NI EI WE
Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°.
Zondag 14 Jnni 1896.
5e Jaargang.
PB?*" Wie zich vóór
den 1 Juli op deze cou
rant wenscht te abon
neer en ontvangt de tot
dien datum verschijnen
de nummers gratis.
Plaatselij k Nieu ws.
Nieuwstij dingen.
FEUILLETON.
DE ZEEVADER.
LMGEDIJOB COURANT
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordsciiarwoude, Oudkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk
per drie maanden SO et-, franco p. post 60 ct.
UITGEVER:
J. H. KEIZER.
BUREEL:
l1 oordscliarwoufle
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 30 ct., elke regel, meer ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
DE UITGEVER.
L a n g e <1 ij k.
Het voorjaar en do lente zijn voorbij en daar
mede zijn ook afgeloopen de werkzaamheden, die
in dien tijd door onze bouwers op de honderden
akkertjes moeten worden verricht. Er is geslikt
en geploegd, geëgd en gespit. De zwarte aarde
wacht op de plant, die haar voedsel noodig heeft
om groot en sterk te worden en de kool op te
leveren, die het hoofdbestaansmiddel dezer bouw-
streek uitmaakt. Nu, de plantenbanen zijn ge
reed en leveren reeds groote hoeveelheden af.
Over het geheel zijn de koolplanten dit jaar wat
klein van stuk en licht tengevolge van de lang
aangehouden droogte. Gezond zijn ze anders wel.
Van de beschutte banen te Broek heeft men
natuurlijk reeds vroege planten kunnen uitzet
ten. 't ls nu echter de tijd voor liet uitzetten
der planten van onbeschutte banen. De teelt is
wel wat schraal, 1/3 te kort zeggen de bouwers,
de prijs matig: 10 cent per 100 stuks. Om ze
te kunnen uittrekken uit de harde droge aarde
was men de vorige week verplicht de baan
eerst langen tijd met water te begieten. Op een
stukje grond van 2 snees wierp men 6 uur ach
ter elkaar water eer men de planten los kon
maken.
Bij honderdduizendtallen worden ze tegenwoor
dig uitgezet en voor dat werk zijn heel wat
handen noodig.
Door den heer Oudes, kunstschilder en
photograaf te Nieuwe Niedorp, is te NOORD-
SCHARWOUDE bij den heer Brügemann een
atelier ingericht voor het vervaardigen van
geschilderde portretten.
Wij hebben het genoegen gehad zijne ver
zameling schilderijen, fotografiën en teekenin-
gen te bezichtigen en werden getroffen dooi
de artistieke uitvoering van velen dezer kunst
producten.
De heer Oudes brengt met veel smaak zeer
lieve huiselijke tafereeltjes op het doek. Als
portretten, welke bij uitnemendheid zijn ge
slaagd, zouden wij kunnen noemen: Twee te
N. Niedorp algemeen bekende manspersonen.
De oude heer Kretzer te Zuidscharwoude
Een „oude jonge vrijster," zooals het opschrift
luidt, wonende te Schagen. Deze portretten
getuigen allen van de bekwaamheid des hee-
ren Oudes als portretschilder.
Zijn onderwerpen zijn met zorg gekozen,
zóó, dat men met bewondering elk tafereeltje
gadeslaat. Wij zouden o.a. kunnen noemen
„De Waschvrouw", waarbij de afwisseling van
licht en schaduw op deze schilderij het groot
ste effect maakt. Dan een paar gezellige
huiskamers, waarin het lamplicht en
de uitdrukking der verschillende gezichten
het effect van de schilderij uitmaken. Even
eens zouden wij niet gaarne vergeten te ver
melden, dat de schilderijen, voorstellende„De
koestal van den heer F. de Boer te Oudkar
spel" en „Hongerige Zwijnen" met veel talent
zijn afgewerkt.
Wij hebben slechts enkele schilderstukken
genoemd, behalve dan nog de vele schetsjes en
houtskooiteekeningen die wij tor inzage kre
gen. Doch allen getuigden van bekwaamheid en
liefde tot de kunst, afteleiden nl. van hetgeen
de verschillende teekeningen voorstelden.
De keuze zijner onderwerpen is frisch en
aan de natuur en werkelijkheid ontleend
Naar men ons uit ZUIDSCHARWOUDE
mededeelt, zal ook aldaar een telefoonkantoor in
verbinding met het Rijkstolegraafkantoor te Win
kel worden gevestigd.
