Brieven uit „de Streek",
Be oorlog tusschen, Spanje ei de
Yereenigde Staten.
naast elkander gelegd en met zeilen, op tonnen I
liggende, gedekt. Zaterdagmorgen in de vroegte
geraakten ze door broeiing in brand. Elk net
heeft een waarde van ongeveer f25.
Winkel 27 Mei. Woensdag den 25 Mei
had er te Schagen een buitengewone vergadering
plaats der afdeeling Schagen van het Nederlandsch
Onderwijzers Genootschap, waarin ook niet-leden
toegang hadden. In deze vergadering trad Dr.
Boeke van Alkmaar op met eene rede over de pho-
nograaf. Hij deelde een en ander mede uit liet
leven van Edison en schetste het ontstaan van de
phonograaf en gaf een zeer duidelijke verklaring
van het toestel. Hierna kwam het in werking
en 't moet gezegd worden, verrassend was het
de verschillende gesprekken te booren. De heer
Boeke was van een ruimen voorraad voorzien,
zoodat alle aanwezigen een paar uren op de
meest aangename wijze hebben doorgebracht. Ook
had hij eenige schoone rollen van was bij zich
en stelde ieder in de gelegenheid deze te helpen
vullen. Er werd natuurlijk een ruim gebruik van
gemaakt en toen de eerste rol vol was, duurde
het niet lang of we hoorden het gesprokene en
gezongene op zeer duidelijke wjjze teruggeven.
Hierna werd een tweede schoone rol ingeschoven
en droeg een der aanwezigen een gedeeelte van
ceniging „Schagen", afdeeling van de Liberale
Unie, na het terugtrekken van den heer P. Buis
Jz. in 'c belang der Liberale Partij, terstond tot
t stellen van een anderen candidaat is overge- 1
gaan. De gelegenheid was volgens de kiesver- 1
eeniging „Winkel" thans zoo geschikt geweest
voor Schagen om met de andere kiesvereenigingen
in overleg te treden, ten einde te komen tot twee
liberale candidaten in plaats van vier.
De vergadering was 't er algemeen over eens,
dat er gevaar dreigt en zij was van oordeel, dat
de eenige wijze om dat gevaar af te wenden is,
overleg tusschen de kiesvereenigingen en de libe'
rale kiezers, die er buiten zijn, bijv. door't hou
den van een meeting op zondag 5 Juni.
Zij hoopte dan ook, dat het overleg zal plaats 1
hebben en dat niet alleen voor heden, maar ook
voor de toekomst een band gelegd worde, die de
liberalen in 't district Schagen bjjeenhoudt en
hun bij de verkiezingen van do zege verzekert.
Ook in het Noorden van ons land, te Nieu-
wolda (Groningen) heeft men een grooten last
van ratten.
Men doodt ze daar met snijbóonen, waarin
arsenicum.
wit ««uwc/iigou ceii vilu
een gedichtje van Cremer, getiteld: de Oude, in
't Overbetuwsch voor en ook dit werd zeer dui
delijk door de phonograaf weergegeven. Nadat
de heer Boeke nu nog had medegedeeld, welk
nut de phonograaf in de toekomst kan verkrijgen
en hoe ook het onderwijs er partij van kan trek
ken, werd hem door den voorzitter der afdeeling
Schagen hartelijke dank gebracht voor zijn leer
rijke voordracht en 'tgroote genot der onderwij
zers en onderwijzeressen zoo belangeloos geschon
ken. Het daverend applaus was 't bewijs, dat
allen met de woorden van den voorzitter instem
den.
In verband met bovenstaande vinde't volgende
nog een plaatsje. (Red.)
