Groentenvervoer.
Mr. Fokker. Met de beantwoording van de
vragen, tot me gericht, kan ik kort zijn. De eer
ste spreker verklaart te hebben hooren ontvou
wen een nieuw stelsel van uitknijpen.
Waar nu zal worden betaald èn door patroon
èn door werkman slechts de helft van de premie
berekend voor 16 jarigen leeftijd en de Staat de
rest op zich neemt, door de Comm. geraamd op
22 millioen, misschien terug te brengen tot 11
millioen en dit geschiedt geheel ten behoeve
der arbeidende klasse, vindt ik dit dan toch een
zonderlinge manier van uitknijperij. Mij dunkt
waar de Staat een kapitaal van 367 miilioeu
geelt, tegenover werkman en werkgever te zamen
slechts 167 millioen, dit van den Staat een niet
onaardige tegemoetkoming is.
De le spr. heeft gezegd, dat het kapitaat wordt
gevormd alleen door den arbeiddat neem ik
niet aan, en ik geloof ook niet dat de vele staat
huishoudkundigen in dat opzicht sprekers mee
ning deelen.
Dit zijn socialistische theoriën door anderen
met teiten bestreden.
Ik vind, dat de spr. ook niet gelukkig is ge
weest in zijne keuze, waar hij wil bezuinigen op
officiers-tractemeuteo, (en van hoogere lui in het
leger, roept de heer Kok, waarom bjj door den
voorz. tot de orde wordt geroepen) want die zijn
inderdaad niet schitterend te noemen. Vroeg pen -
eioen komt bij de militairen uit den aard der
zaak voort. Neen, dan zouden de oorlogsuitgaven
op een andere manier moeten worden ingekrom
pen en hiermede kom ik meteen op 't geen door
den heer Böttger is aangevoerd.
Ja, op 't oorlogsbudget bezuinigen, dan zou
men moeten komen èf uitsluitend tot het vesting-
ot uitsluitend tot legerstelsel. Ik geloof, dat
men met zijne wenschen nog 't verst komt, wan
neer men tracht te verkrijgen, wat te verkrijgen is.
Men moet niet vergeten, dat een of enkelen te
zamen, nog niet de kamer van 100 zijn. Een
persoon of partij mag dus niet aansprakelijk wor
den gesteld voor de besluiten der geheele kamer.
En dan ook nog, wat aangenomen wordt, moet
ook worden uitgevoerd.
Tot doelmatiger bezuiniging zouden we eerst
dan kunnen komen, wanneer was uitgemaakt,
wat 't doel onzer verdediging zal zijn.
Doch bezuinigen op jaarwedden en pensioenen
bij 't leger, daar moet men m. i. niet aan be
ginnen.
De heer Berkhout heeft, naar 't me voorkomt,
een meer practisch terrein betreden.
De losse arbeiders, hoe moet dat worden gere
geld. Ook de Staats-comm. heeft die moeielijk-
heid gevoeld en ook daarbuiten is er op gewezen.
In Duitschland gebruikt men plakzegels van ver
schillende waarde, al naar de weekpremie. De
werkgever koopt ze en piakt ze èn voor zich èn
voor den werkman, in 't boekje, daarvoor bestemd.
Hierdoor is die moeilijkheid voor een goed
deel opgeheven, doch ook hier zijn weer misbrui
ken ingeslopen. Gehuwde vrouwen toch worden
van de verzekering ontslagen en niet zelden wor
den de reeds opgeplakte zegels losgeweekt en
weder verkocht.
Dit is evenwel ook weer grootendeels op te
heffen door plakzegels met een jaartal te bezigen
en die niet langer, dan 13 mud. geldig te doen
zijn.
Een voordeel der plakzegels is ook, dat de
werkman volkomen op de hoogte zijner verzeke
ring blijft, en weet in hoeverre die door hem zelf
wordt gevormd.
Nog dit. In Duitschland wordt de jaarpremie
geacht voldaan te zijn, wanneer voor 47 weken
de weekpremie is opgeplakt. Daardoor vervalt
natuurlijk eene verzekering niet zoo gemakke
lijk, wanneer de werkman eens eene week bui
ten werk is. Ook mag in tijden van ruimere
verdiensten, de zegels voor ongunstiger tijden wor
den ingeplakt.
