BIJVOEGSEL
\an de „Nieuwe Langcdijker Courant''
van Zondag 1 October 1899.
Vervolg Nieuwstijdingen.
De heer M. van Zanten te Dordrecht
ontving het volgend schrijven, als antwoord op
het aan mevrouw Dreyfus gezonden adres, waarop
300 ingezetenen van Dordrecht hunne handtee-
kening plaatsten:
„A Monsieur M. Van Zanten,
Dordrecht (ïïollande).
Madame Alfred Dreyfus vous envoie pour les
habitants de Dordrecht qui ont bien voulu signer,
ses meilleurs remerciments."
(„Mevrouw Alfred Dreyfus zendt U voor de
inwoners van Dordrecht, die geteekend hebben
de hartelijkste dankbetuigingen".)
Het adres aan mevrocw Dreyfus, dat in
de sociteit „Momus" te Maastricht terteekening
lag, is gestolen!
Ook geen botertje op den bodem.
Op het Eiland IJselmonde is men druk aan
het aardappelenrooiennaar de laatste jaren ge
rekend, komt deze oogst ditmaal laat. De qua-
liteit is over 't algemeen zeer goed, het beschot
is echter niet als was verwacht. Verscheidene
perceelen vallen aanmerkelijk tegen. Ook de prij
zen, die slechts f2.10 tot f2.25 per H.L. zijn,
vallen niet mee.
Een vrouw, die wat „mans" is!
Uit Druten werd indertijd melding gemaakt
van het herhaald verzet van zekere vrouw Pe
perkamp tegen de politie, nadat zij bekeurd was
wegens het tappen van sterken drank zonder
vergunning, en zoowel door den kantonrechter
te Druten als door de rechtbank te Tiel veroor
deeld was tot geldboete of gevangenisstraf. Zij
had toen de wijk genomen naar den zolder en
dreigde ieder, die haar durfde naderen, met een
mestgaffel te doorsteken. Op deze wijze trotseerde
zij gedurende een geheelen dag het beleg van
6 rijksveldwachters, die onverrichter zake moes
ten terug keeren, nadat een van hen door haar
verwond was.
Voor die mishandeling werd opnieuw proces
verbaal tegen haar opgemaakt en de rechtbank
te Tiel veroordeelde haar tot 3 maanden gevan
genisstraf, hetgeen dezer dagen bevestigd werd
door het gerechtshof te Arnhem.
Vreezende, dat zij nu opnieuw door de politie
zal gehaald worden, heeft vrouw Paperkamp nu
andermaal den zolder van haar huis betrokken,
en, nog beter gewapend dan de eerste maal, wacht
zij rustig de dingen af, die komen zullen.
Een klein „fort-Cüabrol" alzoo op Nederland-
schen bodem!
In den tuin van L. Bakker te Haarlem
mermeer bij Sloten is een reuzen-pompoen ge
groeid tot een lengte van 7 meter. Deze is nog
geheel groen, prijkt met bloemen en met drie
pompoenen, waarvan één naar gissing 45 K.G.
en de andere half zoo zwaar zijn.
Om het kroppen van salade te bevorderen,
begiet men ze met afvalwater uit de huishouding,
vooral ook vaatwater, en lost daarin wat chili-
salpeter op. Zoo ook met andijvie. Allereerst moet
echter de grond voor alle bladgroenten zeer zwaar
gemest worden, met stalmest of compost. Bij
stalmest voegt men superphosphaat en chloorkalk
Tot zijn groote teleurstelling ontving zoowel
het personeel der Staatsspoor als der Hollandsche
spoor bericht, dat de diensttijd van 10 uur, die
met 1 October voor seinhuiswachters, wisselwach
ters en het stationspersoneel, belast met den bui
tendienst, zou in werking treden, op dien datum
alleen van toepassing zal zijn op de seinhuis-
wachters.
Niettegenstaande de laatste spoorwegongeluk
ken de wenschelijkheik hebben doen inzien, dat
geen afmattende diensten worden verricht door
het stationspersoneel, belast met de bediening
der veiligheidstoestellen, zijn er thans nog ver
scheidene drukke stations, waar nachtdiensten
van 12 uur en meer worden verricht.
Op den laatsten dag der maand!
Morgen
Morgen
Hoe gaat 't?
