Nieuwe Langedijker Courant" van Zondag 25 April 1897.
Nieuwstijdingen.
l)c oorlog tusschen Griekenland en
Turkije.
BE LAATSTE KOOL.
Nog enkele partijen roode en gele kool zijn er
hier in voorraad, maar veel niet meer. Het spreekt
van zelf, dat deze laatste kool voor veel geld
verkocht wordt. Deze week werd er nog een partij tje
geele kool van de hand gedaan voor 24 gulden
per 100, terwijl een landbouwer weigerde „uiter-
sche" kool van mindere soort voor 23- gulden
te verkoopen. Als het weer wat warmer wordt
is deze kool zoo goed als niets meer waard. Of
er hier ook gespeculeerd wordt al is het dan niet
in effecten
VAN DE LANGEDIJKER OOIEVAARS.
Drie van de Langedijker dorpen mogen zich
tegenwoordig verheugen in de aanwezigheid van
een paar ooievaars, n. 1. Oud-Karspel. Noord-
Scharwoude en Broek. Die te Oud-Karspel zjjn
al een paar malen verhuisd en zij wonen dit
jaar oh een hoogen paal op een stuk weiland aan
het zoogenaamde „Waartje" Te Noord-Schar-
woude zijn ze dit jaar voor het eerst gekomen
en nu druk bezig met het in gereedheid brengen
van een flink nest op een hoogen afgezaagden
boomstam. Te Broek zijn ze reeds jaren geweest
en de gelukkige eigenaar van het huis, waar ze
hun nest hebben, een bakker is wel met hen
ingenomen. Als ze komen krijgen ze een warm
broodje en als ze in den herfst vertrekken loo-
pen ze een paar malen voor de rameu op het
erf heen en weer en wachten tot de bakker ze
weer een warm broodje ten afscheid brengt.
Voor een jaar heeft de bakker een uitgeworpen
ooievaarsjong groot gebracht, met het verblijdend
gevolg, dat het dier in het najaar met de ou
deren de groote tocht naar het zuiden heeft kun
nen meemaken. Zulk een verstandhoudiug tus-
schen mensch en dier verdient zeker wel eens
een bijzondere vermelding in wijderen kring.
KAMERVERKIEZING.
Per bulletin hebben wij onze lezers den uit
slag der gehouden Kamerverkiezing medege
deeld.
Het volgende staatje wijst aan het aantal kies
gerechtigden in de verschillende onder-kiesdis
tricten, met het aantal uitgebrachte stemmen.
Kiezers. uitgebracht
Alkmaar 1406 623
Oudorp 73 19
Bergen 183 98
Schoorl 151 32
Warmenhuizen 167 38
Haringcarspel 228 33
St. Maarten 112 29
Schagen 346 115
Wieringerwaard 116 24
Barsingerhorn 220 49
Nieuwe Niedorp 217 68
Oude Niedorp 145 42
Heerhugowaard 308 113
Oudkarspel 185 "55
Noord-Scharwoude 163 108
Zuid-Scharwoude 165 82
Broek op Langedijk 207 28
St. Pan eras 79 21
Koedijk 134 61
Oterleek 88 55
Heiloo 206 56
4899
1719
Er is een eigenaardig gebrek ontdekt van
de nieuwe kleinkaliber-geweren de wonden, door
de kogeltjes veroorzaakt, stellen getroffenen
tenzij z. g. edele deelen werden geraakt niet
buiten gevecht.
„Ares", die daarover in 't Nieuws een hoofd
artikel schreef, eindigt dit aldus (na aanbeveling
van een onderzoek):
„Moet dan uit een en ander de gevolgtrekking
worden gemaakt, dat de wonden, door onze
nieuwe geweren veroorzaakt, te weinig gevaar
lek zijn om personen dadelijk buiten gevecht
te stellen, dan moet niet worden gerust, voordat
zoodanige wijzigingen zijn aangebracht, dat naar
behooren aan dit euvel is te gemoet gekomen.
De zaak is te gewichtig om haar niet ernstig on
der de oogen te zien."
SPOORWEG HEERHUGOWAARD—HOORN.
Binnenkort zal door de Hollandsche IJzeren
Spoorwegmaatschappij worden aanbesteed het
maken der grondwerken, der kunstwerken, spoor
werken en overgangswerken voor een spoorweg
van Heerhugowaard naar Hoorn. De spoorweg
wordt ruim 16'/2 K.M. lang en wordt ingericht
voor enkel spoor met uitzondering van eenige
verbreedingen voor stations-emplacementen enz.
