Brieven uit „de Streek",
stellen voor pogingen tot bevordering van ver
standelijke en zedelijke ontwikkeling van min-
derbevoorrechten (Toynbee-werk).
IX. Uit de kas der Mij. f 100 te storten in
het Schoolfonds.
X. f1000 uit te trekken voor bemoeiingen
van onderricht aan huisvrouwen of toekomstige
huisvrouwen uit de kleine burgerij, als steun
aan kosten, cursussen enz.
XI. Op de begrooting te brengen f 274.80 om
daarvan te helpen bestrijden de kosten verbon
den aan het vervaardigen en uitgeven van een
timmermans-handboek, en het doen afleggen van
proeven tot het verkrijgen van een diploma als
meester en als gezel.
In de den volgenden dag voortgezette alge-
meene vergadering werd besloten voor dit jaar
alsnog f 1000 toe te staan voor het Schoolfonds
voor schipperskinderen in Nederland.
Nog werd het hoofdbestuur opgedragen
I. zich tot de Regeering te wenden met ver
zoek, het voorbereidend of bewaarschoolonderwijs
tot regeeringszaak te maken. Tevens geve het
hoofdbestuur aan den Minister daartoe de vol
gende drie middelen in overweging
a. een afzonderlijke wet;
b. een aanvulling der bestaande wet op het
lager onderwijs.
c. een subsidiestelsel in het leven te roepen,
waarbij aan gevestigde of nog op te richten
particuliere of gemeentelijke bewaarscholen bij
dragen verleend worden in den geest als de
wet op het lager ouderwijs dit voorschrift voor
inrichtingen van lager onderwijs.
Hoe gevaarlijk het is voor kinderen, wan
neer dezen een bestraffing hebben verdiend, om
het hoofd te slaan, is te Utrecht weder geble
ken. Daar had namelijk een omstreeks 12-jarige
knaap zich aan een kleine oneerlijkheid schul
dig gemaakt, waarvoor hij, zooals de vader
terecht meende, eene bestraffing had verdiend.
Deze bestond in een paar slagen om het hoofd,
die evenwel harder schijnen aangekomen te zijn,
dan wel zal zijn bedoeld, daar de knaap van af
dat tijdstip aan het eene oor doof is.
De heer Th. K. uit Londen kwam Woens
dag te Amsterdam plaatsen bespreken voor
een der tribunes, waar de optocht bij de Inhul
digingsfeesten voorbijkomt.
Hij zeide tot den heer Dudok de Wit, die
over deze plaatsen te beschikken heelt: „Schrap
u op een der eerste rijen maar eenige plaatsen
door." Deze voldeed hieraan gaarne cn vijf met
een "kruisje doorhalende, merkte hij op: „da's
honderd gulden."
„Ga uw gang maar," antwoordde de heer K. De
heer De Wit schrapte door en toen hij een twin
tigtal had, keek hij zijn bezoeker eens aan,
waarop een „toe maar!" volgde.
Toen de rij vol was en 75 plaatsen ten bedrage
van f 1500 waren besproken, zei de heer K.„Nu
de volgende rijMet een vroolijk gezicht merkte
de heer De Wit nog 75 plaatsen, waarna de heer
K. drie lapjes van f 1000 neerlegde om te betalen
en verdween.
Een der hotelhouders te Delft ontving
dezer dagen het volgende schrijven, waarvan
„De Tijd" meedeeling doet, zoowel om taal als
stijl, alsook om den curieuzen inhoud
Rotterdam den 24ste Mei 1898.
Wel Edele Heer.
Met het oog op het a.s. kroningsfeest zoo zal
Misschien den kermis bij u in Delft Waarschijn
lijk Vroeger aanvangen als ander zoo had ik den
UEd. iets Nieuws aan te presenteeren bestaande
in 3 persoonen zijnden als volgt No. 1. Neeger
Klewn No. 2. Vioolist No. 3. Goorgelaar No. 4.
