BIJVOEGSEL
van de „Nieuwe Langedijker Courant''
van Zondag 5 Maart 1899.
gezegd.
De allereerste wortelen, welke hier geoogst
worden, werden als gewoonlijk uit de hand ver
kocht, en gaan zonder ernstig verzet per 100
bos van de hand.
Den 20sten Juni, den eersten Maandag, waarop
wortelen worden geveild, openbaart zich plotse
ling een vijandige geest tegen afschaffing bij de
meerderheid der handelaars met het gevolg, dat
na eenige worsteling alle partijen met den gebrui-
keljj ken toetal worden afgeleverd.
De ontsteltenis en teleurstelling, die het ver
nemen van dit feit bij het bestuur teweeg bracht,
laat zich eenigszins gevoelen, als men weet, hoe-
vele hinderpalen overwonnen, hoeveel moeieljjken,
omslachtigen en aanhoudenden arbeid voor dit
doel door het bestuur reeds is verricht. Het ge
voelde zich als verpletterd. In eene zeer kort
daarna gehouden vergadering, werd besloten, on
der protest, voorloopig in den bestaanden toe
stand te berusten, maar voor latere invoering
van den handel per stuk onverpoosd te arbeiden.
Bij voortdurend verzet der kooplui wordt geoor
deeld, is geen ander middel in staat om ons
doel' te doen bereiken, dan handel op buiten-
lansche en binnenlandsche markten voor reke
ning van de Vereeniging voor te bereiden. De
leden zouden dan in de gelegenheid worden
gesteld door inteekening voor een renteloos
voorschot, een kapitaal te vormen, vol
doende om voor rekening van de Veree
niging den handel in groenten te aanvaarden.
Eenigen pleiten voor de oprichting eener Coöpe
ratieve Handelsvereeniging. Tot genoemde maat
regelen komt het echter niet. In eene algemeene
vergadering gehouden in 't lokaal van den heer
Kist te Zuidscharwoude, den 20sten Juli belegd,
met het doel om meer licht te doen schijnen
in de nog steeds nevelachtige, chaotische denk
beelden over de middelen tot bereiking van ons
doel, valt spoedig een lichtstraal. In eene overi
gens minder verkwikkelijke discussie van twee
leden van het bestuur met één onzer groenten-
handelaars, wordt door de laatste de idéé aan
de hand gedaan, om in gemeenschappelijke ver
gadering met alle groentehandelaars uit deze
streek te trachten met hen eene minneljjke schik
king te treffen, en alzio hun tegenstand te
breken, in plaats van zooals nu als kampioenen
tegenover elkander te staan. Naar aanleiding
hiervan, werden de groentehandelaars van Lan
gedijk en omstreken met het bestuur der Ver
eeniging op den 25 Juli ter vergadering opge
roepen in 't café van den heer Boon, te Broek
op Langedijk. Het resultaat dezer bijeenkomst
was, dat de groote meerderheid der kooplieden
(25 stemden vóór 4 tegen, 2 biljetten werden
blanco ingeleverd) aannam met den aanvang
van 1899 alle groenten die bij getal verkocht
worden, per 100 stuks, dus zonder toetal te
koopen.
Hoewel wij niet beschikken over vergelijkende
cijfers, mogen we veilig constateeren dat onze
groentemarkt steeds vooruitgaat.
De prijs der bloemkool was dezen zomer, door
tijdelijk overvoerde markt, bijzonder warm weder
en ook misschien door minder voor de hand
liggende oorzaken, aanvankelijk laag.
Buitengewoon gunstig was vooral wegens aan
houdende zachte weersgesteldheid, de oogst der
reuzenbloemkool. Prijs en kwaliteit waren door
een genomen ook vrij bevredigend. Het uit de
band verkoopen van bloemkool, alsmede van
wortelen, - voor welke in de Februari vergade
ring de veiling ook verplichtend werd gesteld,
kwam nog al voor, en noodzaakte het bestuur
tot de invoering van de daartegen vastgestelde
boeten.
