„Nieuwe Langedijker Courant", van Zondag 28 Juni 1896.
Nieuwstijdingen.
Persnieuws.
AANBESTEDING.
Bij de aanbesteding, omtrent de dijkwerken
van het Ambacht van Westfriesland, genaamd
Geestmer-Ambacht, gehouden te Alkmaar, op
Woensdag 24 Juni, in het Noord-Hollandsch
Koffiehuis, was de uitslag als volgt:
Perceel 1, Huigen- en Zuider-Reekerdijk, ra
ming f200; aangenomen door Jac. Oldenburg,
Bergen, voor f180; perc. 2, Omloopdijk, raming
f60, aangenomen door A. Mul, Alkmaar, voor
150; perc. 3, Noorder-Reekerdijk, raming f 1125,
aangenomen door G. Blom, Schoorl, voor f 990
perc. 4, verschillende werken, raming f 535, aan
genomen door P. Without, Haringkarspel, voor
f530; perc. 5, Zeedijk, raming f 337,50, aange
nomen door J. Dekker, Eenigenburg, voor f 345
perc. 6, Ursemmerdijk of Zeedijk bij Winkel,
raming f 50, aangenomen door R. de Beurs,
Aartswoude, voor f39; perc. 7, Walingsdijk,
TJrsem, raming f 450, aangenomen door Joh.
Hille, Ursem, voor f 430.
Omtrent de werken van Geestmer-Ambacht te
Veenhuizen, was voorts de uitslag als volgt:
Perc. 1, raming f200, aangenomen door Jb.
Zilver, Hoogwoud, voor f165; perc. 2, raming
f 45, aangenomen door D. Kriller, te Oude Nie-
dorp, voor f42.
BOYENKARSPEL. Het warme weder
heeft de bloemkolen in de Streek snel doen ont
wikkelen. Verscheidene teelders hebben er reeds
een aantal „onder dek." Men kan dus een spoe
dige opening van de ochtendmarkt alhier ver
wachten.
EEN SLIMME ZET.
Twee handelaars aan het station Bovenkarspel
laadden de vorige week ieder een waggon aard
appelen voor dezelfde marktplaats. Een der twee
reisde daarop naar de bestemmingsplaats en kocht
daar de waggon van zijn concurrent nog goed-
kooper dan te Bovenkarspel, haalde daarop zijne
hoeveelheid, om daarna de geheele partij naar
Venloo te zenden, waar hij een mooie winst
maakte.
Onze correspondent te Schagen schrijft
33e Schager Kermis.
Langs de kramen gingen de kinderen en zij
snoepten van al, wat daar lekkers in was
koek, chocolade, suikergoed, ja wat niet alen
zij vulden de mandjes en taschjes met noga en
noten en mangelen en kersen, met alles. Zij
gingen naar den draaimolen op het Oude Slot,
den ouderwetschen molen met onbewegelijke
paarden, vierkante bouten bakken, petroleum
lampen en een sleutel. Zij schommelden in de
schommelschuitjes en kochten fluitjes van choco
lade en aten kersen en speelden krijgertje om
kramen en tenten als de centen op waren en
zochten een goeden kennis op, die er nog wel
een paar voor zijn jeugdige vriendjes over had.
Dit alles ziende, dacht ik: „de kermis is voor
de jeugd."
In het hippodrome op de Laan, vermaakten
zich de jongelui met paardrijden en in de dans
zalen dansten zij tot zij er vermoeid van wer
den. En zij dronken bier en sterke dranken en
waren uitbundig vroolijk. Zij draaiden 's avonds
en 's nachts in Vincken's stoomdraaimolen, den
nieuwerwetschen met hobbelende paarden, wie
gelende triomfwagens, gasverlichting en een gil
lende stoomfluit. Zij kochten poffertjes in de
poffertjeskraam van Van Rijken en sloegen op
het hoofd van Jut, dat de slaghoedjes er van
klapten. En 's avonds gingen zij naar een café-
chantant of naar de schouwburg van Hart om
te luisteren naar het spel van middelmatige en
betere artisten, die voor het meerendeel echte
kermisstukken te genieten gaven. Dit alles ziende,
dacht ik: „de kermis is voor de jongelui."