De Kolf bond „Hollands Noorderkwartier"
zal zijn gewonen jaarlijksehen wedstrijd dit jaar
houden op 7 en 8 Juli in de nieuw verlegde
kolfbaan van den heer J. Swarthof te SINT
MAARTENSBRUG.
Den leden wordt vooraf bekend gemaakt,
wie, volgens loting, op den eersten en den
tweeden dag moeten kolven.
Op beide dagen bestaat er gelegenheid om te
prijsbiljarten, uitsluitend voor de leden van ge
noemden bond.
Heeren liefhebbers worden nog in de gele
genheid gesteld, tot en met den eersten dag om
lid te worden van den bond en deel te nemen
aan dezen wedstrijd.
SYSTEEM-BERTELS!
In de Groninger veenkoloniën worden voort
durend door verschillende landbouwers zeer goede
resultaten met het systeem-Bertels behaald. En
kelen hebben er hun geheele boerderij reeds
naar ingericht en houden daardoor op betrekke
lijk weinig land, betrekkelijk veel vee. De on
dervinding leerde dat het er vooral op aankomt,
goede soorten groenvoeder te verbouwen. De
vlinderbloemigen winnen het in alle opzichten;
zij geven het meeste voeder en verbeteren den
grond. Zoo voerde de heer Knigge van Stads
kanaal mot groene rogge, het gewas was '/2 H.A.,
25 koeien 8 dagen lang. Gelijk perceel serradella
gaf voor 10 dagen voeder en verschillende wik-
kensoorten leverden 10 of 11 dagen den benoo-
digden voorraad.
Einde van den Atjeh-oorlog
Een ingezetene van Kampen is op het lumi-
neuse denkbeeld gekomen om aan den oorlog
met Atjeh een einde te maken door een ka
naal te graven, waardoor Atjeh geheel met wa
ter zou zijn omringd. Aldus van het vasteland
geïsoleerd zou, zoo meent adressant want het
plan is in een adres aan den minister van ko
loniën meegedeeld Atjeh tot „preliminairiën"
genoodzaakt zijn.
Het plafond in de kerk der herv. gemeente
te WINKEL verkeerde in den laatsten tijd in
zulk een f;oestand, dat de godsdienstoefeningen
niet zonder gevaar plaats hadden. Wetende dat
een vierk. M. een Kg. weegt is 't geen wonder, dat
menigeen liever thuis bleef, dan de kans te heb
ben zoo'n brokje kalk van zulk een hoogte op
zich te voelen neerkomen. Thans is men bezig
het plafond weder in orde te brengen, zoodat de
kerkgangers niet langer bevreesd behoeven te
zijn, dat ze zich aan eenig gevaar van dien kant
zullen blootstellen.
Bij den uitgeven A. H. Adriani te LEI
DEN, is verschenen de zesde druk van Ribbing's
Sexueele Hygiëne, een werk „waarvoor de meest
uiteenloopende organen der pers geen lot genoeg
hebben" en „ter grootst mogelijke verspreiding"
door dezen wordt aanbevolen.
EXAMENS HOOFD-ACTE.
Het schriftelijk gedeelte van hot examen ter
verkrijging van de acte van bekwaamheid als
hoofdonderwijzer of hoofdonderwijzeres zal dit jaar
worden afgenomen op 30 Juni e.k. De monde
linge examens zullen aanvangen op 17 Juli.
De commissiën, welke met het afnemen van
deze examens zijn belast, zullen zitting houden
te Breda, Arnhem, 's-Gravenhage, Amsterdam,
Leeuwarden en Deventer.
SCHAGEN. De Transvaal is het be
loofde land voor vele jongelieden, wien het niet
aan kundigheden en energie ontbreekt om zich
door vlijtig werken eene goede toekomst te ver
zekeren. Dit begrijpen ook een paar bekwame
jonge timmerlieden in onze gemeente, die daarom
hebben besloten, hun geluk in het stamverwante
land te gaan beproeven. Maatregelen voor hun
vertrek en vostiging zijn reeds genomen.
Een teeder maar niet goedkoop afscheid!
Gisteravond bracht een meisje haar vrijer een
koloniaal, die naar de Oost ging, naar den trein
aan het Staatsspoorstation te 's GRAVENHAGE.
