„Nieuwe Langedijker Courant", van Zondag Juli 1896.
Plaatselijk Nieuws.
N ieuwstij dingen.
HET WITTE KRUIS.
Het ledental dat bij de oprichting der Afdee-
ling Langedijk van de Noord-IIollandsche Ver-
eeniging „Het Witte Kruis" 143 bedroeg, is
thans geklommen tot ruim 190.
Op het hulpkantoor te ZUIDSCHAR
WOUDE werden gedurende de maand Juni '96
behandeld: 102 inschrijvingen in de Rijkspost
spaarbank, tot een gezamenlijk bedrag van
f2998,44, tegen 17 terugbetalingen, ter somma
van f894,97; 6 stuks nieuwe boekjes werden
uitgereikt, waarvan het laatste was genum
merd 7194.
DE EERSTE ROODE KOOL.
Naar ons wordt meegedeeld heeft de heer J.
E. Az. den lsten Juli de eerste roode kool van
dit jaar gesneden. Het waren er omstreeks 50,
welke hij voor een goeden prijs van de hand
deed.
Men schrijft ons:
Nieuwsgierige blikken bespiedden in een on
bewaakt oogenblik het ooievaarsnest op de kap-
schuur van den heer P. de Geus te BROEK
OP LANGEDIJK. Naar het bleek was het ooie
vaarsgezin met vijf jonge telgen vermeerderd.
Het ouderlijke ooievaarspaar mag zich onge
twijfeld verheugen in de gezondheid van deze
jeugdige langbeenen; het ging er gezellig toe
in de takken woning.
Brongas.
Berichtten wij voor eenige weken dat door
den heer P. G. Duker, Notaris te Zuidscharwoude
een proef was genomen om zich zekerheid te ver
schaffen omtrent de aanwezigheid van het noodige
gashoudende water ter verkrijging van brongas, en
daarvoor was gebruikt de aan de gemeente Zuid
scharwoude behoorende, doch onbruikbare nor-
tonput en datdie proefneming uitstekend slaagde,
heden kunnen wij melden dat een tweede proef,
genomen in den tuin van genoemden heer Duker,
met even gunstigen uitslag is bekroond mogen
worden.
Na 16 uren heijens te zijn gekomen tot een
diepte van 16 Meter of 56 voet werd op die
diepte brongas verkregen, waardoor (als proef)
een vleêrmuisbrander voortdurend gevoed wordt.
Onze correspondent schrijft:
NEDERL. ONDERW. GENOOTSCHAP.
Uit het pas verschenen jaarverslag over 1895
blijkt, dat bovengenoemde vereeniging zich in
een toenemenden bloei mag verheugen. Opge
richt werden in 1895 niet minder dan 14 nieuwe
afdeelingen, terwijl van 4 opgeheven afdeelin-
gen het meerendeel der leden zich bij andere
aansloten. Het gewone aantal leden klom tot
5395. Ook de toestand der geldmiddelen is be
vredigend. Er is van 1895 een beschikbaar saldo
van f1480.385, bij een ontvangst van f 7803.055,
terwijl het vaste fonds van het genootschap van
f 11696,96 tot f 13010,125 klom. Tot nieuwe le
den van het hoofdbestuur werden gekozen de
heeren P. de Geus en W. P. Hildebrand. Over
den toestand der verschillende instellingen des
genootschaps, ondersteuningsfonds, spaarbank,
levensverzekering, paedagogische bibliotheek en
schoolmuseum, komen in het verslag uitvoerige
rapporten voor, die voor het meerendeel zeer
gunstig luiden.
Onze correspondent te SINT PANCRAS
schrijft
Voor gemeenschappelijk gebruik is door
eenige bouwers alhier een aardappelenbesproeier
aangeschaft. Men hoopt daardoor de aardappel
ziekte tegen te gaan. Driemaal worden de aard
appelen besprenkeld met het mengsel Bouillie
Bordelaise, bestaande uit V4 K.G. kopervitriool
°P Vio K.G. kalk en 50 L. water. Eerst wordt
het kopervitriool in warm water opgelost, dan
de kalk er doorheen geroerd en vervolgens het
water er aan toegevoegd. Het is een gemakke
lijk te behandelen instrument, dat in andere
streken reeds uitstekende diensten heeft bewe
zen. Elders heeft men de ondervinding opge
daan, dat de opbrengst der besprenkelde aard
appelen grooter was dan die der niet besproeide.