De staats-Comro. verklaarde zich dan ook voor
het gebruik van plakzegels.
Hiermede mijnh. de Voorz., meen ik despre
kers voldoende te hebben beantwoord.
De heer Kok komt nog eens aan 't woord en
zegt, dat de heer Berkhout hetzelfde te berde
bracht als hij, n.l.dat de kleine man de premie
niet zal kunnen betalen.
Mr. Fokker antwoordt hierop nog even, doch
wordt telkens door Kok in de rede gevallen, wat
debatteeren onmogelijk maakt.
Alsnu komt de heer Duker aan 't woord ea
gelooft uit naam van geheel Langedijk en om
liggende plaatsen te spreken, wanneer hij Mr.
Fokker dank zegt voor zijne bemoeiingen ten
opzichte van het groentenvervoer tijdens de kro
ningsfeesten.
Mr. Fokker zegt, dat hij na onderzoek zich
persoonlijk naar Amsterdam heeft begeven en
hoewel niet alles verkrijgende, zich toch ver
heugde over het verkregen resultaat.
De heer Zeeman deelt mede ook de vrees ge
uit te hebben, dat de arbeiders niet altijd in
staat zouden zijn de premie te betalen, maar
gelooft, dat in dit geval de armenkassen hier wel
hulp zouden kunnen verleenen.
Ook zou zich 't geval voor kunnen doen, dat
iemand op 16 jarigen leeftijd wel, doch later de
premie niet zou kunnen voldoen. Ook dan zou,
door premiebetaling uit de armenkassen, kunnen
worden voorkomen, dat de verzekering vervalt.
Een groot voordeel van staatsverzekering is
ook nog, zegt Mr. Fokker, dat bij 't ingebreke
blijven van premiebetaling toch niet alles weg
is, want in ieder geval blijft dan nog 't mini-
mum-pensioen behouden.
De heer Böttger maakt nog de opmerking dat
men tegenwoordig vaak gepensioneerden vraagt
voor de vervulling van allerlei baantjes. Wanneer
er nu langzamerhand vele gepensioneerde werk
lieden komen, zouden die z. i. minder gewenschte
concurrenten voor anderen zijn. Zou 't mogelijk
zijn, vraagt spr. in dat geval hooger pensioen te
verleenen of 't waarnemen van diensten te ver
bieden
Mr. Fokker zal deze spreker nog beantwoor
den en daarna za! de vergadering worden ge
sloten.
Ja, zegt Mr. Fokker, dat zal zeer moeilijk gaan,
mijuheer Böttger. Dat zal aanleiding kunnen ge
ven tot onoplosbaren strijd tusschen 65-jarigen,
die een pensioentje genieten en anderen. Eu in
menging van den Staat? dat mag zijns inziens
niet. 'tEenige middel acht Spr. vereeniging van
de arbeiders, zooals bijv. in Engeland.
De voorz. acht het oogenblik gekomen, tot
sluiting der vergadering over te gaan. Z. i. is het
onderwerp aan veelzijdige beschouwing onder
worpen en al heerschte er verschil van gevoelen,
niemand verklaarde zich in principe er tegen;
moge ook deze avond ons eenigszins brengen tot
het tijdstip van leeniging der maatschappelijke
nooden.
Een hartelijk woord van dank zjj toegebracht
aan Mr. Fokker, die in onze vergadering dit on
derwerp heeft willen behandelen. My n dank ook
aan de opgekomenen en inzonderheid aan de
debatters.
En hiermede sluit ik deze vergadering.
Mr. E. FOKKER,
in de openbare vergadering, uitgeschreven door
„BURGERPLICHT", te Heer-Hugo waard.
Door den heer S. Brugman, voorz van „Bur
gerplicht", verwelkomd, trad Mr. E. Fokker vo >r
eene, helaas niet zeer talrijke vergadering, ook
hier op met het onderwerp te Zuidscharwoude
door hem den vor'gea avond behandeld.
Ongeveer als daar, werd ook hier de kwesf'e
door Mr. Fokker, we r ouden haast zeggen, in al
de onderdeden bebande'd en aan eene veelzij
dige beschouwing onderworpen.