Had de Directie der Hollandsche Spoorweg
maatschappij op hare ljjnen zoodanige beperkin
gen in het goederenvervoer aan het publiek toe
gezegd, gedurende de feestdagen in Amsterdam
in 't begin van Septe~mber, dat ook onze bloem
kool in de uitgesloten goederen was inbegrepen,
dit dreigend spook werd mede door de krachtige
pogingen der Vereeniging afgewend. Heeren bur
gemeesters van deze gemeenten en naburige plaat
sen, en inzonderheid de heer Fokker, lid van
de Tweede Kamer voor dit district, verdienen
vooral den dank der Vereeniging voor hun
weiwillenden steun en hulp ons in dezen verleend.
De groote aanwas van het ledental en de wij
de kring, waar leden gevestigd zijn, deden het
bestuur gedurig zinnen op de wenschelijkheid
en de wijze van uitvoering van splitsing onzer
groote Vereeniging in afdeelingen. Eindelijk
wordt deze zaak besproken in eene gecombi
neerde vergadering van bestuurs- en commissie
leden, met gevolg, dat met groote meerderheid
van stemmen tot sormingvan afdeelingen wordt
besloten. Derhalve werd in eene, den 28 Nov.
gehouden algemeene vergadering, deze zaak in
bespreking gebracht, en wordt daarna met alge
meene stemmen tot splitsing besloten. Vervolgens
wordt een concept-reglement aangeboden en ar-
tikelsgewijze behandeld, waarna dit na eenige
wijzigingen voor de nieuw ingetreden organisatie
bruikbaar wordt geacht. Verder betuigd de alge
meene vergadering hare ingenomenheid met de
overeenkomst tusschen de groentehandelaars en
het bestuur, betreffende de aanvaarding van den
verkoop van groenten zonder toetallen.
Als nu wordt noodzakelijk, dat in iedere ge
meente, waar leden gevestigd zijn, de voordeelen
dezer nieuwe organisatie worden besproken en
aangetoond, en dat voor iedere afdeeling een be
stuur word gekozen. Achteneenvolgens wordt
daartoe vergaderd in de vier dorpen aan de
Langedijk, te Koedijk, St.-Pancras, Warmen hui
zen en Ilaringcarspel.
Te Haringcarspel, waar twee groepen leden
waren, ééne te Dirkshorn en een te Kerkebuurt,
werd goedgevonden, die beide op te roepen eu
in ééne afdeelig Haringkarspel te doen ineen
vloeien. Hoewel andere afdeelingen vijf bestuurs
leden benoemden, achtte men hier dienstig om
zeven leden daartoe te kiezen, met het oog op
de groote uitgestrektheid der gemeente en op
eventueelen aanwas van het ledental. Het
concept-reglement werd ook hier besproken en
gewijzigd en werden bij deze nieuwe regeling
leemten aangetoond in de Statuten, die bewezen,
dat ook deze dringend herziening behoefden.
De heer Kejjzer neemt bereidwillig op zich,
om met behulp van den heer Blad de Statuten
met zorg en attentie te herzien, en naar thans
ingetreden behoeften te wijzigen.
Met den aanvang van dit jaar werd het voor
dezen tijd ongewoon schouwspel gezien, dat nog
beduidende partijen bloemkool aan de markt
alhier werden aangevoerd. De raad dezer ge
meente deed deze per 100 stuks aanbieden en
stelde alzoo de kooplieden dadeljjk op den proef
of ze gestand zouden doen, wat ze den 25 Juli
des vorigen jaars hadden verklaard. Trots den
tegenstand van eenige onwilligen, en dank zij den
krachtigen steun van andere welgezinde hande
laars, ging den tweeden Januari 1899 al de ten
verkoop aangeboden bloemkool per 100 stuks
van de hand.
Ook de volgende dagen liep het uitmuntend
en werden mede belangrijke partjjen roode en
gele kool door de meeste kooplui vrijwillig door
enkelen, aanvankelijk onder protest, zonder den
gebruikelijken toetal gekocht.
