Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
TSP'. 33.
Zondag 15 Augustus 1897.
6e Jaargang.
Overdrijving.
N ieu wstij dingen
Feuilleton.
DE GËHEMN1GEMISDAAD.
NIEUWE®
LAMEDIJKER COURAMT
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordscharwoude, Oüdkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk
per drie maanden 50 et-, franco p. post 60 ct.
UITGEVER:
J. II. KEIZER.
BUREEL:
lYoordscharw oude.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—5 regels 30 ct., elke regel meer ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
Dat menige menschelijke natuur niet in staat
is zich altijd en overal te beheerschen en daar
door zoo gemakkelijk van het eene uiterste in
het andere vervalt is voor ruim honderd jaren
duidelijk aan het licht gekomen. Toen om dezen
tijd des jaars in 1794 het bloedige werk van
het Fransche schrikbewind de gaiische beschaafde
wereld met ontzetting vervulde; toen tal van
schuldigen en niet-schuldigen aan het hun toe
gedachte kwaad onder den valbijl der guillo
tine het hoofd van den romp werd gescheiden,
toen bleek het ten duidelijkste hoe een volk van
slaafsche onderwerping tot blinde razernij kan
vervallen, hoe hier de uitersten elkander, als
het ware, raakten.
De aristocratie uit de middeleeuwen had on
beperkt geheerscht en edelman en hoveling be
schikte over leven en dood van het volk. De
adel was alles, het volk was niets. De heiligste
rechten van den minderen man werden met voe
ten getreden, de natuurwet verkracht en de innig
ste banden afschuwelijk verbroken. Menig
staaltje van willekeur en tirannie is ons daar
van overgeleverd, als zoovele bewjjzen hoe de
adel overdreef iu het handhaven zijner rechten
en het te kort komen aan zijn verplichtingen.
Durfde zich hier of daar al een enkele ver
zetten, vreeselijk was de straf, die daarop volgde;
martelingen, meerdere tirannie en dikwijls de
dood waren de gevolgen voor den minderen man
die zijn meester durfde wederstreven.
Geen wonder dan ook, dat, toen het volk tot
het besef van zijne macht was gekomen, einde
lijk de lang verkropte woede losbarstte en een
geweldig oproer, een gansche ommekeer van za
ken bewerkstelligde.
Dooh ook toen weer het uiterste.
Zij, die tot nu toe vertrapt en verguisd wa
ren, werden nu de tirannen. Opgezweept door
bloedgierige volksmenners, werd allés wat tot
het adeldom werd gerekend of geacht werd dien
te beschermen, door het volk in de gevangenis
geworpen en door het schrikbewind ja, niet
zonder vorm van proces, maar ook met niet
meer dan een vorm ter dood veroordeeld.!
Mannén, grijsaards, vrouwen en kinderen, wer
den naar de guillotine gevoerd. En het volk
danste om den vrijheidsboom.
Daar het niet onderwezen volk onbekwaam
was zichzelve te regeeren, meende de adel zich
geroepen dat te doen, maar de overdrijving
maakte er tirannie en dwingelandij van.
Het volk wilde zich meester maken van de
hem toekomende rechten over eigen lijf en leven
en verkorte het leven van anderen. De over
drijving had van menschen bloeddorstige beesten
gemaakt.
Deze gebeurtenissen grepen plaats in het einde
der achttiende eeuw. Ook thans komen hier
en daar in de groote maatschappij uitersten met
elkaar in botsing als gevolg van onrechtmatige
verhoudingen tusschen kapitaal en arbeid. Over
vloed aan de eene en gebrek aan hetnoodigste
dan de andere zijde. Naast overvloedige arbeids
krachten gebrek aan arbeidvermindering van
inkomsten en stijging der behoeften. Overmatige
eischen en nietinwilliging der billijkste verzoe
ken.
Als -gevolg van een en ander komen hier en
daar dan ook reeds in groote industrieele onder
nemingen werkstakingen voor, die nu eens ten
gunste van den een, dan weer van den ander
uitvallen, maar toch steeds direct rampzalige
toestanden ten gevolge hebben.
Veel wordt gedaan om de groote botsing tus
schen kapitaal en arbeid te vermijden en emi
nente mannen, met het hart op de rechte plaats
en een kloek verstand, wetenschappelijk en prac-
tisch ge vormden zijn ijverig zoekende naar een
oplossing der sociale vraagstukken. Verschillende
vereenigingen en genootschappen, wel is waar
dikwijls vijandig tegenover elkaar staande, stre
ven toch allen naar het groote doelverbetering
van den huidigen toestand.