Hoe gaat 't!
Geen geld?
Geen geld!
Absoluut niets?
Absoluut niets!
Adieu
Adieu
Belangrijke gegevens.
In het avondblad van het „Alg. Handelsblad"
dd. 26 Sept., komt een partic. corr. voor uit
Parijs, waarin de schrijver statistische gegevens
aanhaalt uit een artikel van Paul Louis, over
Nederland, België en Zwitserland, hun econo
mische rol en hunne sociale toestanden.
Een uittreksel vinde hier eene plaats.
De schrijver constateert dat de drie landen in.
bloeienden staat verkeeren door onophoudelijke
werkzaamheid. „Zij toonen aan als levend voor
beeld, dat de rijkdom der volken onafhankelijk
is van hun grondgebied. Het kapitaal, zich in
de plaats stellend der soldaten, heeft nagenoeg
overal in de wereld den Hollandschen, Belgischen
en Zwitserschen invloed doen gevoelen. Deze drie
Staten, die van den vrede leven, en daardoor
groot worden, hebben meer dan alle andere be
lang bij bestrijding van den oorlog, en zjj eeren
zichzelve door de groote middelpunten te zijn
waarin het internationaal recht van de toekomst
wordt voorbereid. Tevens door een wonderlijk
contrast infeodeeren zij zich langzamerhand, on
danks hun trots op onafhankelijkheid, bij Duitsch-
land dat meer dan J/4 van hun handel absorbeert.
Het is een belangrijk en zeer opmerkenswaardig
feit dat reeds Antwerpen, maar vooral Rotter
dam en Amsterdam minder Belgische of Holland
sche havens zijn dan Germaansche, die met Ham
burg en Bremen wedijveren. Wat betreft de
maatschappelijke toestanden, behooren zoowel de
beide koninkrijken als de Zwitsersche Republiek
tot de meest vooruitstrevende volksregeeringen.
Wat betreft hun handel overtreffen zjj, als men
de evenredigheid in acht neemt, Groot-Britanië
en nog veel meer Duitschland, de Vereenigde
Staten en Frankrijk. Terwijl de buitenlandsche
omzet van Frankrijk nauweljjks 200 milloen per
millioen inwoners overtreft, dalen deze drie sta
ten niet beneden 850 of 900 millioen."
De handel van Nederland is van 1889 tot
1897 bijna aanhoudend regelmatig gestegen en
wel van 4676 millioen 1889 tot 6688 millioen
in 1897, dus met 43 pCt., waardoor Hollands
handel die in 1889 ruim de helft was van den
Franschen handel in 1897 geen milliard meer
verschilt van den omzet van geheel Frankrijk.
Uitvoerig wordt daarna nagegaan dat de toe
neming regelmatig verdeeld is over allerlei ge
bied. De invoer nam in dien tijd toe met 36 pCt.,
zoodat de Hollandsche uitvoer in 1897 slechts
500 millioen minder bedroeg dan de Fransche.
„Holland is een groot reservoir vau koopwaren,
die van buiten gekomen door Nederland over
hun koopers worden verspreid." Duitschland koopt
voor 1400 millioen, en verkoopt voor 632, Rus
land koopt voor 2 millioen, doch verkoopt voor
970 enz. Den Nederlandschen in- en uitvoer bij
elkaar tellend krijgt men als handelsomzet in
millioen francs met Duitschland 2032, met En
geland 1155, met Rusland 972, met België 702,
met de Yereenigde Staten 446, met Rumenië
106 en met Frankrijk, naar in- en uitvoer het
zelfde cijfer geven 98. „De rol van Duitschland
in het ecomonisch leven van Nederland wordt
overweldigend, en op het Europeesche vasteland
kent men geen mogendheid, die tegenover haar
nabuur zulk een absorptiekracht vertoont.
Yan de scheepvaart wordt medegedeeld, dat
de tonneninhoud der in de Hollandsche havens
binnengeloopen of uitgevaren schepen van 1889
tot 1897 met 55 pCt. is vermeerderd, terwijl de
vermeerdering in de Engelsche havens geduren
de die periode slechts 19 pCt. bedroeg, en in de
Fransche 14 pCt. De toeneming is het sterkst
met vreemde schepenonder de schepen der Hol
landsche havens waren er in 1889 36 pCt. en
in 1897 slechts 30 pCt. die de Hollandsche vlag
voerden. De binnenscheepvaart is evenzeer toe
genomen, de nieuwe waterweg te Rotterdam met
100 pCt., het kanaal door Walcheren met 50
pCt. en de Rijnscheepvaart met 120 é,130pCt.,
terwijl de ontvangsten der spoorwegmaatschappij
van 53 tot 76 millioen stegen.