Voor het merk „Leopold-Sigaren" werd
aan de firma H. Krijns Zonen te ALKMAAR
het voeren van het koninklijke wapen van Belgie
toegestaan en haar de titel van hofleverancier
van Z. M. den Koning van België toegekend.
In de openbare terechtzitting der arrondisse
mentsrechtbank te ALKMAAR op den 30 dezer
werd D. Poll, le. wegens verduistering als ambte
naar bij de uitoefening van zijne bediening ge
pleegd; 2e. wegens valschheid in geschriften,
30malen gepleegd, en het gebruik maken van
de vervalschte bescheiden, alsmede de tweede
beklaagde J. Nuhout van der Veen, le wegens
het doen plegen van verduistering, n.l. betreffende
door den eersten beklaagde onttrokken en door
hem genoten gelden uit de gemeentekas en 2e.
wegens medeplichtigheid wat andere feiten betreft,
veroordeeld respectievelijk tot: D. Poll tot 3 jaren
gevangenisstraf, onder aftrek van voorloopige
hechtenis (eiseh) en ontzetting van het recht tot
het bekleeden van openbare ambten en bedienin
gen, en J. Nuhout van der Veen tot l1^ jaar
gevangenisstraf (eisch 2y2 jaar), en beide gedu
rende 5 jaren tot ontzetting van enkele rechten.
UIT WATERENDE SLUIZEN.
Naar wij vernemen zal er eerstdaags opnieuw
eene vergadering van Dijkgraaf en Heemraden
gehouden worden om te beslissen over de al of niet
geldigheid der benoeming van mr. M. E. J. J.
van Lidth de Jeude tot secretaris. Er zijn nl.
stemmen opgegaan, dat het reglement verkeerd
zoude zijn toegepast en dat in deze niet de vol
strekte meerderheid vereischt wordt. Is deze le
zing juist dan zou de heer J. W. C. Kroon, bur
gemeester van Zuidscharwoude, die bij de eerste
stemming de meeste stemmen op zich vereenigde,
de benoemde zijn.
In handen van gedeputeerde staten berust op
het oogenblik een adres, waarin aangedrongen
wordt op vernietiging van bedoelde stemming.
„A. 0."
EEN KORTE VREUGDE.
Uit Gennep wordt aan de L. K. geschreven
Jen weduwnaar, wien het verdroot 's levens
lasten langer alleen te torsen, ging op kondschap
uit, toog het Overmaasche in, zocht en vond een
lieve levensgezellin, die zich bereid verklaarde,
lief en leed met hem te deelen. In allerijl wer
den have en goed van het bruidje in een guano-
baaltje gepakt en trok men vreugdevol naar Ot-
tersum, om nog dienzelfden dag de toekomstige
mama in haar nieuw tehuis te installeeren.
Edoch, 's bruidjes geluk was van korten duur,
nauwelijks was het den huisheer gebleken, dat
zij de koffie te sterk zette, vier boterhammen
voor haar ontbijt consumeerde en de aardappelen
te dik schilde, of de liefde daalde beneden het
vriespunt en der ongelukkige werd onbarmhartig
het vierkante gat van de deur gewezen.
HET NUT VAN RöNTGEN-STRALEN.
Te Haarlem sneed zich voor eenige maanden
een jongen, bij het breken van een glasruit, vrij
ernstig in den pols. Een geneesheer wist de
wond te doen heelen, maar zonderling genoeg,
de hand bleef onbruikbaar en de jongen klaagde
steeds over een vreemde pijn in den pols. Ten
laatste besloot de geneesheer de hulp in te roe
pen van dr. Valkema Blauw om den pols door
middel van Röntgenstralen te pbotographeeren.
En afgaand op de photographie, welke een zwarte
streep in den pols vertoonde, werd bij een operatie
op die plek een stuk glas gevonden.
De hand is nu weer goed te gebruiken.
