Plaatselijk Nieuws
De Laadbcuwwintersehool
Broek op Langedijk.
op Donderdag 21 September 1899,
De perceelen Weiland,
af
kondiging
Ymeaigiag,
lot aan- en verkoop van VEEVOEDER.
overvloed en groote verscheidenheid van bloe
men, dio hier sedert enkele jaren in cultuur
zijn, veel schoons zal worden opgemerkt.
Bloeiende en bladplanten zullen in tal van
soorten worden ingezonden, terwijl vruchten
voldoende vertegenwoordigd beloven te zijn.
De afd. groenten zal bestaan uit 10 inzendin
gen en hoewel dit aantal niet groot is te noe
men, zullen zij toch waarschijnlijk het belang
rijkste deel van de tentoonstelling vormen. De
firma Sluis en Groot, die ons op vorige ten
toonstellingen, in deze afd. zooveel verschei
denheid en schouns te genieten gaf, zal zich
ook thans niet onbetuigd laten. Dat de pogin
gen van het tentoonstellingscomité, om eene
schoone verzameling tuinbouwproducten bijeen
te brengen zullen slagen, valt niet meer te
betwijfelen. Moge hun streven beloond wor
den door een talrijk bezoek.
K.
- Bij de gehoudene aanbesteding door het
Bestuur van den polder Geestmer-ambacbt (Oos-
terdijk en Molengeersen) van olie, reuzel, enz.
is aannemer geworden de Heer W. Kroon, te
Oudkarspel en voor grind de Heer P. Met
selaar, te Alkmaar.
Oudkarspel, 25 Aug. De Heer H. J.
Minderhoud, onderwijzer alhier, slaagde op hot
heden te 's Gravenhage gehouden examen voor
axte Fransch (1. o.)
Benoemd te Den Helder tot onderwijzer
met acte Fransch, de Heer S. Rodenhuis, te
Zuidscharwoude.
Naar Zuidscharwoude is beroepen (bij
toezegging) de heer J. M. Natzijl, cand. tot den
H. Dienst, te Zwaag.
De gevolgen van de standjes
te Oudkarspel.
In tweede instantie zijn door het gerechtshof
te Amsterdam behandeld de zaak tegen de drie
beklaagden, die op 20 Maart 11. zich hadden
schuldig gemaakt aan het plegen van ongeregeld
heden voor de woning van het hoofd der school
te Oudkarspel.
Het vrijsprekend vonnis tegen M. II. werd
vernietigd en tegen dezen 6 maanden gevange
nisstraf geëischt, terwijl voor de andere drie be
klaagden, die door de rechtbank te Alkmaar tot
drie maanden waren veroordeeld, door den pro
cureur-generaal 6 maanden gevangenisstraf ge-
eischt werd.
In tweeden aanleg werd door het Hof ook be
handeld do zaak tegen G. K., mede beklaagd
van in die ongeregeldheden betrokken te zijn en
veroordeeld door de rechtbank te Alkmaar tot
twee maanden gevangenisstraf. Ook thans werd
twee maanden geëischt. Uitspraak in beide zaken
op 29 Augustus a.s.
De droge zomer, die ongetwijfeld de oor
zaak is dat de bloemkool tegenwoordig zoo duur
is, roept herinneringen wakker bij velen naar
een dergelijk fortuinlijk jaartje. Sedert 1868
schijnen de thans geldende prijzen niet te zijn
INGEZONDEN.
te SCHAGEN.
De WelEerw. Heer Ds. F. C. Fleischer,
pred. bij de Doopsgezinde Gemeente te Broek
op Langendijk, is geplaotst op het drietal te
Zaandam.
Een waterleiding aan den Langendijk.
Meldden wij de vorige week dat de bode van
het „Witte Kruis", C. B. G. A. Slesker, eerst
te Zuidscharwoude handteekeningen zou verza
melen van personen die zich, bij eventueele tot
standkoming, zouden wenschen aan te sluiten,
het resultaat zijner bemoeiingen is in die gemeente
reeds gedeeltelijk bekend geworden.