Neger dans en zang enz. enz. enz. dit is een
persoon dan een goeden Ilollandschen kemiek
en pianit alzoo 3 personen Overal waar wij ge
werkt hebben is ons een kolosaal suces ten Deel
gevallen Wanneer gij enkel den Neger ziet
werken dan moet alles lachen of zij willen of
niet afijn Mijnheer Wanneer uw iedee hier in
heeft schrijft ons dan u Conditie aan ons dan
koomen Wij persoonlijk met Uw Edel spreeke.
Ons Adresch is W.GSchledamschen-
dijkRotterdam hoopenden op eenig berigt
van Uw Edelen,
Zoo Verblijven wij u Dw. Dienaar
W. G. Aen Co.
Rotterdam.
Een waaghals.
Dezer dagen bracht een logeergast van het
hotel „Zeeland" te Vlissingen zijn broeder aan
boord van de vertrekkende mailboot. Hij bleet
echter te lang met hem aan boord en de boot
vertrok. Even buiten de haven sprong hij over
boord, met het doel om naar den wal te zwem
men. De boot stopte direct, stoomde achteruit en
liet eene boot te water om den waaghals te
redden. In dien tusschentijd evenwel had de be
manning van de Vlissingsche loodskotter no. 11
het ongeval reeds gezien en hem reeds met de
boot gered. Hij werd van droge kleeren voor
zien en naar zijn hotel terug gebracht.
Besprongen wielrijders.
De gemeente Wassenaar is er een welke nog
eens de eer geniet van bezoekers en bezoeksters
te fiets. Hetzij dat de wielrijdende wereld dit
plaatsje als doel van een uitstapje aanneemt, of
wel ook als doorgangspunt naar andere dreven,
altoos, maar vooral 's Zondags, snorren de stalen
rossen in en door Wassenaar.
Jaren lang mochten de wielrijders ongestoord
een voetpad berijden dat langs de R. K. kerk
leidt op den z.g. Achterweg of Schouw-weg, totdat
plotseling daar ter plaatse borden verschenen met
het voor 't vrije en iranke wielrijderspubliek ver
pletterende opschrilt: „Toegang tot dit voetpad
verboden voor rijtuigen en rijwielen." En dat
scheen zóó ongemerkt te zijn gegaan, dat op één
dag, één noodlottigen April-dag, meer dan 100
slachtoffers vielen, niet van hun fiets, maar van
de nieuwe bepaling.
Woensdag had zich een eerste eerbiedwaardige
groep van bekeurden voor den kantonrechter te
's-Gravenhage te verantwoorden. Geen van allen
had de borden gezien en de veldwachters van
Wassenaar, zouden op een gegeven oogenblik,
„als struikroovers van achter een boom" op de
argelooze wieltrappers zijn afgekomen en hen,
hoezeer dan niet hun beurs of hun leven, dan
toch hun naam, beroep, woonplaats enz. hebben
afgevergd.
De politiemannen verklaarden inderdaad den
eersten dag van achter het struikgewas hun prooi
te hebben beloerd, ter richtige uitvoering van
een last van den burgemeester die, nadat er 14
dagen lang vruchteloos gewaarschuwd was, order
had gegeven tot onverbiddelijk bekeuren.
Het bleek ook dat de wielrijders bekeurd wer
den aan het einde van den verboden weg hetgeen
den kantonrechter de opmerking in den mond gaf
dat het nobeler mocht heeten post te vatten bij
het begin van het voetpad opdat menig wielrij
der, door den aanblik van den veldwachter,
wellicht nog van zonde ware af te houden ge
weest.
Een radicaler middel gaf de kantonrechter aan
om de fietsers van het verboden pad af te hou
den: strooit wat stukjes glas of wat spijkers er op,
meende Z. E. Amaar hij zei het lachend.
Het Openbaar Ministerie vorderde geldboeten van
één gulden.
De heer Ritzema Bos, die in San Fran
cisco een onderzoek heeft ingesteld naar de San
José luis, is 21 Mei te New-York aangekomen
en hoopt weldra weder terug te keeren.
