Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°. 12.
Zondag 21 Maart 1897.
6e Jaargang.
J. II. KEIZER.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Z/y, die zich met
1 APRIL op dit blad
wenschen te abonneeren
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers GRATIS.
Plaatselijk Nieuws.
Feuilleton.
OVTIIAS'HBBS.
NIEUWE IS
LA^EDIJKËR COURANT
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordscharwoude, Oudkarspel, Züidsciiarwoude en Br. op Langédijk
per drie maanden 50 et., franco p. post GO ct.
UITGEVER:
BUREEL:
N ooB'dscliarwoude.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 30 ct., elke regel meer 5 ct.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
VERSLAGvande Openbare Ver
gadering van de Naainlooze Landbouw- en
Ilandels-Vereeniging te Broek op Langédijk,
en Groenteverbouwers te Noordscharwoude en
Oud-Karspel, gehouden op Vrijdag 19 Maart '97,
in het lokaal van den heer D. Stam te Noord
scharwoude, 's avonds 7 uur.
Door de geringe opkomst wordt de vergadering
een half uur later geopend door den heer S.
Zeeman, die den aanwezigen mededeelt, dat het
doel dezer vergadering is, om ook te Noord
scharwoude en Oud-Karspel de bouwers te be
wegen tot het verkoopen van hunne groenten
als: Bloemkool, Wortelen, Uien en Aardappe
len, aan den afslag en niet meer uit de hand,
en voortaan de uien en aardappelen te verkoopen
per gewicht, nl.: de aardappelen per liy2 K.G.
(ongeveer V4 mud) en de uien per 50 K.G.
Abusievelijk was door hem in het ingezonden
stuk in de „Nieuwe Langedijker Courant" 15y2
K.G. voor de aardappelen aangegeven. Hierna
geeft hij het woord aan den voorzitter, den heer
C. Wagenaar J.Gz., die aldus aanvangt:
M. H.Die de Langedijker landbouwer kent
in zijn spaarzaam leven en ijverig werken, zal
moeten erkennen, dat ook hij belangen heeft die
moeten worden behartigd.Concurrentie wordt hem
van alle kanten aangedaan,tengevolge van de steeds
toenemende koolbouw aan de Langedjjk. We we
ten 't, dat de verbouw van wit zaad, Tarwe,
Haver en Karweij niet meer loonend is en dat,
door van dien zaadbouw aftezien, overproductie
is gekomen, en zoo langzamerhand de vraag is
gerezenKan de kool door de steeds toenemende
hoeveelheid ook waardeloos worden? en kunnen
we de belangen van den landbouwer niet meer
bevorderen?
Het is reeds gebleken, dat in den strijd om
het bestaan zich alles vereenigt. Ook in ons Va
derland begon men daaraan behoefte te; gevoe
len. Zou 't daarom ook zijn voordeel niet afwer
pen, indien wij ons vereenigden.
Ongeveer 2 jareD geleden dacht men zoo in
Broek op Langédijk, en begon zoo langzamer
hand het nut van vereenigen in te zien en even
eens daarmede zijn eigen belangen en kwam tot
stand eene vereeniging, met het doel de afslag
aan de Langédijk te bevorderen. Aan de statu
ten dezer vereeniging werd de koninklijke goed
keuring gehecht bij besluit van den 24 Decem
ber 1896.
Ook te Grootebroek en te Zwijndrecht en an
dere plaatsen had men reeds 't voordeel ervan
ingezien, zoodat ook wij, in navolging van hen
besloten naar de door hen verkregen rusuitaten,
ons te vereenigen. Wel bestond er een afslag,
maar de een zond zijn producten te vracht, de
ander verkocht ze aan de veiling en we zage»
niet in dat, met op deze wijze voorttegaan, wij
zouden kunnen blijven concurreeren.
De bouwer, die gewoon was eerst te spitten,
te eggen en vruchten te verbouwen, om ze dan
te verkoopen aan den koopman, dacht niet an
ders of het behoorde zoo en de koopman, die
misschien wel verder dacht, was met den koop
tevreden.
Enkele mandjes aardappelen werden aan den
afslag of te vracht verkocht en was de boer dan
nog eens tevreden, doordat hij toch de hoogste
markt had gekregen, naderhand bleek 't, dat op
den afslag iets meer was gegeven.
De een verkocht zijn bloemkool rechtstreeks
aan den koopman, de andere aan den afslag, doch
velen bleven weg van de veiling.