Donderdagmiddag waren er reeds 58 onder
teekenaars, van wie een paar zelfs hadden ver
klaard, desnoods tot 50 gulden toe te willen
contribueeren.
De reeds verkregen resultaten doen een goe
den oogst verwachten. Moge die verwachtingen
niet worden teleurgesteld.
De bode is nu met Zuidscharwoude gereed
gekomen en begint deze week te Noordscharwoude
om vervolgens de gemeente Oudkarspel aan te
doen.
Aller steun is noodig, doch wie zou zich ont
trekken aan zijne medewerking als er iets wordt
gedaan om de algemeene gezondheid te bevorde
ren Immers niemand
En wie zou niet willen gelooven, dat de tot
standkoming van een dergelijke zaak, als welke
nu door het Bestuur van „Het witte Kruis' is
aangevat, den algemeenen gezondheidstoestand
alhier zal verbeteren Ook nu weerimmers
niemand
Welnu de taak, door het Bestuur op
schouders genomen, worde door den steun en de
medewerking der inwoners aan den Langendijk
ten einde toe volbrachtde pogingen met den
besten uitslag bekroond.
Den 2den October zullen waarschijnlijk weer
de lessen aanvangen aan de Landbouwwinter-
school te Schagen en daarom staat thans weer
voor nieuwe leerlingen, die het onderwijs dat,
zooals men weet, gedurende twee winterhalfjaren
"wordt gegeven wenschen te volgen, de gele
genheid open om zich bij ondergeteekende daar
toe aan te melden, mondeling of schriftelijk.
Vóór dat men wordt toegelaten moet men een
toelatingsexamen afleggen, waarbjj de volgende
eischen worden gesteld:
1. Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en
deelen met geheele getallen en breuken.
2. Maten en gewichten (metrieke stelsel).
3. Beredeneerd oplossen van eenvoudige
vraagstukken.
4. Het maken van een eenvoudig opstel naar
opgegeven punten.
5. Het opschrijven van een dictee, zonder
storende fouten.
6. Eenige vaardigheid in lezen.
Een goed ontwikkeld denkvermogen wordt bij
het oordeel over de toelating zeer sterk in aan
merking genomen.
Leerlingen beneden 16 jaar worden niet toe
gelaten.
Aan personen, die reeds den 20-jarigen leef
tijd achter den rug hebben, meen ik bij deze
gelegenheid er op te moeten wijzen, dat zij zich
in «-een geval door hunnen leeftijd moeten laten
weerhouden de school te bezoeken. Leerlingen
van dien leeftijd zijn, zooals de ondervinding
leert, juist goed in staat het onderwijs met vrucht
te volgen en te waardeeren. Van de twintig leer
lingen, die tot nu toe de school hebben doorloo-
pen en het eind-examen met meer of minder
goed gevolg hebben afgelegd, waren op het oogen-
blik, dat zij tot dien school werden toegelaten
twee 16, drie 17, vijf 19, vijf 20, twee 21, twee
23 en een 25 jaar. Niemand behoeft zicb dus
om zijnen leeftijd te schamen, want het voorbeeld
is reeds door anderen gegeven.
Gedurende het driejarig bestaan der school is
er van haar niet zooveel gebruik gemaakt, als
door de regeering, die haar tot stand bracht,
wel was geboopt.
Onbekendheid met haar bestaan en met de
wijze, waarop zij werkt, is wel niet de reden
hiervan, want ieder die couranten leest is in de
gelegenheid geweest, de stukken te lezen, die
van de hand van den heer Groneman in bijna
alle couranten onzer provincie zjjn opgenomen
en waarin zeer vele wetenswaardigheden omtrent
de school op zoo onderhoudende wijze zijn ver
teld, dat zeker niemand verzuimd zal hebben
ze ook werkelijk met aandacht te lezen.
