Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°. 27.
Zondag 3 Juli 1898.
7 e Jaargang.
Nieuwstij dingen.
Feuilleton.
0)1 GEN KLEINIGHEID.
NIEUWE
COMMIT.
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
UITGEVER:
J. EL KEIZER.
ABONNEMENTSPRIJS
voor Noordscharwoude, Oüdkarspel, Zuidscharwoi^de en Br. op Langedijk
per drie maanden 50 ct-, franco p. post 60 ct.
BUREEL:
Noordscharwoude.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 15 regels 30 ct-, elke regel meer 5 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Oud-Karspel en Noord
scharwoude
Ontvangen hebbende brief van den Hoofdoffi
cier van het Reservekader, tevens belast met de
leiding van het voorbereidend Militair onderricht,
van den 23 Juni waarbij gevoegd een paar Exem
plaren van de
REGELING
van het voorbereidend Militair Onderricht, vast
gesteld bij beschikking van don Minister van
Oorlog 1 Juni 1898, Vile afd. No. 10, in hoofd
zaak de navolgende bepalingen bevattende
Onder voorbereidend militair onderricht begrijpt
deze regeling het elementair practisch en theore
tisch onderwijs in den dienst der Infanterie en
der Vesting-Artillerie, dat door officieren en min
der kader van het leger wordt gegeven aan jon
gelieden, buiten den troep, die zich tot het ont
vangen van dat onderwijs vrijwillig aanmelden.
Het voorbereidend militair onderricht heeft in
liet algemeen ten doel, door locale oefening, die
zooveel mogelijk aansluiting zoekt bij het school
onderwijs in de gymnastiek, de bekendheid te be
vorderen met de eenvoudigste militaire exercitiën,
terwijl het tevens leert kennen de algemeene
plichten van den soldaat.
Dat onderricht strekt bovendien om hen, die
de verbintenis wenschen aan te gaan als vrijwil
liger voor het reservekader, in de gelegenheid te
■stellen zich de voor die verbintenis gevorderde
bedrevenheid in de behandeling van het geweer
■eigen te maken en voorts tot opleiding van toe
komstige militieplichtigen, die aanspraak wenschen
te verkrijgen op plaatsing bij het korps en in het
garnizoen hunner keuze, of die zich tijdens hun
verblijf onder de wapenen wenschen toe te leggen
op het erlangen van eenen graad.
Het voorbereidend militair onderricht vormt
eenen cursus, die loopt over twee achtereenvol
gende wintertijdperken, telkens van ongeveer half
October tot ultimo Februari en gedurende ten
minste 3 uren per week.
Het voorbereidend militair onderricht is koste-
ïow voor de deelnemers en kan worden gevolgd
.door jongelieden van 16 tot 24 jarigen leeftijd.
Het wordt zoo de daarvoor benoodigde loca-
liteit beschikbaar of tegen billijke voorwaarden
rte verkrijgen is gegeven:
a. in plaatsen, waar Infanterie of Vesting-Artil
lerie in garnizoen ligt en in die, waar ten be
hoeve van de oefeningen van het reservekader
Instructeurs van het leger beschikbaar worden
igesteld, indien daar ten minste 5 adspiranten
woor het reservekader of in het geheel ten minste
ïvO deelnemers de lessen volgen;
b. in andere plaatsen, dan die sub a bedoeld,
indien daar ten minste 5 adspiranten voor het
reservekader of in het geheel ten minste 20 deel
nemers de lessen volgen.
De aanmeldig tot deelneming aan het voorbe
reidend militair onderricht geschiedt jaarlijks vóór
1 Juli, in de zooevenbedoelde garnizoensplaatsen
bij den commandeerende officier der Infanterie
of de Vesting-Artillerie, in de overige plaatsen
bij den burgemeester.
De commandeerende-officieren en burgemeesters
zenden jaarlijks op 1 Augustus aan den Hoofd
officier voor het Reservekader te 's Gravenhage
eene opgave, c. q. ook negatief, houdende de
namen, enz. van de jongelieden, die zich bij
hen tot deelneming aan het voorbereidend militair
onderricht hebben aangemeld, zoomede de ver-
eischte inlichtingen omtrent de aanwezigheid en
de beschikbaarstelling van een voor de oefenin
gen geschikt lokaal.
De ovengenoemde Hoofdofficier doet jaarlijks in
de maand Februari een onderzoek instellen naar
de vorderingen der jongelieden,die aan het voorbe
reidend militair onderricht deelnemen.
Aan hen, die voor de militie hebben geloot
en den hoogervermelden 2-jarigen cursus inzjjn
geheel en, blijkens het onderzoek, met vrucht
hebben doorloopen, wordt uitgereikt een getuig
schrift model W.