Doch op een gegeven oogenblik stond een
wijs man op, die ons opmerkzaam maakte, dat
we niet op de hoogte van onzen tijd waren en
ons den raad gaf, zich te vereenigen. Yan de
grooten der aarde tot de kleinen toe, allen ver
eenigen zich. Wij zien het in de Diamant
wereld, allen vereenigen zich. De petroleum-
maatschappijen vereenigen zich en beheersehen
alzoo de markt. Coöperatieve vereenigingen wer
ken met uitnemend succes en bleven ook daar
van de voordeelen niet uit. Aan de hand van
die feiten vereenigden ook wij ons en werden
202 personen lid van de vereeniging.
Toen tot afslag besloten was kwamen natuur-
ljjk ook de kooplui en hoewel het vorige jaar
er nog slechts 4 a 6 kwamen, was weldra een
tweede bank noodig en het bleek dat door een
dergelijk optreden de markt werd bekroond met
vluggen handel. Dezelfde resultaten werden ver
kregen door ook de wortelen aan den afslag te
brengen. Ook hiervan bleven de voordeelen niet
uit. Door de groenten aan den afslag te brengen
bleven de voordeelen steeds voortdruppelen op
de hoofden der bouwers, terwijl de koopman kon
koopen naar harte lust.
j Doch het was niet voldoende, dat we bleven
I in onze gemeente en Sint Pancras. Het lag ook
in ons plan Koedijk aan te doen en de landbou-
I wers op te roepen ter-.bespreking van het doel
I onzer vereeniging. Jl. Vrijdag nu had die ver
gadering plaats en we hadden het genoegen dat
i allen, die ter vergadering gekomen waren, als
lid onzer vereeniging te mogen inschrijven.
I Het kan niet anders of ook Noordscharwoude
I en Oudkarspel moeten zich aansluiten nadat ook
Zuidscharwoude zich niet onbetuigd heeft gela-
I ten. Het is ons niet te doen om hier de afslag
I af te breken, maar wel degelijk om te bevorderen,
i Alle groenten moeten aan den afslag komen,
I want het kan niet anders of als de een te vracht
geeft en de ander veilt of den handel' verkiest,
dit doodend op de markt en den algemeenen
handel moet werken. Men meent een hoogoro
markt te kunnen bedingen dan aan den afslag kan
worden verkregen, en men heeft 't niet. Boven
dien is het lastig voor den koopman. Wanneer
hij in October een groote partij Reuzenbloem-
kool noodig heeft moet hij die aftelegrafeeren
om dat hij ze niet kan koopen, omdat men ze
niet geeft voor den door hem bepaalden prijs.
Voor den koopman is 't dus gewild, het geeft
aan beide partijen gelijke rechten. De rijksdaal
der van den een is toch evenveel waard als die
van den ander. Sluit u dus allen aan en wordt
lid van de vereeniging. Eendracht maakt macht.
En wanneer het mocht zijn dat gij lid zoudt
worden en besluit de reeds genoemde groenten
aan den afslag te brengen, dan zouden wij even
eens willen, dat ge zoudt kunnen ingaan op het
besluit van de algemeene vergadering om de
aardappelen per 17y2 KG., de uien per 50 KG.
te verkoopen.
Te Broek op Langédijk verklaarden de hande
laars, welke op die algemeene vergadering aan
wezig waren, zich allen er voor.
Ook op Overflakkee, in den IJpolder, Haar
lemmermeer en andere plaatsen, ook van Zee
land wordt de uien per baal naar Engeland ver
zonden. Ook van hier wordt in den groothandel
dat gedaan, dus er bestaat geen bezwaar om het
stelsel, als stelsel ook hier in te voeren.
Het gaat niet om de knikkers, maar om 't recht
van het spel.
De een geeft een goede maat, de andere niet
en 't is daarom veel rechtvaardiger het stelsel
in te voeren, voortaan per kilo te verkoopen
dan per maat.
Toen velen van het bestuur een kijkje namen
in de streek, zagen zij dat de aardappelen daar
werden verkocht per 71 pond, doch het is geen
bezwaar aan den afslag te Broek op Langédijk
of te Noordscharwoude, indien ook hier aardap
pelen geveild worden, deze te verkoopen per 17 l/2
KG. Het is ons natuurlijk ook te doen om het
recht van den koopman te beschermen. Boven
dien kan men naar begeeren koopen en is men
altijd in de gelegenheid zijn waar van de hand
te doen, door ze aan den afslag te brengen. In
een grage tijd moeten wij den koopman in de ge
legenheid stellen naar hartelust te kunnen koo
pen en 't is meermalen gebeurd, dat zij niet 1/k
gedeelte bij elkander konden krijgen van hetgeen
zij benoodigd hadden en Op den afslag was geen ge
legenheid om te komen tot de bestelde hoeveelheid.
