NIE UWE
Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
aotiDBumsiT,
N°. 25.
Zondag 21 Juni 1896.
5e Jaargang.
Wie zich vóór
den 1 Juli op deze cou
rant wenscht te abon-
neeren ontvangt de tot
dien datum verschijnen
de nummers gratis
N ieuwstij dingen.
Feuilleton.
IU li IJ IJ kill COKRAMT.
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordscharwoude, Oudkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk
per drie maanden 50 ct., franco p. post 0O ct.
UITGEtER:
J. II. KEIZER.
BUREEL:
loordscliarwoucle.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Yan 1—5 regels 30 ct-, elke regel meer fï ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
DE UITGEVER.
VAARTVERBINDINGr
Kolhorn-Schagen-Stolpen-Langedijk.
Voldoende aan de opdracht, hun door het be
stuur der West-Friesche Kanaalvereeniging te
Schagen gedaan, om eene globale begrooting van
kosten op te maken voor eene verbinding te wa
ter van Schagen met de Zuiderzee, van Schagen
met het N.-H. Kanaal en, als aanhangsel daar
van, eene verbetering van de bestaande vaart
van Schagen naar Langedijkhebben de heeren
G. Holwerda, opzichter v;d polder Waard en
Groet, te Kol horn en J. Roggeveen Wz., bouw
kundige, te Schagen, het bestuur van genoemde
vereeniging deze begrooting nu aangeboden, waar
aan wij de volgende cijfers ontleenen.
a. Het maken van een vaarwater van at
Schagen tot de Zuiderzee bij Kolhorn maakt
het bouwen van een schutsluis in den West-
Frieschen dijk te Kolhorn met een beweegbare
rijbrug noodzakelijk, welke kosten zijn begroot op
f 100.000, terwijl de kosten van het geheele
vaarwater met al zijne bijkomende werkzaam
heden wordt begroot op f 251970.Wjv
De verbinding van genoemd vaarwater met
dat van Schagen naar de Stolpen aan het N.-H.
Kanaal, maakt een doorsnijding van de spoor
lijn noodzakelijk.
Voor deze doorsnijding is, met tijdelijke aan
legging van die lijn en de brug, het maken van
eene beweegbare brug in de bestaande lijn, het
aanvoeren van grond, benevens het wegruimen
van de tijdelijk gemaakte werken, eene som van
f 70.000 noodig.
De kosten van het maken van het kanaal van
af Schagen naar het N.-H. Kanaal bij de Stol
pen, zijn begroot op f296736.70, terwijl o.a.
het bouwen van de schutsluis in den Westfrie-
schen dijk met beweegbare brug zou moeten
kosten f 90.0002 vaste bruggen over de Groote
Sloot, en een beweegbare brug over het kanaal al
daar f17.000; een beweegbare brug over hot
kanaal aan het N.-H. Kanaal met schotbalken,
remmingwerken, enz. f 10.000; een beweegbare
brug over het kanaal aan den Ruigenweg 1 5000.
Tot verbetering van het bestaande vaarwater
vanaf Schagen naar Langedijk, moet dat water
overal 0,50 Meter worden verdiept, alzoo worden
uitgebaggerd.
Ook is in deze begrooting gebracht het ma
ken van een jaagpad met de daar\ oor vereischte
bruggen en landposten. Het Schagersluisje zal
geheel moeten worden uitgeruimd en vervangen
door een sluis van meerder schutvermogen en
diepte. Het verbouwen van de sluis is geraamd
op f 30.000. Het jaagpad maakt noodig een brug
over de Ringsloot en een brug over de vaart,
en zal een pont moeten worden gesteld, om het
jaagpad te doen aansluiten met het bestaande
in den Heer-Hugowaard.
Voor het verbeteren van bovengenoemd vaar
water ter bekoming van de gestelde eischen zal
noodig zijn eene som van f78885.95.
Men schrijft ons van ST. PANCRAS:
Is zoowel in vele plattelands-gemeenten als
in de groote steden het aantal inwoners de laatste
jaren toegenomen, in sterke mate is dit het ge
val met het dorpje St. Pancras.
In 4 jaren tijd toch, van 1 Jan. 18921 Jan.
1896, is het aantal zielen met 24 percent ver
meerderd. In dien tijd zijn ruim een dertigtal
nieuwe woningen gebouwd, terwijl 't aantal
schoolgaande kinderen, dat 4 jaar geleden wel
iswaar zeer laag was, in dien tijd is gestegen
van 80 tot 140. Voorwaar een aanwas van be
lang in een tijd, waarin zooveel plattelands-be
woners naar de groote steden verhuizen!
