Nieuwe Langedijker Courant', van Zondag 28 Februari 1897.
k 4
1
l|
Politieke lezing van den keer Kater,
N ieuwstij dingen.
Nu 't reglement is aangenomen acht hij het
dienstig hierover nader te beraadslagen.
De voorz. wil de nieuwe kiezers persoonlijk
trachten over te halen en hen in weekbladen
bekend maken met ons doel en streven.
De heer Fleischer zou het goed achten die
leden in kennis te stellen met het program
der Liberale unie.
De heer Ham zegt, dat de nieuwe vereeni-
ging hier jl. Zaterdag opgericht geen kleur
heeft, wel de president, maar de leden hebben
niet gezegd: „Wij zijn sociaal-democraat."
Hij acht het derhalve wel mogelijk ze nog
voor onze vereeniging te winnen, en raadt
aan ze op te wekken om lid van „Vrijheid
te worden tegen 25 ct. contributie.
De voorz. vindt het maar zoo zoo, om on
der de leden der nieuw opgerichte vereeni
ging propaganda te gaan maken voor onze
beginselen, met het kennelijk doel ze als leden
in ons midden te krijgen.
De heer Zeeman bepleit de mogelijkheid
om nog invloed te oefenen op de nieuwe kie
zers, die zich bij bedoelde vereeniging hebben
aangeslotener schijnt nog geen vaste band
te zijn, die de leden verbindt.
De heer Smelik heeft de oprichting der
nieuwe vereeniging als een verblijdend ver
schijnsel beschouwd, omdat hij daarin ziet
blijken van een opgewekt politiek leven. Hij
kan evenwel zijne spijt niet verhelen, dat de
nieuwe kiezers dier vereeniging zich niet lie
ver bij ons hebben aangeslotenonze vereeni
ging zeilt toch ook, zegt spr., onder een de
mocratische vlag. Om te trachten de beide
vereenigingen bij elkander te brengen wil hij
krachtig op de nieuwe kiezers inwerken en
een vergadering uitschrijven, waarop die
nieuwe kiezers worden genoodigd, ten einde
hen in kennis te stellen met ons reglement.
Dit komt spr. voor, het gemakkelijkst uit
voerbaar en tevens het meest afdoende mid
del te zijn.
Uit de discustie blijkt verder, dat de nieuwe
kiezers hebben gemeend in „Vrijheid" niet
op hunne plaats te zullen zijn, en dat ze
vreesden in deze groote vereeniging niet als
leden gewenscht te zijn.
De heer Böttger stelt daarop voor, door
middel van groote aanplakbiljetten de nieuwe
kiezers uit te noodigen, lid te worden van
„Vrijheid". Tevens wil hij daarop doen druk
ken het' laagste bedrag aan contributie met
groote cijfers, een weinig kleiner het tweede
bedrag, en met weer kleiner cijfers het bedrag
van een gulden.
De heer C. de Geus wil stemmen over de
voorstellen Smelik en Böttger, waarop de
voorz. die voorstellen nader formuleert.
De heer Groidanus vindt bezwaar in 't voor
stel Smelik, om bij schrijven aan 't bestuur
de leden der arbeidersvereeniging uit te noo
digen; en wel, omdat hij vermoedt, dat het
bestuur, en althans de voorz. den leden
niet zal aanradeij naar onze vereeniging over
te gaan. Onzen ex-voorz. te vragen: „geef ons
de leden van uw pas opgerichte vereeniging,"
is toch wel wat kras.
De voorz. meent, de discussie gehoord, dat
het beste zal zijn de kiesvereeniging uit te
noodigen om kennis te nemen van ons regle
ment. In dien geest wordt dan ook besloten,
zoodat er pogingen zullen worden aangewend,
om de nieuwe kiezers ter vergadering te krij
gen, om ze 't reglement van „Vrijheid" en 't
Pogram der L. U. voor te lezen en uit te leg
gen. Hierna verkiezing van een bestuurslid.