Nu wordt de gelegenheid opengesteld voor het
indienen van. bezwaren en het vragen van in
lichtingen, waarvan de heer J. Barten gebruik
maakt en opmerkt dat het hier niet zoo goed
zal gaan, omdat hier te Noordscharwoude geen
wortelenveiling bestaat, en zoo wij zegt de
heer Barten ons verbinden niet anders dan
aan den afslag te verkoopen, zullen wij ook altijd
naar Broek op Langédijk moeten gaan.
De voorzitter doet nu opmerken, dat dit toch
zoo'n groot bezwaar niet is, want te Broek zijn
de kooplui. Bovendien zou, wanneer er nl. ge
noeg wortelenverbouwers zijn, ook te Noordschar
woude een veiling kunnen worden gehouden, in
het najaar gaat men toch naar Broek om te
verkoopen, waarna de heer Barten doet opmer
ken dat hier niet genoeg wortelenverbouwers
wonen.
De voorzitter neemt nu Sint Pankras tot voor
beeld en zegt dat ook daar de vroege wortelen
naar de veiling gaan en naderhand in Broek
komen. Als ze uit de hand worden verkocht
komt de bouwer niet tot zijn recht.
We hebben bovendien getracht aan de aard-
appelenmarkt eene groote uitbreiding te geven,
door eenige ILL. Streeker Muizen op te koopen,
die te planten en aan de markt te brengen. Waar
markt is daar komt de koopmandat trekt vanzelf
en daar komen dan tenslotte alle kooplui om ver
schillende hoeveelheden mandjes aardappelen te
koopen.
Hierna volgt voorlezing van het huishoudelijk
reglement.
Hierna neemt de EdelAchtbare Heer K. Slot,
burgemeester van Broek op Langédijk het woord.
Het doel ZEd. Achtb. leed dat de opkomst zóó
gering is en zou wel wenschen dat het anders was.
We weten bij ondervinding, aldus Spr., dat
wanneer de groenten geteeld zijn we nog maar
half weg zijn. Het is ons natuurlijk ook om de
winsten van de producten te doen. De producten
moeten worden van de hand gedaan aan den
koopman en indien de koopman of handelaar niet
meer zou zijn dan de bouwer, dan zou deze niet
vooruit komen.
Wordt de handel nu particulier gedreven, dan
34.
Zonder die papieren kon Hubert zijn aan
spraken niet op de nalatenschap van zijn
oom doen gelden en daar lord Cliffe geen
recht had, bij testament over zijne goede
ren te beschikken, moesten deze haar wel
te beurt vallen.
Zij had zich de papieren toegeëigend en
eenige bloemen daarvoor in de plaats ge
steld, het linnen zakje weer dichtgenaaid
een voor haar ongeoefende vingers zeer
moeielijk werk en vervolgens was zij
naar haar kamer gegaan, waar zij over
legde, wat zij met de gestolen papieren
zou doen.
Die terstond te vernietigen, zou een on
voorzichtigheid zijn geweest, daar de mo
gelijkheid nog voorhanden was, dat Hu-
bert, voor wien zij destijds een ernstige
neiging gevoelde, haar zou huwen en bo
vendien, daar het bezit van die documen
ten haar steeds een groote macht ver
leende. Het was nu echter een hoofdzaak: De eenigszins bijgeloovige gravin vreesde
voor haar, een veilige plaats te vinden Jdat bovenaardsche machten de hand in het
waar zij die papieren kon bewaren en waar,verdwijnen dier papieren gehad hadden,
zij blijven konden, totdat haar toekomst1 maar niettemin zocht zij wanhopig in alle
verzekerd was. [kamers van het kasteel en haar onrust
In haar angst kwam haar geen plaats
veilig genoeg voor tot het bewaren van
die papieren en toen zij zich dien avond
ter ruste begaf, legde zij ze onder haar
hoofdkussen, met het voornemen ze
bij zich te dragen, totdat zij een geschikte
bergplaats had uitgekozen.
Toen zij den volgenden morgen ont
waakte, was haar eerste werk, de hand
naar de papieren uit te strekken, maar
tot haar onbeschrijfelijken schrik waren
deze verdwenen. Ja, verdwenen, alsof een
bovennatuurlijke macht haar die gedurende
den nacht ontrukt had.