Door den secretaris werd kennis gegeven van
den loop van dezen handel aan besturen der groen-
tenvereenigingen„NieuwLeven" te H.IIugowaard,
„Niedorper Kogge" en de „Tuinbouw" te Groo
tebroek, met verzoek deze handel bij hunne
leden ook aan te bevelen en te bevorderen, als
mede de uien en aardappelen op de hier gebrui
kelijke wijze aan te bieden en te verkoopen.
Van de laatstgenoemde is reeds bericht ingeko
men dat ze, wat betreft de afschaffing der toetal
len, volgaarne met ons medegaat. Bij de laatst
gehouden vergadering van het bestuur werden
de nieuwe ontwerpen Statutenen Huishoudelijk
reglement besproken en eenigszins gewijzigd,
den heer Kejjser en zijn helper de welverdien-
diende dank van het bestuur gebracht voor
hun goed geslaagden arbeid, die, naar wij
hopen, mede mag leiden tot een beteren toe
stand, daar naar onze nieuwe regeling meer
bepaald plaatselijke belangen kunnen worden
bevorderd en betracht, terwijl de onderlinge band
die het geheel, alle leden en afdeelingen
verbindt, blijft bestaan en bevestigd.
Was dus ook dit jaar een tijdperk van ruste-
looze werkzaamheid voor de Landbouw- en Han
delsvereeniging, de verkregen resultaten doen
ons met moed en vertrouwen de toekomst tege
moet gaan. Heeft ons ledental door den afval van
H.-Hugowaard en Hensbroek nog al geleden, het
bedraagt toch nog een respectabel cijfer, dat
vooral in het noorden aanmerkelijk wast. Aan
al de nieuwgekozen bestuursleden wil ik toeroe
pen„Verheugt u over de plaats, welke gij hebt
ingenomen! De strijd, waartoe gij geroepen zijt,
is een edele strijd, het werk, dat voor uwe han
den ligt, een voortreffelijk werk. De prijs van uw
strijd en de vrucht van uw werk, zij beteekenen
bevordering der welvaarten den bloei der streek,
die wij bewonen en liefhebben. De afschaffing der
toetallen, die we thans als een voldongen feit
mogen beschouwen, wijdde dezen dag voor de
Vereeniging tot een feestdag. Eere zij allen, die
medewerkten om dit oude wangebruik uit te
roeien, die het bestemde om eenmaal te prijken
in de annalen der oude geschiedenis.
Eere aan die kooplui, die zich, met voorbijzien
van eigen gemak en voordeel, gedrongen gevoel
den hulde te brengen aan recht en billijkheid.
Moge dit strekken tot meerdere waardeering
en hulpbetoon bij teelders en handelaars, waar
ieder met eerlijke middelen zijn belangen zoekt
te bevorderen.
Het werken en streven van de Landbouw- en
Handelsvereeniging zij en blijve steeds gericht
op dit schoone doelBevordering van den bloei en
de welvaart van den Landbouw en Handel in
het noordelijk deel van Noordholland.
Op de vraag van den voorz. of ook een der
aanwezigen iets heeft te vragen omtrent het jaar
verslag, wordt door den heer A. Nobel van St.-
Pancras gevraagd, uit hoeveel afdeelingen de
vereeniging nu bestaat en uit hoeveel leden de
geheele vereeniging. Ten naastebij kan daaraan
worden voldaan, het juiste cijfer kan echter nog
niet worden genoemd, omdat de officiëele opga
ven nog niet zijn ingekomen. Hot is alles zoo
haastig in zjjn werk gegaan, dat nu onmogelijk
nog alles gereed kan zijn. Het vormen *ler af
deelingen stond in verband met de afschaffing
der toetallen op 1 Jan. 1899 en de daaruit voort
vloeiende wisseling in het ledental maakt eene
juiste opgave nog bezwaarljjker.
De heerP. Wonder Pz. van Heer Hugowaard,
doet bereids mededeeling, dat omtrent de afschaf
fing der toetallen reeds bepalingen in de statu
ten van „Nieuw Leven" zijn opgenomen.