Ten tijde van de uitvinding der phonograaf,
omstreeks 1877, was Edison, en met hem de
groep jongelui, die zich tot hem aangetrokken
gevoelde, tamelijk aan lager wal. Iu hun beur
zen was het eb. Om aan geld te komen, onder
nam een leerling van Edsion, Edward Johnson,
een voordrachtreis over Edison's uitvindingen in
het noorden en het centrum van den staat New-
Tork. Kort voor de afreis van Johnson was
Edison bezig, het diaphragma van een telephoon
te onderzoeken, toen hij plotseling zeide
Wanneer aan dit diaphragma een naald beves
tigd was, zou deze mij in den vinger prikken
oi op een gevoelige stof het aantal en het ka
rakter der trillingen weergeven. De beide mannen
bespraken de waarschijnlijkheid van dit verschijn
sel en Edison kwam tot de conclusie, dat, wan
neer de naald zich nog eens over deze vibratie-
indrukken bewoog, het diaphragma dezelfde
trillingen zou moeten maken als die, welke het
afdruk hadden geleverd. De heer Johnson luis
terde met de grootste belangstelling, toen Edison
hem zijne denkbeelden over de werking van zulk
een toestel uiteenzette en verklaarde, dat hjj dit
denkbeeld in zjjn lezingen wilde gebruiken.
Edison gaf hem daartoe verlof en vergat spoedig
het geheele gesprek. Johnson's eerste lezing had
plaats te Saratoga, de tweede te Buffalo. Een der
daar verschijnende bladen publiceerde den vol
genden morgen het verslag van de lezing, waar
boven met groote letters naar Amerikaanschen
trant te lezen stond
„Edisons laatste wonder. Een sprekende
machine. Het wonder onzer dagen. Dezer
dagen te Buffalo door Edward H. Johnson be
schreven
Toen Jobnson dit las, werd hem plotseling
duidelijk, wat Edison uitgevonden had. Hij
staakte zijn lezingen en snelde naar Menlo Park
terug.
Waarom komt ge zoo spoedig terug P vroeg
Edison verbaasd.
Daarom antwoordde Johnson, terwijl hij
op het krantenartikel wees.
Wat is daar dan verkeerds in P vroe<
Edison.
- Verkeerds? Wel niets. Uw fortuin is ge
maakt, zie maar!
En hij overhandigde den verbaasden meester
het blad.
Weet u wel, wat dat toestel is? Het is
een spreekmachine, riep Johnson in extase. En
geen van ons beiden is op dat idee gekomen!
De ontwikkeling en volmaking van de machine
volgde korten tijd later en nu lieten de finan
ciën niets meer te wenschen over.
Edison heeft uit principe geweigerd, zijn stem
door een phonografischen cylinder te doen repro-
duceeren. „Het zou mij walgen, zei hij eens,
wanneer ik overal op de phonografen moest zien:
„Een stuiver in de sleuf en men kan Edison
hooren spreken." Neen, neen, dat is niets voor
mij". Men heeft hem f24.000 geboden als hij
gedurende vijf minuten in een toestel wilde spre
ken, maar zelfs deze groote som kon zjjn besluit
niet aan 't wankelen brengen. Terwfil hjj aan
de phonograaf werkte, heeft hij natuurlijk her
haaldelijk in de machine moeten spreken, doch
de was-cylinders werden onmiddellijk afgeschrapt
om do reproductie van zijn stem onmogelijk te
maken. Er bestaan slechts twee phonografische
opnamen van Edison's stem. Een cylinder met
een paar woorden gaf hij tegen zijn zin aan een
vriend, en een anderen aan een jongen man, in
wien hij belang stelt. Op dezen cylinder bevindt
zich de phonografische opname zijner lievelings
geschiedenis.
In de vergadering der Vrjjzinnige Kiesver-
ceniging te Winkel, gehouden 1.1. Donderdag
werd met leedwezen vernomen, dat de kiesver-
Houten tanden.
Uit Gennep wordt aan de L.-K. geschreven
Of de voortanden van het schoone geslacht ver-
sljjten, doordien de dames hun mondje zelden
rust gunnen, of dat hieraan een andere oorzaak
ten grondslag ligt, wagen wij niet te beslissen,
t Is in tusschen een feit, dat velen op betrekkelijk
jeugdigen leeftijd van dit sieraad beroofd zijn.
Voor hen, die tot heden tegen de hooge kosten
opzagen om zich een nieuw kunstgebit aan te
schaffen, kunnen wij de verblijdende tijding
mededeelen, dat in het naburige Oeffeit een eta
blissement zal worden gevestigd, waar de tanden
van beproefd hard hout vervaardigd af 0.30 per
stuk verkrijgbaar zullen worden gesteld.