Na de pauze werd door den Voorz. gelegen
heid gegeven, met den Spr. over het onderwerp
nader van gedachten te wisselen. Hiertoe bood
zich aan de heer Tja!-ma, H. d. S. alhier.
De hr. Tjalsma geeft de verzekering, dat hij
met veel belangstelling en genoegen de rede van
Mr. Fokker hee t aangehoord en niet zoozeer
wenscht te debateereu, als .wel een paar vaagen
te doen.
Ten eerste. wat betreft de verzekering tegen
invaliditeit. Wanneer moet iemand als invalide
worden beschouwd? De geachte spreker heett
Duitschland ten voorbeeld aan ge h uihl. Maar kun
nen Duitschland en Nederland in dat opzicht op
één lijn woMen gesteld.
In Duitschland t'-eedt invalidi eits-pecs:oen ih,
wanneer iemand met mee: dan van't gewone
inkomen kan *erd:eneo.
De heer Tj. vi^dt d't gevaarlijk. Iemand toch,
die nog iets meer dan 1 weette verdienen b. v.
1 2 kau niet gepensioneerd worden, kan ook de
premie niet meer betalen.
Om iels (e roemen, eg; hij De glasblazerijen.
De arbijders daarin werken bjj groepen, zoodat
de eene week de le, de tweede week de 2e greep
werkt, enz., waarbij de arbeiders om de 4 weken
eene week werken en dau in die week m:sschion
'n 25 gld. verd;onen. Zoolang die lu« kunDen
werken gaat 'tgoed, maar men hee't Sp'\ wel
verzekerd, dat de arbeiders 't niet lange-- dan tot
40 jaar ongeveer uithouden. Wat nu? Ze zul
len nog wei wat verdiepen, maar allicht niet ge
noeg voor de premiebetaling.
Spr. vind dan beter eene regeling zooals die
bestaat voor de onderwjjzers, die kunnen worden
afgekeurd na t-en dienstjaren, ontvangen dan een
pensioen naar 't aantal dienstjaren en wel
van de jaarwedde voor elk jaar dienst, wat Spr.
rationeeler acht.
Een enkel woord wil Spr. ook in 't midden
brengen over de premie-betaling van den werk
gever.
In Friesland, zegt hij, zijn pachters van hoe
ven, die in den drukken tjjd soms 15 a 20 ar
beiders in dienst hebben; de premie-betaling zal
voor die pachters, die 't toch al vaak niet te
breed hebben, doordien ze te hoogen pacht moe
ten betalen, een groot bezwaar worden.
Een ander punt. Iemand beeft een werkman
in dienst, doch na b. v. 20 of 30 jaar meent
hij, dat 'them voordeeliger u ikomtjongere werk
kracht in plaats te nemen. Hoe moet 't nu gaan
met die oudere, die ontslagen wordt? Zou 't niet
noodig geacht moeten worden, dat hieromtrent
bepalingen werden gemaakt, zoodat in dit opzicht
eene vaste regeling in 't leven werd geroepen,
tusschen werkman en werkgever?
Mr. Fokker heeft ook gesproken van een over
gangstijdperk. Nu zal na afloop daarvan, iemand
boven 45 jaar zich niet meer kunnen verzeke
ren. Nu is 't evenwel best mogelijk, dat iemand
op jeugdigen leeftijd in goeden doen is, doch
na zjjn 45ste jaar in minder goede omstandig
heden komt. Zoo iemand kan niet profiteeren
van de verzekering.
En tenslotte een enkel woord over de kosten.
Mr. Fokker geeft als middel op verhooging
van verschillende belastingen. Spr. acht dit ech
ter minder wonschelijk en zou liever de milli-
oenen voor leger en vloot besnoeid willen zien.
Niet, dat hij oordeelt, dat 't leger gemist kan
worden, maar z. i. zou 't meer moeten dienen
voor rustbewaring in het land, dan wel ter ver
dediging tegen een' of anderen 1 ijand. Daarvoor
meent Spr. missen we toch de kracht. Wanneer
we de men8chen eens beschouwen met 't oog
op maatschappelijk nutdan mag een arbeider
niet gesteld worden lager te staan dan een offi
cier. Uit het oorlogsbudget meent Spr., zouden
wel eenige milioenen gevonden kunnen worden,
ten behoeve der verzekering.