Ouderen van dagen, getrouwde lui, zag ik be
daard naar de comedie van Potharst of Hart
gaan en zij dronken een flesch wijn of bier en
rookten den heelen dag sigaren. Zij gingen over
dag met de kinderen langs de tenten en kra
men en lieten ze visschen in de vischkraam. En
als de comedie uit was, gingen ze zelf visschen,
omdat ze zoo vroolijk waren. Als ze niet uit
gingen, de ouderen, tracteerden ze zich thuis op
vette paling, uit Visser's kraam, en dronken
daarbij een heel ongewonen drank. Of zij vroe
gen familie en kennissen een dagje over en lie
pen met hen de kermis op en neer om hen alles
te laten zien, wat er wel te zien was. Dit alles
opmerkende, dacht ik: „de kermis is voor de
ouderen."
Kinderen, jongelui, ouderen van dagen, ver
maakten zich op de de kermis ieder op zijne
wijze. Van alles werd in mindere of meerdere
mate geprofiteerd, overal werd rondgekeken,
rondgewandeld en geluisterd. Allen hadden in
mindere of meerdere mate pleizier in den feest
tijd. Dit alles overwegende, dacht ik: „de kermis
is voor iedereen"
En daarom hoop ik, dat allen den laatsten
Zondag van de Schager kermis nog een recht
genoeglijken dag mogen maken.
Door de Alkmaarsche tramvereeniging is
aan verschillende gemeentebesturen concessie aan
gevraagd voor het leggen van rails voor een paar
dentram van ALKMAAR naar OUD-KARSPEL,
langs de dorpen Oudorp, St. Pancras, Broek op
Langedijk, Zuidscharwoude en Noordscharwoude.
Donderdagavond jl. omstreeks elf uur,
ontstond er brand bij den bleeker W. de B. aan
den Nieuwlander Singel te ALKMAAR, in een
aan hem behoorende loods. De eerste ter plaatse
zijnde spuit had den brand weldra gebluscht, zoo
dat de op het gelui der klokken toegesnelden
overige drie spuiten geen hulp behoefden te ver-
leenen.
De uitslag van den Kolf- en Biljartwedstrijd
gehouden in liet lokaal van den heer D. van
Twuijver te SCHAGEN, den 26 Juni jl., is als
volgt
Ingeschreven voor het kolven 24 spelers.
II. Quant, Warmenhuizen 116 punten, le prijs.
C. Bijpost, Dirkshorn 108 2e
J. B. Schene, Schagen 101 3e
De serieprijs werd bij overkolven met den heer
C. Zomer, gewonnen door den heer H. Wester
man te Barsingerhorn, met 43 punten.
Voor den biljartwedstrijd waren 20 spelers
ingeschreven.
le prijs A. van Gastel, Schagen.
2e A. Kist, Zuidscharwoude.
3e C. Wilke, N. Niedorp.
ONZE MOEDERTAAL.
De „Vacature" ontving de volgende merk
waardige aanvrage:
„Daar ik gepasseerde maand Maart mijn Akte
heeft behaald voor onderwijzers, ben ik zoo vrij
uw te vragen of uw ook mij eiken Dinsdag de
Courant Vacature gratis wil overzenden aan on
derstaand adres.
„Ik wilde nu ook eens gaarne naar eenige
betrekkingen zien.
„Wanneer ik de courant niet gezonden krijgt,
zou ik toch gaarne een antwoord van uw Edls
wachten."
MUIZEN.
Te Rouveen vertoonen zich wederom, als voor
drie jaren, een groot aantal muizen; een groot
deel van den oogst zoowel te Staphorst als te
Rouveen is door die dieren verwoest. Eerst zijn
vele roggeakkers, die een rijken oogst beloofden,
vernield; daarna kreeg de haver een beurt. En
waar hier en daar een weide tusschen het bouw
land ligt, wordt ook deze niet overgeslagen. Al
het jonge, malsche gras wordt weggevreten, ter
wijl de harde stengels onaangeroerd blijven staan.