Bij eerste stemming vereenigden de heeren
Ham en Fleischer de meeste stemmen op zich,
respectievelijk 12 en 11. De overige stemmen
waren verdeeld, waaronder 1 blanco.
Ingevolge het nieuwe reglement werd nu
een tweede vrije stemming gehouden, nadat
de heer Ham had verklaard, onder dankzeg-
aan die leden, die hunne stem op hem had
den uitgebracht, dat hij voor eene eventueele
benoeming om gezondheidsredenen zou moe
ten bedanken. Bij de tweede stemming kregen
de heeren Fleischer en Oosterhout respectie
velijk 22 en 6 stemmen, de overige verdeeld
en 2 blancozoodat de heer Fleischer als be
stuurslid was gekozen, en, op de vraag van
den voorz. verklaart die benoeming aan te
Ten slotte vraagt de voorz. of nog iemand
iets heeft in 't midden te brengen.
De heer Kleier vraagt daarop, waarom 't
zoo lang duurt met de inning van den hoof-
delijken omslag, waartoe de vorige vergade
ring, reeds drie weken geleden, was besloten-
De voorz. zegt in zijn antwoord, dat dezelfde
vraag ook reeds in 't bestuur was gedaan,
doch dat hij geen voldoend antwoord kan ge
ven, daar de penningmeester door ongesteld
heid afwezig is. Er zal evenwel, zegt spr.,
in den loop dezer week werk van die zaak
worden gemaakt.
Onder dankzegging aan de opgekomenen
voor hun belangstelling en medewerking sluit
de voorz. de vergadering, met den wensch,
dat de onderlinge samenwerking steeds moge
toenemen en versterken, gedachtig aan de leus
onzer vaderen: „Eendracht maakt macht!"
voorzitter van Patrimonium, te Noordscharwoude
in het lokaal van den heer Stam.
OnderwerpEen wedren met hindernissen.
De meesten uwer, aldus spreker, hebben zeker
wel eens een wedren bijgewoond. Om kans op
overwinning te hebben, is oefening op de baan,
een goed africhten noodig. Het terrein moet goed
opgenomen worden, vooral, wanneer men met
'n baan met hindernissen te doen heeft. Spreker
zal niet uitwijden over 'n wedren' met paarden
van zessen klaar, maar wil spreken over de a.s.
verkiezingen, die gemakkelijk met 'n wedren
kunnen worden vergeleken. Velen zullen over
de hindernissen tuimelen, voor anderen zal de
kamp herhaald worden, om bij den tweeden rit
misschien in 't stof te bijten. Wie mee wil doen
oefene zich en achtte zijn tegenstander niet te
gering. Elk verzuim kan noodlottig worden en
daarom alle koudbloedigheid aan den kant. Het
zal gaan om de stoffelijke en zedelijke belangen
van ons volk.
Voor den wedren in Juni zijn de algemeene
bepalingen door de kieswet vastgesteld. Die wet
zelf is een meesterstuk zonder wedergade. Zij is
samengesprokkeld van alles, wat maar eenige
bruikbaarheid had. Haar doel was een einde te
maken aan den strijd om uitbreiding van kiesrecht.
De minister van Houten was gebonden aan de
grondwet en hield rekening met het lot van zijn
voorganger Tak. Hij wilde zonder kleerscheuren
de overwinning behalen. De nieuwe wet zit vol
hindernissen. De baan is voor de kiezers zoo on
begaanbaar mogelijk gemaakt. Schijnbaar is alles
zeer eenvoudig en heeft men rekening gehouden
met de eischen der grondwet; welstand en ge
schiktheid. Haar door nietige omstandigheden
zullen velen nog van 't kiesrecht, waarop ze ge
hoopt hadden, verstoken blijven.