WIJNSTEEN AAN DE TANDEN.
Volgens de mededeeling van een arts, moet
men de tanden gedurende het aardbezie-seizoen
dikwijls met het sap dezer vruchten poetsen.
Daardoor wordt niet alleen de zoogenaamde wijn
steen aan de tanden opgelost, doch ook de adem
verbeterd.
EEN MAT VAN 5000 K.G.
Een cocosmat, zooals hier te lande en wellicht
ook nooit in het buitenland is gemaakt, werd
dezer dagen door de Kralingsche Tapijtfabriek
„Werklust" afgeleverd.
Deze mat, besteld door een liefhebber van
paardensport, en bestemd voor een manege in
Den Haag, weegt niet minder dan 5000 K.G. en
heeft een oppervlakte van 350 vierkante meter.
De mat is ruim 7 duim hoog, waardoor ver
kregen wordt dat de paarden even gemakkelijk
kunnen loopen als in het zand eener arena,
terwijl tevens het dikwijls zoo hinderlijke op
werpen van het stof wordt vermeden.
De mat komt op een asphaltvloer te liggen
en wordt door middel van een gaskracht-machine
over walzen voortbewogen, waardoor bij het
reinigen de bovenkant onder komt te liggen en
het schoonmaken veel vergemakkelijkt wordt.
Het christelijk asyl voor drankzuchtigen
wordt 1 Augustus te PRINSENHAGE geopend
in de villa Wilhelmina. De Heer C. J. Kloot,
terzijde gestaan door een commissie van toe
zicht van bekende mannen, zal daar zijne
methode tot genezing van aan den drank ver
slaafden toepassen. Over die methode wordt door
Prof. Van der Lith gunstig geoordeeld.
Het nieuwste op dit gebied geschiedt tegen
woordig in het buitenland met de Röntgenstra
len. Men laat den dronkaard photographieën
zien van zijne eigen, door den drank misvormde
organen en gaandeweg van den voortgang van
het aangericht kwaad. Dit schijnt op menig
dronkaard te werken.
Voor de verpleging in Prinsenhage zal f600
per jaar berekend worden.
Door den Nationalen Zuiderzee:Bond is
een geschrift uitgegeven, waarin „een kort
woord" wordt gericht tot het Nederlandsche
volk. Daarin wordt het doel van den Bond uit
eengezet en tevens de geschiedenis van de plan
nen tot droogmaking van den uitgestrekten
waterplas beschreven. De voordeelen dier droog
making worden in een helder licht gesteld en
ten slotte wordt opgewekt zich bij den Bond
aan te sluiten. Wordt het ledental aanzienlijk,
dan zal de regeering, sterk in den steun der
natie, het werk ter hand nemen, en ook voor
den vreemdeling opnieuw worden bevestigd, dat
in het land der kleine Koningin van Holland
nog kracht aanwezig is tot groote daden.
SCHURFT.
Te Jipsinghuizen en Wollinghuizen, gemeente
Vlachtwedde (Gr.), is de schurft geconstateerd
onder 1500 schapen en te Veeier veen onder 500
stuks. De heer Verdenius, veearts te Winscho
ten, is derwaarts vertrokken om maatregelen te
nemen.
EEN HEKSENGESCHIEDENIS.
Uit Utrecht wordt het volgende geval aan
het Hbl. gemeld
In een slop, dat uitkomt in de Gasthuissteeg
die den Wittenvrouwensingel met de Biltstraat
verbint, woont een arbeidersgezin, man, vrouw
en een halfjarig kind. De huiselijke vrede en
het geluk van het kleine gezin werden voor
eenigen tijd door niets verstoord, totdat plotse
ling de kleine begon te sukkelen en, trots alle
in 't werk gestelde pogingen, met den dag ach
teruitgang.
De ouders wisten niet wat te beginnen. Fa
milie, vrienden en buren kwamen er bij te pas,
maar zonder dat iets hielp. Doch, als een red
dende engel, hakte een buurvrouw opeens den
knoop door: „Het kind is behekst." Het was
zoo eenvoudig, dat men zich niet kon begrijpen
er niet eerder aan gedacht te hebben, 't Kwam
er nu maar op aan, om to weten wie de toover-
heks was. Maar dat zou dezelfde slimme buur
vrouw wel uitvinden. Op haar verzoek liet men
haar alleen, zij sneed het zeegrassen matrasje
van het kleine kind open en vond daarin o,
schrik! het model van een kip, een staart
en zwarte rozen.