In de Friesche gemeente W. biedt een
onderwijzeres aan het gemeentebestuur bare dien
sten aan voorf 50 minder dan bij de op
roeping was uitgeloofd!
Late haver komt ook op!
Dit ziet de landbouwer S. te Alfen a d. Maas
in letterlijken zin bewaarheid.
Verleden jaar had hij een akker bezaaid met
haver, die tijdens eene droge periode werd bin
nengehaald. Het land werd omgeploegd, bleef
den winter braak liggen en staat thans be
wassen met de prachtigste haver, die nu reeds
in de aren staat en over 3 k 4 weken kan ge
oogst worden.
Het geval wekt zeer veel belangstelling bij
de landbouwers in den omtrek.
Een examen blijft altijd een examen. Men
kan gelukkig en ongelukkig zijn.
Een sterk staaltje is wel het volgende: Van
de rijks-normaalschool te Sappemeer deden op
één dag 4 vrouwelijke kweekelingen examen voor
onderwijzeres, 1 zonder en 3 met permissie. De
eerste slaagde, de anderen werden allen afge
wezen
Tegen aardvlooien!
Men menge zaagsel en fijngemaakte zwavel
door elkaar en bestrooie daarmee het land, waar
zich de ongenoode gasten bevinden.
Indien men het land daarna met koud water
besproeit, werkt het middel des te krachtiger.
Bestrijding der aardappelziekte!
Een onderzoek aan het Rijks-Landbouw-proef-
station te Groningen heeft aan het licht gebracht,
dat het besproeien tegen de aardappelziekte geen
voor de gezondheid schadelijke gevolgen heeft.
In het loof der besproeide aardappelen bevonden
zich koperdeelen, in de knollen echter niet.
Niet getrouwd!
In de trouwkamer 3e klasse ten stadhuize te
Amsterdam weigerde Woensdag een jonkman de
vragen te beantwoorden, door den ambtenaar van
den burgerlijken stand gesteld aan hen, die een
huweljjk wenschen aan te gaan.
Noch de smeekbeden der familie, noch de tra
nen der bruid konden hem bewegen „ja" te
zeggen, zoodat het paar ongehuwd moest ver
trekken.
Tractementsverhooging
Een deputatie van hoofdconducteurs ontving
Donderdag van de directie der Hollandsche Spoor
de mededeeling dat het voornemen bestaat hun
tarktementen met 10 pCt. te verhoogen.
II b 1.
Belasting betalen met coupons!
Aangaande de geldleening van 55 millioen
gulden ten laste van den staat waren in de af-
deelingen der Eerste Kamer enkelen leden, die
in de wet hadden willen bepaald zien, dat van
de coupons mag worden gebruik gemaakt tot be
taling van 's Rijks belastingen.
Door andere leden werd het nut daarvan be
twijfeld.
Achteruitgang.
Dat de Friesche botermarkten hard achteruit
gaan, kan, meldt men, het volgende bewijzen.
In 1889 bedroeg de aanvoer aan de markt te
Sneek den 8n Januari 371, 15 Jan. 287, 22 Jan.
282, 29 Jan. 228, 5 Febr. 189, 12 Febr. 180,
19 ,Febr. 197, 26 Febr. 215 V4 vaten.
In de maand Januari 1898 beliep de aanvoer
van 30 tot 60 g vaten.
In de zomermaanden van 1889 liep de aanvoer
van 1400 tot 1500 U, vaten en in 1897 van 300
ot 450 lU vaten, terwijl in dit jaar reeds weer
belangrijke vermindering merkbaar is.
De oorzaak hiervan is de oprichting van boter
markten te Akkrum, Oldeboorn. Gorredijk enz.
enz. beteekenen niets meer.
Dat de commissionairs in boter voor Engeland,
die vroeger beste zaken maakten, hierdoor groote
schade lijden, ligt voor de hand. De fabrieken
leveren direct aan hare afnemers in 't buitenland.
Tweede Kamer.