Voor den a.s. wedren zullen zich bijzondere
pikeurs opwerpen. Zij zullen een spreekgestoelte
trachten te bemachtigen en anderen het vuur
voor zich uit de sloffen laten loopen. Voor een
deel zullen die pikeurs wel, voor een ander deel
niet te vertrouwen zijn. Er zullen er onder zijn,
die liefst altijd op 't kussen, maar nimmer in 't
zadel wiilen zitten. Een ieder op zijn post. 't
Gaat om de belangen des volks, om de eer en
verordeningen onzes Gods. Geen mensch is te
heilig om het politiek terrein te betreden. Wie
dat geloof aan anderen opdringt, bedriegt zich
zelf, en misleid het volk.
Spreker wijst er op dat heerschende meeningen
omtrent een heeren- en werkliedenpartij, om als
politieke actie dienst te doen, geheel verkeerd is.
Het schelden op een heerenpartij is eenvoudig
misdaad. De zonde heeft de misstanden teweeg
gebracht en de ellende, daardoor ontstaan, kan
door 'n klassestrijd niet worden weggenomen.
Er bestaat echter geen reden voor den werk
man om te wanhopen. De programma's voor den
a.s. wedloop verlevendigen onze hoop. Maar wij
moeten niet alleen voor het stoffelijke opkomen,
maar ook voor het geestelijke waken. Ook op
politiek gebied moet het terrein voor den Christus
worden opgenomen. Onze maatschappij moet te-'
ruggebracht worden onder de heerschappij van
Gods woord. De mannen van patrimonium moeten
bij de a.s. verkiezing samen gaan met die partij
die de maatschappij wil hervormen overeenkom
stig Gods woord.
Aan het debat werd deelgenomen door den heer
ds. Melchers. Spreker begon met de verklaring,
dat hij den hr. Kater met genoegen had gehoord
de demokratische klank in diens rede had hem
goed gedaan. Maar vervolgde hij, tusschen het
denken van den heer Kater en mij ligt een diepe
kloof.
Spreker deelt de bezwaren van den hr. Kater
tegen de wet van Van Houten, maar vraagt
langs welken weg ze op te lossen? Hij vindt,
dat het algemeen kiesrecht de beste oplossing
is. In tegenstelling met den hr. Kater erkent hij
wel het bestaan van een klassestrijd, en bestrijdt
de meening, dat armoede door God ingesteld is.
Hij schetst het ontstaan van 't privaat-grondbe-
zit aan de hand der wereldgeschiedenis, en de
eigenaardige vormen, waarin het zich in den
loop der tijden vertoonde. Hij wijstop 't ontstaan
van 't klein bedrijf, de gouden eeuw van ons
vaderland, dat moest plaats maken voor de heer
schappij van het grootkapitaal.
't Christendom is onmachtig tegen Sociale mis
standen. Spreker heeft het lief, omdat het vele
levenswaarheden heeft ontdekt. De hr. Kater wil,
dat bij de politiek de geesteljjke behoeften zul
len worden behartigd, maar de politiek is echter
zuiver een strijd om stoffelijke belangen.
Nadat de hr. Kater gerepliceerd had, werd de
vergadering, die door den voorzitter, ds. Boeijenga,
met gebed geopend was, door den heer Kater met
dankzegging gesloten.
ZUIDSCHARWOUDE. Ofschoon men nog
altijd zal kunnen spreken van „het volk achter
de kiezers" is toch een groot deel daarvan door
de thans geldende kieswet, uit die rubriek in die
der kiezers overgegaan. In hoever zij van hunne
kiesbevoegdheid gebruik zullen maken, moet de
tijd leeren; maar toch kan men een zeker deel
der nieuwe kiezers als zoodanig wegrekenen, het
zijn de z.g. revolutionaire socialisten, die van alle
verkiezingsactie niet het minste heil verwachten.
Tot dezen mag men dus niet rekenen de 29
leden der jl. Zaterdag 20 Febr. alhier opge-
richten arbeiderskiesvereen. „Vooruit." Tegen be
taling van 5 ct. contributie per week gedurende
de zes zomermaanden kan men lid worden van
deze vereeniging, welker bestuur bestaat uit een
Voorz., Vice-Voorz., Secret, en Penningm. Het
initiatief tot oprichting was uitgegaan van eenige
loon- en woningkiezers.