Men hoort vaak de bewering, dat de geldmid
delen den boer niet veroorbven, zijnen zoon twee
winterjaren uit het bedrijf te missen en de kos
ten van zijn verbfijf te Schagen te betalen, en
voor die bewering zal ook bij velen wel goede
grond bestaan, maar ik geloof toch, dat het vol
strekt niet moeielijk zou zijn, in Noord-Holland
een honderdtal boeren te vinden, die zoons heb
ben, welke de winterschool te Schagen zouden
kunnen bezoeken, en middelen genoeg bezitten,
om zich de daaraan verbonden opofferingen zon
der eenig bezwaar te kunnen getroosten. En wan
neer het waar is, dat er op de school kennis
wordt opgedaan, die in de praktijk waarde be
zit, en dus de f400.—, die men mag rekenen,
dat de opleiding aan de winterschool te Schagen
voor verafwonenden (die dus in Schagen moeten
komen wonen) in de twee jaren kost, in het
later leven van den leerling belangrijk geldelijk
voordeel (om niet te spreken van andere voor-
deelen) kan afwerpen, zullen ook vele anderen,
die niet geheel onmachtig zijn, de gelegenheid
niet mogen laten passeeron, om dit kaptaaltje
in den vorm van kennis in de hoofden hunner
kinderen vast te leggen en het hun mede te ge
ven op hun verderen levensweg.
De hoofdreden voor den geringen toevloed van
leerlingen is naar mjjne meening wantrouwen,
ongeloovigheid, geringschatting, afkeuring zelfs
van het landbouwonderwijs. Men kan zich niet
voorstellen, dat men op een school boeren kan
leerendat hetgeen men daar kan leeren, eene
aanvulling kan zijn van de in de praktijk opge
dane kennis en handigheid.
Men meent, dat de jongelui door het bezoeken
van een landbouwschool worden geleid tot hande
lingen, die op het oog wel zeer mooi schijnen,
doch per slot van rekening geld kosten, en zoo
men al niet zóó ver gaat in zjjn meening, dan is
men toch van oordeel, dat hetgeen op een land
bouwschool valt te leeren, in het praktisch leven
weinig voordeel zal kunnen opleveren.
Ik zal niet trachten, de velen, die zoo denken,
door een uitvoering betoog te doen inzien, dat
over het landbouw onderwijs in 't algemeen en
over dat aan de winterschool te Schagen meer in
't bijzonder, zeer verkeerd geoordeeld wordt, om
dat daarvoor te veel ruimte zou worden vereischt
en ik bovendien van lange redeneeringen hier
weinig heil verwacht.
Daarom wil ik volstaan met als mijne meening
uit te spreken, dat ik de stellige overtuiging be
zit, dat voor iedereen, die in zijn later leven met
het boerenbedrijf in zijn onderhoud wil voorzien,
de kennis, die aan de winterschool kan worden
opgedaan, groote waarde zal blijken te bezitten,
veel grooter dan de kosten en moeite, die aan
het verkrijgen van die kennis verbonden zijn.
Ik vermoed, dat menigeen bij de lezing van
deze woorden ongeloovig de schouders zal ophalen
en ik mag dit niemand ten kwade duiden, maar
ik zou het toch ten zeerste betreuren, wanneer
een vooroordeel de oorzaak werd, dat eene instel
ling door de regeering tot stand gebracht in het
belang van den boerenstand in deze provincie, een
kwijnend bestaan moest voortsleepen tengevolge
van gebrek aan waardeering van de zijde der be
langhebbenden. En omgekeerd, wanneer de land-
bouwwinterschool inderdaad in staat is kennis te
verschaffen, die in het leven meer waarde zal be
zitten dan het geld, dat er voor moet worden
uitgegeven, zal iedereen die de gelegenheid heeft
laten voorbij gaan van het onderwijs te profiteeren,
dit in zijn later leven ten zeerste moeten be
treuren.