Verschillende landbouwers schaften zich daarom
prof. P. Loeffler's Mause-Bacillus aan en met
aanvankelijk goeden uitslag. Een tweede middel,
dat ook vele muizen het leven kost, bestaat in
het graven van tamelijk diepe, aan de wanden
steil oploopende gaten. De muizen, die in deze
kuilen terechtkomen, kunnen langs de wanden
niet weer naar boven klauteren en worden des
morgens gedood. Meermalen vindt men ze bij
tientallen in een kuil. Een derde middel is het
bestrooien van den akker met muizentarwe, mo
gelijk wel aan te bevelen, doch in alle geval
len te kostbaar om algemeen toegepast te wor
den. Slechts een paar stukken grond werden er
tot noch toe mee bestrooid.
Daar echter niet alle landbouwers die middelen
toepassen, blijven nog genoeg dieren over, om
hun verschijning een ware ramp te achten.
HET LIJK VAN PRINS FREDERIK.
Een Reuter-telegram uit Padua meldt, dat de
kist met het stoffelijk overschot van prins Fre-
derik van Oranje gevonden is.
ZONDER BETREKKING!
Om zich een denkbeeld te kunnen vormen van
het groote getal dergenen, die alleen in Amster
dam zonder eenige betrekking rondloopen, moge
het volgende dienenvoor eene administratieve
betrekking boden zich aan ingevolge eene adver
tentie: 225 sollicitanten; voor kantoorbediende
op een salaris ad f300 per jaar: 315; voor kan-
toorlooper: 125; voor colporteurs: 280, totaal
945, waarvan slechts 100 van positie wenschten
te veranderen.
Voor de vacante plaats van chef-redacteur
was het aantal sollicitanten: 15.
Voor de vacante betrekking van hoofd der
openbare school te BLOEMENDAAL hebben
zich 207 sollicitanten aangemeld.
De gemeenteraad van ALKMAAR heeft
besloten tegen D. Poll, ontslagen gemeenteont
vanger, als schuldenaar, en tegen de vennoodschap
„de Nederlandsche Maatschappij van Zekerheids
stelling voor ambtenaren en beambten" als borg
eene reeks vorderingen in te stellen tot vergoe
ding eener som van f59,394,26.
Te ZUTFEN is een paartje in den ouder-
trouw opgenomen, waarvan de bruidegom 68
jaren en de bruid (jonge dochter) 71 jaren telt.
KIEZERSHUMOR.
Onder de verschillende biljetten voor de ver
kiezing van een lid der Provinciale Staten in
het Hoofdkiesdistrict Zaltbommel, ingeleverd,
waren er twee met volgende rijmpjes beschreven
1. Geen mestvaalt voor gezondheid aan den dijk,
Ik stem op B. van Bergeik.
2. Niet Bergeik met zijn meisjesgezicht,
Maar ik stem Lenshoek, een man van ge-
[wicht.
EEN STRAAT-TOONEELTJE.
Langs de Prinsengracht strompelde achter een
kar met aardbeien een ongeveer 22-jarige vrouw.
Behalve de vracht aan vruchten zaten ook nog
in de kar twee kinderen.
Doodmoede blijkbaar, zette zij zich op de kruk
van de kar neer, maar deed toch nog haar best
om door zoo luid als ze kon haar „baliemanden
juffrouwuit te roepen, haar waar aan den man
te brengen.
Plotseling greep ze, blijkbaar in angst, in haar
zak en stopte een klein builtje met geld in haar
kar weg.
De reden, waarom zij dat deed, bleek te zijn
de nadering van een beschonken man. Haar....
man. Zonder eenige inleiding greep hij de vrouw
bij de polsen en eischte in dronkenmanstaal, geld.
En of nu de vrouw al beweerde, dat wat ze had
koopmansgeld was, waaraan ze niet komen mocht,
de beschonkene had blijkbaar gezien waar ze het
builtje verstopt had, want, ondanks geschrei van
vrouw en kinderen, rukte hij het weg en strom
pelde voort om zich bij eenige even dronken
kameraden te voegen.
Daar zat nu de tobster verslagen en weenende.
Gelukkig, dat er voor de sloof, tenminste tijde
lijk, redding opdaagde.
Een heer had de woordenwisseling gehoord. Het
was een van onze meest bekende industrieelen.
Hij begaf zich naar de weenende vrouw en in
formeerde hoeveel de koopman noodig had. Zij
noemde de som en ontving niet alleen dat bedrag,
maar nog iets voor de kleinen. Bovendien be
loofde de flinke redder in den nood eens een
hartig woordje met haar afgedwaalden echtgenoot
te zullen spreken.