Dat ieder dat goede voorbeeld volge, antwoordt
de voorzitter hierop. En voortgaande zegt hij,
dat na Januari reeds meer dan 2 millioen koo
ien per 100 stuks zijn verkocht en ook op de
Amsterdamsche markt de overtallen zijn ver
dwenen en de handel aldaar per stuk in het le
ven is geroepen. Hoeveel is dus door vereende
krachten al niet verkregen, doch de handel te
Rotterdam en op het buitenland is echter nog
volgens het oude stelsel en het blijkt derhalve
noodig te zjjn, dat het bestuur nog eens met de
kooplieden in onderhandeling treedt.
De Heer Hart (Oudkarspel) deelt hierna mede,
dat in bet buitenland echter ook per 100 stuks
wordt verkocht. Het leveren per 112 stuks door
de handelaars aan hunne afnemers in het bui
tenland is dus niet van invloed op den klein
handel in het buitenland en de verbruikers heb
ben daarvan dus geen voordeel. De Heer Hart
is van meening, dat, wanneer de kooplieden zou
den medewerken, 't met de afschaffing der over
tallen wel gaan zal.
De voorzitter spreekt daarna de hoop uit, dat
deze zaak nog eens eenmaal in orde mag ko
men en dankt daarna den Secretaris voor zjjn
keurig verslag. Dat bij zegt de voorz.,
met lust en kracht wederom opnieuw zal wer
ken aan de taak, eenmaal door hem aanvaard,
is een wensch die voortvloeit uit derwijze waarop
hij heeft getoond, zooals ook bleek uit de notulen,
dat hij volkomen met die werkzaamheden is
vertrouwd.
Hierna komt punt 3 der agenda aan de orde
Rekening en Verantwoording van den penning
meester, den Heer D. Wagenaar.
Deze functionaris betwjjfelt wel of hij even
veel succes zal inoogsten als den Secretaris ten
deel viel. Dit moge blijken uit zijn verslag:
De rekening bedroeg in Ontvangst f 643.69
Uitgegeven is 639.93
Batig saldo f 3.76
Er viel echter nog te betalen f 3.40
zoodat het zuiver batig salde bedraagt f 0.36
Met dit cijfer zou men aanvankelijk tevreden
kunnen zijn, indien aan ingekomen rekeningen
nog niet viel te betalen eene som van f 114.20
zoodat de vereeniging voor een tekort staat van
f 113.84.
De rekening werd intusschen toegelicht, waarna
eene commissie van vijf leden werd benoemd om
haar te verifieeren.
Het tekort in kas ontlokt den voorz. de woor
den, dat met oog op het vereenigd leven de ver
eeniging wel f1000 rijk mocht zijn. Want de
voordeelen, die reeds zjjn geoogst, springen vooral
dit jaar zoozeer in het oog, dat het noodzakelijk
wordt, dat de penningmeester wat geld om han
den krjjgt. Nemen we, zei de voorz., bjj de op
somming der verkregen resultaten en behaalde
voordeelen in de eerste plaats de rattenverdelging,in
de tweede plaats den verkoop der aardappelen per
17V2 KG. en de uien per baal en ten derde de
2 millioen kooien, die na Jan. per 100 stuks
zjjn verkocht. Het tekort, meent de voorz., zou
gevoegeljjk door de afdeelingen kunnen worden
gedekt en laten de bestuursleden vooral daartoe
een goed voorbeeld geven. Heeft men dien aan
gaande misschien ook een beter meer afdoend
v oorstel
De Heer Swart (Zuidscharwoude) is van mee
ning dat het billijk is dat elk lid daarvoor hoofde-
Ijjk wordt aangeslagen.
De voorz. meent echter, dat met het oog op
de kleine bouwers elk offer te groot zou zijn.
Die kunnen wij, zoo gaat de voorz. voort, zoo
moeieljjk belasten.
De Heer Kleijer (Noordscharwoude) zou het
voorstel van harte toejuichen, wanneer het be
stuur heeft bedoeld dat elke afdeeling naar haar
getalsterkte zal bijdragen tot dekking van het
tekort.