DaaromOuders, en oudere boerenzoons, roep
ik u toelaat u niet leiden door tegenzin in het
nieuwe, laat u niet weerhouden door uw onge
loof, want gij weet het immers, onbekend maakt
onbemind; stelt eens een weinig vertrouwen in
de personen, die u aanraden van deze school
partij te trekken; oordeelt niet voordat ge al
thans de proef genomen hebt of u hebt laten
voorlichten door personen, die uit ondervinding
kunnen spreken, omdat hunne zoons of zij zei
ven de school hebben bezocht. En tot dit laatste
wil ik u in staat stellen door de namen te noe
men van hen, die tot nog toe de school hebben
doorloopen. Zij zijn in volgorde van den leef
tijd, waarop zij tot de school werden toegelaten.
P. Hopman te Schagen, J. C. Maters te Koe
gras, C. Best te Schagerbrug, H. S. Eriks te
Petten, K. Wit te Schagen, (Tolke), J. Schoorl
te Eenigeburg, K. Eriks te Burgerbrug, A. van
der Oord te Oude-Niedorp, L. C. Keijser te Texel,
(De Waal), J. Zijp Az. te Wognum, J. Best Nz.
te Baarsdorpermeer, J. Boekei Pz. te Schagen,
O. Ploeger te Beemster, J. Jimmink te 't Zand
(Zijpe), N. R. Barendregt te Beverwijk, A. D.
Barendregt te Beverwijk, A. D. Groneman te
Wieringerwaard, K. Kater te Wieringerwaard,
D. Smit te Barsingerhorn, J. Vis, te Waard-
polder, D. van der Oord te Barsingerhorn.
En opdat gij ook tot op zekere hoogte een
zelfstandig oordeel zult kunnen vellen, omtrent
de waarde van de kennis, die aan de school kan
worden opgedaan, wil ik trachten, een overzicht
te geven van de verschillende punten, van de
belangrijkste althans, die bij het onderwijs ter
iprake kunnen komen. Deze zijn dan:
Do samenstelling en eigenschappen van de
melk; praktische uitvoering van de bepaling van
het vetgehalte en het gehalte der melk aan an
dere stoffen verschillende wijzen van ontrooming
der melk en de toestellen daarvoorpunten waarop
men moet letten wanneer men van melk goede
boter wil bereiden; wat wij weten omtrent den
invloed dien de melk en de wijze van bereiding
hebben op de hoedanigheid der kaas; eischen
die aan goede kaas tegenwoordig worden gesteld
fabriekmatige verwerking der melk en betaling
naar het gehalte;
de verschillende soorten van grond in en bui
ten onze provincie; punten waarop men bij de
beoordeeling van hunne vruchtbaarheid en hun
geschiktheid voor de teelt van bepaalde gewas
sen moet letten; middelen, die in verschillende
omstandigheden met voordeel kunnen worden toe
gepast, om de vruchtbaarheid of de geschiktheid
van den grond te vergrootende hulpmiddelen,
die den boer bij de bemesting van den grond
ten dienste staan, om daaruit zooveel mogelijk
geldelijk voordeel te trekken
punten waarop men bij de voedering van zjjn
vee moet letten, en fouten, die op dit gebied in
practijk somtijds worden begaan;
punten waarop men moet letten bij de teelt
der verschillende landbouwgewassen, die voor
deze provincie van belang zijn, daaronder be
grepen de teelt van sluitkool, bloemkool, vroege
aardappelen, tuinzaden en groenten, welke in het
groot worden verbouwd (Langedijk en de Streek)
hetzelfde voor de teelt van bessen, peren, appelen
en andere boomvruchten (Bangert en omstreken)
beschadigingen en ziekten waarvan onze gewas
sen te lijden hebben en de middelen die er be
staan om ze te voorkomen of te bestrijdenhet
verbeteren van gewassen, o.a. door het voortkwee-
ken van de beste planten
beoordeeling van de gebruikswaarde en de ge
breken van paarden en runderen, schapen en var
kens; verpleging van vee; punten waarop men