Zij was zóó onder den indruk van het vertrek
en zoo „verbouwereerd" dat zij, toen de trein
reeds in beweging was, hetportiersraampje,
waarachter haar geliefde haar ten afscheid wuifde,
stuk sloeg om hem toch nog maar eens de hand
te kunnen drukken.
Een bloedende polswond was 't gevolg, terwijl
zij nog buitendien de kosten van de gebroken
ruit moest vergoeden.
Dat is toch wel wat te veel voor een minnend
hart!
EEN GALANTE HEER!
Toen dezer dagen de sneltrein van Ylissingen
naar Oberhausen te Bokstel aankwam wilde een
Duitsche dame uitstappen om iets te gebruiken
en kwam tot de onaangename ontdekking dat
haar portemonnaie was verdwenen met f 120. Zij
had van Ylissingen tot Bokstel in gezelschap
gereisd met een heer, die haar behulpzaam was
geweest bij het uitstappen. Alle pogingen door
den stationschef bleven zonder resultaat en de
dame moest zonder geld haar reis nasr Hamburg
voortzetten.
Daarvoor moet men in ons land zijn!
De Egyptishe regeering heeft besloten een in
genieur naar Nederland te zenden, met het doel
het in ons land gebruikelijke stelsel om de be
sproeiing van lager gelegen landen te regelen,
nauwkeurig in oogenschouw te nemen en dit
stelsel op de aan de Middellandsche zee gren
zende delta-districten van Egypte in toepassing
te brengen. Zooals bekend is, heeft men sinds
geruimen tijd verschillende methodes gevolgd
om lage delta's, welke door overtollig water voor
den landbouw ongeschikt zijn, droog te maken.
Deze vereischten evenwel veel moeite en arbeid
van de zijde der landbouwers en de regeering is
van meening, dat het Nederlandsche stelsel van
besproeiing groote voordeelen zal opleveren. De
heer Webb, de tegenwoordige inspecteur-gene
raal der besproeiïngswerken in Opper-Egypte, is
door het departement van publieke werken met
het bedoelde onderzoek belast en zal in den loop
van dezen zomer naar Nederland vertrekken.
GETUIGENGELDEN
De „Asser Ct." levert weder een staaltje hoe
verouderd het tarief voor het getuigengeld, dat
reeds sinds 1843 van kracht is, mag genoemd
worden. Bij de behandeling der zaak van de aan
varing der stoombooten „Meppel II" en „Zuider
zee" op 1 Aug. jl., waren dezer dagen voor de
rechtbank te Assen een 20-tal getuigen gedag
vaard, waarvan eenigen met recht een goeden
dag hadden. Zoo ontvingen een torpedist uit
Brielle en een stoker van de gasfabriek te Enk
huizen ieder f65, terwijl getuigen uit Rotter
dam met f60 en uit Amsterdam met f50 wer
den betaald.
Dat is nu eens echt dom!
Bij den veehouder G. te POLSBROEKER-
DAM had een 8-jarig buurmeisje het ongeluk,
spelende in een hooivork te loopen. Het arme
kind kreeg eene wel een paar centimeter diepe
wond aan den voet, en kermend van pijn werd
ze naar de ouderlijke woning gedragen. Om mo
gelijk gevaar van ontsteking of misschien erger
te voorkomen, gaf iemand den raad een dok
ter te halen, misschien? Mis, om de hooivork
in een stukspek te steken
En werkelijk, de raad werd opgevolgd!
0Overgenomen uit Hollandsche Zeelui
2) Typen en schetsen uit de Zeemanswereld.)
(SLOT.)
Met een beklemd gemoed vervulde de jongen
alles wat Dirk van hem verlangde, maar het
was hem zeer goed aan te zien, dat hij zich
niet lekker gevoelde.
Eindelijk brak het gevreesde oogenblik aan.
Een geweldig schuimende zee hief de kast
hoog op en smeet haar daarna zoo woedend
op de buitenste bank van het strand, dat alles
kraakte en schudde en het roer uit de haken
sloeS.
Weer rees een schrikbarende zee omhoog,
nam het schip weer mee en wierp het met
nog geweldiger gekraak op de tweede bank,
waar het onbewegelijk bleef vastzitten.
