N ieuwstij dingen
lijke meeningen moesten dus achtergesteld worden.
Hoe staat het nu met dat program Dat program
is gebaseerd op de encyclieken, door den Paus uit
gevaardigd, die onder meer ook eene veroordeeling
inhouden der regeering van het volk door het
volk, strijdig dus met den Geest der grond
wet en met het bestaan van elk kiesrecht.
Te verwonderen heeft men zich over het
feit, dat menschen, die beweren zóó te den
ken over onze staatsinrichting nog daaraan mede
werken en bij de aanvaarding van hun mandaat
als lid der Tweede Kamer trouw kunnen zweren
aan Koning en Grondwet. Spreker onderwerpt de
encycliek „Rerum Novarum" aan eene kritische
beschouwing. Punt II luidtde sociale vragen
zijn in de eerste plaats zedelijke vragen en alleen
in dien geest van het Christendom kunnen zij tot
eene goede oplossing gebracht worden. Als deze
bewering waar is, hoe komt het dan dat de Ka
tholieke kerk in de 19 eeuwen van haar bestaan
die oplossing niet gebracht heeft? Zij, naar haar
beweren de vertegenwoordigster van het Godsrijk,
had het moeten en kunnen doen.
Spreker beschouwt meer in onderdeelen het
Katholieke program, onderwerpt de aard én het
streven van de Roomsch-Katholieken volksbond
aan eene nadere beschouwing en vraagt nuWat
hebben wij te wachten van de Roomsch-Katho-
lieke partij als staatspartij? Wat is het streven
dier partij en wat leert ons de practijk dienaan
gaande
Wat een katholiek in de maatschappij doet, dat
doet hij als lid der kerk. In de kerk alleen is hij
op zijne plaats. In de maatschappij zelf, het ter-
rein van het practische leven, voelt hij zich vreemd.
Daar zijn zoovele andersdenkenden en de kerk
heeft hem zoo opgevoed, dat hem zelfstandigheid
ontbreekt. Het groote verschil tusschen de opvoe
ding der Protestantsche en Katholieke Kerken,
wordt hierin bepaaldDe eerste voeden op, tot
dat zij zelf overbodig zijn geworden, de laatsten
maken zich ook in 't latere leven onmisbaar. Van
daar dat de Protestanten de vrijheid liefhebben
en de kerk van Rome de vrijheid veroordeeld op
gronden van opportuniteit. Want wie gelooft in
de macht der waarheid vreest niet voor den strijd
tusschen waarheid en leugen, zoekt zelfs den strjjd
en vertrouwt, dat de waarheid overwint. Rome
bespreekt den komenden politieken strijd met ge
sloten deuren. Waarvoor toch al die geheimzin
nigheid „De rechtvaardige is moedig als een jonge
leeuw", zegt de spreukendichter en al die ge
heimzinnigheid laadt op de katholieke partij
sterke verdenkingen. Voor ongeveer 6 jaren
liet de katholieke partij niets van zich hooren.
Met het maatschappelijk vraagstuk bemoeide zij
zich niet. En nu beleefd men het ongewone
schouwspel, dat geestelijken, die voorheen zich
weinig met de publieke zaak bemoeiden, zich
nu inspannen om volksbonden op te richten,
hoewel zij van den anderen kant de oprichting
van neutrale vakbonden tegenwerkte of het ont
staan van vooruitstrevende of socialistisch ge
tinte vereenigingen onmogelijk trachtte te maken.
In het vereenigingsgebouw der bekende anti-
clericale Gebr. Stork en Co. te Hengeloo hield
dr. Schaepman 15 April 1896, eene rede na
afloop, waarvan hij werd bedankt door den
vijand der R. K. Kerk, den heer C. P. Stork.
Zoo helpen kerk en kapitaal elkander.
Er ligt een diepe klove tusschen het denkeu
van den modernen protestant en een katholiek.
Die klove is voor de eenvoudigen niet om over
te komen, voor de ontwikkelden zeer moeilijk.
De kerk laat hare ongehoorzaam geworden die
naren niet met rust.