bij den aaufok van vee moet lettenkennis van
enkele belangrijke rassenhoofdzaken der ver
loskunde van het vee hoefbeslag; enkele belang
rijke ziekten (o.a. tuberculose, kalfziekte, kalver-
ziekte, enz.);
inrichting en behandeling van sommige be
langrijke landbouwwerktuigen;
verschillende zaken, de uitvoering van het be
drijf of de inrichting van de samenleving be
treffende, als: coöperatieve en andere vereeni-
gingen; crediet; verzekering; de rol van het
geld in de maatschappij; vormen van grondge
bruik; inrichting van het bedrijf onder verschil
lende omstandighedenstaatsbemoeiing, ten
dienste van den landbouw; belastingeneenvou
dige boekhouding, vooral met het oog op de
schatting van de pacht- of koopwaarde van een
bedrijf
kennis van de natuur en de werkingen die
daarin plaats hebben, vooral van die werkingen,
waarmede men bij de studie van practische za
ken te maken heeft; de inwendige en uitwen
dige bouw van planten eu dieren en de inrich
ting en de instandhouding van hun leven
het regelmatig en zonder veel fouten leeren
neerschrijven van zijne gedachtenvaardigheid
in het uitvoeren van eenvoudige berekeningen.
Men ziet het, behalve algemeene zaken, die
eigenlijk voor iederen staatsburger en ook in hooge
mate voor den boer van belang zijn, strekt het
onderwijs aan de Landbouwwinterschool zich uit
over alle onderdeelen van het bedrijf, zooals dit
in verschillende streken van ons gewest uitge
oefend wordt. Het is dienstig voor den toekom-
stigen veehouder en fokker, voor den zuivelbe-
reider, den graanboer, den fijnbouwer, den teler
van tuin- en boomvruchten, en niemand, die la
ter in eenig onderdeel van net landbouwvak zijn
bestaan hoopt te vinden, behoeft dus te vreezen,
dat er voor hem niet veel nuttigs en noodigs te
leeren valt.
Met groote zorg wordt voortdurend door de
leeraren getracht, alle overbodige geleerdheid te
vermijden en alleen zulke zaken aan de leer
lingen mede te deelen, waarvan de kennis hen
in het practische leven van nut kan zijn.
Gaarne ben ik bereid aan ieder, die dit wenscht,
meerdere inlichtingen te verschaffen, onder an
dere door hem het programme van het onder
wijs toe te zenden, waarin hij kan vinden bij
zonderheden aangaande het leerarenpersoneel, de
commissie van toezicht, het schoolgeld, de ver
deeling der lesuren, de omschrijving van het on
derwjjs, de lijst der te gebruiken boeken, het
algemeen en het huishoudelijk reglement, de
eischen van toelating, eene lijst van oudleerlin
gen die het einddiploma bezitten.
Het kan misschien zijn nut hebben, vooral ook,
omdat ik er zeer op gesteld ben, dat ook oudere
personen de school bezoeken en ik mij kan be-
grjjpen, dat deze een deel van hunne schoolken
nis zullen zijn kwijtgeraakt, hier mede te deelen,
dat voor de toelating van oudere leerlingen veel
meer gelet wordt op een goed begrip en op ge
zond verstand dan op kennis, omdat de onder
vinding leert, dat zulke personen de verloren
kennis in zeer korten tijd weer terugvinden en
zij zélfs, ondanks hun gebrek aan kennis, zeer
goed in staat zijn het onderwijs aan de school te
Degrijpen en bij te houden.
Enkelen zullen zich misschien laten afschrik
ken door het examen, dat zij zullen moeten afleg
gen, tegelijk met personen van geringer leeftijd.
Hoewel niemand van dit examen kan worden
ssteld, kan ik toch ieder, die dit wenscht,
aan het gevaar onttrekken van bij dit examen
te worden afgewezen, door hem vooraf eens op de
proef te stellen.