Mr. Fokker verkrijgt 't woord en verklaart 't
aangenaam te vinden, naar aanleiding van 't
aangevoerde door den heer Tjalsma in de ge
legenheid te zijn, tot het geven van aanvulling
en verduideljjking. In de eerste plaats leest hij
even voor de omschrijving van 't begrip invali
diteit in Duitschland.
Iemand, die op lateren leeftijd de premie niet
meer kan voldoen, zal dan toch niet 't recht op
pensioen verliezen, wat bij gewone verzekering
vaak wel 't geval is.
Waar bijv. 8 cent premie per week voor ie
mand te hoog mocht worden, zouden ook de
armbesturen hier de hand der hulpe kunnen
uitsteken. Heeft Spr. den indruk teweeg gebracht,
dat na 't overgangstijdperk iemand boven 40
jaar niet meer zou kunnen worden opgenomen,
dan heeft hij zich niet juist uitgedrukt. De op
name is zeer goed mogelijk. Eerst voor invali-
diteits-pensioen en dan na 20 jaar te hebben be
taald ook voor ouderdoms-pensioen. Voor dit
laatste kan zoo iemand dus niet op 65-jarigen
leeftijd aanspraak maken op pensioen.
Wat de kosten aangaat. De heer Tjalsma zou
't oorlogbudget willen besnoeien. Ja, dit laat zich
gemakkelijk zeggen, maar de uitvoering is moei
lijk. Men moet natuurlijk voor zoo iets in de
kamer eene meerderheid kunnen vinden. Hier
mede meent spr. te mogen volstaan.
De heer Tjalsma vraagt nog even 't woord, en
wenscht nog gaane nadere inlichting omtrent de
vraag, of regeling tusschen werkman en werk
gever ten aanzien van ontslag niet wenschelijk
en mogelijk zou zijn, en of met het oog op de
pachters, voor wien premiebetaling moeilijk valt,
geene maatregelen genomen moeten worden en
't gebied der pachtcontracten niet zou moeten
worden betreden.
Mr. Fokker. Wat de eerste vraag aangaat
meen ik, dat daaraan weinig te doen zal zijn,
immers wil de werkgever niet ouderdom als re
den van ontslag opgeven, dan neemt hij een an
der, zij het dan slechts een voorwendsel.
Ook ten opzichte der pachtcontracten kan de
regeering moeielijk tusschen beide treden en bo
vendien, wanneer iemand een 10-tal arbeiders
in zijn bedrijf kan houden, zal toch die premie
bedragen de rekening niet maken, voor een ge
heel jaar zou 't bedrag dan nog maar een 40
gld. zijn.
Daar 't reeds half elf was geworden en Mr.
Fokker den wensch had te kennen gegeven
gaarne tegen 10 uur te vertrekken, meent de
voorz. dat de tijd is gekomen de vergadering te
sluiten.
In de eerste plaats brengt hij den dank van 't
Bestuur en zeker ook van de vergadering aan
den spr. van dezen avond, Mr. Fokker, die
zooveel er toe heeft bijgedragen om ons
inzicht van deze kwestie te doen krijgen,
en zich er van overtuigd kan houden, dat' hij
bij velen sympathie voor de zaak beeft opgewekt.
In de tweede plaats dankt hij den heer Tjalsma,
die door zijn optreden aanleiding gaf, dat een
paar punten in een meer helder licht kwamen
en ten slotte dankt de voorz. ook al de aanwe
zigen voor hunne opkomst en betoonde belang
stelling.
Vervolg Buitenland.
De zaak Dreyfus en alles wat
daarmede samenhangt.
De Parijsche correspondent van de Brusselsche
„Soir" heeft uit de onmiddelijke omgeving van
den minister van oorlog, De Freycinet, naar
hij althans zegt vernomen, dat deze als zijn
overtuiging heelt te kennen gegeven, dat Dreyfus
onschuldig is.
Het geheime acten-materiaal zou noch direct
noch indirect een bewijs van schuld voor den
banneling opleveren daarentegen moeten stellige
bewijzen voorhanden zijn, dat vóór, gedurende
en na de veroordeeling van Dreyfus documenten
zoek geraakt zijn. Binnen drie weken zegt de
Soir zijn ernstige onthullingen te wachten, die
de harten van alle Franschen met rouw moeten
vervullen.