O, mocht het gelukken, kapitaal en arbeid, die
twee kolossale machten, te doen samenwerken
tot welzijn der menschheid en daardoor de maat
schappij bewaard blijven voor overdrijving, die
zoo rampzalige gevolgen na zich kan sleepen.
H. H.
Bij de gehouden stemming voor een hoofd
ingeland van de Banne OUD-KARSPEL is her
benoemd de heer H. Hart Cz.
Met goed gevolg is examen afgelegd voor hoofd-
acte door den heer J. J. Sturm, onderwijzer te
Oud-Karspel.
Mej. A. Rab te OUD-KARSPEL is den 6
geslaagd voor acte fransch (1. o.)
Onze correspondent van ST. PANKRAS
schrijft
Op de voordracht ter benoeming van een onder
wijzeres aan een der openbare scholen te Wor-
merveer komt voor Mej. J. C. Bouma onderwij
zeres alhier.
MET DEN TIJD MEE!
Te Baarn ziet men eiken morgen een keuken
meid op een rijwiel de winkeliers langs rijden
om haar inkoopen te doen.
DE PERS EN SOMMIGE BURGEMEESTERS.
Dat er burgemeesters zijn, die nog maar steeds
niet schijnen te vatten het nut van den arbeid
der pers en het algemeen belang van publiciteit,
blijkt weder uit tal van klachten over de onwel
willende bejegening van verslaggevers door den
burgemeester van Zutfen, bij gelegenheid van
het bezoek der Koninginnen te dier stede. De
„Arnh. Ct." waagt de onderstelling, dat ZEA.
werkzaam is geweest ter secretarie te Delft.
De Gemeenteraad van Beverwijk heeft afwij
zend beschikt op een verzoek van K. Reyna, te
Krommenie, om een gereserveerde plaats bij de
Raadsvergaderingen, ten einde daarvan verslag
op te maken voor zijn courant.
OYER DEN INVLOED VAN HET ROOKEN.
Bij een reeks van 123 patiënten die 17 tot 78
jaar oud waren, deed dr. Brodnar de volgende
waarnemingen. Van genoemd aantal waren 98
hartstochtelijke rookers; bij 90 vertoonden zich
duidelijk verzwakking der zintuigen 82 leden aan
periodieke hoofdpijn49 aan geringe stoornissen
der werkzaamheid van het hart, 89 aan maag
aandoeningen van min of meer ernstigen aard.
Bij 80 werden oorziekten waargenomen, terwijl
meer dan de helft zich beklaagde over vergeet
achtigheid, verstrooidheid en verschijnselen van
duizeligheid.
Wat betreft de wijze van rooken, zoo bljjkt,
dat het gebruik van tabakspijpen het minst scha
delijk is; dat het rooken van sigaren het veel-
vuldigst aanleiding geeft tot oog-, maag- en hart-
aandoeningen, terwijl over het algemeen door het
gebruik van sigaretten de ernstigste stoornissen
in de gezondheid kunnen ontstaan.
Een eenvoudiger middel dan citroensap tegen
de gevolgen van muggenbeten bestaat in de
aanwending, onmiddelijk na het steken, van
witte Spaansche zeep.
Uit eigen ervaring voegt de berichtgever er
bij, dat cajeput-olie een uitmuntend middel is
om de muggen weg te houden. Aan de lucht
went men spoedig.
(Maandbld. t. d. V.)
Bij Kras te AMSTERDAM kwamen dezer
dagen vier boertjes in de biljartzaal.
- Ileere mien tied, wat 'n opstoppers bint
dat! doar kun wie een potspullekie op moaken
Hendrik Jan!
Ja, dat zult wie 6k.
Jan werd geroepen en er verschenen vier
bnndewientjes met suuker. De heeren gingen
aan 't biljarten, doch maakten bijna geen enkele
carambole. Hij, die zich Hendrik Jan had laten
noemen, zei dat hij, voor zien eigen zeivers, bet
ter mit dat dikke ende overweg konhij zou dat
maar doet ók, want, nietwaar heeren?
Eenige omstanders, die schik in het geval kre
gen, stemden dit gaarne toe. Er werden aller
hande aardigheden op de bezoekers van buiten
gemaakt.
Plotseling keert Hendrik Jan zich tot een der
heeren en zei:
Nou is 't genög, heerschoap, wol-ie een
partie mit mien speulen jao of neen
Met genoegen, was het antwoord.
