de stoute Noordpool-
vaarders circa 10 maanden op het barre Nova-
Zembla, vónd Barendsz op de terugreis den dood
in de Witte Zee, steeds zal men den moed be
wonderen dien die zeelieden hebben ten toon
gespreid.
De Terschellingers, gedachtig aan den beroem
den Willem Barendsz, stichtten een jaar of wat
geleden een fonds, dat naar hem, „Willem Ba
rendsz" werd genoemd en nu reeds, zoover de
finantiën het gedoogen, oude zeelieden of betrek
kingen van hen die op zee zjjn omgekomen, tot
steun strekt.
De feesten die plaats zullen hebben, bestaan
in een plechtige inwjjdingsrede, 's Maandags op
tocht van de schooljeugd, voorafgegaan door mu
ziek. Daarna worden de kinderen op eenige ver-
frissching onthaald. De draaimolen en Jan Klaasen
kast zullen zeker het genot der jeugd verhoogen,
terwjjl er ook kinderspelen om prjjzen zullen
gehouden worden. De vereeniging „De Dageraad'
zal een paar malen een tooneelstuk opvoeren
terwijl ook een roeiwedstrjjd zal gehouden worden
EEN RIJWIEL-SPIEGEL.
Wielrijders zjjn nooit zeker, dat er achter hen
geen gevaar dreigt. Dikwjjls hebben ze al eens
verlangd naar een paar oogen in
den rug, maar aangezien de natuur den mensch
slechts twee oogen van voren heeft geschonken,
moest men op andere middelen bedacht zjjn. In
Amerika natuurljjk weer Amerika ismen
nu op het gelukkige denkbeeld gekomen een
aardig spiegeltje aan het stuur vast te maken.
Dc wielrijder behoeft er slechts con enkelen blik
in te slaan om zich te overtuigen of er achter
hem rijtuigen of andere gevaarlijke middelen
van vervoer in aantocht zijn. Het spiegeltje is
ovaalvormig, zeer eenvoudig en beantwoordt uit
stekend aan zijn doel.
NOG EEN VISCHTORPEDO ZOEK.
Ging een paar dagen geleden een vischtor
pedo van Hr. Ms. pantserschip „Kortenaer"
verloren, thans valt het verlies van een der
gelijk instrument van de torpedoboot „Habang"
te vermelden, die bij het lanceeren ter reede
van Texel vermoedelijk is gezonken. De ma
rine looft' weder f250 uit voor het terugbe
zorgen er van.
ALWEDER EEN VISCHTORPEDO ZOEK.
Van Hr. Ms. pantserschip „Kortenaer" is
ter reede van Texel bij het lanceeren van
torpedo's een ongeladen vischtorpedo verloren
geraakt, ter waarde van ongeveer f 5000. Voor
het terugbezorgen er van wordt door de ma
rine eene belooning van f250 uitgeloofd.
DE NOODREM.
In de trein Rotterdam - Amsterdam had
dezer dagen een heer plaats genomen, die na
der gebleken is, een lastig heer te zijn.
Immers toen de trein Haarlem even gepas
seerd was, bemerkte de reiziger, dat er één
passagier meer in de coupé zat, dan volgens
het reglement geoorloofd was. Hij wilde nu
absoluut, dat deze overcomplete onmiddellijk
den waggon zou verlaten, al eischte hij niet,
dat deze ongelukkige in volle vaart uit het
raampje zou springen. De nauwgezette reizi
ger was zoo humaan even aan den noodrem
te trekken.
Men begrijpt het noodzakelijk gevolg: groote
consternatie onder publiek en treinpersoneel.
Wie overcompleet was, kon niet uitgemaakt
worden, wel wie aan de noodrem getrokken
had. Daarom besloot de leidende conducteur
dezen heer als overcompleet te beschouwen
en uit den trein te doen verwijderen. Teneinde
echter het proces-verbaal te doen opmaken
(de lastige reiziger weigerde zijn naam op te
geven) deed men hem weer instappen en werd
teruggestoomd naar Haarlem.