De Staatsbegrooting daarentegen is gedaald.
„Vergeleken met het handelscijfer is het slechts
V29, dus zoowel absoluut als in evenredigheid een
der laagste van Europa". Toch ontsnapt Nederland
niet aan de sociale beroeringen.
„Amsterdam heeft zijn proletariaat van diamant
werkers, die op sommige dagen rumoerige optoch
ten houden en luide om revolutie roepen. Rotter
dam heelt zijne dokwerkers, die naar een beter
lot streven, Friesland zijne daglooners voor den
landbouw, die een deel van het jaar werkeloos,
gedurende het andere deel schandelijk geëxploi
teerd worden. De groote grondeigendom heeft
zich opnieuw gevormd, dank zij der toestrooming
van vreemd geld en de ontwikkeling der handels
betrekkingen."
Buitenland.
De Wereldtentoonstelling te Parijs.
Onze lezers weten, hoe na de uitspraak van
het Dreyfus-proces, er stemmen opgingen, de
wereldtentoonstelling te Parijs te boycotten, door
zich geheel van inzending te onthouden. Beslui
ten dienaangaande werden reeds genomen in het
buitenland, ja, zelfs heeft ook in Nederland deze
kwestie de pennen in beweging gebracht.
Na den heftigen toon van Dr. Gunning kwa
men meer kalme betoogen, die tot voorzichtig
heid aanmaanden en van kalm afwachten, be
zadigd handelen spraken. Ook die stem vond
weerklank, toen men weder bij koelen hootde
was en de roes van verontwaardiging over de
verkrachting van het recht, was geweken. Daarbij
kwam, dat kalme overweging herinnerde aan
het eenmaal gegeven woord of aan de reeds een
maal besloten deelname. De Italiaansche regee
ring althans ging nog verder zoo verluiden
de berichten, dat zjj allen Industriëelen en
fabrikanten die zich, nadat zjj eenmaal zich had
den laten inschrijven, terugtrokken, een proces
zou aandoen. Men heeft verder van de zaak niet
meer gehoord. Maar verrukkelijk is 't ook, de
nevenbedoelingen waar te nemen, die bleken te
schuilen in het aansporen van de eene natie bij
de andere, van de Parijsche Wereldtentoonstel
ling weg te blijven en haar op die wijze te
boycotten. Daar had men de poppen aan het
dansen. Van edele verontwaardiging spraken alle
artikelen, zoowel in binnen- als buitenlandsche
bladen, maar toen ter sprake kwam het boy
cotten der tentoonstelling en vooral in Engeland
vele stemmen daarover opgingen, vroeg men zich
in Duitschland af, of dit middel misschien door
de Engelschen werd te baat genomen om wel
licht op de Tentoonstelling het leeuwen-aandeel
der inzendingen te vertegenwoordigen, een truc
dus om andere landen te overvleugelen. Dit
wekte ook den naijver der fabrikanten, indu
striëelen en handelaars in andere landen op
en ziedaar dit was dus te verwachten er
zal van het boycotten van de wereldtentoonstel
ling in 1900 door het buitenland al heel weinig
komen. De gelegenheid voor de landen, die op
industrieel en handelsgebied op de wereldmarkt
een eerste plaats innemen, is te schoon om niet
alle krachton in te spannen, ten einde de con
currenten in de schaduw te kunnen stellen. Voor
Duitschland is het een gelegenheid zonder weerga
om te toonen, dat het, sterk geworden door den
oorlog, zich groot heeft weten te maken door
den vrede.
De Duitschers toch hebben reeds lang begre
pen, dat de economische strijd, alhoewel niet zoo
bloedig als de andere, daarom toch niet minder
hardnekkig is en zij strijden nu reeds sedert 30
jaren in die richting met de volharding, die hun
aangeboren is. Met het doel de voornaamste plaats
op de wereldtentoonstelling in te nemen brach
ten eei^3000 kooplieden en industrieelen meer
dan 20,000,000 francs bijeen en zijn onder het
opzicht van den heer Richter, die tot keizerlijk
regeerings-commissaris is benoemd, aan den ar
beid getogen.