Het boertje trok er de jas bij uit en het heer
schap maakte eeriige goede caramboles. Nu kwam
Hendrik Jan aan de beurt en maakte de bal
len in een hoekje houdend 44 caramboles
achter elkaar.
Het heertje keek sip en maakte dat hij weg
kwam.
Hendrik Jan trok zegevierend zijn jas aan
en zeide: Joa, boeren binnen wie, maar a's
stadslüu dochten ons de boas te wezen, dan heb-ze
toch mis
Verrassend snel vlogen nu weer de goede
tijdingen uit Atjeh elkander op.
Nauwelijks was de vorige week een aanzien
lijke troepenmacht te Segli bijeen of met kracht
werd op den vijand ingerukt met het gevolg,
dat onze versterking aldaar, die door een 15-tal
vijandelijke bentings was omgeven, uit haar be
narde positie verlost werd, waarbij de vijand
over de 100 dooden op het slagveld achterliet.
ans, slechts weinige dagen later volgde
weer een excursie die den vijand 64 dooden
kostte, terwijl onderzijds slechts één militair
19.)
Ik ook niet. Hij kan mjj in de gezel
schappen hier in den omtrek niet onmo
gelijk maken, want hij is zelf niet genoeg
gezien, om zooveel invloed te kunnen uit
oefenen. Hij kan mjj ook niet, wat men
noemt, doen boycotten, want zelfs al ver
bood hjj de aan hem onderhoorige pach
ters, mij levensmiddelen te verkoopen, dan
zou ik alles wat ik noodig heb, uit Sal-
ton of uit Willmington kunnen laten ko
men. Wanneer het niet om Gertrude was,
dan zou ik mij vroolijk maken over zijn
vijandelijke gezindheid, maar zooals de za
ken nu staan, vindt ik dat het verstandi
ger is, mij nog voorloopig niet als Ceicil
Monkton hier bekend te maken.
Ik zal er haar op voorbereiden, zij
moet u zien en spreken, voordat zij op reis
gaat. Nog iets, March ik blijf u liever
March noemen, opdat ik minder gevaar
loop, mij in het bijzijn van anderen te ver
spreken ik zal natuurlijk uw geheim
voor iedereen bewaren, maar voor mijn
moeder mag ik daar immers wel een uit
zondering op maken? Bjj haar is een ge
heim even veilig als bij mij, dat gelooft ge
toch wel?
Zeker.
En sprak Kenueth Ford eenigszins
gedwongen, als wist hij zijn woorden niet
juist te kiezen, ik zou zoo gaarne willen,
dat wij beiden vrienden werden. Ik ben
weliswaar een neef van lord Chatterly.
maar ik heb een even grooten afkeer van
hem als gij.
Cecil Monkton greep zijn hand en zij
wisselden een krachtigen handdruk. Tus
schen deze beide mannen was een vriend
schapsband gelegd, die tot het einde van
hun leven zou voortduren.
Kort daarop wandelde Kenueth Ford
langzaam en in gepeins verdiept, naar Lane-
house terug.
VEERTIENDE HOOFDSTUK.
In de laatste week van November kwam
mr. Jim Cartwright, de nieuwe predikant
van Chatterly, met zijn jonge vrouw thuis.
Zij reden in hun eigen poneywagentje
van het station te Salten naar de pasto
rie, waar zq des avonds tegen acht uur
aankwamen.
Het was Dinsdag en zij hadden juist de
zen dag tot hun aankomst gekozen, ten
einde voor Zondag op orde te kunnen zijn.
Twee meiden en een tuinjongen maak
ten het dienstpersoneel van de jonggehuwden
Dorcas, de keukenmeid, was reeds jaren
lang bij mrs. Verity in dienst geweest, en
dus een oude bekende voor Maud.
De dienstboden waren al sedert eenigen
tijd in de pastorie, zoodat alles tot de ont
vangst van het jonge echtpaar in gereed
heid was gebracht en nadat zij zich aaniken in de pastorie was
een smadelijk souper verkwikt hadden, be- De hulpprediker kwam den volgenden
gaven zij zich in het salon, waar Dorcasimorgen stipt op zijn tijd, wenschte het jonge
weldra met ernstig gelaat binnentrad. echtpaar geluk met hun nieuwe woning
Met uw verlof, dominéé, sprak zij, ik maar schudde misnoegd het hoofd, toen de
had u nog iets te zeggen. predikant over miss Hoskin begon te praten.
