Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°. 42.
Zondag 17 October 1897.
6e Jaargang.
BERICHT!
Plaatselijk Nieuws.
NIEUWE
COURAST
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordscharwoude, Oüdkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk
per drie maanden 50 et-, franco p. post 60 ct.
UITGEVER:
J. H. KEIZER.
BUREEL:
JYooi'dscliarwoiide.
PRIJS DEE ADYERTENTIËN:
Van 15 regels 30 ct., elke regel meer 5 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
Zij, die zich nog wenschen te abonneeren op
het Zondagsblad, verzoeken wij vriendelijk het
inteekenbiljef, voorkomende op de 4e pagina, ten
spoedigste ingevuld intezenden.
Aan hen, die zich reeds als abonné lieten in
schrijven, wordt heden No 42 verzonden.
Voor nieuwe abonné's houden wij enkele nrs.
van No. 40 af, voorradig.
In de eerste Nummers van het Geillustreerd
Zondagsblad, premie voor de lezers van de
„Nieuwe Langedijker Courant", zijn tal van be
langwekkende Gravures opgenomen, eene boei
ende novelle en een schat van belangr-
wekkenden tekst.
Ook voor de volgende nummers worden in
gereedheid gebracht:
Uitmuntende Gravures
die dit kwartaal zullen opluisteren.
In bewerking fraai geillustreerde Novellen en
een met zorg gekozen roman, die zeer zeker de
aandacht zal trekken en niemand zal kwetsen.
Inschrijvingen worden dagelijks aangenomen.
Verkrijgbaar voor slechts 37V, cent per drie
maanden of fl.50 voor een geheelen jaargang.
De Uitgever.
Verslag1 van de Algemeene Vergadering
der Landbouw- en Handelsvereeniging te
Broek op Langedijk, gehouden in het lokaal
van den Heer Vet aldaar, op Donderdag 14
October 1897.
Te ongeveer acht uur werd de vergadering
door den voorzitter, den heer C. Wagenaar JGz.
geopend, die de aanwezigen ongeveer aldus toe
sprak:
Geachte leden en begunstigers. Ik heet u al
len hartelijk welkom in het lokaal van den heer
Vet alhier.
Het is in den harden strijd om het bestaan
zeker goed elkander te ontmoeten met het nuttige
doel handel en landbouw te bespreken.
Een hoogst belangrijk punt komt voor op het
Convocatiebiljet ter bespreeking waarvan wij hier
zijn gekomen en ik hoop op een genoegelijk sa
menzijn, waarvan de uitkomst zal mogen strek
ken tot nut van handel en landbouw.
Voor ik verder ga vraag ik uwe aandacht voor
het lezen der notulen eener vorige vergadering
door onzen Secretaris, den heer A. Dirkmaat.
Hierna volgt lezing en goedkeuring der notulen.
De Voorz. In deze vergadering een kort over
zicht te geven van de werkzaamheden der ver-
eeniging komt mij voor onnoodig te zijn omdat
in eene in Februari te houden vergadering een
jaarverslag zal worden geleverd.
Tevens spreek ik mijn leedwezen uit over het
overlijden van ons medebestuurslid, den heer.
C. de Boer, waardoor eene vacature is ontstaan,
waarin tevens in de Februari vergadering kan
worden voorzien.
Het bestuur heeft allen lof over voor die le
den welke trouw zjjn gebleven aan de door de
vereeniging genomen besluitenwelke „Een man
een man, een woord een woord" gestand deden,
door trouw de verplichten natekomen en
alzoo den verkoop van Uien per baal te ver
zekeren.
Dat geeft ons de kracht in den strijd moed te
houden en niet te wanhopen aan het zegevieren
der beginselen. Eendracht maakt macht.
Eenmaal doordrongen van die waarheid zullen
zij die de verplichtingen op zich namen en hun
woord verbraken het verkeerde van hunne han
delwijze doen inzien.
Een commissie, uit ons m:dden benoemd, om
in onderhandeling te treden met het bestuur der
Tuinbouwvereeniging te Bovenkarspel, welke
samenkomst in Augustus heeft plaats gehad, vond
niet alleen een welwillende ontvangst, doch ont
ving tevens de zekerheid dat die vereeniging zich
geheel kan vereenigen met de door onze vereeni
ging geopperde denkbeelden, niet alleen tot het
invoeren van het baal- en gewichtstelsel maar
ook tot afschaffing van de overtallen.
Dat wij niet onbezonnen te werk zijn gegaan
zal u blijken uit het feit dat door ons zeer velen
in den omtrek zijn geraadpleegd, tot wij tenslotte
tot de overtuiging kwamen, dat stappen, tot het in
voeren van het tientalligstelsel, moesten worden
gedaan om te trachten het nationale stelsel overal
ingang te doen vinden.