Een ruiterstandbeeld van Koning
Willem III.
Een talrijk uitgelezen publiek, waaronder o.a.
generaal Verspyck, hoofdofficieren, gemeenteraads
leden enz., had zich Donderdagavond, op uit-
noodiging van het bestuur, naar het Panopti
cum begeven om 't ruiterstandbeeld van Ko
ning Willem III, vervaardigd door den beeld
houwer A. Hesselink, te komen bezichtigen-
Ilet hoofddenkbeeld in het monument is ge
wijd aan den vrede. Het geheel stelt v00r Ne
derland te midden van de zee. Aan de hoeken
bevinden zich waterplanten, waarop vier figuren
tronen, voorstellende de symbolen van landbouw,
visscherjj, handel en nijverheid. Aan de voorzijde
leidt eene trap naar eene vrouwenfiguur met een
eikentak in de hand. Twee leeuwen flankeeren
de socle waarop Z. M. in marschalksuniform te
oaard zit. Aan de eene zjjde van de socle staat
„Willem III, Koning der Nederlanden, Prins van
Oranje Nassau. Groothertog van Luzcmburg enz.
enz., en aan de andere zijde: „zijne regeering
was vrede en rechtvaardigheid."
Op de zijde van het voetstuk komen nog alle
gorische voorstellingen voor van de verbinding
van de Noord- en Zuiderzee en het plaatsen van
een nieuwe loot op Neêrland's grond.
Het geheel maakt een grootschen indruk, zoo
dat het niet anders kan of het Panopticum mag
zich in deze aanwinst ten zeerste verheugen,
Haagsche jeremiade.
Uit Den Haag wordt geschreven
't Moet al heel erg zjjn wanneer de van-mee-
tings-haast-nooit-wiilende-weten Hagenaars een
verontwaardigingsvergadering gaan voorbereiden.
En 't is ook erg. De hoofdelijke omslag is naar
den verkeerden kant omgeslagen. De vrij schap
pelijke aanslagen van vroeger zijn niet alleen
verhoogd, maar komen in concurrentie met hef
fingen op grond van inkomstenbelastingen, zoo
zijn ze gerezen.
De overheid zal niet zich kunnen bepalen tot
een: huilt maar, want volgens gerucht zal de
belasting vier ton boven de raming opbrengen,
en daar de begrooting sluit is dit toch waarlijk
niet noodig. Men zal dus na reclames ontheffin
gen mogen verwachten tot een gezamenlijk bedrag
van vier ton, althans zoo zegt het nuchter ver
stand.
Voor den nieuwen burgemeester is dit een
mooie gelegenheid een veni, vidi, vici uit te spelen.
Baron Harinxma heeft het Stadhuis al bezocht
en dus zeker ook de zoogenaamde raadzaal. Die
zal hem wel een Jeremiade hebben verlokt. Als
hjj dit vergaderhok vóór zjjne benoeming had ge
zien, zou hjj zich de keuze misschien niet heb
ben laten welgevallen.
XXXII.
De eerste Meirapen of knollen zijn Dinsdag
den 24sten dezer verzonden. Door de heeren
C. Baas en K. Buisman werden twee wagens,
met omstreeks 100,000 stuks beladen, naar
Rotterdam verzonden, om vandaar naar En
geland te worden verscheept. Sprak ik in
mijn vorigen brief reeds het vermoeden uit,
dat de rapen nog zeer klein van stuk zouden
zijn, het bleek nog intusschen dat dit volko
men juist was. Zelfs schenen ze mij nog klei
ner toe, dan ze de laatste jaren werden afge
leverd. Hoewel algemeen werd verwacht dat
de kwaliteit veel te wenschen over zou laten,
wordt deze thans zelfs zeer geroemd. De prijs
was f5,25 per 1000 stuks.