Esterhazy's advocaat heeft nu officieel aan den
President der Strafkamer bij het Parijsche Hot
van Cassatie, den Heer Loew, te kennen gege
ven, dat zijn cliënt ter beschikking van het Hof
is. De President antwoordde, dat nog verschei
dene andere getuigen vóór waren, maar dat hij
na afloop van hun verhoor zou gewaarschuwd
worden.
Dit verhoor kan waarlijk interessant worden.
Als Esterhazy wil kan hij nog veel goed maken
van wat hij bedorven heeft, hij de blinde volge
ling zijner chefs.
Ook moeten aan de beslissing van bet Hof
schriltelijke bewijsstukken ten grondslag liggen,
die de openbare meening licht zullen verschaffen
omtrent de ware verraders.
De Strafkamer zou tot dusver in het geheime
dossier niet minder dan 17 vervalschingen heb
ben ontdekt.
Sprinkhanenplaag
Swazieland (Zuid-Atiika) is op een verschrik
kelijke maaier door de sprinkhanen geteisterd
de geheele oogst is vernield en vele vruchtboo-
men zijn zeer beschadigd.
Een zwerm trok eveneens over Maseru en
Basutoland.
Zij was mijlen lang
De oudste inwoners verklaarden dat zij nog
nooit zulk een grooten zwerm gezien hadden.
Ondanks het scherpe toezicht wordt er uit
Nederland toch nog vee in Duitschland ge
smokkeld. Een Duitsch veehadelaar kocht gere
geld gedurende 1898 op eene markt in 't Noor
den van Nederland koeien op, welke in Duitsch
land gesmokkeld werden. In de Duitsche grens
provincies is van elke koe een signalement ge
maakt, dat berust bij de autoriteiten, waardoor
het smokkelen natuurlijk nog moeielijker wordt.
Daarom moeten volstrekt koeien gekocht worden,
welke aan dit of dat signalement voldoen, zoo
dat de keuze van den Duitschen koopman dik
werf zeer beperkt is.
„Hoe hij ze over de grenzen krijgt" dat
houdt hij natuurlijk geheim. Verleden jaar koch
deze handelaar meer dan 200 stuks op.
In Engeland zijn sedert geruimen tijd
zeer geed geslaagde proeven genomen met een
waterrijwiel, hydro-cycle genaamd. De boot, die
evenals een gewoon rijwiel door trappers wordt
voortbewogen en met een stang bestuurd wordt,
kan zich bewegen met een maximum-snelheid
van 12 Engelsche mijlen (een Engelsche mijl is
1609 meter) per uur. Het rad, dat door de
trappers wordt gedraaid, staat door een ketting-
werk in verbinding met een stel riemen, die
denzellden vorm hebben en denzelfden dienst
doen, als de paddies van een kano, welke, zoo
als men weet, beurtelings aan iedere zijde van
het bootje in het water worden geduwd. Als het
waterrijwiel zijn hoogste snelheid heeft bereikt,
maken de paddies 500 slagen in de minuut.
M ar ktbericb. te n.
8CHAGEN, den 19 Jan. 1899.
75
150
80
80
110
4 Geldekoeien (magere)
90
110
40 Idem (vette)
150
245
6 Kalf koeien n
120
170
Graskalveren.
20 Nuchtere Kalveren
6
16
Schapen (magere)
Idem (vette)
200 Overhouders
14
18
50
2 Bokken en Geiten
4
6
i_
17 Varkens (magere).
9
12
22 Vette varkens p. kilogr.„
0 34
0
36
5
50
9
40
1
Kippen
60
0
90
75
1
10
1200 Kipeieren (per 100)
3
50
4
Eendeieren
0
0
900 Boter (Kilogram)
1
10
1
20
250 Kaas
0
25
0|35
De prflzen der magere geldekoeien en kalf koeien ble
ven steeds stationnair. De handel in vette koeien was
stugle qualiteit gold 27 ets. per halve kilogram. Bij
staande prijzen, was de handel in overhouders trek
kende. In de prijzen der vette varkens kwam geene
verbeteringdeze blijven laag.