Wij hopen voor de tobster, dat hij succes zal
hebben. {Echo)
GROENTENHANDELAARS.
Om praeadvies is in handen van B. en W.
gesteld een adres van het bestuur der vereeniging
van groenten-, fruit- en aardappelenwinkeliers
„Door Eendracht Saamgebracht", waarbij oezwaar
gemaakt wordt tegen de aanwijzing van do Prins
Hendrikkade als groentenmarkt, zelfs op Zondag.
Evenals naar aanleiding van een adres van
gelijke strekking, dat 20 Maart 1895 in handen
van B. en W. werd gesteld om praeadvies, moe
ten zij ook nu weder verklaren, dat aan de Prins
Hendrikkade geen groentemarkt bestaat en hun
aldaar ook niet wenschelijk voorkomt.
Mocht door sommige aanvoerders van groente
langer dan noodig is gebruik worden gemaakt
van den los wal, en mocht blijken, dat zij aldaar
vertoeven met de bedoeling om de aangebrachte
groente te verkoopen, dan zal door toepassing
van art. 283 van de Algemeene Politieverorde
ning daartegen zooveel mogelijk gewaakt worden.
B. en W. stellen voor, adressanten in dien
zin te antwoorden.
EEN ZONDERLING GEVAL.
In de gemeente Schoterland doet zich het vol
gende niet alledaagsche geval voor
De jongeling, die bij de loting voor de nati
onale militie no. 88 heeft getrokken (een num
mer, dat is gebleken dienstplichtig te zijn) is ge
boekt als eenige zoon, omdat hij die reden van
vrijstelling had opgegeven.
Wat is nu echter gebleken? De ouders van
den jongeling leven van elkander gescheiden,
ofschoon het huwelijk niet door de wet is ont
bonden. De vader is woonachtig te St. Johan-
nesga, terwijl de moeder te Utrecht woont en
daar leeft met een broeder van haren wettigen
echtgenoot.
De vrouw heeft bij haren zwager te Utrecht
vier kinderen, waaronder een jongen is.
Daar de ouders van den loteling niet wettig
zijn gescheiden, kon hij niet als reden van vrij
stelling laten gelden eenige zoon te zjjn.
De zaak is bij Ged. Staten van Friesland in
onderzoek.
Door bijen gestoken!
In de Drentsche gemeente Rolde gingen drie
kinderen, bezig met het plukken van bloemen,
op de daarbij staande bijenkorven zitten. Het on
geluk wilde dat twee der bijenkorven omvielen,
tengevolge waarvan de bijen zoo verwoed werden,
dat zij de kinderen hevig met hunne angels staken.
Een der kinderen was zoo hevig gestoken, dat
zijn gelaat bijna onkenbaar geworden is en het
kind in bedenkelijken toestand verkeert. Ook de
beide andere kinderen werden hevig verwond en
zijn onder geneeskundige behandeling gesteld.
EEN ONDERNEMEND MEISJE.
Woensdag had aan het station Schermerhorn
der Noord-IIolland8che stoomtram een voorval
plaats, dat nog al vroolijkheid verwekte. Een
meisje uit Rijp van misschien twintig jaar had
een weddenschap aangegaan, dat zij zich als
vrachtgoed per tram in een mand naar Scher
merhorn zou laten vervoeren. „Ze zullen me niets
doenhad ze gezegd en was in de mand ge
kropen, die natuurlijk in een goederenwagen ge
plaatst werd. De mand en haar inhoud werd ge
adresseerd aan een inwoner van Schermerhorn
en behoorlijk toegedekt.
Te Schermerhorn werd zij gelost en op het
perron van het station voorloopig neergezet, on
gelukkigerwijze echter in de onmiddellijke nabij
heid van de pomp, waaruit de locomotief zoo
noodig water ontvangt. Een paar trambeambten,
die iets van het zaakje moeten geweten hebben,
schoven de mand nu juist onder de waterpijp
der pomp en gingen toen pompen. Toen kon de
vermetele reizigster zich niet meer stilhouden;
onder veel pret der omstanders werd zij uit de
mand gehaald, waarna zij half door nat te voet
naar Rijp terugkeerde. Doch ze had er vjjf rijks
daalders mee verdiend, zeide ze.
