Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°. 17.
Zondag 24 April 1897.
6e Jaargang.
Plaatselijk Nieuws.
landbouw* on Eandokvorooniging
Feuilleton.
DE GEHEIMZINNIGE MISDAAD.
NIEUWE
LAIGrEDIJKEft COURANT
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
VOOr NOORDSCHAR WOUDE, OüDKARSPEL, ZüIDSCHARWOUDE en Br. OP LANGEDIJK
per drie maanden 50 et-, franco p. post 0O et.
UITGEVER:
J. H. KEIZER.
BUREEL:
Noordscharwouüe.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 regels 30 ct., elke regel meer 5 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
Naamlooze
te Broek op Langedijk.
s Gisteravond vergaderde in het lokaal van den
heer P. Vet te Broek op Langedijk bovenge
noemde vereeniging, ter bespreking van de wen-
schelijkheid het wichtstelsel in te voeren bij den
verkoop van aardappelen, uien en wortelen.
Hoewel de vereeniging, ongeveer 300 leden
tellende, in beginsel had aangenomen de aard
appelen per 17y2 KG.; de uien en losse worte
len per 50 KG. te verknopen, hing de beslissing
echter af van verschillende kooplieden te Alk
maar en elders gevestigd en van de landbou
wers buiten de vereeniging staande, of het ge
wichtstelsel algemeen zou worden doorgevoerd.
De voorzitter, na de vergadering geopend te
hebben, licht het voorstel nog eens toe,
waarna de algemeene beraadslagingen werden
geopend.
Van den kant der Alkmaarsche kooplieden
worden zeer bedenkelijke bezwaren geopperd te
gen het gewicht van 17V2 KG.
De Heer Bak verklaart zich zeer voor het
gewichtstelsel, doch merkt o.a. op dat het ge
wicht moet worden bepaald naar de hoeveelheid van
een half mud,want anders zouden wij, zegt spr., te
kort komen bij Beverwijk, en bovendien dienen
de aardappelen dan beter gesorteerd te worden,
v De voorzitter, de heer C. Wagenaar J.Gz.,
antwoordt hierop, dat ze in de Streek, omdat ze
daar beter kunnen sorteeren dan hier, het ge
wicht op 35 K.G. of 70 pond is gesteld, doch
men moet niet vergeten dat Deenscbe muizen,
door haar grootte, beter gesorteerd kunnen
worden.
De Heer Al stelt nu voor om voor vuil en
zand een kilo per mandje toe te geven en alzoo
het gewicht op 1872 K.G. te brengen. In den
regel, zegt hij, hebben wij niet meer dan 16 Y2
De voorzitter deelt die meening niet. Bij voch
tig weer is er meer aanhangsel van klei of
zand dan bij droog weer en bovendien maakt
het weinig uit of het zand in de maat komt of
op de schaal.
Hierop antwoordt de heer Al, dat men in
Zeeland ook per 70 K.G. verkoopt, doch daai^
wordt een mud geschud en het zand wat aldus
uitvalt, gewogen, welk gewicht van de hoeveel
heid wordt afgetrokken. In den regel komt et
uit een mud aardappelen ongeveer 2 a 3 K.G.
aarde. Als aan 1772 K.G. met inbegrip van
vuil wordt vastgehouden, dan, zegt spr., komen
wij niet klaar.
Ook zekeren Wagenaar is van meening
dat een mud netto 70 K.G. moet wegen, welk
gevoel door den heer Hoogland wordt gedeeld,
die ook van meeniug is dat 1772 te krap is ge
nomen.
De voorzitter spreekt dit tegen en zegt dat
in de Streek, waar 70 pond een half mud is,
de grond evenals te Broekerhaven veel lichtet
is, en de aardappel luchtiger groeit. Op zwaar
deren grond zal de aardappel dus ook zwaarder
wegen eu geteeld op Langedijker grond zal de
aardappel wel zóó zwaar wegen, dat men hier
bij 17 y2 KG. een flinke kopmaat, per HL. ge
rekend, toe ontvangt. Als men nagaat, dat in
Zuid-Holland 3 kinnetjes een mud, en hier 35
pond een zak is, dan zal men mij toch moeten
toegeven dat het noodzakelijk is, dat het oude
stelsel vervalt, en dat ook in den ktemhandel
evenals in den groothandel het gewichtstelsel
wordt ingevoerd. Wij zouden van de wal af in
de sloot geraken, als men per 18 KG. verkocht.
Een vaste maatstaf geeft zekerheid voor beide
partijen, kooper en verkooper. Bovendien is dit
stelsel rechtvaardiger en koopman en bouwer
hebben er beide meer voordeel van.