In den spoorweg komen 18 kleine bruggen met
plaatijzeren bovenbouw, 1 gemetselden duiker
en 1 gemetselde doorgang, alsmede diverse hou
ten kokers, cementen buizen, enz. Verder zijn
nog sluit- en wipboomen, afrasteringen, bestra
tingen en verhardingen te maken. De raming
dezer werkenjbedraagt ongeveer f400.600.
Oorlog tusschen Turkije en Griekenland.
In de Staatscourant van 23 dezer is opgeno
men de volgende kennisgeving van het ministe
rie van buitenlandsche zaken:
„Bij het uitbreken van den oorlog tusschen
Turkije en Griekenland herinnert deNederland-
8che regeering allen Nederlanders, en in het bij
zonder hun die in de Levant gevestigd zijn, dat
zij zich behooren te onthouden van elke hande
ling die geacht zoude kunnen worden in strijd
te zjjn met strenge onzijdigheid van Nedorlaud
tegenover de oorlogvoerende mogendheden.
„Het is hun aanbevolen werkelijke blokkades
en andere, overeenkomstig het volkenrecht ge
bruikelijke, maatregelen der oorlogvoerende mo
gendheden te eerbiedigen.
„De regeering waarschuwt hen dat zij slechts-
dan op hare bescherming of tusschenkomst te'
hunnen behoeve kunnen rekenen, waDneer zij'
zich zorgvuldig onthouden van elke schending
der neutraliteitsplichten, terwijl zij zich, bij mis
kenning dier plichten, blootstellen aan schade,
moeielijkheden en vervolgingen voor den Neder-
landschen of vreemden rechter."
Dat is eerst goedkoop vleeschje
Dat het vee goedkoop is tegenwoordig, weet
haast iedereen, deels uit ondervinding en ook
uit de nieuwsbladen, maar dat er een levende
melkkoe verkocht wordt voor de som van acht
gulden, zooals te Klaaswaal de vorige week
heeft plaats gehad, kan toch wel als een zeld
zaamheid beschouwd worden.
N. v. d. H. W.
GOED DENKBEELD!
Te Haarlem worden pogingen in het werk
gesteld tot oprichting van een kinder-ziekenhnis.
Men zou dit willen openen ter eere van de
troonsbestijging van II. M. de Koningin in het
volgende jaar.
Wij lezen in „Eigen Haard"
Copernicus heeft zich naar men beweert, kort
voor zijn dood beklaagd, dat hij de planeet
Mercurius nooit met het bloote oog had gezien.
Wat den ouden astronoom niet vergund was,
zal in het laatst van deze en in begin van de
volgende maand voor de bewoners van onze
streken berijkbaar zijn. Gedurende eene geheele
maand blijft de planeet een uur langer dan de
zon aan den horizon, gedurende acht dagen
zelfs langer dan twee uur. Zij zal dan te vinden
zijn ten westen van den stier en de Plejaden,
en in helderheid aan Aidebaran zeer nabij komen.
PRIJSVRAAG LANDBOUWKUNDE.
De commissie uit Ged. Staten van Friesland,
belast met het beheer over het door wijlen dr.
L. A. Buma aan de provincie ten dienste der
landbouwkunde vermaakt legaat, looft een prijs
uit van f 500 voor de beste, mits goedgekeurde
beantwoording der navolgende prijsvraag
In het buitenland wordt het rioolwater van
verschillende steden en het afvalwater van fa
brieken, alvorens in de openbare wateren te
worden toegelaten, met goed gevolg gereinigd
door het voor bevloeiing van landerijen te bezi
gen en het aldus door den bodem te filtreeren.
In verband hiermede en met de omstandig
heid dat de openbare wateren van Friesland
door het afvalwater van verschillende indu-
strien worden verontreinigd, wordt gevraagd
„Welke resultaten zijn te verwachten zoowel
voor het reinhouden der openbare wateren als
voor den landbouw, van het bevloeien van lan
derijen met fabrieksafvalwater
„In het bijzonder wordt verlangd zulks aan
te toonen met een voorbeeld aan toestanden in
Friesland ontleend."
Het antwoord moet vóór 1 September 1898
worden ingezonden aan den griffier der Staten
van Friesland.
GEVOLGEN VAN DEN OORLOG!
De Grieksch-Turksche oorlog doet reeds aan
stonds zijn invloed gelden op de graanprijzen.
Terwijl die der tarwe pl.m. f 14 is gestegen,
steeg die der rogge reeds f7.