De heer Melchers alhier, die zich onlangs heeft
aangesloten bij de Sociaal-democratische arbeiders
partij, vereerde de bijeenkomst met zijn tegen-
woordigkeid en werd door de opgekomenen ver
zocht de vergadering te leiden, wat hij bereid
willig op zich nam. Bjj de bestuursverkiezing
werd de hr. M. tot Voorz. gekozen; hij meende
echter te moeten bedanken, docb toen bjj de 2e
stemming andermaal de vergaderden hem tot
President kozen, nam de hr. M. het presidium
aan. Men moge 't betreuren, dat de leden van
„Vooruit" zich niet liever bij de Liberale vereeni
ging „Vrijheid." hebben aangesloten, het doet
toch goed te zien, dat de nieuwe kiezers, in 't
bezit van hun kiesrecht, thans zich ook hun kies
plicht bewust zijn of worden.
Nader vernemen wij, dat eerstdaags de kies
vereeniging „Vooruit" alhier eene vergadering
zal uitschrijven, waarin de heer Melchers zal
spreken overHet standpunt, dat eene arbeiders
kiesvereeniging behoort in te nemen.
LA1GEDIJK.
Het ijs uit de slooten, de landman op het
veld. Nauwelijks daagt het in het oosten of de
arbeiders, gewapend met kloet, beugel en schop,
gaan met hunne pramen de slooten van het
Geestmerambacht in om slik, vette modder, voor
de akkers te halen. Waar het land wat is opge
droogd is men aan het spitten en ploegen, overal
brengt men het veld in gereedheid voor bezaaiing,
bepoting, beplanting. Met zaaien is men reeds
begonnen, zoowel in wel beschutte kassen en
onder ramen als op den kouden grond. Langs
den geheelen „langen dijk," maar vooral te Broek,
ziet men bezaaide bloemkool bakken, die door de
glazen deksels eiken warmen zonnestraal opvan
gen om het zaad in zijne ontwikkeling tot spoed
te prikkelen.
Te St. Pancras dragen de akkers honderden,
ramen, waaronder dezelfde soort koolzaad i3
uitgezaaid als nu te Langedijk aan den kouden
grond wordt toevertrouwd, het zaad der verschil
lende soorten van Utrechtsche kool.
Men ziet het, de oude kool is nog niet weg of
voor de nieuwe wordt reeds gezorgd, ja zelfs
deed zich verleden jaar het feit voor, dat met de
laatste oude kool de eerste nieuwe naar Amster
dam werd verzonden.
Onze correspondent te SINT PANCRAS
schrijft:
Eene eigenaardige ziekte, de zoogenaamde
„roode hond" heerscht hier tegenwoordig onder
de oudste schoolgaande kinderen.
Opmerkelijk is het, dat deze op mazelen gelij
kende weinig gevaarlijke ziekte, die de hoogste
klassen der school tamelijk ontvolkt, zich tot he
den in 't geheel niet vertoont in de laagste klas
sen.
Ook deden zich den laatsten tijd enkele ge
vallen van mazelen voor bij volwassen menschen
KLOEK BESLUIT.
In eene gemeente nabij Arnhem zou dezer
dagen een huwelijk worden voltrokken. Ter be
stemder tijd verscheen de bruidegom, maar hij
verklaarde van het huwelijk af te zien, omdat
hij zijne bruid dronken had gevonden. Over twee
maanden kom ik weerom, zeide hij bij het heen
gaan, maar dan met eene andere.
In de Spinozastraat is volgens het „N. v.
d. D." door de politie een man gevat, die ver
dacht werd de persoon te zijn, die een dienst
meisje in die straat onlangs aanrandde en licht
verwondde. Zij meende hem zelfs te herkennen.