Duitschland wil voornamelijk de buitenwereld
een idee geven van de vlucht, die het in de
laatste 30 jaar heeft genomen en daarvoor biedt
deze tentoonstelling juist zulk een geschikte ge
legenheid, want de verschillende landen zullen
daar niet exposeeren in secties zooals dat heet,
doch in afdeelingen en groepen, die zoo inge
richt worden, dat iedere afdeeling geeft te zien
wat ieder land vermag voort te brengen.
De afdeelingen en niet de enkele stukken
zullen dan de logische basis vormen voor een
oordeelvelling.
Een heerlijke, vreedzame strijd alzoo, maar die
evenzeer niet minder hardnekkig zal worden ge
voerd, dan een strijd met wapenen.
Zou de Duitsche Keizer nog te Parijs komen
Het is nog niet zoo heel lang geleden, dat een
fransch blad zich gunstig daaromtrent uitliet,
maar jawel, het moest spoedig vernemen dat an
dere bladen vermelden, dat in Frankrijk een
duit8ch blad was verschenen. Dit teekent den
geest, de stemming onder het fransche volk. Re
vanche klinkt den Franschman nog als muziek
in de ooren de kansen zijn voor Z. M. niet gunstig.
Ook is gesproken, dat vele rijke Engelsche en
Amerikaansche familiën besloten hebben niet
naar de tentoonstelling te gaan, ook al door het
proces-Dreyfus. We zijn nog zoover niet, maar
onmogelijk was 't niet, vooral wanneer Alfred
Dreyfus ook dan nog niet in zijn eer is hersteld.
Dreyfus.
Zoolangzamerhand wordt de stemming ten op
zichte van den martelaar in Frankrijk zelf nu
ook beter. Of 't wellicht komt, dat men gaat
twijfelen aan eigen overtuiging, nu men zich in
het buitenland zoozeer ten gunste van den ex-
banneling heeft uitgelaten zouden wij niet kun
nen beweren, maar zeker is 't, dat van uit Frank
rijk de stroom van brieven en telegrammen groot is.
Intusschen geniet Dreyfus van zijn vrijheid
ten volle. Hoe kan 't ook anders. Na gedurende
vijf jaren niets dan een stukje blauwe lucht te
hebben gezien met de vier wanden zijner gevan
genis, steeds bespied en bewaakt, zelfs zoo, dat
de in zijn benauwde droomen uitgestooten woor
den en halve volzinnen werden opgeteekend en
overgebracht, gepijnigd en gefolterd, belasterd en
belaagd is't te begrijpen dat de vrijheid thans
voor hem is een paradijs van vrede en geluk in
het bijzijn van zijn heldhaftige vrouw en zijne
dierbare kinderen. Dat was een oogenblik van
heftige emotie, dat eerste wederzien. Gedurende
langen tijd kon hij niet spreken; te ontroerd,
te bewogen, te veel aangegrepen, te diep geschokt
was de arme vader toen zijn kinderen hem om
den hals vielen. Zullen we er nog meer van zeg
gen? Dreyfus maakt lange wandelingen met zijn
kinderen, ontvangt af en toe zijne familieleden,
maar is nog niet in staat inspannenden arbeid
te verrichten. Natuurlijk. Hij houdt zich dan ook
uitsluitend bezig met zijn correspondenties, die
hem nog dageljjks in groot getal toevloeien. Den
winter zal hij doorbrengen aan de kust der Mid-
dellandsche zee, of wel, ook hiervan wordt ge
sproken, maar 't zal wel weer niet waar zijn, dat
Dreyfus zou gaan wonen in een villa, hem door
eenige Amerikaansche dames aangeboden. Ook
heeft hij gewijgerd den eeresabel aantenemen, die
hem eveneens door Amerikaansche dames zou
worden vereerd.
Natuurlijk dat ook Labori en Zola dezer da
gen te Carpentras komen, om een bezoek te bren
gen aan Dreyfus.