Nog onlangs sprak het conservatieve dagblad
zijn belangen uit over de uitvoerige verslageu,
die de voornaamste dagbladen gaven der lezin
gen van den Duitschen Sosialist Wilhelm Lieb-
knecht, omdat het in die verslagen een bevorde
ring van het socialisme zag.Rome streeft naarmacht.
Zij wil heerschen over ons Protestanten. Maar
dat willen wij niet dulden. Op dezen klassieken
bodem der vrijheid (de uitdrukking is van dr.
Schaepman), willen wij verdedigen onze vrijheid,
willen wij bestrijden, al wat onze vrijheid be
dreigt. Wat moeten wij daarvoor doen? Ons
ook organiseeren. Tegen het streven der kerk
gemeenschappelijk pal staan. Wie zijn stemrecht
kan krijgen, verzuime dit niet. Eendracht maakt
macht. Dat onder protestanten dan de twee
dracht verdwijne, die liefhebben: de vrijheid,
den vooruitgang, de menschelijkheid.
Aan het debat werd deelgenomen door den
heer ds. Boeijengaen Zeeman. De heer Boeijenga
bracht spreker hulde voor zijne democratische
redevoering. Hij opperde 'n paar bedenkingen.
Ie over de uitdrukking van den spreker„de regee
ring van het volk door het volk." Onze ko
ningin regeert bij de gratie Gods. De regeering
is dus niet een regeering door het volk, maar
eene regeering van hooger hand, van den God,
die hemel en aarde geschapen heeft. Spreker
brak een lans voor het christelijk onderwijs en
sprak een woord dan protest uit tegen den
vaccinedwang. Hij bestreed sprekers meening
omtrent de natuurlijke rechten van den mensch
en wees er op, dat, waar men sommige ge
deelten van den bijbel verwierp, men niet het
recht heeft andere te gebruiken tot het verdedi
gen van stellingen, die bovendien onjuist waren.
De heer Zeeman bepaalde zich alleen tot het doen
van eene vraag over boerenbonden.
De heer ds. Fleischer wees er op, dat men het
debat in eene verkeerde richting had geleid, 't Doel
van den heer Melehers was geweest in te lichten
over de beginselen derKatholieke partij.Een tweede
vergadering was nu noodzakelijk geworden, om het
gevaar, dat de Katholieke partij kan opleveren, uit
een te zetten. Onder luid applaus nam de heer
Melehers deze taak op zich. Met dankzegging aan
de debatters en 't publiek werd de vergadering,
door den heer Melehers, die tevens als voorzitter
fungeerde, gesloten.
LANOEUIJK.
De vaart van Langedijk op Amsterdam is tot
groote vreugde van onze bouwers weer open.
Nauwelijks was dit bekend, of 2 sc%uiten, vol
geladen met kool en uien, vertrokken van Broek
op Langedijk, om over Amsterdam zoo mogelijk
Rotterdam te bereiken, terwijl een tiental vaar
tuigen geladen werden voor de Ainsterdamsche
markt. Naar ons werd medegedeeld, lagen er te
Amsterdam 23 Langedijker schuiten ingevroren,
die nu natuurlijk op de terugreis zijn om zwaar
beladen naar Amsterdam weer te keeren. Op een
handelsvloot van een veertig schepen zullen ze
ker weinig streken van de grootte van Lange
dijk kunnen bogen, wel een bewijs, dat de groen
teteelt van Langedijk een belangrijke factor is
voor de welvaart van Noord-Holland. De prijzen
der kool wareD de laatste dagen stijgende. Voor
roode kool werd van 4 tot 12 gulden besteed,
voor witte kool van 4 tot 8 gulden, voor gele
kool van 4 tot 9. Ook de uien wordt duurder,
maar handel is er weinig in. Grootendeels wordt
ze door schippers opgekocht, die ze voor eigen
rekening in onze groote steden verhandelen. Was
de prijs langen tijd f 1 per mud, nu is er
reeds f 1,40 besteed.
Hooge prijzen zijn natuurlijk de beste beloo
ning, die onze bouwers kunnen verlangen voor
de groote zorg en moeite, die zij aan de groen
ten gedurende het geheele jaar ten koste leggen.