Aardappelen werden tot op het
oogenblik waarop ik dit schrijf, nog niet ge
rooid, doch de eerste kunnen eiken dag wor
den verwacht. Worden ze voor Pinksteren
niet aangeboden, dan zal men toch de ver
zoeking, om zo nog in de Meimaand te rooien,
wel niet kunnen weerstaan en kunnen ze
Dinsdag a.s. vrij zeker tegemoet worden ge
zien.
We staan dus weer aan het begin van de
campagne, waarnaar door velen zoo verlangend
wordt uitgezien.
't Is eene drukke, vermoeiende tijd. 's Mor
gens omstreeks 3 ure trekken velen reeds het
veld in, om tegen den markttijd de diepgela-
den schuiten naar den afslag te vervoeren.
Wanneer men bedenkt dat de aardappelleve
ranciers in den regel niet voor 7 ure's avonds
te huis komen, dan zal men moeten erkennen
dat die campagne druk en vermoeiend is en
toch is het, mits de prijzen niet al to laag
zijn, tevens de aangenaamste tijd van het
geheele jaar. Er heerscht dan eene opgewekte
geest en hoewel de gesprekken zich bijna uit
sluitend bepalen tot „het beschot," bedongen
en te verwachten prijzen, schijnen deze bron
nen onuitputtelijk en wekken zij steeds de
grootste belangstelling. De stand der aardap
pelvelden is op het oogenblik tamelijk uiteen
loopend. De laagliggende akkers beloven geen
gunstigen oogst, doch de hooge akkers vertoo-
nen eene sterke ontwikkeling van loof, wat
wel niet medewerkt tot een vroegen oogst,
doch waarvan daarentegen een ruim be
schot kan worden verwacht. .Het overvloe
dige polderwater, dat voor enkele dagen
nog menigeen verontrustte, is inmiddels
binnen de perken van het zomerpeil
teruggebracht. Het bleek zelfs niet noodig daar
toe gebruik te maken van de diensten van het
stoomgemaal van denHouterpolder.Reeds was de
toestemming van het bestuur van dien' polder
verkregen en werden maatregelen genomen om
na enkele uren met malen te kunnen beginnen,
toen eene stevige noordoosten wind kwam op
zetten, die de molens in staat stelde gedurende
drie etmalen, hunne grootst mogelijke krachts
ontwikkeling te toonen en het water tot op
peil te malen. Toch zal door menigeen de na-
deelige gevolgen van dezen tijdelijk hoogen wa
terstand worden ondervonden en er allicht toe
leiden, dat meer stemmen opgaan, die aandrin
gen op vervanging van de bestaande windmo
lens, door een tweede stoomgemaal.
Het blijkt mij thans dat ik u, in nommer 29
mijner brieven, onjuist heb ingelicht, waar ik
mededeelde dat de Grootebroeker Marktver-
eeniging, tenminste dezen zomer, de concurren
tie van Hoogkarspel nog niet zou hebben te
duchten. De plannen van Hoogkarspel zullen
nl. wel degelijk tot uitvoering komen. Per ad
vertentie in de Enkhuizer Courant werd
reeds eene oproeping gedaan van sollicitanten
naar de betrekking van markt, tevens betaal
meester en afslager, tevens keurmeester. In
strijd met de voorstellen van den ontwerper
dier plannen, den Heer Brander, handelaar te
Hoogkarspel, die 'eene regeling als te Broeker
haven aanbeval, zal deze in hoofdzaak worden
ingericht als te Bovenkarspel, Enkhuizen enz.
Het afrekenen met_een betaalmeester geeft
dan ook zoo'n groote besparing van tijd en
voorkomt zooveel onaangenaamheden, dat zoo
wel de koopor als verkooper, die daaraan een
maal gewoon is, ongaarne tot de oude regeling
zal terug keeren.
Zoo ongunstig als de weersgesteldheid was
tijdens den bloei der pereb'oomen, zoo gunstig
was zij gedurende den bloeitijd der appels. Deze
bloei was zeer rijk en niet onwaarschijnlijk is
't, dat daarop eene zeer voldoende oogst zal
volgen.
Reeds is de zwelling der vruchtbeginsels
zeer goed waar te nemen. Nu, we mogen wel
eene kleine vergoeding hebben voor den geringen
perenoogst die ons te wachten staat.