Mathieu Dreyfus heeft verklaard, dat niet één,
maar verscheidene nieuwe feiten aanwezig zijn,
die kunnen leiden tot cassatie van het vonnis
van den krijgsraad van Rennes en het beginnen
van een nieuw proces. De familie Dreyfus wil
met het nieuwe proces echter wachten, tot de
ex-kapitein in zoover zijn krachten heeft terug
gekregen, dat hij de vermoeienissen van een
nieuw geding zal kunnen weerstaan.
Engeland en Transvaal.
De, als een gunstig voorteeken beschouwde
stilte, waarmede de geschillen tusschen Engeland
en Transvaal bleken te worden behandeld, zijn
niets anders geweest, dan een zich opnieuw tot
den oorlog voorbereiden, een dralen van de zijde
van Engeland, die het in staat moest stellen,
zich beter tot den oorlog toe te rusten. Het
schijnt wel, dat men het elkander heeft inge
fluisterd in welken geest men zich thans moet
uitlaten over de houding der Transvaalsche re
geering. Toen de oorlogskansen voor Engeland
minder goed waren dan thans, d.w.z., dat het
nu beter toegerust kan ten strijde trekken,
toen was men blijkbaar voor een vredelievende
oplossing; heden echter, nu men ziet, dat de
onderhandelingen steeds op den langen weg wor
den geschoven en Engeland dien tijd zich ten
nutte maakt, steeds meer troepen naar Zd.-Afrika
te zenden en zich voor een compleeten oorlog
geheel voorbereid en klaar kan maken nu
veranderen de bladen, zoowel als de invloedrijke
personen, die voorheen den oorlog met Transvaal
nog een misdaad noemden of een te gevaarlijke
speculatie, van coulisses en vertoont het tooneel
een reusachtig leger, onder een krijgsmarsch zich
inschepende naar Transvaal, om het aan hunne
broederen gepleegde onrecht te wreken. Het
vaandel wappert, de oorlogstoortsen branden en
onder de toonen van het „Got save the Queen,"
vertrekt de legerschare om in naam der gerech
tigheid en der menschheid te strijden onder de
vlag der natie, die zich eens voor de onbeschaafde
Transvaalsche natie heeft moeten vernederen.
Maar de Engelschen zijn moedig. Zij weten
dat zij in aantal wel driemaal zoo sterk zjjn als
de Transvaalsche strijdmacht en daarom er
op los wij zullen overwinnen.
Dat is een heele andere toon dan nog voor
enkele weken aangeslagen, maar intusschen eene
beslissing is nog niet gevallen. Men wacht en
wacht, tot men gereed is om, gedreven door
roofzucht en gouddorst, een staat te dwingen tot
geheele onderwerping aan het Engelsche gezag.
Maar zoover zijn wij nog niet. Sterk in het
geloof overtuigd van hun goed recht ze
ker van hun schot profiteerende van het zoo
gunstig liggende tot eene verdediging zoo uit
stekend geschiktffterrein zal Transvaal z'n onaf
hankelijkheid verdedigen met de hoop en het
geloof in het hart, met moed en vertrouwen op
z'n strijdhaftige mannen.
Zeker is 't dat de Oranje Vrijstaat Transvaal
hierin zal bijstaan.
Het antwoord van Transvaal op de laatste te
legrammen van Chamberlain van Pretoria ver
zonden zegt, dat de regeering der Z.-A. Repu
bliek streng zich houdt aan de Londensche con
ventie van 1884, en dat zjj niets meer vraagt.
Geen zinspeling wordt gemaakt op de suzerei-
niteitsquaestie.
Van den kant der Jingo's wordt beweerd, dat
Transvaal in het gunstigste geval maar 18.000
man op de been kan brengen! De Vrijstaat zou
zelfs beneden dat cijfer blijven. Ook al krijgen
de Boeren dus nog wat steun uit Kaap Kolonie
en Natal, dan zal Engeland ze toch makkelijk
baas kunnen worden, De Kaapsche Jingo Thomp
son spreekt zelfs van hoogstens 15,000 Transvalers
en ongeveer 6000 Vrijstaters!
Over de aan Engeland in het geval van een
Zuid-Afrikaanschen oorlog ter beschikking staande
strijdkrachten, worden allerlei mededeelingen ge
daan.