Nu wist de buurvrouw meteen ook, wie dien
gast had binnengeloodst. Het was een gewezen
buurvrouw, een knap oudje, dat met haar man
een handel in bloemen dreef en van wie men
zich herinnerde dat ze naast een gezin had ge
woond, dat bijna geheel was uitgestorven. Het
geen kwaad denkende oudje werd op listige wijze
bij den zieken zuigeling gebracht. Toen vertelde
men haar dat zij de tooverkol was, die het kind
had behekst, en dat ze het kind weer moest
zegenen, of 't zou niet best met haar afloopen.
De buurvrouwen dreigden in koor mee, en het
onthutste vrouwtje bezweek voor de overmacht.
Driemaal sprak ze tot het kind: God zegen je!
Niet zonder moeite liet men haar toen gaan.
Het kind stierf denzelfden avond en is Woens
dag begraven.
DE SCHOOL TEN PLATTELANDE.
Hoe de scholen ten plattelande uitstekende
bureaux zijn om te ad verteeren, schetst een „dorps
onderwijzer" in de Arnh. Cf. Ondermeer schrijft hij
Iemand verloor een stok met zilveren knop.
Hij adverteerde, liet het Zondags aflezen
helaas het mocht niet baten. Hij was au bout
de son roleau, tot hij op eens den inval krijgt,
de hulp van een paar schoolhoofden in te roepen,
en ziet binnen drie dagen bracht etti jongen,
uit eene naburige gemeente den dierbaren stok
terug.
Een heer had bij een val van zijn paard, in
het dorp L. zijn gouden bril verloren. Hij be
merkte dit eerst toen hij thuis kwam te G. Hij
wendde zich dadelijk tot het schoolhoofd te L.
en ziet de bril kwam terug.
Ziet men buiten, door 't ontrouw schoolbezoek
in ons vrije vaderland, al weinig resultaten van
het onderwijs, kunnen de bekwaamste onderwijzers
zich in deze moeilijk verdienstelijk maken, schat
ten onstoffelijk wel te verstaan kunnen
ze zich vergaderen in hulpvaardigheid. De boer
heeft een koe geslacht, „ze wordt morgen om
zoo en zoo laat uitgepond met been voor 15 ct.
zonder been voor 20 ct. 't pond" „Schipper Er
is met kolen aangekomen, lost morgen, voor 14
stuivers afhalen, 15 thuis." „De goochelaar geeft
Donderdag een voorstelling bij E., le rang 25
ets. 2e enz., kinderen half geld." „Rjjnder zal
morgen de zwarte bessen ontvangen, tegen 6 ct."
„Boer van Wijhe heeft drie losse arbeiders noodig
zonder den kost." Overmorgen om 6 uur verga
dering" (veeleden van het veefonds).
Wat een kostelijk en goedkoop advertentie
bureau (de meester doet dat voor de eer!) 'k
Ken een school waar tot 1892 de brievengaarder
om 10 uur de school instormde, kranten, brieven
en soms geld uitdeelde onder de schoolkinderen
en dan rustig naar zijn „moeder de vrouw" ging.
Nietwaar, we gaan vooruitwat al gemakken
verschaft toch'onze 19e eeuw boven de 18e en
dat nog wel door die volksscholen, die 't altijd
gedaan hebben.
Mestvarkens willen in den zomertijd niet
altijd dooreten. Ze zullen echter nimmer den
eetlust verliezen, als men ze dagelijks twee han
den vol gezouten haver toedient. Dergelijke haver
bekomt men door een paar dagen lang haver,
telkens door een dun laagje zout afgewisseld, in
een vat te leggen. Is het vat ongeveer voor drie
vierde gevuld geheel vol kan het niet daar
de korrels zeer zwellen dan drukt men alles
met de handen ineen en giet er een weinig wa
ter overheen.