Onze correspondent te St. PANKRAS
schrijft
Toen gepasseerden Zaterdagmiddag de kleine
omnibus van den heer B. van Alkmaar naar den
Langedijk terugkeerde, gebeurde er op de hooge
brug bij Oudorp iets, dat gelukkig is afgeloopen,
maar vreeseljjk in de gevolgen had kunnen zijn.
Toen nl. de omnibus op de helling der brug
was,brak er iets aan het rijtuig, waardoor het
paard en de voorwielen bleven staan en het rij
tuig op do achterwielen achteruitliep en terecht
kwam in een sloot.
Het rijtuig lag met den achterkant op den
bodem der sloot en met den voorkant in de lucht.
De passagiers kwamen in onzachte aanraking met
elkaar en kropen na elkaar boven uit het rijtuig.
Gelukkig bleek niemand zich ernstig te hebben
bezeerd en kwamen allen met den schrik er af.
De resultaten van de oprichting van den
vereeniging tot bevordering van trouw schoolbe
zoek zijn reeds flink merkbaar.
Hoewel in de afgeloopen maand ten gevolge
van het groote aantal ziektegevallen het totale
verzuim 6% bedraagt, is het aantal willekeurige
verzuimen slechts 46 op de 5320 schooltijden dus
nog beneden 1 percent.
De trein, die jl. Woensdag om 12.30 uur
van den Helder vertrok, onderging eene kleine
vertraging, door dat een coupé 2e klasse in brand
geraakte. Dicht bij het station SCHAGEN werd
de brand door een luitenant uit den Helder, die
zich met -zijne echtgenoote in de coupé bevond,
ontdekt. Hij wist nu den conducteur te waar
schuwen en 't bleek, dat het onderste deel van
den wagen reeds in volle vlam stond. Nadat het
rijtuig was afgehaakt, kon de reis worden voort
gezet.
MAATSCHAPPIJ TOT NUT YAN
'T ALGEMEEN.
Aan de verkiezing voor twee leden van het
Hoofdbestuur is deelgenomen door 131 departe
menten, samen uitbrengende 432 stemmen.
Uitgebracht werden voor de eerste vacature op
mr. M. W. F. Treub 398 stemmen, op mr. J.
Krüseman 34 st.voor de tweede vacature op D.
W. Stork 423 st. en op dr. P. van Geer 9 stem
men. Zoodat tot leden van het hoofdbestuur ge
kozen zijn mr. M. W. F. Treub te Amsterdam
en D. W. Stork te Hengeloo. Beide heeren heb
ben de benoeming aangenomen.
Ikke hiet Mina. Men meldt uit DEN
HAAG:
Hij was jarig geweest en 't was Maandag, twee
factoren die zooal niet wettigen, dan toch eenigs-
zins begrijpelijk maken dat hij een borreltje te
veel op had. Maar ten slotte maakte hij 't toch
wel wat al te bont en kwam de politie tusschen-
beide, die hem naar 't „bero" aan de Nieuwe
haven bracht.
Hoe 'hij heette vroeg de inspecteur van dienst.
„Ikke meneer (hik!) ikke hiet Mina L."
Verbazing.
„Ja zeker (hik!) ikke hiet Mina..."
„Ben je dan
Daar bleek dat hij een zij was, die zich
„uit een pretje" in manskieeren had gestoken.
„De heeren mosten 't haar maar niet kwalijk
neeme, ze was jarig geweest
Door een persoon te HAARLEM is bij den
ontvanger der rijksbelastingen de aanslag be
taald van 7 personen, die daartoe niet bij machte
waren en daardoor niet op de kiezerslijsten zou
den zijn geplaatst.
ULEVELLETJES.
Wist ik maar hoe ik kiezen zal,
Onder welke rubriek ik val.
Zal ik „belasting" of zal ik „loon",
„Capaciteit" of zal ik „woon"
Zeggen te zijn mijn kies-etiket?
Waarlijk, ik weet het ook niet zoo net.
'tEen lijkt zoo aardig, het ander zoo mooi,
'tGaat me als graauwtje tusschen het hooi.
Als nu maar niet, als ik ben besloten,
Hoe ik zal kiezen de lijst is gesloten.
Barend Schutter.