v,rn j r'i C vroeg Jlm Cart ZiJ is eenvoudig woedend, omdat gij
W" MiTh t A iihaar verzoek om ontslag uit de betrekking
Miss Hoskin, de organiste, is bijna van organiste hebt aangenomen, mr Cart-
ïederen dag hier geweest, om te vragen, wright, zeide de hul prediker. Zij heeft geld
wanneer de domme en mrs. Cartwright van zichzelf, maar zij wil hier met kracht
Z ?nnf!n Tifn't J 1( H geweld toegang tot de voorname krin-
De jonge predikant dacht eren na en gen verkrijgen en ik geloof dat zij haar
vroeg toen
Zal zq morgen terugkomen, Dorcas'
'Zeker, dominé. Ik heb haar gezegd,
dat gij heden zoudt terugkeeren, maar dal
het v el te laat voor u zou worden om nog
iemand te ontvangen, en toen zeide zij dade°
'ijk, dat zij dan morgenochtend om tien uur
zou komen.
't Is goed, Dorcas. Zoudt ge nu zoo
goed willen zijn den tuinjongen naar mr.
Oliver^ te zenden en hem te laten zeggen,
dat wij hem verzoeken morgenochtend om
negen uur bij ons te komen ontbijten?
Ik zal het terstond doen, dominé, zeide
Dorcas.
Toen zij zich verwijderd had, keek Maud
haar echtgenoot met een glimlach aan.
Daar hebt ge zeer wel aan gedaan,
Jim, zeide zij. Mr. Oliver zal u wel voldoende
omtrent miss Hoskin inlichten. Uit den
brief van mr. Ford meende ik te moeten
opmaken, dat zij een tamelijk onbeschaamde
vrouw is, maar Dorcas heeft mij verteld,
dat zij tijdens mrs. Jones bijna onafgebro-
f i
en geweld toegang tot de voorname krin-
|gen verkrijgen en ik geloof dat zij haar
organiste voor het middel daartoe
nieia.
Nu, ik heb reeds een opvolgster voor
haar benoemd, zeide Jim Cartwright, en ik
hoop daarom, dat zij, na afloop van den be
paalden termijn voor het ontslag, Chatterly
zal verlaten.
Dat zal zij in geen geval doen. Zij
heeft hier een mooi huisje met een tuin
gehuurd en leeft van haar rente. Mrs. Cart
wright, ik moet u waarschuwen voorzich
tig met haar te zijn, voegde de jonge geeste
lijke er lachend bjj, miss Hoskin vertelt aan
iedereen, dat zij voornemens is een zuster
voor u te zijn. Ik hoop maar dat miss Char
les zich niet gemakkelijk uit het veld zal
laten slaan, want haar voorgangster heeft
baar eeuwige wraak gezworen.
En hoe staan de zaken verder in onze
gemeente? vroeg Jim.
Lord en lady Chatterly zijn nog altijd
>p reis, hun dochtertje logeert op Lane-
ïouse en het kasteel is vol werklieden, die
dies herstellen en vernieuwen. Mr. March
van Copsleigh heeft zich bereid verklaard
het tractement van de organiste met een
flinke toelage te verhoogen, wanneer men
voor de uitgetrokken som geen bekwame
musicienne zou kunnen vinden. Ik geloof—
en weer glimlachte de huiprediker dat
miss Hoskin voor hem nog wel wat meer
dan een zuster zou willen zijn, maar daarom
beschouwt hij het als een persoonlijk be
lang, dat zij haar ontslag neemt. Voor het
overige ben ik hier bij alle menschen zeer
vriendelyk ontvangen. Inderdaad, wanneer
ge het mij vraagt, dan zou ik zeggen dat
deze gemeente, de organiste niet meegere
kend, voortreffelijk is.
Op hetzelfde oogenblik kwam Dorcas bin
nen en zeide
Dominé, miss Hoskin wacht u in de
spreekkamer.
De hulpprediker keek naar de pendule
en zeide:
Half tien, zij laat er geen gras over
groeien.
Jim stond op.
Ik zal haar bezoek geheel als ambte
lijk beschouwen, Maud en haar zeggen dat
gij voor den middag nooit iemand ontvangt,
sprak hij.
Tegelijk verliet hij de huiskamer en be
gaf zich naar het spreekkamertje.
Daar wachtte hem een zeer opzichtig ge-
kleede niet onknappe vrouw van dertig ja
ren, die hem met overdreven hartelijkheid
begroette, en hem met xdieve dominé" aan
sprak.
Ik weet zeker, lieve dominé, sprak
zij, dat nu gij hier zqt, alles nog wel in orde