De politie had zich bedekt opgesteld en snelde
toe bij het zien dat de verdachte worstelde met
een voorbijganger. Het bleek nu dat de voorbij
ganger hem ook verdacht en daarom aangreep,
daar hij gezien had dat de politie in de nabij
heid was. Het bleek nu dat de verdachte een
rijksveldwachter was, die onafhankelijk van de
maatregejen der agenten een {poging aanwendde
om den aanrander te ontdekken.
TOCH CHIQUE!
Onder hen, die Woensdag op het Raadhuis
te Arnhem in den echt verbonden werden, was
ook een paar, dat trouwde met een bewijs van
onvermogen. Het bruidspaar en de getuigen wer
den desniettemin in drie rijtuigen naar het Stads
huis gereden.
JOHANNA VAN WOUDE.
De rechtbank teHaarlem liet dezeweek mevrouw
S. van Wermeskerken-Junius toe tot het leveren
van bewijs door getuigen, dat zij in de jaren
18921894 door haren echtgenoot zwaar en ge
vaarlijk werd gewond en mishandeld, geschopt,
getrapt en geslagen, zoowel met de vuisten als
met een ijzeren sleutel en dat hij getracht zou
hebben haar te smoren en haar op allerlei wijze
met woorden had beleedigd. Zij heeft deswege
scheiding van tafel en bed aangevraagd.
Het getuigenverhoor heeft 13 April plaats.
DE OUDSTE RIDDER DER M. W. O.
Te Zwolle is gisteren een photographie geno
men van een man, die heden voor 55 jaar de
Willemsorde ontving en nu bijna 87 jaar oud
is. De „Zw. Ct." vertelt een en ander uit zijn
levensloop.
Constantijn Huigen was toen hij gedecoreerd
werd, hoornblazer van het Ned.-Indische leger
op Sumatra onder generaal Michiels. Hij is Belg
van geboorte, maar toen in 183(^ de Belgische
opstand uitbrak, bleef Huigen het leger van den
Koning, waarin hij toen reeds zes jaar als hoorn
blazer diende, getrouw en maakte zoo den Tien-
daagschen Veldtocht mee.
Aan een tijdelijke afwezigheid, met verlof naar
België, juist in de dagen dat het Metalen Kruis
werd uitgereikt, heeft hij het naar hij meedeelde
te wijten dat op zijn borst naast de Millit. Wil
lemsorde en de zilveren medaille van 24 jaren
trouwen dienst ook niet het Metalen Kruis prijkt.
In 1836 ging hij naar Indië en daar heeft hij
onder Michiels 12 zware jaren doorgebracht op
Sumatra. Eens heeft hij daar een benting helpen
veroveren, door midden in den nacht alleen naar
den wal te sluipen en er op te klimmen en daar
op zijn hoorn teblazen. De vijand dacht dat er
anderen achter hem waren en ging er van door,
en bemerkte te laat welke list hem was gespan
nen, daar toen de onzen reeds waren toegescho
ten. Een andermaal heeft hij voornamelijk bij
gedragen tot de herovering van een viertal ka
nonnon, en voor deze daad verkreeg hij de Wil
lemsorde. Een schot en een houw hebben zijn
beide armen echter ongeschikt voor verderen
dienst gemaakt en in 1848 kwam hij weer hier.
Het was in die dagen met gepensionneerde
militairen al heel droevig gesteld, maar tot zijn
geluk trok hij de aandacht van Willem III, toen
hij bij het Loo Huigen woonde toen te Apel
doorn met zijn vrouw op de vorschriftsmas-
sige 15 pas halt en front maakte. De koning
herkende in hem een oud-millitair, en toen hij
hoorde dat Huigen nog niet „geposteerd" was,
gaf hij hem een betrekking als jager op het Loo.
Elf jaar bleef hij daar. Naderhand is hij bij
zijn kinderen in huis gekomen en sedert een jaar
of vijf woont hij te Zwolle bij een getrouwde
dochter. Ziekte kent hij niet. Zijn gezicht is goed
en hij hoort als de beste.
LIBERALE VOLKSLECTUUR MET TOEBE-
HOOREN.