In de 1 Juni gehouden zitting van de Tweede
Kamer werd de eindstemming gehouden over het
wetsontwerp tot wijziging van het ontwerp be
trekkelijk de Militiewct (Invoering van per
soonlijkeu dienstplicht).
Het werd aangenomen met 72 tegen
20 stemmen.
Yoorts had de eindstemming plaats over het
wetsontwerp betreffende de vergelding van tijde
lijke diensten met pensioen.
Dit werd aangenomen zonder hoofdelijke stem
ming.
Ongelooflijk.
Een niet-alledaagsch voorval heeft dezer dagen
te Enschedé plaats gehad.
De fabrieksarbeider J. S. te Oldenzaal werd
vóór 14 dagen verblijd met de geboorte van een
nieuwen wereldburger.
Het advies van de baker luidde, dat het een
zoon was en als zoodanig werden aan het kind
voornamen gegeven en aangifte gedaan bij den
ambtenaar van den Burgerlijken stand.
Thans is gebleken dat het gezin van S. niet
met een zoon maar met eene dochter is vermeer
derd en men kan zich de gewaarwording
nauwelijks voorstellen welke de oudors moeten
gekregen hebben.
Teneinde deze vergissing bij den Burgerlijken
Stand te kunnen herstellen, dient men een rech
terlijk vonnis te verkrijgen, waarbij verbetering
van de registers wordt bevolen.
DE PEDIR-EXPEDITIE.
De laatst ontvangen telegrammen, die de dag
bladen uit Indië bereikten, deed vermoeden dat
de strijd tegen de Perideezen reeds is ontbrand.
Het geldt hier den strijd, den grooten strijd, waar
van algemeen de verwachting, de hoop althans,
is, dat hij het begin zal zijn van het einde van
den Atjeh-oorlog.
Dat alle pogingen in het werk zijn gesteld om
de Pedir-expeditie zoo goed mogelijk te doen sla
gen kan niet worden ontkend. En van den opper
sten leider, den kolonel Yan Heutz, wiens krijgs-
manstalententen bjj die van niemand minder dan
van generaal Van der Heyden worden vergele
ken, verluidt zooveel goeds, dat de voorteekenen,
waaronder deze expeditie is aangevangen, inder
daad gunstig zijn te noemen.
Dat echter ook de tegenpartij niet stil zit,
blijkt uit de berichten, die ons voor en na uit
het vijandelijk kamp bereiken. De steun, dien
de sultanspartij van de hoofden in den vorm van
volk en wapenen ontvangt, is geleidelijk zóó groot
geworden, dat de expeditie er zelfs om werd ver
haast.
En dan is er Toekoe Oemar, die ons reeds
zooveel te doen heeft gegeven, en die de kunst
van oorlogvoeren zoo goed bij ons heeft afgeke
ken, dat, wat dit betreft, op een wèlvoorbereide
ontvangst door onze troepen kan worden gere
kend.
Niet voor niets hielden de hoofden voortdurend
te Garoet besprekingen met tot onderwerp na
tuurlijk de maatregelen van tegenweer, te nemen
tegen de aanvallen van onze zijde, die hun boven
het hoofd hangen.
Het plan is, dat één gedeelte onzer troepen
van den post Selimoen in Groot-Atjeh zal uit
rukken, en het andere gedeelte den tocht vanuit
onze strandvesting in Segli zal ondernemen. Dit
gedeelte, de colonne-Van Heutz, is nu reeds van
Segli afgemarcheerd, den vijand tegemoet.
Het grootste bezwaar is nu maar, dat tusschen
dezen uitersten post en Segli nog een breede
strook terrein ligt, waarvan men de geaardheid
niet dan zeer oppervlakkig kent.
Ook door den heer Yan Kol, die, zooals men
weet, in Indië jarenlang het Gouvernement als
ingenieur diende, werd dezer dagen op dit be
zwaar als op een groot gevaar gewezen.
In elk geval, de teerling is geworpen, aan de
toekomst de beslissing.
Selimoen heeft reeds een groot garnizoen ter
bezetting van de waterscheiding tusschen de vallei
van Groot-Atjeh en die van Pedir. Te Segli wor
den onafgebroken krijgsmaterialen aangevoerd.