De gymnastiekvereenigingen van Barsin-
gerhorn, Nieuwe Niedorp, Schagen, Wieringer-
waard en Winkel, hebben besloten te zamen op
Zondag 23 Augustus a.s. een uitvoering te ge
ven op een daartoe geschikt terrein te BAR-
j SINGERHORN. Behalve, dat elke vereeniging
j zal turnen aan verschillende gymnastiekwerk-
i tuigen zullen de pl.m. 40 gymnasten gezamen-
I lijk en viertal staafoefeningen geven onder lei-
ding van den heer S. Spaan, directeur der ver
eeniging „de Westfries" te Barsingerhorn.
Een commissie uit de vijf vereenigingen zal
alles in 't werk stellen om dit turnfeest zooveel
mogelijk aan zijn doel te doen beantwoorden'
nl. om de gymnastiek meer algemeen bekend te
doen worden en velen aan te sporen, zich bij de
bestaande turnclubs aan te sluiten. Om boven
dien het publiek een aangenamen dag te bezor
gen, zal gezorgd worden, dat een goed muziek
gezelschap zich laat hooren en dat het feest be
sloten wordt met een bal champêtre.
Alleen door de te maken onkosten is men
verplicht een entree te heffen, doch deze is zoo
gering mogelijk gesteld, nl. voor uitvoering en
bal telkens 25 ct. per persoon of voor heer en
dame samen 75 ct., indien men doorloopende
kaarten verlangd. Bovendien is bepaald, dat de
kunstlievende leden van elke vereeniging bij de
uitvoering vrijen toegang hebben met een dame,
op vertoon van diploma.
In een 25tal rijtuigen werd Woensdag j.l.
een rijtoer gemaakt met een 140-tal leerlingen der
openbare scholen der gemeente NIEUWE NIE
DORP.
Des morgens even over zevenen werd van N.
Niedorp vertrokken en ging het over Dirkshorn
en St. Maarten naar Petten, waar een druk ge
bruik gemaakt werd van de gelegenheid om in
zee te loopen. Door de welwillendheid van den
Edelachtb. Heer Burgemeester was het het ge
heele reisgezelschap mogelijk do reddingsbooten
andere reddingstoestellen te bezichtigen. Van
hier werd de tocht voortgezet naar Schoorl, waar
als verrassing de jeugd gebruik kon maken van
den draaimolen, die door het bestuur werd af
gehuurd. Daarna nog een duinbeklimming, wat
de vreugd mede ten top deed stijgen. De terug
reis werd van hier genomen over Schoorldam,
Warmenhuizen, Oudkarspel en Oude Niedorp
1;)
Zij had veel van bloemen gehouden reeds
toen haar vader nog bij hen was, en zij
allen nog te zamen in het prachtige huis
in het westelijk gedeelte van de stad
woonden.
Het kind vond altijd dat die tijd veel.
veel prettiger was als den tegenwoordige
hoewel haar moeder haar verboden had,
aan vervlogene tijden te denken. Verboden
Alsof dit zoo heel gemakkelijk ging! Niet
er aan den denken, niet aan den tuin den
ken, in welke de prachtige bloemen 's
morgens vroeg zulk een heerlijken geur
verspreidden en 's middags de vogels hunne
liefelijke melodiën deden hooren!
Niet daaraan denken? Onmogelijk was
dit voor haar! Wat hield Greta veel van
dien tuin! Wat had hij haar altijd een
genoegen verschaft en vrolijk doen zijn!
Vroljjk! ondanks den ontstemden toon,
welke dikwijls in huis heerschte
Ja wel onbestemden toonHij drukte
loodzwaar op mijn goeden anders vrolij
ken vader en op mijn stille, zwygzame,
goedige moeder.
In huis, aan tafel, had ook Greta niet
vrolijk kunnen zijn wanneer haar vader
knorde en haar moeder huilde, en daarom
liep zjj ook spoedig heen en vergat in den
tuin tusschen de bloemen en in de bosch-
jes haar verdriet.
O, wat mocht zij daar gaarne zijn Wat
ademde zij daar frisch en ruim
Kleine Greta zuchtte, wanneer haar nu
die dagen en uren in de gedachten kwamen
Het was nu zoo geheel andersHet kind
leefde met haar ziekelijke moeder alleen,
in een armoedige donkere woning zonder
zon en bijna zonder licht en lucht.
Geen vogelgezang! Geen bloemengeur en
geen tuin
De frissche lucht genoot Greta hoogstens
wanneer zij, na de vervelende schooluren,
het gereed zijnde naaiwerk van haar moe
der afleveren ging.
Dikwijls breidde zij dan haar weg uit
van het midden der stad naar buiten in
het schoone villakwartier, waar tuinen wa
ren, daar hoorde zjj dikwijls de vogels zin
gen en ademde zij den frisschen geur der
bloemen, beiden brachten haar dan weder
de gelukkige dagen van voorheen te bin
nen. Bijna onwillekeurig werd zij iederen
dag in de nabijheid van den geliefden tuin
getrokken, waar de vlier in vollen bloei
stond en de prachtige welbekende gouden
regen in dichte trossen over het hek hing.