Zoowel in het Vereenigd Koninkrijk als ook
in Indië zijn bepaalde troepen-afdeelingen zoo
ingericht, dat zij elk oogenblik naar Zuid-Oost-
Afrika kunnen vertrekken, waarbij nog kan op
gemerkt worden dat, volgens een door Balfour in
het Lagerhuis afgegeven verklaring, in een even-
tueelen oorlog met de Boeren slechts blanke troe
pen gebruikt zullen worden.
Reservisten zijn volgens een officieele verkla
ring niet opgeroepen, noch heet de regeering
van zins dit voorloopig te doeq. De strijdmacht
zou 33.200 koppen bedragen, welke bij de reeds
in Zuid-Afrika aanwezig zijnde 10.000 man ge
regelde troepen zouden komen. De opperbevel
hebber van deze laatsten, luitenant-generaal sir
Forestier Walker, is 6 September in Kaapstad
aangekomen. Het opperbevel over de geheele
strijdmacht is opgedragen aan generaal sir Red-
vers Bulier, thans commandant van het leger in
Aldersbot.
Aan de troepen zou klaarblijkelijk nog eene
marine-brigade worden toegevoegd, die van het
Kaap-eskader, ten gebruike bij de landoperaties.
Het zich in de buurt van Delagoabaii bevin
dende smaldeel onder Sir R. Harris zou voorts
in geval van oorlog worden versterktthans telt
het 15 schepen, en wel twee kruisers tweede
klasse, 5 kruisers derde klasse, en acht zeer kleine
vaartuigen. In geval van oorlog zou de eerste
taak van dit eskader zijnhet afsnijden van al
len toevoer van krijgs-materiëel voor Transvaal.
Velen betwijfelen het echter, of Brittanje met
een goede 30.000 man den strijd tegen de Boe
ren zal durven wagen. Immers moeten dezen
„verpletterd" worden, en daartoe zijn 30.000
Roodbaaitjes wel niet in staat, vooral niet nu
de Vrijstaters de Transvalers gaan helpen. Te
Berlijn vernam men dan ook, daar Albion van
plan is het dubbele van het bovengenoemde aan
tal soldaten te sturen, zegge 68.000 man, 18000
paarden, 2400 wagens en 156 kanonnenEen
ontzaglijke legermacht alzoo.
Dinsdag is admiraal Dewey met zijn
„Olympia" in New-York aangekomen en daar
met ongekende geestdrift begroet. Booten en
bootjes verlieten den wal en verzamelden zich
om het Amerikaansche oorlogsschip; de in de
baai en haven liggende schepen prijkten weldra
in vlaggentooi. Luide klonken over het water
de hoera's der duizenden en nog eens duizen
den, die gekomen waren om den admiraal te
verwelkomen.
De manschappen van het oorlogsschip stonden
op de verschansing aangetreden en hieven even
eens luide hoera's aan. Admiraal Dewey bevond
zich op het dek in klein uniform en beant
woordde herhaalde malen de toejuichingen door
het afnemen van zijn uniformpet.
Admiraal Sampson bracht dadelijk een bezoek
aan boord der „Olympia" en overhandigde Dewey
een adres van gelukwensch der Amerikaansche
marine.
In bijna alle steden der Vereenigde Staten
wordt feest gevierd ter eere van den volksheld,
hetgeen heel wat feestcommissies met de handen
in het haar doet zitten, omdat Dewey's terug
komst een dag later was verwacht.
Knoopen uit melk.
In het East-End van Londen zijn drie groote
knoopenfabrieken, waar de melk, die in de groote
melkinrichtingen verzuurd is, gekarnd wordt, tot
dat er een soort van kaas gevormd is.
Deze kaas wordt onder groote drukking ge
perst, totdat de laatste druppel vocht er uit is,
en daarna in een verhitte kamer gebracht, waar
de temperatuur zeer hoog is. Bij dien hoogen
warmtegraad wordt de massa gebleekt en geplet
en in de vereischte vormen geperst.
De onkosten van bewerking van de knoopen,
die op deze wijze vervaardigd worden, bedragen
nog niet de helft van die voor de vervaardiging
van beenen knoopen, terwijl zij niet zoo licht
breken en niet verkleuren.
Kenschetsend.
Te Genève werd een reiziger, die veel op ge*