(Amst. Ct
Op de Agenda van de Vergadering van
de vereeniging „Het Nederlandsch Paarden
stamboek," Afdeeling Noord-Holland, te houden
op Maandag 1 Maart 1897, des namiddags 1
ure, in het café „Krasnapolsky" te Amsterdam,
komen de volgende punten van beschrijving voor:
1. Notulen. 2. Ingekomen stukken. 3. Mede-
deelingen. 4. Verslag Afgevaardigden Algemeene
Vergadering. 5. Benoeming van eene Commissie
tot onderzoek der rekening over 1896. 6. Be
noeming van drie Afgevaardigden ter Algemeene
Vergadering. 7. Benoeming van eenen vierden
Commissaris. 8. Bepaling van do plaats voor de
volgende vergadering der Afdeeling. 9. Acht
men het gewenscht, dat, ter verkrijging van het
Rijkssubsidie, gevolg wordt gegeven aan do voor
waarde, door de Regeering gesteld, namelijk tot
het invoeren van verplichte hengstenkeuring?
In te leiden door den Voorzitter. 10. Vaststel
ling begrooting 1897. 11. Hetgeen verder aan
de orde zal worden gebracht.
Het bestuur maakt bekend, dat de Keuringen
voor de toekenning van de Provinciale en Rijks-
subsidiën voor hengsten, minstens 3 jaar oud
en voor hengsten, geboren in 1895, zullen plaats
hebbente Schagen, op Dinsdag 9 Maart e.k.,
des voormiddags 11 ure, bij Broersmate Bever
wijk, op Woensdag 10 Maart e.k., des voormid
dags 11 ure, bij het Statiouskoffiehuiite Hoofd
dorp, op Donderdag 11 Maart e.k., des voormid
dags 11 ure, op de Markt.
Boven de gewone Provinciale Subsidiën en
Aanhoudingspremiën, ten bedrage van f 2400,
zijn uit do Rijksbijdrage voor elk deel beschik
baar gesteld: voor hengsten, minstens 3 jaar
oud, eene onderhoudsbijdrage ad f 150.-— en voor
hengsten, geboren in 1895, eene aanhoudingsbij-
drage ad f100.terwijl uit de Rijksbijdrage
nog beschikbaar wordt gesteld, een bedrag van
f700.voor bijdragen voor hengsten, minstens
3 jaar oud, op de eilanden Texel, Terschelling
en Wieringen.
Zij, die genegen zijn, hunnen hengst op het
eiland Wieringen te stationeeren, kunnen tijdens
de keuringen hiervan aangifte doen bij do Com
missie.
De Commissie behoudt zich de vrijheid van
keuze uit de aangebodene en geschikt bevondene
voor.
Er zal voor deze keuringen gelegenheid wor
den gegeven ter opname van Hengsten en na
afloop daarvan te Schagen en te Beverwijk ter
opname ook van merriën in het Stamboek. Te
Hoofddorp zal later eene Stamboekkeuring voor
merriën worden uitgeschreven.
Houders van fokpaarden worden er aan her
innerd, dat de Merriën, met welke zjj naar eene
aanhoudingspremie willen mededingen, in het
Stamboek moeten zijn ingeschreven, of daarvoor
op den dag der keurig zijn goedgekeurddaarbij
moeten zij door een premie-waardig en op erfe
lijke gebreken gekeurden hengst zijn of worden
gedekt.
Hengsten, welke niet in het Stamboek zijn
ingeschreven, niet op de keuringen zijn aange
boden en niet premie-waardig en op erfelijke ge
breken zijn gekeurd, kunnen dus hiervoor niet
worden gebruikt.
Eigenaars van in het Stamboek ingeschreven
Hengsten, worden in hun eigen belang aange
raden, met deze dieren op de keuringen te komen.
Het onderzoek op cornage zal in galop plaats
hebben.
Het Bestuur behoudt zich de bevoegheid voor
de standplaats van de met onderhoudsbijdragen
bekroonde Hengsten, aan te wijzen.
Aangifte moet geschieden bij den Secretaris
te Alkmaar, 8 dagen vóór de hierbovengenoemde
keuringsdagen.