(„N. R. Ct.")
Prijs van oude aardappelen!
Een landbouwer te Oud-Beierland, die de
vorige week een schip, geladen met beste quali-
tiet oude aardappelen ten verkoop naar Amster
dam zond, ontving thans de afrekening. Na af
trek van alle onkosten hield hij 8 cents per H.L.
over!
De nieuwe Kieswet.
Nu de wet regelende het kiesrecht en de benoe
ming van afgevaardigden der Eerste en Tweede
Kamer der Staten-Generaal door den eenen tak der
vertegenwoordiging is aangenomen, zullen onze le
zers zeker gaarne een beknopt overzicht van het
geheel ontvangen, zooals het uit de smeltkroes der
langdurige beraadslagingen is te voorschijn getreden.
In ééne wet is het kiesrecht voor de Tweede
Kamer, de Provinciale Staten en de Gemeenteraden
geregeld, tenminste wat de kiesbevoegdheid betreft,
want het gemeentelijk kiesrecht berust voorname
lijk op het plaatselijk belastingstelsel.
Voor de Kamer zal men voortaan hebben b e-
lastingkiezers, woningkiezers, loon-
kiezers, kapitalisten en geëxami-
n eerden. Zij moeten vóór of op 15 Mei den
leeftijd van vijf-en-twintig jaren bereikt hebben en
natuurlijk tot de mannelijke ingezetenen belmoren
en Nederlanders zijn. Onder belastingkiezers ver
staat de wet degenen die hun aanslag over het
laatstverloopen jaar in eene of meer der Rjjks-di-
rectebelastingen voor of op 1 Maart hebben vol
daan, waarbij alleen voor de grondbelasting een mi
nimum van f 1 per jaar vereischt wordt.
Evenals thans gelden aanslagen in de grondbe
lasting wegens onroerende goederen eener onver
deelde nalatenschap ook voor den mede-eigenaar,
al is zijn naam bij den aanslag niet in het kohier
vermeld, mits hij niet minder dan f 1 voor zijne
portie betale.
Nu volgen de woning- ofhuurkiezers.
Dezen zullen om het kiesrecht te erlangen, tus
schen 1 Augustus en 31 Januari niet meer dan
éénmaal (en dan nog in dezelfde gemeente) hebben
mogen verhuizen en dan, hetzij als hoofden van
gezinnen of wel als alleenwonende personen moeten
hebben bewoond een huis of een gedeelte van een
hnis, tenminste van een huurprijs als vermeld is in
de tabel bij de wet behoorende en waarin de ge
meenten in negen klassen zijn verdeeld. De huur
prijzen verschillen van f 2,50 voor de grootste ge
meenten, tot 85 cents in de kleinste, alles per week.
Huurkiezers zijn ook personen die, krachtens eigen
dom, vruchtgebruik of huur, eenzelfde vaartuig van
ten minste 24 kubieken meter hebben bewoond
gedurende het straks genoemde tijdsverloop. Bij
de berekening van den werkelijken huurprijs wordt
de maand geacht vier weken te hebben, en het jaar
gerekend op vjjftig weken.
Dan volgen de zoogenaamde loon-kiezers. Dezen
zullen minstens gedurende dertien maanden bij een
patroon of onderneming of instelling in dienstbe
trekking moeten geweest zijn of als inwonende
zoons in het bedrijf der ouders werkzaam moeten
geweest zijn tegen een vast loon, dat alweder af
wisselt naar den rang der gemeenten of gedeelten
van gemeenten waar z(j wonen en dat van f550
tot f300 afdaalt. Met zulk een loon wordt gelijk
gesteld een pensioen, dat men mocht genieten van
een openbare instelling. Wie echter f550 tezamen
geniet van inkomen en pensioen, heeft evenzeer
uit dien hoofde aanspraak op het kiesrecht.
Vervolgens heeft men de zoogenaamde bezitkie-
zers. Wie niet genoeg belasting betalen, wie niet
genoeg huur verwonen, wie niet genoeg inkomen
genieten, hetzij aan loon alleen of aan loon en pen
sioen te zamen, die kunnen toch nog bezit-kiezers
worden.