Lotelingen, die op het tijdstip hunner inlij
ving bij de militie in het bezit zijn van het ge
tuigschrift model W komen, behalve dat zij aan
spraak kunnen maken op plaatsing bij het korps
en in het garnizoen hunner keuze, vóór andere
lotelingen hunner lichting in aanmerking voor
de opleiding tot eenen graad, indien het korps,
waarbij zij zijn ingelijfd, een onderdeel is van
het wapen, voor welks dienst zij voorbereidend
onderricht genoten en zij ook in andere opzich
ten voor die opleiding de noodige geschiktheid
bezitten.
Aan de ingeschrevenen voor de lichting 1899
der militie wordt het getuigschrift model W uit
gereikt, indien zij bij het onderzeek naar hunne
geoefendheid in Februari 1899 blijk geven het
onderricht gedurende het oefeningstijdperk
1898/99 met vrucht te hebben gevolgd.
Waarvan bij dezen openbare kennisgeving
24 Juni 1898,
De Burgemeester van Oud-Karspel
en Noordscharwoude voornoemd,
C. KROON Mz.
KENNISGEVING.
De Burgemeester van Zuidscharwoude
Ontvangen hebbende brief van den Hoofdoffi
cier van het Reservekader, tevens belast met de
leiding van het voorbereidend Militair onderricht,
van den 23 Juni waarbij gevoegd een paar Exem
plaren van de
REGELING
van het voorbereidend Militair Onderricht, vast
gesteld bij beschikking \an den Minister van
Oorlog 1 Juni 1898 Vile afd. No. 10, in hoofd
zaak de navolgende bepaling bevattende.
Gelijk aan Oud-karspel en Noordscharwoude.
(Zie hierboven.)
Waarvan bij dezen openbare kennisgeving
24 Juni 1898,
De Burgemeester voornoemd,
J. W. C. KROON.
Sint Pancras, 1 Juli. Ook hier wor
den maatregelen genomen tot het vieren van het
Kroningsfeest. In eene vergadering van ingeze
tenen van St. Pancras en van het aan deze ge
meente grenzende deel van Koedijk is eene feest-
- commissie gekozen. Deze commissie benoemde
tot haren Voorzitter den heer L. van de Vijzel,
burgemeester, tot Secretaris den heer G. Kern-
pers, Hoofd der School en tot Penningmeester
den Heer K. Visser, gemeente-ontvanger.
Het jaarlijksche schoolfeest zal samenvallen
met het Kroningsfeest.
Alhier is het bouwen van eene bijzondere
school aanbesteed. Aannemer is C. Verweel, tim
merman te dezer plaatse.
De aannemingssom bedraagt f1700.
Op de Voordracht van eene betrekking als on
derwijzeres aan de Openbare tusschenschool te
Alkmaar komt als No. 1 voor mej. J. C. Bouma,
onderwijzeres alhier.
Noorder Bank Alkmaar.
Onder Voorzitterschap van den Heer P. P.
Wiegman, had heden de jaarl. Algemeene Ver
gadering van bovengenoemde Bank plaats. Het
jaarverslag der Directie over 1897, waaruit blijkt,
dat de zaken regelmatig in omvang toenemen,
werd uitgebracht en de Balans- en Winst- en
Verliesrekening per 30 December 1897 goedge
keurd.
Besloten werd uit de Winst aan aandeelhou
ders een dividend uit te keeren van 5% en op
de Reserve eene som van f2500 bij te boeken,
waardoor dit fonds tot f4580 stijgt.
De Voorzitter deelde nog mede, dat het plan
bestaat, aan aandeelhouders een vergrooting van
het Maatschappelijk Kapitaal met f 200.000 voor
te stellen, en dat binnenkort eene buitengewone
Vergadering van aandeelhouders zal bijeengeroe
pen worden, waar dit voorstel ter tafel zal wor
den gebracht en in verband daarmede tevens een
wijziging der Statuten zal worden voorgesteld.
Winkel, 1 Juli. Door het gemeentebe
stuur daartoe uitgenoodigd, waren Donderdag
avond op de bovenzaal van den heer W. Smit
33 personen bijeen, ten einde het feestelijk ge
denken van den dag der troonsbestijging van
H. M. Koningin Wilhelmina te bespreken.
De commissie, die gelden voor 't huldeblijk
had ingezameld, werd bij acclamatie bestendigd
en daaraan werden tien nieuwe leden toegevoegd.
Alzoo bestaat de feestcommissie uit 25 leden,
waarvan den burgemeester het eerevoorzitterschap
werd opgedragen. Een voorstel om eenige bus
sen te plaatsen, opdat ieder die wat voor de fees
ten wil afstaan, zijn gaven daarin kan werpen,
werd verworpen en besloten lijsten bij de inge
zetenen te laten rondgaan ter teekening. Door
den voorz. werd den wensch uitgesproken, dat
de feesten in deze gemeente op 31 Augustus goed
zullen slagen.