Verschillende inlandsche soorten noteeren fl
hooger, terwijl enkele andere nog hooger liepen
Amerikaansche merken waren f 1hooger.
De krentenprijzen stegen tot f 0,50.
Ned. Bakkers Ct.
PRECIES 10 WOORDEN!
Aan een telegraafkantoor werd een telegram
ontvangen met de woorden„Mejuffrouw wilt
u mijn vrouw worden?" Het werd bezorgd en
spoedig werd er een antwoord aangeboden, lui
dende: „Mijnheer X. teJa, Ja, Ja, Ja, Ja,
Ja!" De brengster betaalde blozend haar kwartje
en ging heen.
Bij mejonkvrouwe Van Boetselaar te
APELDOORN is te bezichtigen de kist, waar
mee Hugo de Groot van Loevenstein is ont
vlucht. Van deze gelegenheid wordt druk ge
bruik gemaakt. De opbrengst komt ten bate van
een liefdadig doel.
Bijgeloovige domkoppen, die de gevange
nis verdienen!
Onder Gastel is eene oude vrouw, die men
voor een tooverheks hield, door de buren zoo
danig mishandeld, dat haar leven in gevaar is.
SCHAGEN. Den 17 had aan de landbouw-
winterschool alhier in tegenwoordigheid van den
heer F. B. Löhuis, inspecteur van het landbouw
onderwijs, hetovergans-exemen naar de 2de klas
plaats. Bevorderd werden, waaronder 2 voorwaar
delijk, J. Boekel, Schagen; K. Kate, Wieringer
waard J. C. Maters, Helder; A. Zijdewind, Scha
gen; J. Schoorl, St. Maarten ;|C. Best, Zijpe;
A. D. Groneman, Wieringerwaard; P. Slot, St.
Maarten; K. Eriks, Zijpe; C. Ploeger, Beemster
en S. v. d. Oord, Oude Niedorp.
Het mondeling examen werd a'genomen in
Kennis van pen grond, bedrijfsleer plantkunde,
dierkunde, gezondheidsleer, natuurkunde, schei
kunde zuivelbereiding, veevoeding, plantenteelt
en beoordeelingsleer.
LEVERTRAAN.
Ziedaar een der weinige medicamenten, die
ten allen tijde hun eereplaats in de therapie
hebben weten te behouden. Ook de patiënten,
die door het gebruik van dit middel hun krach
ten voelden terugkeeren, denken zoo al niet
met genoegen, dan toch met dankbaarheid aan
de diverse eigenschappen van dit product en niet
weinigen zijn er, die het uit gewoonte blijven
innemen, of eiken winter, zoodra de eerste koude
aan de lucht is, opnieuw een levertraan-kuur
beginnen. Het is nog niet zoo heel lang gele
den, dat de levertraan door de medische weten
schap algemeen als voortreffelijk medicament
werd erkendgeruimen tijd waren het alleen de
bewoners der streken, waar men traan bereidde,
die de goede hoedanigheden der levertraan ken
den en er voor het dagelijks gebruik partij van
trekken.
De levertraan wordt bereid uit kabeljauwsle
ver en uit de levers van andere visschen van
hetzelfde geslacht. Tegenwoordig wordt de vis-
scherij tot dat doel voornamelijk uitgeoefend op
de kusten van New-Foundland en IJsland en
wel gedurende de maanden Augustus en Septem
ber, omdat de levers dan het vetste zijn.
Men zal hebben bemerkt, dat levertraan in ver
schillende kleuren in den handel wordt gebracht.
Aan de kleur kan men zien op welke wijze de
traan bereid is. Blanke levertraan is die, welke
van de oppervlakte der kuipen wordt afgeschept,
wanneer de levers, die men daarin geworpen
heeft, slechts eenige dagen tijd hebben gehad
om uit te lekken. Wanneer de levers tot ont
binding overgaan, vormt zich een bruinachtige
traan, terwijl de kleur van de vloeistof donker
bruin of zwart wordt, wanneer de level's geheel
verteerd zijn. De beste traan riekt naar versclie
visch en heeft een zoetachtigen smaak, doch ze
is niet zoo versterkend als lichtbruine traan,
d:e ongelukkigerwijze een walgelijken smaak
heeft en minder aangenaam riekt. De tweede
soort traan is echter verreweg boven de eerste
te prefereeren. Vroeger schreef men de thera
peutische waarde der levertraan toe aan haar
rijkdom aan minerale bases, voornamelijk jodium.