Instemming vindt het gewicht van 1772 KG.
nog niet geheel. Men vreest dat het beneden de
maat zal blijven, waarnaar men heeft geschat,
en daarom zou de heer Hoogland 37 KG. wil
len vaststellen.
De voorzitter is van meening, dat de aardappel
zooals zij wordt gerooid ook moet worden
verkocht.
Nog andere voorstellen worden genoemd,
o.a. een bruto gewicht te bepalen of keurmeesters
aan te stellen om de aardappelen, aan de vei
ling komende, te keuren of ze wel schoon ge
noeg zijn om te worden verkocht.
De heer Al wenscht zijn voorstel in rondvraag
te brengen, om 1 KG. te rekenen voor het zand
dat aan de aardappel kleeft.
De voorzitter maakt geen bezwaar het voor
stel in rondvraag te brengen, maar wijst nog
eens op de tarieven, in Grootebroek geldende.
De heer Al zegt hierop, dat ook met vetsla
er rekening mede wordt gehouden en het vuil
wordt afgetrokken.
De voorzitter antwoordt hierop, dat daarnaar
de prijzen kunnen worden geregeld. Yoor vetsla
bijv., afkomstig van Egmond aan Zee, kan niet
meer dan 17 gulden worden betaald, omdat de
grond daar nog al steenachtig is en er derhalve
veel van die steengruis in de sla schuilt. Te
Castricum kunnen de vetsla-teelders wel 25 gul
den bedingen. De koopman kan dus, naar ge
lang de aardappel meer of minder vuil is, betalen.
Het bestuur kan echter het voorstel van 1
KG. toegift op de 1772 KG. niet accepteeron
en blijft handhaven het besluit der algemeene.
ledenvergadering, nl.: de aardappelen te verkoo-
pen bij 177, KG.
De voorzitter sluit hiermede de discussiën,
waarna hij schriftelijke stemming wordt besloten
met 55 tegen 6 stemmen de aardappelen bij
1772 KG. te verkoopen.
De Heer Al zegt nu dat hij voortaan zijn
prijzen zal bepalen, naar gelang hij de hoeveel
heid vuil taxeert welke in de manden zit. Wij
kooplui betalen nu ten eenenmale geen zand.
Een niet zeer verkwikkelijke discussie volgt nu.
De Heer D. Wagenaar zegt, dat het als alge
meene regel geldt, dat de aardappelen zonder
mand, als netto, worden beschouwd. Het weinigje
vuil, dat natuurlijkerwijs aanhangt, legt geen ge
wicht in de schaal. Niemand zal onder in den
mand met opzet eenig vuil werpen om den koop
man te willen bedriegen. En omdat wederzijdsche
belangen hier op het spel staan, nl. die van den
kooper en verkooper, hebben wij onze vereeni
ging Landbouw- en Uawcte/svereeniging genoemd.
Terwjjl de voorzitter nog even herinnert aan
het plan om keurmeesters te benoemen voor de
aardappelen, en aandringt op goede sorteering
van de aardappelen, is de vergadering van mee
ning, dat de kooplieden zelf de beste keur
meesters zijn.
Hiermede is nu deze kwestie van de baan.
Alsnu komt aan de beurt het Geldstelsel.
De voorzitter licht het stelsel nog even toe.
De bedoeling is, dat de verkooper op de veiling
direct zjjn geld zal kunnen ontvangen van den
betaalmeester der vereeniging, terwijl de koop
man aan den betaalmeester direct na den koop
moet betalen.
Op de vraag of bij directe betaling nog korting
wordt gegeven, antwoordt de voorzitter, dat in de
Streek bij directe betaling 172 korting wordt
verstrekt, doch welke vervallen aan den kas der
vereeniging, die daarvan jaarlijks een klein
dividend uitkeert. Wie 24 uren later betaalt,
ontvangt geen korting. Bij uitzondering wordt
langer crediet toegestaan op het afgeven van
een bewijs, terwijl de minder soliede koopman
onder borgstelling of het geven van onderpand
crediet kan verkrijgen.
De koopman of de schipper legt, wanneer hij
na den koop direct vertrekken moet, aan den
betaalmeester een bewijs over van den koop en
geeft order om uittebetalen.
De kleine koopman kan den betaalmeester
laten uitbetalen onder borgstelling.
Het bestuur der vereeniging te Broek op Lan
gedijk heeft dat ook in beginsel aangenomen,
en vraagt aan de vergadering of ook hierom
trent eenige besluiten kunnen worden genomen.
Dit punt wordt echter voorloopig nog aange
houden.