J. BREEBAARD Kz., Voorzitter.
W. TEENGS, Secretaris.
WERKZAAMHEDEN DER TWEEDE
KAMER.
Nu de Kamer reeds 16 Februari bijeenkomt
eerst was er sprake van later leidt het
„Hdbld." daaruit af, dat de voorzitter de Kamer
nog zooveel mogelijk wil laten afdoen. Het
„Hdbld." vertrouwt, dat de Kamer dit ook haar
plicht zal achten.
Het voornaamste, dat nog overgebleven is, ten
deele nog uit het vorig zittingjaar, wordt door
het „Hdbld." aldus opgesomd;
„De wijziging in de provinciale wet en in de
gemeentewet, in verband met de nieuwe kieswet
de regeling van de financieele verhouding tus
schen het Rijk en de gemeente;
de instelling van Kamers van Arbeid
de invoering van een wettelijken tijd
de invoering van een handelsiegister en de
regeling der firma;
de wijzingen van het recht van succesie en
van het zegelrecht;
de regeling der rijwielbelasting;
de vaststelling van algemeene regels omtrent
het waterstaatsbestuur
de wijzingen van het Wetboek van Strafvor
dering (huiszoeking enz.)
Daarbij zijn in het thans loopende zittingjaar
nog gekomen
de herziening der boterwet;
de regeling der bevoegdheden van waterschaps
bestuur enz.
de regeling der reserve bij de landmacht.
En dan heeft men nog te wachten een nieuwe
regeling over de ouderlijke macht die, al zoo
vaak beloofd, nog altijd uitblijft."
Omtrent den termijn van inlevering der stem
biljetten voor Je nieuwe kiezerslijsten heerscht
tusschen de burgemeesters van Amsterdam en Rot
terdam verschil, want terwijl eerstgenoemde die
tot en met Maandag 15 Febr., d. i. vóór 16 Febr.
stelde, bepaalde laatstgenoemde den termijn van
aangifte op Zaterdag 13 Febr., d. i. vóór 15 Febr.,
wijl de 14e als Zondag invalt.
De „N. R. Ct." laat in de volgende woorden
zien dat de burgemeester van Rotterdam zich ver
gist:
„Het eerste lid van art. 159 der kieswet bepaalt,
dat wanneer de in de wet gestelde termijnen op
een Zondag of algemeen erkende Christelij ken feest
dag mochten afloopen, de eerstvolgende dag geen
Zondag of algemeen erkende Christelijke feestdag
zijnde, daarvoor in de plaats treedt. Nu valt dit
jaar de 14e Februari, de dag, waarop de in de kies
wet bepaalde termijn van aangifte voor het kies
recht aflooptop een Zondag. Volgens de genoemde
bepaling van art. 159 moet dus ook op Maandag,
15 Februari nog gelegenheid gegeven worden tot
aangifte."
De burgemeester van Rotterdam heeft thans den
termijn van aangifte vóór 16 Feb. gesteld.
DRENTSCHE ZEDEN.
Onder den landbouwerstand in Drente bestaat
de gewoonte dat jongelieden, die des avonds
hunne meisjes bezoeken, vaak daarmede in de
schuren hier „deelen" genoemd, vertoeven en
meestal is de vrijheid, dan den bezoekers tegoe-
staan, bijna onbeprekt, zoodat er bij velen geen
bezwaar bestaat om zelfs door de staldeuren bin
nen te dringen in de woningen, waar zich eenige
meisjes ophouden. Een paar verliefde jonge man
nen te Dalen, dio zich ook die vrijheid veroor
loofden, zal dit misschien duur te staan komen.
Nadat zij in eene der avonden van de vorige
week door eene wel gesloten, maar niet gegren
delde sfaldeur eene boerenwoning waren binnen
geslopen, werd die deur eerst door de politie
verzegeld en daarna den indringers aangezegd,
dat hun eene strafvervolging wachten zou. Wijl
zoodanige gerechtelijke vervolging in deze pro
vincie misschien nooit te voren is ingesteld, is
men zeer nieuwsgierig naar de meening van
den strafrechter omtrent deze door „zuivere
liefde gedreven zucht tot inbraak.