Hier werd de politie ter hulp geroepen, doch
de man bleef weigerachtig naam en adres te
noemen en wilde zelfs niet goedschiks den
trein verlaten. De sterke arm haalde hem ech
ter voor den dag en geleidde den reiziger die
nooit geleerd had, dat men zich op reis moet
weten te behelpen, naar een Haarlemsch po
litiebureau.
Hier eindigt de eerste acte van het klucht
spelletje, dat bij de talrijke toeschouwei's veel
succes had.
ARME KLEINEN.
Men schrijft uit Dokkum:
Dezer dagen werden alhier door eene moeder,
die wegens het niet betalen der huishuur op
straat was gezet, de vier kinderen, waarvan
het oudste misschien vier jaren en het jong
ste nauwelijks een half jaar telde, op de stoep
van het armhuis nedergelegd. Uren achereen
zaten of lagen de kleinen, slechts matig be
schut tegen het inmiddels guur geworden
weer, op deze plaats, zich voedende mot een
paar door een medelijdend voorbijganger ver
strekte broodjes. Op een tot haar gerichte
vraag, verklaarde het oudste meisje, dat moe
der dronken was.
VERMOGENSBELASTING.
Als een staaltje van ijver voor deze belas
ting diene, dat iemand, die 26 Maart 11. fail
liet werd verklaard, een biljet ter invulling
ontving. Men verhaalt dat hij den betrokken
inspecteur wil aanklagen wegens.... beleediging.
ATJEH.
De „Telegraaf" ontving het volgende te
legram
De toestand in Atjeh is onveranderd. Gis
terenavond werd van Landjamoe uit eene ver
kenning ondernomen. De stellingen van Toekoo
Oeraar konden evenwel niet bereikt worden,
daar tengevolge van de overvloedige regens
de bruggen vernield zijn. De stellingen' van
Toekoe Oemar zijn nog bezet en ondervinden
weinig nadeel van het bombardement. De re
gens houdeu aan en verhinderen de operatiën.
IIoc Atjeh te dwingen.
Mr. Brooshooft is in het weekblad „De Am
sterdammer" aan het slot gekomen van zijn
beschouwingen over Atjeh.
Men weet, dat zijn advies luidt: öf terug
trekken uit Atjeh, öf zulke afdoende dwang
middelen toepassen, en dit zoo volstandig en
onverbiddelijk, dat alle hoofden zich wel moe
ten onderwerpen.
Voor dit laatste wijst de schr. den volgen-
genden weg aan
In de eerste plaats het afsluiten van de ge-
heele kust van Troemoen in het zuidwesten
tot Tamiang ten zuidoosten.' Geen Atjeher
moet meer opium kunnen schuiven, noch iets
anders zich kunnen aanschaffen, dan de voort
brengselen van zijn land. Het opium alleen
zou reeds bijna volstaan als dwangmiddel,
maar om dit en al het andere absoluut te
weren is een hardnekkige energie noodig, die
wij wellicht gedurende jaren zullen moeten
ontwikkelen, en zonder welke wij liever noch
dit stelsel, noch eenig ander meer moeten be
proeven, maar met smaad en schande den
At:oh-Oorlog opgeven.
Onze tegenwoordige kustposten, Poeloe Raja
en Telok Kroet, ter Westkust, Oleh-leh, Segli,
Telok Semawé ter Noordkust en Edi ter Oost
kust kunnen gehandhaafd blijven. Daarnaast
behooren nieuwe versterkingen te worden op
gericht. 1. Langs de grenzen van Tamiang;
2. op de punten, die het geschiktst liggen voor
smokkelaars over zee; 3. op de kustplaatsen
met slecht gezinde radja's of bevolking; 4. op
enkele punten, vanwaar de toegang tot Groot-
Atjeh het gemakkelijkst is.