Ten slotte wensch ik nog met nadruk er op te
wijzen, dat het niet wel mogelijk is overdag de
lessen aan de school te volgen en dan na tehuis
komst weer de gewone werkzaamheden in de
boerderij mede te verrichten. Men vergete niet,
dat er door de leerlingen in korten tijd veel stof
moet worden opgenomen en verwerkt, en bedenke,
dat studeeron ook werken is, al komen de han
den er weinig bij te pas.
Wie ver van Schagen woont en daardoor dage
lijks een groot deel van zijnen tijd verliest met
reizen per spoor, tram, fiets of te voet, houdt te
weinig tijd over voor zijne studie. Daarom is het
voor ieder verafwonende hoogst wenschelijk, dat
hjj gedurende den winter te Schagen komt wo
nen, waartoe gelegenheid genoeg bestaat. Daaraan
zijn wel eenige kosten verbonden, doch het ver
blijf tehuis en het dagelijks heen en weertrek
ken kan ook niet zonder kosten geschieden. Het
onderwijs wordt gegeven op alle dagen der week
van 9 tot 12 en van 1 tot 4 uur, uitgezonderd
Zaterdag en Zondag. Desnoods kan men dus nog
2 van de 7 dagen der week tehuis doorbrengen.
Ieder die mijne tusschenkomst wenscht bij het
zoeken van een geschikt en niet te duur verblijf,
zal mij steeds bereid vinden de verlangde hulp
te verleenen.
De Rijkslandbouwlceraar voor
Noord-Holland,
C. Nobel,
Schagen, Augustus 1899.
Advertentiën.
Hiermede vervullen wij den treuri-
gen plicht u het overlijden van ons geliefd
zoontje medetedeelen in den ouderdom van
2 jaar en 3 dagen.
Aan allen, die ons in den nood bij dit
treurig verlies hebben bijgestaan, zijn wij
dankbaar en brengen bij dezen onzen
innigen dank.
C. FOPPEN
Zuidscharwoude, en Echtgenoote.
De Notaris DU KER,
gevestigd te Zuidscharwoude, is voornemens
des namiddags te 2 ure, in de herberg, nde
Witte Zwaante BROEK OP LANGEDIJK,
ten verzoeke van den eigenaar den Heer K.
OVER Hzn., te Haarlem,
o|)cnfraar tc verkoopen
aan de Kortsloot en de Zomersloot, onder KOE
DIJK, kadaster sectie A, No. 887, 888, 889,
395 en 396, te zamen groot 10 li., 90 a.,
80 c.a.
In huur bij de Heeren C. OVER en S. DA
VIDS.
Aanvaarding 1 December 1899, betaaldag in
Februari 1900.
Aan te bieden in zoodanige gedeelten, als op
de schetskaart is aangewezen, behoudens combi
natiën en massa's.
Biljetten met kaart zijn te bekomen
ten kantore van genoemden Notaris DIJKER.
volgens art. 5 der wet van 17 Nov. 1876, (Stbl. 227).
Bij akte op den 5 Augustus 1899 voor den
te Zuidscharwoude gevestigden Notaris PETRUS
GERARDUS DUKER verleden, geplaatst onder
volgnummer 722 in het bijvoegsel tot de Neder-
landsche Staatscourant van Donderdag 17 Au
gustus 1899, No. 192, is door de Heeren Ger-
rit Bos Willemszoon, burgemeester
en landman te Oudorp, Birk de Boer,
Klaas Ploeger, Wiebe van
SSlooten, Bieter Wonder Bie-
terszoon, allen landman te Heer Hugowaard,
Bieter Kok, landman te Hensbroek, Jan
stammes, landman te Nieuwe Niedorp en
Bieter Vader, landman te Oterleek,
opgericht eene
„de Kesiilraclil,"
te Heer Hugowaard gevestigd.
P. G. Duker,
Notaris.