De gouden regenWat hield zij veel
van hem. Hij had wel is waar geen geur
als de liefelijke blauwroode vlier, maar hij
had waardigheid. Greta scheen de rijke,
vol en kwistig nederhangende goudenregen
als iets rijks, voornaams schitterends
toe. Waar hij stond, was geen armoede,
en waar hij omlaag hing, kwam het haar
voor, moest veel, veel geld zijn en geen
nood in het geheel geen nood meer.
Greta's oogen vulden zich bij deze ge
dachte steeds met tranen. Zij leed onder
den druk der ontberingen, welke zij met
hare zieke moeder verdragen moest.
Arme moeder, die betere dagen gewend
geweest was
Arme kleine, die de geliefde moeder
sukkelen en verwelken zagVerwelken
Verkwijnen in een bedompte kamer, ge
bogen over den eeuwigdurenden naaiar-
beid, terwijl er prachtige frissche tuinen
waren met duizenden schoone gewassen
en bloemenbedden die iemand vroljjk
stemden
Greta beproefde haar moeder te bewe
gen met haar naar buiten te gaan, naar
de schoone tuinen en zich eens te ver
kwikken aan den heerlijken geur van de
vlier en den prachtigen, weelderigen gou
denregen te bechouwen.
Maar haar moeder schudde bij dit alles
droevig het hoofd en verklaarde op mat
ten toon, dat zij zich het best thuis ge
voelde bij haar arbeid.
«Maar u werkt altijd," klaagde Greta
verdrietig.
»Ja kind," antwoordde dan haar moeder,
«de arbeid doet vergeten, en brengt geld in."
«Maar, waartoe altijd dat geld?" vroeg
het onrustige kind.
«Wij moeten leven, lieveling
Leven! Ja, dat was het! Zij moesten
leven. Alle menschen die op de wereld
waren, moesten toch leven, philosofeerde
Greta waanwijs in zichzelf. Velen sterven,
ja. maar dat was, omdat de lieve God
dikwijls vurig naar zekere menschen ver
langde, die op aarde waren, en hen daar
om tot zich in den hemel riep. Ja, zij moes
ten leven. Maar waarom werd hen ditzöo
zwaar gemaakt? Het »leven" kostte haar
moeder de vroeger roode wangen en het
lachen, dat zij vroeger zoo gaarne en dik
wijls deed.
Het was Greta niet ontgaan, dat haar
moeder steeds magerder en zwakker werd
en haar liefhebbend hart werd moedeloos
en bezorgd.
Wanneer zij maar iets kon doen! Wan
neer zij slechts een middel kon vinden om
haar het leven te helpen verlichten. Maar
ach! Zij was klein en onbeduidend en
een kind, een kind dat niets vermoed, als
haar zwakke, bleeke moeder innig liefheb
ben, en dat, wanneer het 's nachts wakker
werd en het arme moedertje hoorde hoes
ten, haar spoedig te hulp schoot en de lij
dende in het bed overeind hielp.
Dat was alles. Neen, niet alles. Er was
nog iets. Greta kon iets doen. Zij kon zich
gewennen, over dat te zwijgen, hetwelk
haar leven zoozeer veraangenaamde. De
gedachte aan het verledene en de karige
vergoeding, welke zij onlangs gevonden
had. Bloemengeur en vogelengezang.
Greta had beiden teruggevonden in den
prachtigen tuin buiten de stad, welke zij
dikwijls bezocht, wanneer zij het naaiwerk
bij de klanten bezorgde.
Daar was het weder als vroegerZoo
licht, zoo zonnig, zoo zoel. En het kinder
oog hing aan den bloemenschat,
aan de prachtige vlier, aan den heer
lijken goudenregen!
Greta sloop heimelijk in den wonder-
schoonen, vreemden tuin, die haar zoo be
kend voorkwam, als kende zij hem reeds
lang, en wanneer haar moeder haar over
het lange uitblijven beknorde, vlijde zij zich
snikkend aan haar borst en zag haar met
zulke vriendeljjke, smeekende oogen aan,
dat de zachte vrouw spoedig het knorren
staakte.
Arme, kleine Greta! Haar geluk nam
spoedig een einde. In het voorjaar werd
vrouw Weber ziekelijker als ooit. Op ze
keren dag kon de lieve moeder het bed
niet verlaten en geen naaiwerk meer ge
reed maken om weg te brengen.
De dokter kwam iederen dag en schreef
geneesmiddelen voor, die Greta haar moe
der nauwgezet toediende. Dagen verliepen.
De laatste spaarpenningen der arme vrouw
verslonden langzamerhand, zoodat de zieke
versterkende middelen ontbraken. Wat
hielp het, dat Greta van het weinige wat
zij te eten hadden, haar moeder het groot
ste gedeelte gaf.