DOMINEE EN ZIJN PREEK.
Uit een der Drentsche dorpen schrijft men
het volgende aan de „Ass. Ct."
Bij een onlangs gehouden avonddienst van
een onzer drie predikanten bracht een vergissing
een ongewone verstoring in de voortzetting van
de godsdienstoefening.
De preek, die zoo vlot werd voorgedragen en
blijkbaar indruk maakte op de eerbiedig luiste
rende schare, werd plotseling afgebroken, terwijl
een groote onrust zich van den hoogen spreker
meester maakte.
Om tijd te winnen en eenigszins op verhaal
te komen, werd aan de gemeente verzocht een
ellenlang gezang te zingen. De koster ging or
ders halen op den spreekstoel en snelde de kerk
uit naar de pastorie; eindelijk komt hij terug
met doodsbleek gelaat en knikkende knieën en
brengt al stamelend uit: „Ik kan 't niet vinden,
ik kan 't niet vinden, zelf moet je zoeken."
Om de verbazing ten top te voeren, verlaat
thans ook de predikant de kerk, de verbouwe
reerde gemeente aan de vreemdsoortigste gissin
gen ten prooi latende. Eindelijk, na lang wach
ten, komt de schare in bedaarder stemming door
de terugkomst van den dominee, die met opge
wekt gelaat zich weer de trappen opwerkt en
tot aller voldoening de preek verder ongestoord
ten einde brengt.
BRAM EN BART.
Ze zaten iu een karretje, dat terugkeerde
van Hoorn, Bram rechts en Bart links. Ze wa
ren liefhebbers van een vol glaasje en onder
handelden nu over den verkoop van ket en kar,
alles 't wettig eigendom van Bram. De koop
wordt gesloten en Bart is eigenaar van paard
en voertuig voor de som van f 30.Maar onze
Bart niet op zoo'n extra uitgave gerekend heb
bende, heeft geen geld genoeg bij zich. Als
collega Bram echter meagaat naar Barts huis,
dat omstreeks een uur van de residentie van
Bram ligt, dan zou de schuld vereffend worden.
Aldus wordt besloten.
't Wordt stiller in 't karretje na dit drukke
discours en om de geest wat op te wekken zal
men er in Spanbroek nog eentje koopen.
Bram rijdt met de rechtvaardigheid van een
Amsterdamsch koetsier de stal binnen en 't
tweetal treedt in de gelagkamer, waar beide
vrienden onder 't genot van een glaasje weldra
't weer druk over den pas gesloten koop hebben.
Als de kastelein dit hoort spitst hij de ooren
en naderbijtredende spreekt hij Bart aan: „Zeg
's Bartje, als jij lood hebt om ket en kar te
koopen, kon je mij ook wel eens betalenZon
der blikken of blozen antwoordt de aangespro
kene: „Ja dat kan ik ook wel als we in plaats
van in jou herberg in mijn huis zaten, want
mijn duiten zijn thuis."
Bram had dit alles ondertusschen zwijgend
aangehoord, maar denkend aan de dertig gulden
die hij straks zal ontvangen, vraagt hij den her
bergier hoe groot de schuld is.
Deze noemt de som en Bram telt hem 't geld
neer met de woorden„Straks komt 't wel weer
terecht Bart."
De kastelein lacht en Bart geeft nog een rondje
Daar er aan alles een einde komt, zoo gaat 't
tweetal eindelijk den weg op naar Barts huis,
tusschenbeide een aandoenlijk lied aanheffende
en komt eindelijk te H. waar Barts huisvrouw
reeds stond uit te kijken.
Bart klimt uit en als hij ziet, dat Bram aan
stalten maakt om hem te volgen ten einde af te
rekenen grinnikt Bart: Blijf zitten Bram, hou je
koest, ga gerust naar je huis want ik had wel
geen geld, maar do vrouw ook niet.
„Als ik weer thuis gebracht wil worden of
schulden heb zal ik om je denken."
Tableau. (Historisch.)
EEN OPEN BRIEF AAN Mr. VAN
DEN BIESSEN.
Naar men weet heeft mr. Van den Biessen,
lid der Eerste Kamer, in zijn maidenspeech i»