Hier ter stede verschijnen drie goedkoope li
berale volksdagbladen, die in voortdurende con
currentie met elkaar leven en hun uiterste best
doen, om hun superioriteit onder het volk te
handhaven. Onlangs is er nog een vierde bijge
komen, hetwelk zoo goedkoop is, dat zefs de win
keliers, die tegenwoordig op een half pond bo
ter vijf pond worst toegeven, er geen hoogte van
kunnen krijgen. Zoo iets verhoogt niet weinig
de spanning onder het courantenlezend publiek,
en dit gewent zich zachtjesaan aan het denkbeeld,
dat er niets pleiziriger, en voordeeliger is dan
het lezen van een half dozijn goedkoope volks
bladen.
Wie aldus met zijn tijd meegaat, krijgt alles
voor niemendal. Koopt men boter, dan krijgt men
worst toe, een inslag van oude Leidsche kaas
geeft meteen een flinke bezending galaterieën. En
zoo gaat men ook al, courantend, voor niemen
dal naar muziekuitvoeringen en naar kunstavon
den, men trekt fameuse sommen uit de loterij,
men krijgt stapals cadeaux in speelgoederen, men
verzekert voor niemendal zijn leven tegen onge
lukken en nu zijn wij goed ingelicht zal er
eerstdaags voor de abbonné's van een onzer volks
bladen gelegenheid zijn, om zich gratis door den
dokter te laten cureeren, ofwel, indien deze niet
slaagt, zich plechtig te laten begravenaan dit
laatste zou dan de voorwaarde worden verbonden,
dat de lijkstatie moet worden voorafgaan door
een banierdrager met het exemplaar van het
exemptaar van het geachte orgaan, waarvan de
overledend een trouw lezer was.
Als dit niet trekt, trekt niemendal.
{Centrum.)
ZIJ DOEN HET NIET.
In de Hoeksche Waard weigeren de landbou
wers zoo goed als eenparig te contracteeren tegen
den prijs en de beperkende voorwaarden van den
Bond van Ned. suikerfabrikanten.
Op een te Steenbergen gehouden vergadering
van bietentelers, die [gezamenlijk elk jaar 300
tot 500 hectaren verbouwen, werd besloten dit
jaar geen bieten uit te zaaien op de gestelde
voorwaarde.
Te WERKENDAM was iemand reeds
lang ziek, zonder dat er veel beterschap was te
bespeuren. Eindelijk gaf men den raad den lijder
hondenvet te laten gebruiken. Fluks werd zoo'n
viervoeter aangeschaft en thans is men bezig het
dier stevig te voederen, met het doel hem te
slachten als hij flink vet is, teneinde op die wijze
den zieke het zoozeer begeerde geneesmiddel van
uitstekende kwaliteit te kunnen toedienen
Naar aanleiding van de vraag: „is pro
tectie noodig en wenschelijk schrijft een krasse
75-jarige:
Ongeveer 55 jaren geleden bloeide de z.g.
kasthouderij van goud-en-zilversmeden. Goud,
zilver, dure koralen en diamant werden in Noord-
Holland druk verkocht. De boerin was getooid
met een gouden ijzer met juweelen naald en kap-
spelden en een kap van kostbare kant; om den
hals droeg zij een stel bloedkoralen met diamanten
of gouden slot, aan de vingers eenige ringen, en
dan de oorbellen niet te vergeten.
Ik vraag dikwijls: hoe kon dit toen gekocht
worden, bij prijzen, even laag of veel lager dan
de tegenwoordige, en toen klaagde niemand.
Tarwe en rogge waren niet hooger in prijs
dan tegenwoordig, de kaas f 18 en f 19 de beste
nieuwmelksche, boter 25 centen het kopje (pl.m.
5V2 ons), de eieren in den zomer 28 stuivers de
100, de osselapjes 5 stuivers de 5 ons, die kie
vitseieren een stooter (12 i/2 ct.). en later 4 dui
ten 't stuk.