Het stelsel dat thans nog bestaat met overtal-
len van 12 of 4 stuks naar gelang 's lands ge
bruik, is een stelsel dat niet langer mag noch kan
worden gehuldigd.
Te dien einde riep het bestuur verschillende
hoofden der gemeenten op tot het bijwonen eener
vergadering, om hen met onze belangen bekend
te maken en tevens hunne meening te liooren
over het invoeren van het tientallig stelsel en het
zeventallig stelsel te laten vervallen.
Ter vergadering waren aanwezig de burgemees
ters van St. Pancras, Broek op Langedijk, Zuid
scharwoude, Heer Hugowaard en Hensbroèk, be
nevens de voorzitter van het Landbouw Comité.
Het resultaat dier conferentie was dat allen
zich voor de invoering van het tientallig stelsel
verklaarden terwijl van de hoofden der gemeen
ten Noordscharwoude en Sijbecarspel berichten
van instemming met het doel der vereeniging
waren ingekomen.
Daarom komt het Bestuur thans met een voor
stel tot u, om twee artikelen in ons huishoudelijk
reglement te ver anderen,waardoor, indien het voor
stel wordt aangenomen het samenstellen van een
nieuw reglement noodzakelijk wordt gemaakt, en
dan in artikel 5 de bepaling te brengen dat vroege
aardappelen aan de veilingen te Broek op
Langedijk, te Sint Pancras en andere plaatsen zul
len worden verhandeld per 17y2 of 35 KG.
Bloemkool per 100 stuks alsmede Roode-,
witte- en gele kool, Koolrapen en andere soorten
hier niet genoemd
Witte Meirapen per 1000 stuks;
Losse Wortelen per 50 KG. en Uien per 50 KG.
Artikel 6. Bij het niet nakomen der bepalingen
in 't vorige artikel omschreven eene boete op te
leggen van ten minste f 1.of ten hoogste f 10.
welke aan de kas der vereeniging vervallen.
Hoe 't zeventallig stelsel in de wereld is ge
komen is moeielijk uit te maken. Heinde en
ver is er naar gezocht doch men is tot geen juiste
oplossing kunnen komen.
Waarschijnlijk is dat stelsel afteleiden van
het destijds in omloop zijnde geld, toen nog werd
betaald met een oortje, een duit of eene penning
toen men het getal zeven nog als een heilig ge
tal beschouwde.
Toen het tiendeelig stelsel werd ingevoerd,
hadden andere berekeningen, afwijkende van dat
stelsel moeten vervallen.
We komen, op de school dat stelsel te hebben
geleerd, van de theorie in de pjaktijk en dan
blijkt 't hoe moeielijk 't is vast te houden aan
dat oude stelsel.
Het is slechts eene omzetting van het getal,
waarom zouden wij het dus niet invoeren.
Op de 100000 stuks kool wordt 120 toegege
ven alsof die 120 bij het getal behooren.
De handel en landbouw zullen we steunen
door het opheffen van dat verouderde stelsel.
In overeenstemming met de vereeniging te Groo
tebroek, alwaar hetzelfde voorstel in eene alge
meene vergadering zal worden besproken, kun
nen wij komen tot eene betere en billijker be
rekening.
Wel ondervonden wij reeds tegenstand van
enkelen, doch die tegenstand berustte niet op
krachtige argumenten.
Waar de wetgeving is voorgegaan mogen wij
niet achterblijven een dergelijke misstand op te
heffen.
Nog niemand heeft dat oude stelsel op goede
gronden verdedigd. Laten wij dus de koe bij
de horens vatten, dat alleen kan, wanneer deze
en de vereeniging te Grootebroek gezamenlijk
optreden.
Laten wij allen krachtig medewerken opdat
ten slotte alle vereenigingen nationaal optreden
om die misstanden op te heffen welke afbreuk
doen aan recht en billijkheid. Om tot dat doel
te komen vraag ik uw aller medewerking.
Alsnu wordt gelegenheid gegeven tot alge
meene besprekingen.
De Heer A. Dirkmaat vraagt en verkrijgt
hierop het woord.
Spr. wijst er op dat sinds voor 25 jaar eene
dergelijke poging is aangewend om de over
tallen te laten vervullen, doch met weinig suc-
cès. De reden dat een dergelijk plan toen in 't
water viel was wel omdat men zoo slecht geor-
Zoo'n oud ingeroest gebruik kan alleen wor
den uitgeroeid wanneer van alle kanten de zaak
wordt aangegrepen.