Het bestuur der afdeeling Winkel van Volks
onderwijs heeft besloten op Woensdag 13 Juli
met de kinderen van de hoogste klassen der drie
scholen, die ge gedurende het laatste jaar geen
enkel willekeurig verzuim hebben, een uitstapje
te maken naar Amsterdam.
Hieraan zal door 61 kinderen 'worden deelge
nomen. Met de andere kinderen zal op Zondag
17 Juli een feest op de plaats gevierd worden.
In plaats van prijzen, zal aan ieder kind een
fotografisch portret van II. M. de Koningin wor
den uitgereikt.
Al te dwaas.
Maandag werd door een Enkhuizer aansjovis-
visscher in de Zuiderzee dijvende gevonden een
bootje, waarin zich een vrij net gekleed jonge
ling bevond, die, aan boord opgenomen zijnde,
mededeelde, dat hij afkomstig was van Amster
dam. Hij was buiten weten zijner ouders te voet
naar Harderwijk gegaan, om dienst te nemen
als koloniaal. Daar hij echter de vereischte stuk
ken miste, moest hij onverrichter zake terugkee-
ren. Daar hij geen geld had en er tegen op zag
nogmaals denzelfden afstand te voet af te leggen,
had hij een bootje genomen en was daarmeê in
zee gestoken, om zoodoende zijn woonplaats we
der te bereiken. Toen het donker werd, en hjj
de kust uit het oog verloor, raakte hij geheel
den koers kwijt. Daar hij van Zaterdagmorgen
Novelle van JASSY TORRUND,
uit het Duitsch door C. H. W. B.
-8)
SLOT.
X.
Franciska was thuisgekomen.
Een eindeloos langen tijd had zjj moeten
wachten op een smallen, sterk verhitten,
dompigen corridor van het reusachtige
rechtsgebouw, waar menschen onophoude
lijk kwamen en gingenwaar de advocaten
en schrijvers met hun zware bundels akten
heen en weder liepen, waar zonder ophou
den aan de talrijke deuren de namen der
gedagvaarden werden afgeroepen, waar jong
en oud stond te kpen met plechtig-ern-
slige gelaatstrekken. De kwartieren schenen
haar eeuwigheden toe; dat rusteloos komen
en gaan, dat eentonig gefluister van stem
men rondom haar deed haar duizelen en
veroorzaakte haar bijna lichamelijke pijnen.
Alleen de bemoedigende woorden der trouwe
vriendin en haar bovennatuurlijke wils
kracht hadden haar staande gehouden.
De »zaak Wodrich" kwam aan de orde.
Franciska kromp ineen, toen de naam
luid in haar ooren klonk. Het pijnlijke
wachten had een einde genomen sidde
rend, doodsbleek betrad zij de rechtszaal.
Daarna echter was alles verrassend snel
in zjjn werk gegaan. De aanklager had twee
getuigen, jonge winkeldames die de zaak
in kwestie hadden bijgewoondtoen het
verhoor van die twee beginnen zou, trok
zich de eene, bevreesd geworden door de
ernstige waarschuwing van den rechter
nog vóór de eedsaflegging terug. De tweede
legde den getuigeneed at, kwam vervolgens
door het kruisvuur van vragen, die haai
werden voorgelegd, met zichzelve in tegen
spraak en bekende ten slotte schreiend
dat ze te ver had afgestaan om alles dui
delijk te hooren. Mevrouw Lorenz legde
duidelijk en met zekerheid haar getuigenis
af, die bijna woordelijk met Franciska's
eigen verklaring overeenstemdedaarna
kregen de advocaten van beide partijen het
woord. Die der tegenpartij trachtte met
groote welsprekendheid zijn cliënt te ver
dedigen doch het gelukte hem niet.
Dr. Sonnenthal vatte alle feiten, die tot
vrijspraak zijner cliënte konden strekken,
in een korte, diep doordachte rede samen.
Hierna trok het hof zich terug en na
korte beraadslaging velde de rechter het
vonnis: De aangeklaagde werd van alle
schuld vrijgesproken de aanklager werd
•eroordeeld tot betaling van alle kosten.
Franciska had gedurende al dien tijd,
den raad van haar advocaat gevolgd en
naast de zoo erg gevreesde bank der be
schuldigden plaats genomenmeer en meer
verdween de verlammende angst, die sedert
weken als een centenaarslast op haar had
gelegen. Zij hoorde de kalme, rnet vaste
stem uitgesproken getuigenis van mevrouw
Lorenz, de korte, overtuigende rede van
haar verdediger en dacht met stille dank
baarheid, dat ze zelfs in dit moeilijk oogen-
blik nog vrienden had, die haar trouw en
belangeloos ter zjjde stonden.