Er was geen geld meer om de arme
vrouw het noodige te verschaffen en vrouw
Weber verminderden zichtbaar.
Welk een onderscheid tusschen voorheen
en thans.
De aan weelde gewende lag nu eenzaam
op een armoedig schamel bed in het kleine
sober gemeubeleerde kamertje in welke de
zon ternauwernood binnen kon dringen, en
de lucht dicht en bedompt was. Greta
dacht aan vroeger, aan de heerlijke, frissche
lucht van den mooien tuin, de veranda,
den heerlijken geur der bloemenMaar zij
zou er niet over sprekendit kon de
zieke zoo slecht verdragen. Zoo zat zij dan
dagen lang aan het bed van haar zieke
moeder en beproefde zij de zieke door ge
huichelde vrolijkheid in een aangenamer
stemming te brengen.
«Wanneer ik groot ben, dan neem ik
geheel uw bed op de armen en draag ik
u ver weg, buiten de stad in het woud,
lieve moeder, daar is het koel en schoon
«Maar kind dat kan men niet
sterk wordt ge niet!"
«Och moedertje," pochte de kleine met
grappig gezicht, «ik krijg zeer breede schou
ders en groote, zeer groote sterke han
den
Groote, sterke handen!
Vrouw Weber lachte, toen zij op de
kleine handjes van haar kind neder zag,
en het kind ving dit zeldzame lachje met
vreugde op en was tevreden gesteld.
Nochthans bleef het stil zitten en zon op
iets anders om de zieke vrouw op te vro
lijken. Helaas, helaas!
De toestand van de zieke verergerde
van uur tot uur, en Greta boog zich 's
avonds laat over de zwaar en moeilijk
ademende.
«Moeder doet udoet u het hoofd
pijn
«Neen kind, ach neen!"
«Is het de borst, maatje?"
«Neen kind, neen!"
«Maar wat dan, moedertjewaarom
is u zoo bleek en beweegt u u zoo on
rustig?"
«De ademhaling, Greta.... ik kan geen
ademhalenluchtlucht!"
Lucht! Met bevende handen snelde het
kind naar het venster en trok en wrong
er aan, om "het te openen.
«Arme moeder! dacht het, «zij heeft ge
brek aan lucht, welke daar buiten waait
daar buiten de stad... in het vrije veld."
Het was een benauwde nacht, welke ver
liep zonder de zieke de verlangde slaap te
verschaffen.
Greta ontwaakte vroeg en wachtte met
ongeduld de komst van den dokter, om
welken men gezonden had.
Toen hij kwam, stond de zon hoog aan
ue hemel en wierp een schuinen, kleinen
straal door het dakraampje. Hij viel schuin
op het bruine kopje van Greta, die aan
het voeteneinde van het bed gehurkt- zat
en met ernstige kinderoogen naar de zieke
moeder zag.
Het was zeer slecht met de arme vrouw
gesteld. Aan het kind ontging de ernstige
bezorgdheid op het gelaat van den dok
ter niet.
Hij vroeg de arme vrouw veel omtrent
haar leven en naar haar verleden, daarna
zag hij een wijle zwijgend de kamer rond.
Greta durfde zich ter nauwernood
te bewegen, zoo angstig hing zij aan de
lippen van den dokter en aan het bleeke
gelaat van hare moeder.
Wat overkwam haar nu plotseling?Was
het een bezwijming?
Met een angstkreet stond het kind naast
haar.
«Wat is het o, dokter wat scheelt
mijn lief moedertje? Helpt haar toch." De
man stelde haar gerust.
«Dit gaat spoedig voorbij, kind het is
een aanval van zwakte. Helpen? Ja, lieve
kleine" hij zag medelijdende het armoe
dige kamertje rond, «helpen kan hier slechts
een gewonen gouden regen!"
GoudenregenMet een »ha" zonk het
kind op den grond naast het bed neder.
Alzoo een goudenregen!
De borst van het kind verhief zich. Hare
oogen glommen.
Een gewone goudenregenAlsof die er
niet waren! Die waren juist zoo gemak
kelijk te krijgen. Had zij het dan niet al
tijd gezegd dat mama de lucht, en den tuin
en de bloemen noodig hadArme zieke
Ge zult geholpen worden. Zij Greta zou
de hulp aanbrengen, nog heden dade
lijk!
Goudenregen een gewone goudenregen
kon haar moeder genezen.
Wat een geluk, dat zjj wist waar de
prachtigste goudenregens te krijgen waren
De kleine kon het in de kamer niet lan
ger uithouden met geweld werd zij naar
buiten gedreven en zoo snelde zij in den
namiddag ademloos langs de straatweg,
bijna vliegend, met loshangende haren en
verhit gelaat.
Wordt vervolgd).