WIELRIJDEN.
Wat een wielrijder niet mag doen.
Vergeet uw pomp niet.
Leen uw machine niet uit.
Rijd niet op slappe banden.
Hang niet te ver voorover.
Zit niet met een ronden rug.
Rijd geen gear dat te hoog is.
Drink niet veel op lange ritten.
Rijd niet te spoedig na het eten.
Vergeet niet rechts uit te wijken.
Rijdt niet in donker zonder lantaarn.
Verbeeldt u niet, dat ge een racer zijt.
Maak geen kleine bochten op natte wegen.
Tracht niet te rijden als een man wanneer
ge een vrouw zijt.
Vergeet niet, dat natte banden meer vatbaar
zijn voor punctures dan droge.
Kampioen.
BEDRIJFSBELASTING
De invulling der biljetten voor de bedrijfs
belasting heeft in Franeker tot vermakelijke
staaltjes geleid. Zooals bekend is, kan men aan
den voet van het blad lezen, dat het biljet na
20 dagen zal worden teruggehaald, wanneer het
althans binnen dien tijd niet ten kantore van
den rijks-ontvanger bezorgd is. 't Spreekt van
zelf, dat de ontvanger of diens gemachtigde bij
het terughalen licht iemand niet thuis treft en
in dat geval wordt de betrokkene per aange-
teekenden brief verzocht om alsnog aan zijne
verplichtingen te voldoen.
In de vorige weck nu werden een 20-tal in
gezetenen op deze wijze aan hun plicht herin
nerd en hieronder die het eerst van hun leven
gewaar werden, dat er ook aangeteekende brie
ven bestaan. Sommigen brachten do komst van
dien rijkgelakten brief in verband met het
bestaan van een verren bloedverwant, die in
vroegere jaren naar Amerika gegaan was en
die nu misschion bij testamentaire beschikking
eenige millioenen naliet aan zijne erfgenamen.
Het toeval wilde, dat er een onder hen was,
die niet lezen of schrijven kon en zoodoende
genoodzaakt was, een paar getuigen mee te
nemen om den brief machtig te worden. Yoor
hem was het dus van groote beteekenis, zoo
meenden ook de getuigen, een aangeteekenden
brief te ontvangen en op weg naar het kantoor
werden allerlei gissingen geniaakt, waarvan de
slotsom was, dat er in elk geval voor den be
trokkene een aardig buitenkansje aan verbon
den moest zijn. Bij voorbaat werden de getui
gen eens getrakteerd. Men stelle zich de teleur
stelling van den geadresseerde en de verbazing
der getuigen voor, toen de enveloppe niets an
ders bleek te bevatten dan een eenvoudige aan
maning van den rijksontvanger om het biljet
voor de bedrijfsbelasting ingevuld te zjjnen kan
tore te bezorgen
ATJEH.
(Yan week tot week).
27 Juni.
Gisteren werden tochten gemaakt naar Sene-
lop en Biloel, waarbij 3 minderen gewond werden.
Toekoe Oemar heeft het hoofd der IV Moekims
gevangen genomen.
29 Juni.
„Gisterenavond zijn vijf bataljons uitgerukt
voor een verkenning van Kasdejd Baid over
Anak Galoeng, Sibreh en Glieng."
„Gewond bij Senelop de kapiteins Graafland
en De Lannoy, de luitenants Dijkstra, Wagener
en Rijnen en 31 minderen. Gedood 6 minderen.
„De stand van zaken, wat de militaire politiek
betreft, is ongunstig."
Het „Nieuws" ontving heden dit telegram:
Anakgaloeng stormenderhand genomen. Daar
binnen 130 lijken van Atjehers gevonden. Zwaar
gewond werden de luitenants Dijkstra en Rijnen.
De gisteren genoemde anderen licht. Wij leden
geen meerdere verliezen.
1 Juli.
Generaal Vetter vertrok Zondag. Eergisteren
na Rahat en Sibreh, verrast benting Anak Ga-
l°eng, waarbinnen mêlee ontstond, waarbij vijand
112 dooden achterliet. Tenkoe Mat Amin gesneu
veld genoemd. Benting Sibreh genomen, streek
getuchtigd, weinig tegenstand meer. Gesneuveld
9 militairen beneden den rang van officier, ge
wond 4 officieren en 35 millitairen beneden dien
rang, waaronder 28 inlandsche.