Boringen hebben plaats om voor het benoodigde
water voor de troepen te kunnen zorgen. Slacht
huizen worden gebouwd en barakken opgericht.
Alles wijst op de nabijheid van grootsche ge
beurtenissen.
Mogen ze, zonder al te veel bloedvergieten,
het einde brengen fan een kostbaren, afmattenden
oorlog, die ons land zwaar begint te vallen.
Aan het departement van Koloniën is ontvangen
het volgende telegrambetreffende deze expeditie.
Woensdag werd van Segli uitgerukt. Het eerste
object, Garcet, werd genomen. De vijand vuurde
veel, maar hield geen stand.
Toekoe Oemar is teruggetrokken, waarheen
onbekend. Onzerzijds gesneuveld drie, zwaar ge
wond drie en licht gewond twaalf militairen be
neden den rang van officier.
Goed betaald.
De „Java-Bode" geeft een lijstje van de emo
lumenten, door sommige ambtenaren in Indië
genoten. De belangrijkste zijn die van de grif
fiers der raden van justitieBatavia staat boven
aan en wordt getaxeerd op f 23,900 'sjaars; dan
volgt Semarang met f18,940, terwijl Soerabaja
staat genoteerd voor f 17,700; de griffie van het
hooggerechtshof komt voor op de lijst met ruim
f 3600. Deze titularissen van de rechterlijke macht
klagen dan ook niet, 't geen bewijst, dat er nog
wel tevreden menschen zijn te vinden.
XXXIII.
Ze zijn er weer, de nieuwe aardappelen. Toen
ik mijn vorigen brief schreef, op Donderdag 26
Mei, waren de twee eerste kwartmandjes reeds
van Andijk naar Bovenkarspol op weg. Dit
was als het ware het sein voor de markt-
vereenigingen, om de opening harer markten
te berichten.
De Hoornsche markt was reeds geopend en
„de Tuinbouw" te Grootebroek stelde, evenals
Enkhuizen, daarvoor als datum vast, Woens
dag 1 Juni. Medemblik en Broekerhaven vol
gen op Yrijdag 3 Juni, Hoogkarspel Maandag
den 6den en eindelijk Oostwoud op Vrijdag den
lOden dezer.
Ook de nog bestaande coöperatieve verzen-
dingsvereenigingen „Akkerbouw" te Andijk en
„Vooruitgang" te Wijdenes gaven haren leden
rëeds de gelegenheid hunne aardappelen ter ver
zending aan te bieden.
De zaken marcheeren dus weder en belang
stellend wordt door ieder naar aanvoer en be
dongen prijs geinformeerd. Ingevolge het be
sluit van één harer wintervergaderingen, werd
door „do Tuinbouw" ook de gelegenheid ge
opend om ook met knollen of meirapen te
markten.
Tot nog toe werd daarvan evenwel geen ge
bruik gemaakt, doch werden de rapen uit de
hand verkocht.
Dinsdag werd daarvoor f 4,50 a f 5,50 per
1000 st. bedongen en den daarop volgenden dag
f4,- k f5,-
Bakwortelen (tweede vrucht uit de bloem-
koolbakken) werden verhandeld tegen f2,40
a f2,50 per 1000 stuks.
De eerste, door Andijk aangevoerde aardap
pelen werden betaald met f6,50 per ,/4 H.L.
De vereeniging „Akkerbouw" te Andijk maakte
voor hare eerste zending naar de Amster-
damsche markt, op Zaterdag 28 Mei f 8,50 per
V2 H.L. en de Vereeniging' „Vooruitgang" te
Wijdenes op Dinsdag 31 Mei f 5,50 per V2 H.L.