Telkens als een zee aanrolde werd de bark
door een berg schuim bedekt.
De manschap was in het want gevlucht-
Dirk had Kees in den kraag gegrepen en hem
toegeschreeuwd: „kom mee, 't is hier niet
secuur!"
Toen waren ook zij in 't want gesprongen
en oen stuk omhoog geklommen.
Gelukkig waren de booten niet weggeslagen
en stonden nog stevig gesjord op het dek.
Het ebgetij was pas ingevallen.
Hield het schip zich nog een uur of wat
goed, dan was er kans op redding.
Viel daarentegen het tuig over boord, of
brak het vloedgetij wat vroeg in, dan was het
ergste te duchten.
Met een onbeschrijflijk gevoel van verlich
ting bespeurde de bemanning, dat de storm
van lieverlede bedaarde en de buien lang zoo
hevig niet meer waren als tè voren.
Echter raasde de zee nog altijd zoo gewel
dig, dat de schepelingen zich jegens elkaar
nauwelijks verstaanbaar konden maken, al
schreeuwden zij nog zoo hard.
Nadat men een paar uren in het want had
doorgebracht, ontdekte men dat de zee bijna
niet meer over het dek heenspoelde, althans
niet zoo hevig, of men kon er werkzaam zijn.
Nu was het tijd om de booten klaar te ma
ken en de landing te beproeven.
Het strand kon men duidelijk zien.
Langs den waterkant stonden groepjes kust
bewoners naar het gestrande schip te turen.
Heel in de verte zag men eenige paarden
voor een wagen, waarop een boot geplaatst was.
Eer de boot, waarmede de kustbewoners .de
redding wilden beproeven, aan boord kon zijn,
wat misschien niet eens zou gelukken, zouden
zeker nog wel een paar uren moeten verloopen.
De kapitein achtte het dus raadzamer zelf
maar te zien, wat men m6t de eigen booten
kon doen.
Hij zelf met den loods, de stuurlieden en
de helft der matrozen zou in de groote boot
naar land trachten te komen.
Den bootsman werd het bevel over de kleine
boot toevertrouwd, waarin de rest der man
schap zou plaats nemen.
Toen de verschansing, die op verscheidene
plaatsen was weggeslagen, nabij de sloepen,
met de stutten was weggeruimd en alles met
het lijfhout gelijk gemaakt, werd de groote
boot eerst te water gelaten.
't Was een moeielijk werk, maar 't gelukte
boven verwachting. Haastig ging de kapitein
met zijne manschappen aan booid, de vanglijn
werd gekapt en eenige minuten later was de
groote boot behouden aan het strand.
„Nu onze beurt, jongens!" sprak de boots
man kalm. „Past allemaal goed op je tellen.
Ons notedopje is klein genoeg, maar met over
leg zullen we 't er ook wel goed afbrengen."
„Kijk eens," vervolgde hij tot Kees, „zie je
die heeren wel in den 'raad zitten met grijze
pruiken op?"
De doodelijk beangste knaap begreep er niets
van en zag onwillekeurig naar de menschen
op het strand.
„Begrijp je me niet," ging Dirk voort, „ik
meen de branding vrindje."
„Hier, pak stijf, daar heb je een kruik olie
zoodra ik nou zeg „slaken" dan moet jij die
heeren de pruiken eens zalven."
„Slaken?" vroeg Kees verbaasd, „maar wat
is dat bootsman?"
„Je moet nog een boel leeren, maat! Slaken
is olie in zee laten loopen, uit een kruik of
een ander ding. Dat is alles dus gemakkelijk
Hoe luchthartig de bootsman ook sprak, 't
bleef Kees steeds maar even benauwd om
het hart.
't Was of hem de keel werd dichtgeschroefd.
Ook de kleine boot kwam goed te water.
Zoodra de golven haar naar het strand slin
gerden riep Dirk den jongen, die naast hem
achter in den sloep had plaats genomen, toe-
„slaken!"
Daar vloeide een dikke straal uit de kruik.
De uitwerking was verrassend.
De geweldig schuimende baren bleven wel
is waar golven, maar braken niet meer en
toonden zich zoo glad, dat er nauwlijks een
rimpeltje meer zichtbaar was.
't Duurde niet lang of de zee woelde weer
even geweldig als vroeger, doch het duurde
lang genoeg om de branding te beletten over