De Heer Jb. Smit (Noordscharwoude) zou voor 't
vormen van een weerstandskas zijn, want de con
currentie der kooplieden is van dien aard dat
zij misschien met een voorstel voor den dag kun
nen komen, dat, wanneer het onaannemelijk zou
blijken te zijn, misschien geldeljjke offers zal vra
gen om hen het hoofd te bieden. Die weerstandskas
zou kunnen worden gevormd, wanneer elk lid
bijv. f2.in eens zou offeren; zou men voor de
goede zaak meer over hebben, dan zou elk groo-
ter bedrag met dankbaarheid worden aanvaard.
De voorz. zegt, dat die zaak op het oogenblik
niet aan de orde is, waarna de heer Smit tevens
zijn bevreemding wil te kennen geven, dat op
de precentieljj8t personen hebben geteekend als
afgevaardigden van eene afdeeling, terwijl de sta
tuten nog niet eens zijn aangenomen.
De Voorz. antwoordt hierop, dat de afdeelin
gen voor deze vergadering afgevaardigden heb
ben gekozen, opdat elke plaats, waar afdeelin
gen zjjn gesticht, op deze vergadering zou zijn
vertegenwoordigd. Doch ook dit punt is niet aan
de ordehet is op het oogenblik de vraag zal
elke afdeeling naar haar getalsterkte in het te
kort trachten te voorzien?
De Heer A. Dirkmaat (Broek op Langedijk)
meent er op te moeten wijzen, dat de discussie
alleen mag loopen over de wijze, waarop het
tekort zal kunnen worden gedekt, de bres in de
financiën kan worden gestopt.
De Heer Kleijer stelt de billijkheid van zjjn
voorstel nog eens in 't licht, waarop de Heer
W. de Jong (Harenkarspel) zjjn bezwaar oppert,
dat bij de leden toch moeielijk kan worden aan
geklopt, wel bij de afdeelingsbesturen.
De beraadslaging wordt hierna gesloten en het
voorstel, dat elke afdeeling naar getalsterkte zal
bjj dragen, aangenomen.
Hierna komt in behandeling punt 4 der agenda
Wijziging der Statuten en van het Huishoude
lijk Reglement.
In de eerste plaats komt in behandeling het
ontwerp Statutqn.
De Heer Blad (Harenkarspel) vraagt, of dit
artikelsgewjjze zal worden behandeld.
De Voorz. wenscbt dit echter zoo kort mogeljjk
te doen. In eene vorige vergadering heeft het
Naamlooze Landbouw- en Handelsvereeniging
te BROEK OP LANGENDIJK.
Den 28 Februari j.l. was deze vereeniging in
algemeene vergadering bjjeen, in het lokaal van
den heer P. Vet, te Broek op Langend jjk.
De Voorz., de Heer C. Wagenaar J.Gz., opent
de vergadering met een hartelijk welkom aan
H. fl. Leden en Begunstigers der Vereeniging,
terwjjl hij de hoop uitspreekt, dat deze verga
dering tot het welzijn van den handel en den
landbouw in 't bijzonder hier ter plaatse bevor
derlijk mag zijn en over't algemeen tot den bloei
en de welvaart van het geheele district mag
strekken.
Hierna volgt voorlezing en goedkeuring der
notulen, waarvoor den secretaris, den heer A.
Dirkmaat, de dank der vergadering wordt ge
bracht voor de juiste en getrouwe weergeving
van het verhandelde op de vorige vergadering.
Hierna herinnerde de voorz. er aan, dat den
28 November des vorigen jaars was besloten de
vereeniging te splitsen in afdeelingen en dat
men daarin zeer goed geslaagd was. Behoudens
enkele plaatsen, vormden bjjna alle, waar de
vereeniging hare leden telt, eene afdeeling.
Een overgangstijdperk is echter zeer moeielijk,
ging de voorz. voort. Sommigen beweerden dat
men te hard van stapel liep, maar men was 't
er toch vrijwel allen mede eens, dat niet lang
met het vormen van afdeelingen mocht worden
gedraald, al zou dit ook verdere gevolgen na
zich sleepen. Al spoedig bleek dan ook dat de
vereeniging niet langer haar oude statuten zou
kunnen handhaven en in de laatst gehouden
vergadering, na de rondreis, die te Haringkars
pel werd gehouden, kwam men dan ook tot de
overtuiging, dat èn Statuten èn Huishoudelijk
Reglement noodwendig veranderd moesten wor
den. In die vergadering namen de Heeren Dr.