Ook door de Tuinbouwvereeniging werden
dusdanige pogingen aangewend, doch de tegen
werking der kooplieden die zij ondervond, kwam
hieruit voort omdat wanneer zij er toe besloten
zou Langedijk immers met 112 komen aandra
gen en de concurrentie zou op die wijze hen
aangedaan door Langedijk te drukkend zijn, ook
vooral met betrekking tot den handel in het
buitenland.
Waar echter gezamenlijk wordt opgetroden,
zegt spr., de burgemeester, hun invloed zullen
aanwenden, terwijl de medewerking ons zal wor
den geschonken van de landbouwers te Groote
broek, daar zal de tegenstand van de kooplieden
wérden gebroken en zullen we niet meer heb
ben te prutsen met die nare getallen.
Algemeen dunkt mij, zegt spr., is er niets
tegen.
Hierop neemt de heer K. Kooiman, betaal
meester der vereeniging „De Tuinbouw" te Bo
venkarspel mede ter vergadering aanwezig met
den voorzitter dier vereeniging het woord en wijst
er op dat men in „De Streek" aanvankelijk in
gunstiger conditie verkeert omdat alle landbou
wers op één na, lid der vereeniging zijn.
Dit is zeer zeker wel een gevolg der vele mis
bruiken, die vroeger bestonden. Die misbruiken,
zegt spr., kennen ze hier niet.
[Toen vroeger te Bovenkarspel nog geene vei
ling bestond was de verkooper geheel overge
leverd aan de willekeur van den handelaar, tot
d „t tenslotte de landbouwers zich vereenigden om
d 3 misbruiken tegen te gaan.
Eene vereeniging en een afslag werd opgericht,
dcch zonder verplichting dat de leden er heen
eesten.
JtfcJyVas echter nog lang niet zeker, dat als men
t 0.— maakte dat men f 6.— ontving, want, zegt
spr., de kooplieden wisten daar van uitschieten,
welk getal natuurlijk werd afgetrokken.
Alsnu werd, omdat zooiets niet langer aanging,
een betaalmeester en een keurmeester aangesteld,
om op die wijze het bedrog tegen te gaan.
Toen nu voor een paar jaar geleden het plan
werd besproken tot afschaffing der overtallen
stuitte men op het bezwaar dat 't niet algemeen
zou worden doorgezet waardoor dat plan dan ook
niet tot uitvoering is gekomen.
Als Langedijk echter wil, zegt spr., dan komen
wij klaar en kunnen wij de zaak aanzetten.
Ik wil er echter even op wijzen dat bij ons in
den regel de vergaderingen drukker worden be
zocht dan hier; van de ruim 300 leden komen er
in den regel van de 200 tot 250 op.
Ik geef u de verzekering dat, wil men hier
er toe besluiten, de zaak met vlag en wimpel er
door komt. En bij ons wordt aan een eenmaal
genomen besluit woord gehouden.
Ook wij hebben de handelaars gepolst en zul
len wanneer 't hier geen belemmering meer
geeft, tot de zaak overgaan.
Daarom zou ik u willen voorstellen om de
wenschelijkheid uit te spreken dat in die richting
stappen worden gedaan, omdat door het kleine
getal aanwezigen geen besluit kan worden ge
nomen. Eene verbetering is 't en om verbete
ring gaan wij uit.
De Heer Bouwens van Broek op Langedijk
hierop het woord nemende zegt, dat 't hem
zeer veel genoegen doet dat een dergelijk ge
wichtig punt op het convocatiebiljet voorkomt.
In den regel gaat spr. voort, klopt de vereeni
ging niet aan eens doovemaüs deur, over het uit
spreken der wenschelijkheid valt aanvankelijk
weinig meer te zeggen doch de mogelijkheid is
wat anders.
Spr. is van meening dat men te Grootebroek
beter woord kan houden dan hier, niet omdat
de Langedijker bouwer minder standvastig is
doch omdat het ledental hier te klein is naar
het aantal landbouwers, waardoor voor den koop
man nog altijd de gelegenheid overblijft van niet
leden hun waar te betrekken indien de leden
zouden weigeren 112 stuks te geven. Daarom
maant hij aan meer omzichtig te werk te gaan
vooraleer eene beslissing in deze zaak wordt ge
nomen.
Spr. zou liever zien dat ook de kooplieden ter
vergadering werden opgeroepen, om de gezamen
lijke belangen te bespreken.
Daarom zou hij het bestuur in overweging
willen geven zich in contact to stellen met de
handelaars.
De voorzitter zegt hierop dat door hem met
enkele kooplieden over de zaak is gesproken en
hij heeft de overtuiging gekregen dat allen, die
hij sprak er zich voor lieten vinden.
Bovendien is het duidelijk dat als iedere land
bouwer weigert het overtal te geven, do koop
man daarmede genoegen zal nemen. liet is enkel
de onwil van den bouwer.