De aanvoer op de markten te Bovenkarspel
(Vereeniging „de Tuinbouw") en Enkhuizen
was direct grooter dan men had mogen ver
wachten. De eerste marktdagen bepaalt deze
zich in den regel tot een paar kwartmandjes,
doch op eerstgenoemde markt werden Woens
dag reeds 37 kwartmandjes aangeboden, waar
van de prijzen, naar kwaliteit, varieerden van
f2,85 tot f3,25 per V4 H.L., terwijl te Enk
huizen 23 mandjes tegen f2,80 tot f3,25 wer
den verkocht. Donderdag daarop volgende be
droeg de aanvoer te Bovenkarspel 29 kwart
mandjes en varieerde de prijs van f2,85 tot
f3,05 per H L- De tweede soort vond
koopers tegen f 1,25 tot f 1,85 per mandje.
De marktvereeniging „de Eendracht" te
Hoogkarspel heeft tot nog toe nog geen keuze
gedaan uit de sollicitanten naar de betrekking
van markt- en betaalmeester. Zij zal zich dus
dienen te haasten om voor de opening harer
markt daarmede gereed te zijn. Van de Di
rectie der Holl. Spoorweg-maatschappij ontving
zij dezer dagen de vergunning om hare markt
op het stationsterrein te vestigen. Het bestuur
der gemeente Bovenkarspel benoemde op
nieuw tot marktmeester te Broekerhaven, de
heer C. ae Wit te Bovenkarspel.
Deelde ik hierboven reeds mede dat de
aanvoer ter markt de verwachting had over
troffen, zulks was te meer het geval, omdat
de vochtige weersgesteldheid der laatste we
ken, de rijpwording der aardappelen niet in
de hand werkt. De ontwikkeling der „Stoelen"
is wel krachtig, doch zij groeien nog te steil
overeind. Eerst wanneer het. loof zich meer
uitspreidt, kan eene sterke ontwikkeling van
den knol worden verwacht. Slechts enkele bij
zonder gunstig en hoog gelegen hoekjes kun
nen dan ook thans reeds worden gerooid.
Verlangend wordt dan ook naar verandering
van het weer uitgezien. Niet alleen toch dat
het overvloedige regenwater thans slechts
schade kan veroorzaken, doch ook de gewel
dige windvlagen werken daartoe mede.
Hoewel de beteekenis van den zaadteelt in
de Streek jaar op jaar vermindert, worden
toch nog tal van H.A. karwei en mosterd
geteold. De Karwei staat thans in vollen bloei
en verkeert dus in dat stadium, dat gunstig
weder zoo zeer gewenscht is.
De stand van dit gewas is dooreen genomen
zeer gunstig en de marktprijs, die sedert eeni-
gen tijd een loonenden teelt zeer belemmerde
vertoont de laatste weken juist eenige ver
betering, zoodat het vooruitzicht op een voor-
deeligen oogst menigeen reeds toelacht.
Koiut er evenwel niet zeer spoedig verbe
tering in de weergestelheid, dan is net te
vreezen dat de bevruchting en de zaadvorming
zeer zal worden belemmerd.
De planten worden zwaar van het regen
water en zijn daardoor zeer vatbaar om door
de hevige windvlagen tegen den grond te
worden geslagen. Juist die „banen," die er
het best voor staan, die hot krachtigst zijn
ontwikkeld, loopen de meeste kans tegen den
grond te worden vernietigd.
K.
Van hier en ginds.
„Te Wormerveer woonde eens een heer,"
rijmde „de schoolmeester." Als hij er nog woonde
en meteen wat bouwterrein in eigendom had,
zou hij goede zaken kunnen maken. De M2
wordt er reed3 met f5, ja zelfs met f10 en
f20 betaald. Handel en fabriekswezen doen de
plaats dermate bloeien, dat gebrek bestaat aan
woonhuizen en bouwgrond, en vandaar die hooge
prijzen. Enfin, wie een huis koopt, weet nog wat
hij heeft. Maar wie postzegels koopt P Toch wa
ren er op de postzegeltentoonstelling te Utrecht
verzamelingen te zien, die voor een „lief hebber"
10, 20, zelfs 50 duizend gulden waarde bezit
ten. 't Spreekt, dat je daarvoor aardig in je
kleingeld moet zitten, en geen last moet heb-