Keizer en A. Blad de samenstelling der nieuwe
statuten en het nieuwe reglement op zich en deze
worden heden ter goedkeuring aan de vergadering
voorgelegd, als punt 4 op de agenda voorkomende.
Vooraf echter wordt aan den Secretaris de ge
legenheid gegeven zijn verslag over het afge-
loopen jaar, betreffende den toestand der ver
eeniging, uittebrengen, dat ons bereidwillig is
afgestaan om het in z'n geheel te plaatsen met
het oog op het gewichtige tjjdperk, dat de ver
eeniging achter den rug heeft.
M. HJ
Wanneer ons geestesoog terugblikt op hetgeen
in den nu afgeloopen jaarkring door de Veree
niging is gewrocht en tot stand gebracht, dan
heeft men zeker alle reden om met voldoening
bp de beschouwing van haren arbeid, gedurende
dit verloopen tijdperk, stil te staan. Wel kostte
de verkrijging van wat zjj beoogde vaak wor
steling en strijd, maar te schooner en begeerlij
ker de prijs, naarmate zij moeiljjker verkregen
wordt. De steeds in omvang toenemende ratten-
plaag, noopte de Vereening aan alle Gemeente
raden in het Geestmer-Ambacht en de Polder
besturen aldaar, adressen te richten, met het doel
om algemeene samenwerking te verkrijgen, door
in iedere gemeente eene premie te stellen op
het dooden der ratten; de kosten gezameljjk te
dragen door polder en gemeente. De gelukkige
uitslag daarvan, wijl al de aangeschreven colle
ge's welwillend hunne medewerking beloofden,
en de uitnemende werking van dezen maatregel
zjjn ieder bekend.
Aan den Directeur-Generaal van Landbouw,
den heer Sickesz, werd verzocht zijn invloed te
willen aanwenden, tot het verkrijgen van een
lager tarief van vervoer voor gele kool op de
Duitsche spoorweglijnen. Dit verzoek had niet
het gewenschte resultaat. ZjjnEd. zond ons
een minzaam schrijven, waarin op deugdelijke
gronden werd uiteengezet, dat hierin, ook niet
door zijne bemiddeling, de gewenschte verlaging
zou zjjn te verkrijgen. Vervolgens werden door
de Vereeniging per advertentie in de Alkmaar-
sche en Nieuwe Langedjjker Courant prijsopgaven
gevraagd van ratteklemmen, naar algemeen.ge
bruikt model, bij 1000 stuks te leveren, waar
door de kosten van aanschaffing voor de land
bouwers tot op de helft verminderden. Bjj 't be
gin van Juni werden, tot meerdere kans van slagen
met de afschaffing der toetallen, den Burgemees
ters der aan de Langedijk en daarbuiten gelegen
gemeenten verzocht, hunne namen te leenen tot
onderteekening van een aanplakbiljet, waarop de
betuiging hunner symphathie met en de aanbe
veling aan hunne ingezetenen van het besluit
der Vereening, om van heden af met het geven
van toetal op groenten te breken, werd verkregen.
Over in te voeren contante betaling wordt door
het bestuur, mede naar aanleiding van een voor
stel van den heer J. Dirkmaat, koopman alhier,
breedvoerig van gedachten gewisseld. De vele be
zwaren aan de invoering verbonden, doen het
echter besluiten, voorloopig op de tot heden ge
volgd e wjjze van betaling niet hervormend in te
werken. Uit de Streek bereiken ons berichten,
dieniet zeer bemoedigend zijn en ons doen vreezen,
dat daar de afschaffing der toetallen zal misluk
ten, hoewel het bestuur der vereeniging „de
■Tuinbouw" te Grootebroek, de beweging gunstig
gezind is, en ons hare medewerking heeft toe-