De voornaamste afsluiting moet echter ko
men van do kustzijde, waar de stoomschepen
heen en weer varen.
Is dit alles gereed en de geheele marine
macht bij Oleh-leh vereenigd, wat binnen een
half jaar het geval kan zijn, dan richt men
tot alle radjas en hoeloeboelangs een procla
matie waarin gezegd wordt, dat de geheele
kust voor allen in- en uitvoer en de visch-
vangst onverbiddelijk zal zijn gesloten, totdat
een brief zal zijn ingekomen door of namens
de genoemde hoofden onderteekend, waarin zij
verzoeken naar Kota Radja te mogen komen
oin zich te onderwerpen, een sultan te kiezen
en de voor ieder vooruitbepaalde waarborgsom
te storten; deze laatste vooral niet te laag;
voor den Sultan b. v. niet minder dan een
half millioen.
Is binnen een maand of ander oirbaar ge-
achten termijn de brief niet ingekomen, dan
vangen de blokkades aan.
„Wat ik over Atjeh had te zeggen, zoo be
sluit de heer Brooshooft zijn advies, is hiermee
gezegd. Ik geloof dat de onderwerping op deze
wijze kan worden verkregen, mits de inspan
ning hardnekkig worde volgehouden tot het
ëinddoel is bereikt. Bij de afwisseling van
regeeringen en kamer inzichten zou het niet
kwaad zijn zoo bijv. de Tweede kamer in dien
zin van volharding bij het te volgen stelsel,
gedurende minstens 10 jaar of tot de onder
werping is verkregen, eene motie aannam.
Dat zou de Regeering althans zedelijk binden.
En dit is dringend noodig, want het gaat de
spuigaten uitloopen, dat nu reeds 23 jaren
lang door politieke impotentie van Nederland
sche ministers aan de Indische schatkist
want Nederland zelf, schoon Indië steeds ge
plukt hebbende, betaalt er geen cent van -
honderden miljoenen zijn ontnomen, ten be
hoeve van een oorlog, waaraan energiek be
leid sinds lang een einde had kunnen maken.
Burgerlijke Stand.
Gemeente Heer Hugowaard.
Ingeschreven van 1—30 April 1896.
GeborenJohanna, d. v. A. Danenberg en A.
Kager. Johannes, z. v. A. Bleeker en J. Putten.
Anna, d. v. S. Klaver en A. van Stralen. Aaltje,
d. v. C. Heijnis en A. Wester. Jan, z. v. J. Pan-
cras en G. Bleeker. Johannes, z. v. K. Beers en
M. Huisman.
Ondertrouwd: Teunis Weel en Neeltje Danen
berg. Arie Met en Grietje Swaan. Cornelis Bos
en Klaartje Beers. Jan Tauber en Fijtje Visser.
Simon Vlaar en Jantje Groot. Jacobus Weber
en Grietje Tames. Jan Kooi en Antje Krap. Jan
Zut en Antonia Wester. Cornelis Blokker en
Maartjc Hopman. Dirk Bakker en Grietje Boots.
GetrouwdTeunis Weel en Neeltje Danenberg.
Arie Met en Grietje Swaan. Jan Kooij en Antje
Krap. Cornelis Bos en Klaartje Beers.
OverledenFlori3 de Jongh, wednr. van Dieu-
wertje Brands, 73 jr.
Gemeente Haring car spel.
Ingeschreven van 130 April 1896.
Ondertrouwd en Getrouwd: Cornelis Roozen-
daal en Neeltje Kruijf. Jan Blom en Jantje
Droog, wed. Arie Spaans. Cornelis van Beuse-
kom en Grietje de Jongh. Cornelis Wijn en The-
resia Entes. Willem Roos en Neeltje de Graaf.
OndertrouwdGerrit Kuiper en Trijntje Smit.
Getrouwd: Jacob Dam en Antje Blaauboer.
Pieter Smit en Agatha Manshanden.