Een uit de vergadering wenscht nog even de
vraag ter sprake te brengen, wat er kan wor
den gedaan ter verdelging van de zwarte rat.
De voorzitter hierop het woord nemende, be
gint met te zeggen, dat 't hem spijt den rat
de oorlog niet te kunnen verklaren. In tegen
stelling met Duitschland wordt van overheids
wege niets gedaan om dat schadelijke dier te
verdrijven. In een boek over landbouwbelangen,
geschreven door Dr. Tos, leeraar aan de Land
bouwschool te Wageningen, komt o.a. voor, dat
in Duitschland op elke rat een premie staat en
daar rattenjagers van beroep worden gevonden.
Hij had zoo gehoopt, dat meer succès zou- zijn
ingeoogst op de adressen aan de verschillende
gemeentebesturen gericht, doch ook het polder
bestuur zou hieraan veel kunnen doen. Te Zuid-
scharwoude, Broek op Langedijk en St. Pancras,
waar ongeveer te zamen 1000 bunders met f 10
per H.A. worden belast, zou die omslag gevoe
gelijk kunnen worden verhoogd en die verhoo
ging als premie worden gesteld op het vangen van
ratten. Kon de vereeniging een omslag heffen,
dan zou zij het waarschijnlijk al lang gedaan
hebben, doch het is voor haar te bezwaarlijk.
In die richting zullen echter stappen worden
gedaan en onder een woord van dank aan de
vergadering, met den wensch dat het algemeen
belang vooroptreedt en de eerlijkheid, billijk
heid en rechtvaardigheid zal worden betracht,
sluit de voorzitter de vergadering.
3.)
De tweelingszusters hadden nog een
broertje gehad, dat slechts een paar dagen
had geleefd en kort na het vertrek van
mr. Charles gestorven was. Achttien jaar
«geleden had de weduwe aan mr. Ford,
tegelijk met het overlijden van haar doch
ter, ook gemeld dat dit kind gestorven was.
Hij had gemeend, dat dit een van de twee
lingen was, waarover haar vader hem waar
schijnlijk gesproken had.
Ik heb hem nooit geschreven om dit
misverstand op te helderen, zeide de oude
dame. Ik wilde den schijn niet op mij
laden, alsof ik meer geld van hem verlang
de. en tachtig pond per jaar was mot eenige
zuinigheid voor ons drieën wel voldoende.
Wanneer gjj hem spreekt, Nora, kunt ge
hem daar wel eens over inlichten.
Allen waren zeer voldaan over den brief
van mrs. Masterton.
Claude vooral vond dit schrijven zeer be
moedigend en hoopte dat zijn lieve Nora
daar in veiligheid zou zijn tot op den dag
dat hij haar zou komen halen om haar een
eigen thuis te verschaffen.
Mrs. Bolton, de vrouw van den dokter,
hielp mevrouw Lecomte die twintig pond
zoo voordeelig mogelijk uit te geven en
zoo had Nora, toen de Maandag daar was
een flink uitzet gereed.
Allen gingen mee om haar naar het sta
tion te brengen.
In Frankrijk mogen alleen de reizigers
op het perron komen en daarom bleven zij
"n de wachtkamer totdat de trein voorreed.
Het ga u goed, lief kind, zeide me
vrouw Lecomte met tranen in de oogen,
en ons zult ge zeker ook niet vergeten,
wel?
Schrijf ons zeer spoedig, fluisterde
Beatrix haar zuster toe, en vertel ons hoe
het u bevalt.
Claude beloofde haar op zachten toon,
dat hij hard zou werken om door zijn
examen te komen en wanneer hij eenmaal
dokter was, zijn lieveling een eigen woning
binnen te voeren waar geen' wolkje haar
geluk verduisteren zou.
Mrs. Bolton was wel zoo vriendelijk Trix
en mevrouw Lecomte een weinig van het
minnende paar te verwijderen, opdat de
jongelui ongestoord afscheid konden nemen.
- En wilt ge nu werkelijk gaarne heen
gaan, mijn liefste? vroeg Claude. Het is
nog niet te laat om van besluit te veran
deren, gij kunt nog altijd hier blijven.
Neen, neen, Claude, ik vertrek uit
vrije beweging, antwoordde Nora. Ik heb
er altijd zoo naar verlangd, Engeland te zien.
Hoe gaarne herinnerden allen er zich
later aan, dat Nora zelf wenschte te ver
trekken
Zij konden zichzelf althans er geen ver
wjjt van maken, in den droevigen, sombe
ren tijd die nu aanbrak, dat zij het meisje
tegen haar wil hadden overgehaald, om die
noodlottige reis te maken.