Nu was alles geleden. Dr. Sonnenthal ge
leidde de jonge vrouw naar het rjjtuig en
toen hij haar aanzag, met die uitdrukking
van stille zaligheid in de rood geweende
oogen, in het bleeke kinderlijke gelaat
werd het hem, in weerwil van alle krachts
inspanning toch wonderlijk te moede. «Nu
rjjdt ze naar huis benijdenswaardige
kerel, die Wodrichmompelde lijj tusschen
de tanden.
Een laatste dankbare handdruk en het
rijtuig rolde weg. Franciska kwam thuis
niet zoo gelukkig, zoo vrij, zoo verlost als
haar vrienden meenden. Het ergste kwam
immers nog Ernst moest alles nog we
ten en plotseling schoot haar te binnen,
hoe ziek, hoe boos hij dezen morgen ge
weest was. Maar geduld! Binnen een kwar
tier zal hij alles weten- Dan zal alles weer
goed zijn en zjj van al haar smart en leed
weer mogen uitrusten uitrusten in zijn
armen
Toen Franciska de hand uitstak naar de
deurknop van Ernst's kamer, stond ze een
paar seconden stil, om zich te herstellen,
om haar hevige opgewondenheid meester
te worden, eer ze binnentrad. Daar werd
de deur van binnen geopend en Aurelia
stond op den drempel.
»G(j hier?" stamelde de jonge vrouw
verschrikt en staarde freule von Hagen met
groote, verwonderde oogen aan. Rieke, die
haar meesteres had opengedaan, had met
opzet geen woord gesproken van Ernst's
plotselinge ongesteldheid, noch van de te
genwoordigheid van Aurelia.
Freule von Hagen trok de deur achter
zich dicht, om zoodoende Franciska te be
letten binnen te treden, zelfs naar binnen
te zien. »Ja, ik ben hier op de plaats,
die g(j verlaten hebt", sprak ze vervolgens
met (jzige kalmte en greep Franciska's
hand om haar weg te voeren. Rieke stond
wantrouwend op den achtergrond toe te
kjjken en trad nu naar voren. «Mevrouw
moet naar bed, freule de dokter
heeft het gezegd", sprak ze met nadruk.
»Ik zal mevrouw wel te bed brengen"
antwoordde Aurelia.
«Laat mjj naar mjjn man gaan" riep
Franciska, door een vreeselijk vermoeden
aangegrepen, en trachtte haar hand loste
maken.
«Ernst wil u volstrekt niet zien 1 siste
Aurelia haar in het oor, terwijl ze het arme
vrouwtje met geweld naar de voorkamer
drong. Met één ruk maakte de gemartelde
vrouw haar hand los, fier, met opgeheven
hoofd stond ze voor haar vijandin en mat
deze met vlammende blikken. «Dat is uw
werk 1"
Freule von Hagen trok onverschillig de
schouders op.
«Al naar ge het nemen wilt. Maar kom
mee in de kamer, het is niet noodig, dat
uw dienstboden ons gesprek hooren."
«Ik wil naar Ernst J" riep Franciska.
«En ik zeg u, dat hij u volstrekt niet
zien wil", herhaalde Aurelia spottend.
De jonge vrouw gaf toe trotsch, met
opgeheven hoofd ging ze haar vijandin voor
in de stille, gezellige woonkamer, waarde
hyacinten nog altjjd geurden.
«Wat wilt ge van mjj, en wat is hier
gebeurd vroeg ze kort.
Aurelia mat haar met een spottenden
blik. «Lieve hemel wees maar niet zoo
hoogmoedig, mevrouw de prinsessprak
ze bitter. «Als men van een rendez-vous
met zijn »vriend« komt, als men zjjn eigen
man bijna vermoord heeftct
»Wat?« schreeuwde Franciska, die bij
deze woorden al haar zelfbelveersching ver
loor, «Wat is er met Ernst O God - - de
druppels
«Morphine® sarde de slang Aurelia.
«Morphine? en ik gaf ze hem.
«Ja gij gaaft ze hem« herhaalde de
andere wreed.
Franciska sloeg zich wanhopig voor het
hoofd en wilde uit de kamer ijlen; maar
weder was Aurelia haar voor.
Lenig als een tjjgeiin, was ze met één
sprong bij de deur, draaide den sleutel om
en nam hem er uit. «Geen schandaal!"
sprak ze onmêedoogend en sleurde Fran
ciska naar het midden der kamer.
«Blijf toch! Hij leeft immers maar hjj
wil niets meer van u weten. Dit uur be
hoort mjj, verstaat ge? en ik zal u ein
delijk eens alles zeggen, wat mij op het
hart ligt". Ze noodzaakte de arme Fran
ciska in een leunstoel plaats te nemen, dio