Inderdaad bevat levertraan minerale stoffen in
oneindig kleine grootheden, doch deze zijn op
het menschelijk lichaam betrekkelijk van zeer
weinig invloed. De traan zelf werkt daarentegen
als een krachtig hersteller van organische weef
sels, doordringt de dierlijke membranen met het
grootste gemak en verspreidt zich derhalve on
gelooflijk snel door het geheele lichaam. Bij alle
cronische ziekten, die een langzame verkwijning
van het organisme veroorzaken, bewijst lever
traan onschatbare dienstenbij tuberculose is zij
het aangewezen voedingsmiddel, dat zoowel het
gewicht als de krachten der zieken snel doet
toenemen. In gevallen van klierachtigheid, huid
ziekte, gebrekkige beender vorming, in alle pha
ses van physioligische ellende, veroorzaakt door
een gebrekkige voeding, worden dezelfde resul
taten verkregen, de invloeden van koude of
vochtigheid geannulleerd, de groei en ontwik
keling der spieren bevorderd.
Het publiek is thans zoo overtuigd van het nut
van dit medicament, dat het nu en dan wel wat
al te ondoordacht wordt geslikt of toegepast. Men
bedenkt namelijk niet, dat er voor elk middel
noodwendig een kwaal moet wezen. Kinderen
mogen in geen geval vóór het eind van de ze
vende maand levertraan gebruiken. Na dien tijd
kan het geen kwaad, nu en dan een kleine hoe
veelheid in te geven, daar de levertraan gunstig
werkt op den groei, een geregelde ontlasting be
vordert en diarrhee voorkomt. Bij tuberculose
mag het volstrekt niet ingenomen worden, wan
neer de patient koorts heeft. Het is te bejamme
ren, dat levertraan zoo walgelijk smaakt, voor
namelijk omdat vele zieken daardoor niet van
haar uitstekende hoedanigheden kunnen profitee-
ren. Wanneer zij, na gedurende acht dagen het
middel ingenomen te hebben, blijk geven, hun
afkeer niet te kunnen overwinnen, wanneer het
medicament braking enz. teweegbrengt, is het
beter, de kuur te staken.
Kinderen nemen het na eenige aarzeling meestal
gemakkelijk in, vooral wanneer men hun na
afloop van het experiment wat lekkers, liefst
een stukje chocolade tot belooning geeft. Men
heeft op diverse manieren beproefd, den onaan-
genamen smaak der traan te neutraliseeren, door
aan het geneesmiddel een slok koffie, thee, melk
of een sterk kruidenaftreksel te doen voorafgaan.
Men vermengt de olie ook wel met sterk kool
zuurhoudend bier, men gebruikt ze in capsule
vorm, of giet ze met een bij zonderen lepel ach
ter in de keel. Een mengsel van gelijke deelen
traan en kalkwater is nog gemakkelijker in te
nemen. Het beste doet men echter, wanneer
men de traan uit de flesch drinkt, omdat men
dan minder tijd heeft om te proeven en niet
vooraf den onaangenamen reuk ondervindt. Men
moet de olie gedurende, en niet vóór den maal
tijd innemen, daar de smaak storend zou kun
nen werken op den eetlust. Veel menschen ne
men vóór het naar bed gaan levertraan in en
verteren het middel gedurende hun slaap. Na
afloop van 20 a 25 dagen moet men de lever
traan-kuur gedurende een week onderbreken,
om de maag een kleine vacatie te gunnen. Ook
gedurende de warme zomermaanden moet men de
dosis sterk verminderen of geheel beperken.
Er zijn geen oliën of traansoorten, die met
levertraan kunnen worden vergeleken. Van
alle vette stoffen komt boter, die zeer rijk is
aan vet, haar echter het meest nabij. Siropen
en emulsies, die men voor levertraan in de
plaats wil stellen, bevatten hoegenaamd geen
traan, wanneer zij lekker smaken. Bevatten zij
wel traan, dan smaken zij even walgelijk als
het middel zelf, en in dat geval kan men beter
zijn toevlucht nemen tot onvermogende, zuivere
en mindere dure levertraan.
Buitenland.
Turkije heeft aan Griekenland den oorlog
verklaard. De gespannen verhouding tusschen
die twee mogendheden is dus tot een uitbarsting
gekomen, niettegenstaande de verschillende groote
mogendheden als Engeland, Rusland, Frankrijk.
Italië e.n Oostenrijk zooveel hebben gedaan om
het Europeesch concert te verzekeren. Niettegen
staande is het tenvolle gebleken dat de mogend
heden partij kozen voor Turkije en het steeds
heeft verdedigd wanneer de Creten-
ser opstandelingen deden blijken dat zij van
Turksch gezag niet gediend waren en geweld
gebruikte. Om Creta dus is de strijd ontstaan.