Niettemin zullen ook de niet-leden der ver
eeniging worden verzocht hunne meeniug uit te
spreken, niet alleen aan de Langedijk maar ook
te Heer Hugowaard, te Hensbroek, Warmen-
huizen enz. op die plaatsen waar kool wordt
verbouwd.
In 1840, gaat de voorzitter voort, is eerst de
verkoop van uien per mud begonnen, vóór dien
tijd werd de uien gerist. Waarom zou dan nu
niet den voorgestelden maatstaf kunnen worden
aangenomen
De argumenten die tegen ons voorstel worden
aangevoerd, vinden hun grond hierin, dat men lie
ver bij 't oude blijft en tegen eene vernieuwing
opziet.
Gestel t eens, zegt de voorzitter, dat we inplaats
van 112 gewoon waren per 100 stuks te leveren
en we heden bij elkaar waren gekomen om te spre
ken over het voorstel om 112 stuks te leveren;
we zouden immers het hoofd schudden, omdat dat
immers niet op zou gaan.
De Heer Wagenaar spreekt zich in den geest
uit als den Heer Bouwens terwijl de hr. Slot in
eene vergadering met de kooplieden geen heil ziet,
ook al met het oog op de onwilligheid van den
koopman om een gulden te betalen voor ieder
vaartuig kool, dat naar het Station Noordschar
woude of Heer Hugowaard moet worden vervoerd.
Ook de Heer Balder wenscht samenspreking
met den koopman terwijl de voorzitter steeds
blijft bepleiten dat bij den koopman met een be
sluit van de vereeniging moet worden aangeko
men.
Het voorstel van den lieer Zeeman, dat
de vergadering de wenschelijkheid zal uitspre
ken voortaan het tientallig stelsel aan te nemen,
wordt eveneens verworpen.
Hierna wordt door den Heer Wagenaar het
volgende voorstel ingediend
De Landbouw- en Handelsvereeniging te
Broek op Langedijk spreekt de wenschelijkheid
uit hot tientallig stelsel in te voeren en mach
tigt het bestuur eene vergadering met de koop
lieden te beleggen.
Dit voorstel wordt echter door het bestuur
niet overgenomen.
Nadat ten slotte de voorzitter mededeelt dat
het bestuur heeft besloten de kooplieden met
het door hen opgevatte plan in kennis testellen
en huil advies zal wordeD ingewonnen wordt
de vergadering, nadat door den heer Bouwens
er op is aangedrongen, de vergadering te ope
nen op den uitgeschreven tijd, gesloten.
Men schrijft ons uit ZUID-SCHARWOUDE
Op een der kermisdagen alhier kwam zekere
B. tot de onaangename ontdekking, dat zijn por-
temonnaie met circa vier gulden inhoud verdwe
nen was.
Hij had wat ruim aan Bacchus geofferd, en
wist daardoor niet recht wat er met hem voor
gevallen was. Eenige jongelui beweerden echter
gezien te hebben, dat de beurs hem ontnomen
was door een zekeren V. van hier. De politie
werd met het geval in kennis gesteld, en een
voorloopig onderzoek had plaats, waarbij Y. ont
kende.
De zaak werd echter voor den officier van
justitie te Alkmaar gebracht, en, naar wij ver
nemen, zijn de bij 't geval betrokkenen reeds
door den rechter van instructie gehoord. Zoo zou
de kermispret voor V. een zeer onaangename
nasmaak kunnen hebben.
Het alhier bestaande gezelschap „Nut en
Genoegen" opgericht den 14en September 1872
hoopt den 23en dezer zijn vijf en twintig jarig
bestaan feestelijk te gedenken. Voorzeker een
zeldzame feestdag voor eene vereeniging te plat
ten lande. Van de oprichters zijn, naar wij mee-
nen te weten, nog slechts twee in leven. De
vereeniging telt ook eenige eereleden, die natuur
lijk zijn uitgenoodigd om over te komen en het
feest met hun tegenwoordigheid te vereeren.
Tot Lid van het dagelij ksch bestuur van
den Polder Geestmer Ambacht (Oosterdijk en
Molengeersen) is in vergadering van 13 Oct.j.l.
als zoodanig herbenoemd IJ. Bruijn te Koedijk.
LANGEDIJK.
De volgende prijzen wordon de laatste week
voor de groenten alhier besteed, voor roode kool
p.m. f4, gele f4y2, witte f472, uien fl per
mud, bloemkool van f 3 tot f 10. Vooral in bloem
kool is de markt sterk aan daling en rijzing on
derhevig, de eene dag scheelt met den volgen
den soms meer dan f 7. De te veld staande win
ter roode kool staat goed, maar is wat klein
van stuk. Er wordt over het geheel meer ge
teeld dan verleden jaar.