K.
Van hier en ginds.
Vóór eenige weken maakten we melding van
eene onderneming, welke in ons land de eerste
in hare soort is; nl. de personendienst per zeif-
rjjdende wagen (autocar) tusschen Beilenen Em-
men (vice versa). Die dienst is onlangs geopend,
doch, als al het nieuwe, ondervindt ook deze
nieuwigheid geduchte tegenwerking. Op last van
de burgemeesters der gemeenten, die het rijtuig
moet passeeren, is de weg met zand en zoden
belegd, waardoor het rij tuig verkeer in 't algemeen,
maar vooral de autocar, die dageljjks eenige
malen er langs moet, veel vertraging ondervindt.
Het is er dan ook om te doen natuurlijk, om dat
„nieuwe ding" het rjjden onmogelijk te maken.
Intusschen, zoo iets is strafbaar volgens de wet,
en de justitie heeft zich dan ook reeds de zaak
aangetrokken. Zoo slecht als het nieuwe er bij
den mensch in wil, zoo slecht schijnt het oude
er uit te willen. Een „belezer" te Utrecht
heeft het nog maar steeds erg druk. Onlangs
paste hij zijne „geneeswijze" op een meisje toe,
dat eene verzwering aan den vinger had. Het
baatte echter niet, en toen een verstandige buur
vrouw het kind naar het Academische ziekenhuis
bracht, constateerde men daar bloedvergiftiging.
Gelukkig konden de gevolgen daarvan nog wor
den afgewend. Haat en nijd, schaadt altijd. Te
Losser (Ov). is een 19-jarig fabrieksarbeider
door iemand op den weg aangevallen en door
een messteek in don hals gevaarlijk verwond.
Gevankelijk werd de laaghartige dader naar A.1-
meloo gebracht. Als ze hem nu maar beter
hebben opgesloten dan een gevangene in de cel
lulaire gevangenis te Utrecht, die zijn cel wist
te ontvluchten. Hjj werd echter spoedig achter
haald en weer achter slot en grendc 1 gebracht.
Nu, daar zal 't leven wel zeer eentonig zjjn.
Een groot contrast daarmee vormt de tentoon
stelling te Weenen, waar onder meer een worst-
fabriek is te zien, waarin de varkens, in minder
dan geen tjjd, door stoommachines tot worst ver
werkt worden. De dieren worden levend in de
machine gebracht, hebben geen tjjd om te schreeu
wen, en aan den anderen kant komen ze al heel
gauw als echte Weener worst te voorschijn. Zoo
voorspoedig kon te Tiel een trouwplechtigheid
niet eens plaats hebben. Toen de getuigen hun
rijtuig wilden verlaten, kon men de portieren
niet open krjjgen, doordien de „koets" onderweg
halt ingezakt was. De ambtenaar van den bur-
derljjken stand moest dus wel wachten tot de
onmisbare getuigen „losgebroken" waren. Dit
ingezakte rijtuig was minder ernstig in zjjn ge
volgen dan een omgeslagen roeiboot op de ring-
sloot van defiHaarlemmermeerpolder. Van
de zes jongelui, die, er in zaten, wisten twee
zich zelf te redden; een schipper redde er drie,
doch een 20-jarig jongeling werd levenloos opge
haald. Op gansch andere wjjze, doch niet minder
droevig, vond een boerenknecht in de Friesche
gemeente Wijmbritseradeel den dood. Bezig
eene koe te melken werd hjj door het dior om
vergegooid en op of tegen het hoofd getrapt. Hjj
werd zoo ernstig gowond, dat hjj binnen weinige
oogenblikken den geest gaf. Bjj Dortmund
moesten een aantal mijnarbeiders hun leven laten
in hun sombere werkplaats, toen een groote brand
daarin woedde. Van de 46 vermisten, werden 5
nog in leven gevonden; een en veertig werden
levenloos bovengebracht. Moeilijk en gevaarvol
is toch het werk dier arbeiders! Moge het vis-
schersbedrjjf ook al niet vreemd zjjn aan die
twee eigenschappen, een visscher heeft toch nu en
toe nog eens een buitenkansje. Te Lemmer
werdeo de vorige week niet minder dan 3.000.000
(zegge drie millioen) stuks ansjovis aangevoerd;
tegen een marktprijs van f10 de 1000 werden
zo verkocht. Nog beter zjjn de bloerabollenkwee-
kors af. Op de laatste veiling te Londen wer
den bollen verkocht voor eenige honderden gul
dens het stuk, Sommige werden met f2000 be
taald. 't lijkt veel op een sweede „dwaze tulpen
handel", waarvan de geschiedboeken melden. „Do
menschheid gaat in een cirkelgang", en als weden-
ken aan de dwaze sommen, die voor onnoo-
zele postzegeltjes worden besteed, is onze verba
zing over die dure tulpen, al aardig gedaald.