ALKMAAR, 20 Jan. 1899. Aangevoerd 270
stapel Kaas, wegende 99989 Kg. Kleine 128,50
Commissie a f 28,— Middelbare f 28.—
ALKMAAR, 21 Jan. 1899. Aangevoerd: 2
Paard (50,a f 70 1 Koeien f 150 a
0, 22 Nuchtere kalveren t 8.00 a tlG.
0 Vette Kalveren l a f - r jr kilo f0.— a 0,
50 Schapen (8,00 a f20,-: O Lammeren f0.
Veile varkens per kilo fO,— a f0.
53 Magere varkens f 12.a f 15.—268
Eiggen f 5.a f 8,508 Bokken f2. af 6.
0 kleine id. f 0.a f 0.— Boter per halve K.G. f 0.52
a f 0.62.
Aardappelen fl.52 a f2.25; bieten f2.50at0.—
uien i 50 af 0.— Bloemkool f 10,a f 0,
per 100 wortelen per 100 bos t0,70 roode kool
13,f 6.savooi«che 13.f7,Koolrapen f 0,50
Meiraperi f 0.— per 100 bos. Peren f0,— a f0,
Appelen f0,a f0.— Pruimen f0.a f0,pe
mar.dje. Witte kool f0,
Kippen f 0.40 a f 1.20; eenden 0.60 a f 1,30
konijnen f 0.70 af 1.40; kippeneieren f 4.a f4.50
eendeneieren f0.a 0.kuikens f 0.40 a f 0.40
Groentemarkt.
BROEK op langedijk.
Van 14 tot 20 Jan.
14 Jan. Wortelen, bos, 10,a f 0,
per 100 bos. Aardappelen, 0 mnd., f 0,a
f 0.per 17% kilo. Bosuien (halve bossen)
10,— a f0,—Bloemkool, 230 st., t 4,— a
f 9,le soort, f0,a f0,2e s. (per 100 st.)
16 Jan. Wortelen,bos, f 0,— a fO,—
per 100 bos. Aardappelen, mnd., f0,a
f0,per 17Va kilo. Bosuien (halve bossen)
f0,— a 0,Bloemkool, 550 st., f 9,a
f 9,75 le soort, f2,20 a f 0,2e s. (per 100 st.)
17 Jau. Wortelen,bos, fO,-— a f 0,
per 100 bos. Aardappelen, mnd., f 0,a
f 0,per 17'/2 kilo. B03 uien (halve bossen)
fO,— a f0,Bloemkool, 1802 st., f5,75 a
f 6,75 le soort, f2,10 a f3,2e s. (per 100 st.)
18 Jan. Wortelen,bos, f0,a f0,
per 100 bos. Aardappelen, 0 tnnd., f0,a
f 0, per I7V2 kilo. Bos uien f 0,afO,
(halve bossen). Bloemkool 930 st. f 3,50 a
1 7,le soort, l'O,afO,2e s. (per 100 st.)
19 Jan. Wortelen,bos, f0,a f0,
per 100 bos. Aardappelen, mnd., a f 0,
f0,per 17 '/2 kilo. Bloemkool 700 st. f 5,a
f 0,le soort, f' 0, a f'0,2e s. (per 100 st.)
20 Jan. Wortelen,bos, f O1,a f0,
per 100 bos. Aardappelen, mnd., f O,a
f 0,per 17% kilo. Bos uien f 0,a t O,
(halve bossen). Bloemkool 225 st. f 2,60 a
f0,le soort, t 0,a f0,2e s. (per 100 st.)
De prijs der Roode kool is p. 100 st. f4,—a
f7,50. Geele f4,— a. f7,50 Witte kool t 4,—a
f8,Uien f2,a f2,25 per baal, (50 kilo).
Bieten, f 14,— a f20,p. 1000. Koolrapen
f 2,a f3,per 100 st. Wortelen f2,50 a
f3,50 per 1000 st.
De prijzen der kool zijn per 100 stuks bere
kend.
Het aantal Reuzenbl. deze week aangevoerd,
bedraagt te zamen 4437 st.
Het aantal wagons groenten verzonden van
het station Noordscharwoude met bestemming
naar het buitenland, bedroeg deze week 65.
Van 16 Dec. tot en met 21 Jan. zijn van
het station HEER-HUGOWAARD verzonden
60 wagons groenten met bestemming naar het
buitenland.