LOMBOK.
De correspondent van de „N. R. Ct." te Ba
tavia seinde:
„De gewapende politie op Lombok heeft op
eenige oproerlingen in Praja gevuurd."
Zou dan toch de officieele geruststelling om
trent den toestand op Lombok, waarvan de jongste
Indische bladen melding maakten, gelogenstrraft
worden
Een telegram van 3 Juli luidt:
Onze troepen rukken naar Praja op, om de
opstokers te arresteeren.
Buitenland.
ACETYLEEN-GAS.
Aan het Zeitschr. für Beleuchtungswezen van
30 Mei ontleent de Ing. belangrijke mededeelingen
over het acetyleengas. De reden waarom dit gas
nog niet voor ruim gebruik geschikt is, zoo leest
men daar, ligt in de duurte der grondstof: het
calcium-carbid. Zoolang dit nog 27 cent het kilo
kost, zal dat gas bij gelijke lichtsterkte duurder
blijven dan gewoon lichtgas en gasgloeilicht.
Alleen wanneer het door goedkoope electrische
beweegkracht kan worden verkregen, heeft ace
tyleengas een toekomst. En in die richtng is men
nu in Zwitserland bezig, waar de waterkracht er
gelegenheid toegeeft. Aan de Aluminium-fabriek
te Neuhausen, bij den Rijnval, heeft men reeds
sedert een jaar dit toegepast en op nog grooter
schaal zal het nu te Rheinfelden geschieden, waar
de carbid-fabriek uit Bitterfeld is overgebracht.
Daar komt de eletrische paardekracht op ongeveer
ƒ150 te staan, waardoor de prijs van het carbid
meer dan 50 pc. zal dalen.
De schrijver voegt er bij, dat het ook een voor
deel is, dat men voor een paar honderd gulden
in elk huis een toestel kan plaatsen om acety
leengas te maken, en dat wegens do hooge licht-
kracht buizen van 25 milimeter voor de lei
dingen voldoende zijn, die dus de kamers niet
ontsieren en tevens goedkoop zijn. Hij beweert
dat men uit 1 kilo carbid 500 liter gas kan krijgen,
waarvan een normaalkaars licht slechts ruim 1
cent kost per uur.
Een geschikte brander moet echter nog ge
vonden worden, omdat er 10 k 15 maal meer
lucht noodig is voor de volledige verbranding dan
voor een gewone gasvlam. Men gebruikt daarom
een mengsel van lucht en acetyleengas, waar
door men echter een deel der lichtsterkte ver
liest en gevaar loopt van ontploffingen. Volgens
'den schrijver heeft de hr. Julius Schülke eenige
geschikte branders ontworpen, o. a. een waarbij
het glas beneden een aantal ronde gaatjes heeft
en een andoren waar de vlammetjes uit een
aantal dunne buisjes komen aldus door lucht
omringd zijn. Zulke branders zijn thans op de
tentoonstelling te Berlijn in werking te zien.
EEN ONAANGENAME ZAAK.
Een juffrouw, dertig jaren oud, ongehuwd en
woonachtig te Roubaix, had sedert eenigen tijd
een onuitstaanbare pijn in de maag. Zij kon er
's nachts niet van slapen on overdag niet rustig
van blijven zitten. 'tWas vreeselijk.
Tenslotte ging de juffrouw, wat zij al dadelijk
had moeten doen: zij ging naar den dokter.
De dokter onderzocht haar, keek haar tong,
voelde haar pols en eindigde met haar een laxee-
rend drankje te geven.
De juffrouw nam een fermen slok uit het
fleschje en voelde na enkele uren de gevolgen.
O wonder, wat kwam er toen te voorschijn
Een levende, een springlevende, een vroolijko...
hagedis. De dokter heeft het diertje bewaarden
het is nog in zijn studeerkamer te zien. Het
beestje is tien centimeter lang en men schat
zijn leeftijd op drie of vier maanden.