In den Haag daarentegen is men nog steeds
verbaasd over de verrassende belastingverhooging,
die daar onlangs bjj de belastingbetalende bur
gerij werd thuisbezorgd. Er zjjn er die de ver
moedelijke opbrengst op 4 ton boven de raming
schatten. De plannen voor de inhuldigingsfeesten
schjjnen er onder te ljjden. Financiëele bezwa
ren dus doemen er op, evenals te Groningen
politieke en opvoedkundige. Voor een dertigtal
onderwjjzers in die stad heeft het bestuur der
afdeeling van den Bond van Ned. Onderw. aan
Burgem. en Weth. verzocht alleen die onderwjj
zers uit te noodigen, die geen bezwaren hebben
tegen de kroningsfeesten. De burgemeester van
Rotterdam heeft er bezwaar tegen, dat kinde
ren met meikevers spelen. De politieagenten
moeten de jeugd de diertjes afnemen en ze de
vrijheid schenken. Hoewel de kinderen in hun
onnadenkendheid het insect pjjnigen, dunkt het
ons toch vreemd, den schadelijken kever de vrij
heid te geven. Niet vreemd, doch volkomen ver
klaarbaar vinden wjj het, dat men te W eonen
een standbeeld wil oprichten van de scheppers
der Weenerdansmuziek Johan Straus Snr. en
Joseph Lunnir. Van de benoodigde f50.000 is
reeds een vierde bjjeen. leder danslustige één
„dansdubbeltje" en het ontbrekende zou spoe-
dig zjjn gevonden.
Buitenland.
Met spanning worden de berichten ingewacht,
edoch, ze willen maar niet komen.
De autoriteiten in Washington gelooven nog al-
tjjd, dat het eskader van admiraal Cervera in de
haven van Santiago ligt; echter blijven de beves
tigende berichten van Sampson en Schley nog uit,
en de meening van de regeering is alleen gegrond
op het officieuse bericht van voor twee dagen
en op de tijdingen die te Madrid gepubliceerd
zjjn.
't Kan dus wel wezen datCervera niet in
Santiago ligt en de Yankees hem ergens anders
zoeken of ingesloten houden. De Parjjsche Temps
weet te vertellen, wat de opinie is van den
Spaanschen minister van Marine. Hjj acht het
waarschjjnljjk dat de Amerikanen een poging
gedaan hebben om de Spaansche schepen te be
letten Santiago te verlaten; doch hjj weet niet
óf zij bjjtjjds zjjn aangekomen om de Spaansche
vloot daarin te verhinderen. Het laatste telegram
van admiraal Cervera vap Dinsdag hield in, dat
alle schepen bezig waren' kolen in te laden. Op
dien grond houdt men het er voor, dat Cervera
Santiago verlaten heeft als hjj het kon doen zon
der zich te veel aan gevaar bloot te stellen.
M.a.w., als de Amerikanen hun vliegend
eskader dan intjjds voor Santiago waren ge
arriveerd, dan ligt Cervera er nóg, opgesloten;
maar anders kruist hjj weer op de groote wate
ren, waarheen weet misschien alleen de
Spaansche Admiraal. In dat laatste geval kan
het nog lang duren eer de partijen aan den slag
komen. Zoolang Cervera kolen genoeg heeft, kan