Zij doorzocht de kamer in alle hoeken,
maar tevergeefs en wat het geval nog
raadselachtiger maakte, was, dat de deur
van haar slaapkamer gegrendeld en de
vensters met stevige luiken gesloten wa
ren, zoodat het vermoeden, dat iemand bij
haar binnengeslopen kon zijn, geheel uit
gesloten was. Bovendien had zij toch zeker
moeten ontwaken, wanneer men haar
hoofdkussen had opgelicht, waaronder de
papieren verborgen waren. Het was een
geheimzinnig voorval, dat haar met angst
vervulde.
had ten slotte de aandacht getrokken van
Arline en mrs. Belton.
Eenigen tijd later had lord Cliffe haar
vol woede Huberts weigering tot een hu
welijk met haar meegedeeld en tevens dat
er geen bewijzen van het huwelijk zijner
ouders voorhanden waren, maar toen zij
hem er naar vroeg, had hij haar er bij
gezegd, dat zijn broeder hem op zijn sterf
bed had gezworen, dat de moeder van
Hubert zijn wettige vrouw was geweest
en dat de papieren, die zijn huwelijk be
wezen, gestolen waren.
Dit alles haalde Clarice zich voor den
geest, terwijl z(j voorliet haardvuur in haar
boudoir zat en buiten de wind langs de
muren var. het kasteel loeide en gierde.
DRIE-EN-DERTIGSTE HOOFDSTUK.
Hoe later het in den avond werd, des
te meer de storm in heftigheid toenam,
den geheelen nacht duurde hij voort en
Esther Grant, wier kamer op een hoek
van het huis lag, waar het bulderen van
den wind het hardst was, kon geen oog
sluiten. Telkens als zij een weinig tot rust
kwam, brak de orkaan weer met nieuwe|geest gegeven, zij was dus ook niet voor
woede los, als wilde hij het oude kasteel een klein geruchtje vervaard,
van zijn fundeeringen wegrukken. Toen] Vastberaden ging zij den kant op, waar
het later in den nacht werd en Esther zij de geestverschijning had gezien en ver-
Grant inzag, dat zij hier toch niet slapen meed daarbij zooveel mogelijk gedruisch
te maken. De rwitte dame"
zou, besloot zij op te staan en een andere
kamer op te zoeken, waar het geraas van
den wind minder sterk zou zijn en waar
zij wellicht rust kon vinden.
Zij trok een paar vilten pantoffels aan,
sloeg een warme, wollen deken om en
ging zoo de gang op, maar in plaats van
een ander vertrek op te zoeken, bleef zij
eensklaps als aan den grond genageld staan,
want ran het einde van den gang ver
toonde zich een in het wit gekleede vrou
wengestalte, die een licht droeg en wier
lange zwarte haren los over den rug hingen.
Haar schrik duurde evenwel niet lang,
zij was volstrekt niet bijgeloovig en had
de spookgeschiedenis van het kasteel Cliffe
Court steeds als een kindersprookje be
schouwd; zelfs nu zij de witte dame" in
eigen persoon aanschouwde, geloofde zij er
nog niets van, maar veronderstelde veeleer
dat hier heel wat anders achter stak. Wat,
scheen haar
dan ook in het geheel niet op te merken,
maar ging met afgemeten tred naar den
zoogenaamden spook vleugel.
Het kwam geen oogenblik in Esther Grant
op, alarm te maken en de bedienden te
wekken, neen, zij wilde de witte gedaante
stil volgen en eens zien, wat er eigenlijk
van die spookhistorie was.
- Er kan mij niets gebeuren, mom
pelde zij, terwijl zij de »witte dame" na
sloop, en wellicht zal ik nu in staat zijn,
het geheim van Cliffe Court, waar mrs.
Belton mij wel eens over gesproken heeft,
te ontsluieren.
Geesten zijn niet gewoon de deuren, die
zij op hun weg ontmoeten, op mensche-
lijke wijze met een sleutel te openen, dien
zij aan een ring in de hand hebben, maar
dit spook maakte de deuren op zeer alle-
daagsche manier open, toen zij in het ver
dat wist zij nog niet, maar zij besloot ter-laten gedeelte van het kasteel kwamEsther
stond het eens te onderzoeken. Esther
Grant was niet voor niets in Australië ge
weest; daarginds, in dat woeste, onbe
schaafde land had zij dikwjjls genoeg blij
ken van moed en tegenwoordigheid van
Grant hoorde de' verroeste sloten knarsen.
Het spook vergat evenwel, de deuren ach
ter zich te sluiten, hetgeen de bespiedster
zeer goed te pas kwam, want zij kon de
geheimzinnige gedaante nu zonder de min-