Het Turksche gezag op dat eiland werd voor de
Cretensers ten slotte onhoudbaar, en Grieken
land kon niet langer toestaan dat de bevolking,
meerendeels uit Grieken bestaande, werd ver
drukt en uitgezogen. Opstootjes en volksdemon
straties gaven niets, zoodat tenslotte een geheele
opstand uitbrak welke door Turksch gezag werd
beantwoord met kruid en lood. Griekenland
meende te moeten opkomen voor de belangen
der bevolking en zond een leger om de Grieksehe
onderdanen te beschermen.
Dat was alles behalven aar den zin van de mo
gendheden en die kwamen dan ook tusschenbeiden
om te voorkomen,dat Griekenlands macht over het
Turksche rijk zou worden uitgebreid. Velerlei
zijn de belangen, die de mogendheden daarbij
voorop stelden, doch, het grootste belang, heette
het, was, om de vrede te helpen handhaven,
in Europa. Wie echter even terugziet en een
blik slaat op de geschiedenis van Turkjje, zal
onwillekeurig tot de overtuiging komen dat zoo
langzamerhand de macht der Turken afhing van
de gril eener mogendheid. En de Sultan, inziende
dat het Ottomaansche Rijk zijn tijd heeft gehad
beweegt zich als een marionet op het commando
der mogendheden. We hadden bijna Engeland
gezegd. Onze lezers weten zich ongetwijfeld nog
te herinneren met welk een machtsvertoon men
heeft getracht den Sultan bang te maken en
hem desnoods te dwingen dat hij zou zorgen
dat de Christenen evenzeer werden geduld even
goed als de Mahomedanen. Hoe Abdoel Hamid
steeds beloofde en weinig volbracht en zoolang
heeft gedraald, soms iets toegevende, totdat die
kwestie moest plaats maken voor andere meer
op den voorgrond tredende gebeurtenissen.
Te rijmen is het bijna niet dat de Sultan
steeds met zijn optreden tegen de Grieksehe re
geering nu in eens den steun ontving der mo
gendheden.
Te begrjjpen is het echter wel. De mogend
heden gunnen aan Griekenland Creta niet. Het
gevolg zou zijn, dat bij de verbrokkeling van
het Turksche Rijk, dat dan begonnen was,
Griekenland de hoogste troef in handen, had
ontvangen van het politieke kaartspel.
Dit moest natuurlijk worden voorkomen en
ziedaar hunne partijdigheid.
Hierdoor is Griekenland niet minder sterk ge
worden dan het was doch het had sterker kun
nen zijn, indien het ook de hulp van de Cre-
tenser opstandelingen had kunnen ontvangen.
Dit is nu echter niet het geval.
Toch aanvaardt het den strijd tegen een land
met een legermacht nog eens zoo groot als dat
van Griekenland zelf.
Toen opstandelingen, of eenige ongeregelde
troepen, de Turksche grens overschreden en daar
streden voor hun recht, was het geduld van
de Porte teneinde. Zij was wachtensmoede
en verklaarde den oorlog aan een rijk dat, op
komende voor het recht zijner landgenooten zich
nooit heeft schuldig gemaakt aan Christenmoord
en tyrannie, maar den vrede heeft gewild door
aan de Cretensers over te laten en bij volks
stemming te laten uitmaken door wie zij gere
geerd wilde worden.
Intusschen hebben de operaties een aanvang
genomen. Van het oorlogstooneel kunnen wij
echter niet alles mededeelen wat gedurende een
geheele week is voorgevallen. Wij vermelden
dus de belangrijkste telegrammen, vertrouwende
dat onze lezers zullen begrijpen dat wij te veel
plaats zouden vergen deze week een geheel
overzicht te geven. Zoo mogelijk voldoen wij
hieraan de volgende week.
LARISSA, 23 April.
Kurtsiovali werd na een hevig gevecht
op de Turken heroverd.
Dezen werden met groote verliezen op Ligaria
teruggeworpen.
Larissa is overvuld met menschen, levensmid
delen beginnen te ontbreken, de hospitalen zijn
propvol.
LARISSA, 22 April. (R. O.) Te Tirnavo,
waar zich de brigade bevindt van kolonel Dimo-
poulo, wordt hevig gevochten.
Te Nezero heeft de brigade van Caclamanos
de grenslijn verlaten omdat zij zich daar niet langer