Nora stapte in de damescoupé, die de
conducteur, na haar kaartje geknipt te heb
ben, voor haar opende, en de anderen
ven voor de glazen deur van de wachtkamer
staan en wuifden haar toe tot de trein ver
trok.
Daarop keerden zij langzaam terug naar
de reu Saint-Denis.
De twee oude dames bleven spoedig
achter.
Claude had Beatrix zijn arm geboden en
hij voelde hoe haar hand beefde, terwijl
zij slechts met moeite haar tranen bedwong.
Wees niet verdrietig, Trix, troostte
hij haar, de scheiding zal niet van langen
duur zijn. Ik zal werken als een plantage
neger en over een of twee jaar doe ik mijn
examen. Slaag ik, dan kan Nora nog in
hetzelfde jaar m\jn vrouw worden.
Beatrix scheen niet vatbaar voor deze
troostwoorden te zijn, want zij zeide angstig
Ik hoop dat Nora zich gelukkig zal
gevoelen.
De brief van mrs. Masterton was zoo
vriendelijk, dat wij dit wel kunnen ver
wachten.
Ja.
Dat is waar ook, hernam Claude, ik
heb nog vergeten Nora naar het adres van
mrs. Masterton te vragen, dat stond niet in
den brief.
The Firs.
Maar Trix, dat is alleen de naam van
een villa of een landgoed. Dat kan zoowel
in Northumberland als in Cornwal liggen
Wrarlijk, gij zult toch wel weten, waar uw
zuster is heengegaan?
Beatrix meende in zijn woorden een
zacht verwijt te bespeuien, wat haar te
duidelijker opviel, daar zij er ook verwon
derd over geweest was, dat de brief van
mrs. Masterton geen nauwkeurig adres mee
deelde.
Nora beloofde, dat zjj morgen reeds
zou schrijven.
Maar wanneer ge haar nu eens moest
telegrafeeren
Beatrix glimlachte.
Dat is niet waarschijnlijk. Zij zal mor
genochtend om negen urn- aan het station
Charig Cross zijn en daar komt onze neef,
mr. Ford haar afhalen om haar naar »the
Firs" te brengen. Ik geloot wel dat wij
Woensdag bericht kunnen verwachten of
uiterlijk Donderdag.
Claude kwam Woensdagavond, alleen
om te vragen, of er ook een brief ontvan
gen was.
Hij vond Beatrix alleen, want mevrouw
Lecomte had zich met een zware verkoud
heid, die zij waarschijnlijk aan het station
had opgedaan, te bed begeven.
Toen Claude binnentrad zag Beatrix van
haar naaiwerk op, haar oogen waren rood-
geweend en geen lachje vertoonde zich om
haar mond, toen zij hem begroette.
Hij drukte haar met broederlijke gene
genheid de hand en zeide:
Wat nu? Gij hebt toch geen slechte
berichten ontvangen?
Zij antwoordde:
Wij hebben volstrekt geen berichten
Claude.
Waarom ziet ge er dan zoo treurig uit?
Ik weet het niet* ik geloof dat groot
moeder mij zoo angstig heeft gemaakt. Ook
zij zag vol verlangen den brievenbesteller
te gemoet en toen hij voorbijging, wrong
zij zich de handen en zeide dat zij zich
juist zoo te moede voelde als voor achttien
jaren, toen papa vermist Werd.
Claude trachtte haar wat op te beuren
door te zeggen
Uw papa is bij een spoorwegonge
luk omgekomen en er is Maandag hier
nog in Engeland geen snoorwegongeluk
gebeurd. Ook de boot is behouden aan
gekomen. Een van onze patiënten heeft
een zoon, die Maandag eveneens naar
Engeland overgestoken is en hij heeft
haar reeds getelegrafeerd van uit Dover,
gij behoeft u dus daarover niet bezorgd
te maken.
Ik kan het niet helpen, Claude, ik
ben zoo angstig.
Als ge u daar niet tegen in zet, zult
ge nog zenuwkoortsen krijgen. Ik zal
slaappoeders voor u halen, die moet ge
dadelijk innemen en dan zonder uitstel
naar bed. Als ge dat doet, dan zal de
brievenbesteller u morgenochtend wel wak
ker bellen en u een brief brengen van Nora
vol van den indruk, die Engeland bij de
eerste kennismaking op haar te weeg heeft
gebracht.
Hij meende het goed, maar hij vreesde
zoozeer dat de slaappoeders een ongunstige
werking zouden hebben op het meisje,
dat aan dergelijke dingen niet gewoon was,
dat hij de dosis te zwak maakte cn op die
wijze werden haar geprikkelde zenuwen