Daarvoor is het noodig. dat z(j op den len Fe
bruari sedert een jaar den eigendom met recht van
vrije beschikking hebben van ten minste f 100 (no
minaal) ingeschreven in de Grootboeken der Nationale
Schuld of van ten minste f50 ingelegd in de Rijks
postspaarbank.
Eindelijk de zoogenaamde capaciteiten. Wie aan
al de genoemde vereischten niet voldoet, kan nog
kiezer worden, wanneer hij heeft voldaan aan de
eischen van bekwaamheid, door of krachtens de wet
gesteld, voor de benoembaarheid tot eenig ambt, voor
de vervulling van eenige betrekking of voor de uit
oefening van eenig bedrijf of beroep.
Maar tot het kiesrecht tot samenstelling van de
gemeenteraden worden toegelaten zoodanigen, die
(behalve ingezetenen eener gemeente zijnde) of in
de Rijksbelastingen zijn aangeslagen, en dus totde
zoogenaamde A-kiezers behooren of in eene plaatse
lijke directe belasting betalen naar de cijfers van
het inkomen, die in genoemde tabel zijn gesteld
voor gemeenten of gedeelten van gemeenten. Voor
het overige gelden de andere regelen voor de kies
bevoegdheid ook voor de gemeenteraads-kiezers.
Voorts zijn kiezers zij die den graad van sergeant
bekleeden en de smet hen gelijk gestelden,<c ook
wanneer zij in de kazerne wonen (waarbij vooral
gedacht is aan de adjudanten-onderofficier), doch
een en ander voor zoover zij aan art. 4 der wet de
kiesbevoegdheid kunnen ontleenen, dus voor zoover
z(j mochten vallen onder de A. tot B. kiezers.
Er zal voortaan zijn een verkiezingsdag en een
stemdag. De eerste is bestemd voor de inlevering
van eene voordracht van candidaten, die. op straffe
der gevangenis of boete, door minstens 40 bevoegde
kiezers moet worden aangeboden. Is er geen can-
didaat gesteld dan moet een nieuwe verkiezing
worden uitgeschreven. Is er geen tegen-candidaat,
dan is de alleen voorgedragene wettig benoemd.
De kiezer krijgt uiterlijk 3 dagen voor den stemdag
zijne oproepingskaart die de namen der gestelde
candidaten bevat, waarvan ook publieke bekendma
king plaats heeft en op den stemdag ontvangt hij
in het stembureau zijn stembiljet waarop mede de
namen der candidaten zijn vermeld. Voor die na
men is een zwart ruitje met een witte stip in 't
midden die met een in het bureau aanwezig pot
lood wordt zwari gemaakt, als men wil aanwijzen
wien men stemt. Die stemming heeft plaats voor
een afgeschoten lessenaar waarin slechts een kiezer
tegelijk wordt toegelaten. Daarop komt het zg.
couloirstelsel neer.
De thans nog bestaande manier van stemmen
begint voor de Kamerverkiezingen pas 15 Mei 4897;
voor de Provinciale Staten en de Gemeenteraden
moet daaromtrent nog nader beslist worden krach
tens de aanhangige wetten. Terwijl voortaan elk
lid der Kamer in een afzonderlijk district zal wor
den gekozen.
13e JEMndstemmingr*
Hieronder zij vermeld het oordeel van eenige
organen uit de arbeiderswereld.
De Sociaal-Democraatorgaan der sociaal-de
mocratische arbeiderspartij in Nederland, betoogt
dat, hoe onvoldoende de uitbreiding ook is op
welk een ondeugdelijken grondslag de nieuwe
wet ook berust het dwaasheid zou zijn te willen
ontkennen, dat deze gebeurtenis voor Nederland's
arbeiders van groot belang is, daar het toch te
verwachten is, dat bij eerlijke toepassing der wet,
en indien de belanghebbenden zich voor hun
eerste burgerrecht eenige opoffering willen ge
troosten, het getal kiezers minstens verdubbeld
is en het derde deel der arbeidende klasse tot
de stembus is toegelaten.
Daarom zal de wet-Van Houten, meent het
blad in de geschiedenis der Nederl. arbeidersbe
weging steeds te boek staan als de eerste sport
op de ladder, die het Nederlandsche proletariaat
I had te beklimmen, om aan de politieke voogdij
