Zaterdag 17 Januari 10SO.
Revue van de week
V ergaderingen.
No. 5. laTMvc.
aanwezig1*5 W20- ™«n niet
■nieuwe
ÜMIJOR (lOÖUfT.
DIT NUMMER BESTAAT UIT 2 BLADEN
EERSTE BLAD
13 Januari
Het nto|g piep jonge schrikkeljaar 1920 heeft de
wereld eindelijk. den v|urig b-egjeerdten piffidc
eelen vlrede gebracht. maar de duistere stippen
aan den gezichtseinder Putibjrefeen nog steeds niet
en het nntwpp-rd vtejn den vermaarden wachter
op de vraag 'wat er van den nacht is. kan np-<a
niet altijd opwekkend en bemoedigend klinken.
De diopr velen voorspelde ktehineteoriris I's uit
gebleven. Wel stelde minister de Vries op 8
Januari toen zijn ontwerp der gedwongen leening
vjan 450 millioen aan de orde kwiaiml in het La-
ögerfcuis de kabinetscrisis maar tegen veler ver
wachting cn iin strijd met v'eler hppp. won ZEx
v(an Financiën het pleit met een grpp-te meer-
derheid v'ian 58 tegen 25 stemmen.' De zwakke
stee m het kabinet Iluïjls. Z|ojoials de Nieuwe
Rottt. Crl de positie ,v|an den minister van 11-
nanrien h'a|d genoemd, bleek' dus sterker, ste
viger dan men vermp^dp. En ,mir. de Vriesj
kwam met surprises van verblijdenden aard. De
plannen tot heffen vlap redamebelasting tot
jhet heffen van de kjofie en theeprij'zen ze
zijn opgegeven. JEtet, verwijt vten onstandvastig-
beleid, wees de m miste af, v'erklppend trotseh
;te zijn pip de buitengewone stijgfingi der rijksmid
delen welke hem in staat stelt aanvankelijk
beraamde belastingontwerpen in den dppfppt te
stoppen. Daarmee tegelijk Wegfneimtend een
der vioornapmste oprzaken van de impopulariteit
waaronder deze zeer handige bewindsman al m'eer
gebukt ging, Het kabinet Ruijs de Beerenbro-uck
is op hel pogeniblik mag men zeggen sterker
f 0?1 leveren gedurende den rijld' van zijn bestier
Het plan tpf samensmelting, der departementen
vjan op-rlog en marine tot een departement van
landsvjerdeigindg hebben reeds in zekeren zin
offieieele' saptie gekregfen en de glrppte vraag
is en blijft nu. wie de zeer sterkte man zal zijn
in staat en bereid ppi den ztwaren last v!an het
beheer pp dè schouders te nemen. Van katholieke
zijde is de heer Qolijn. die zich k|ort geleden
te Londen vestigde en van wien reeds beweerd
- weid da,t hij zijn mandaat als senator ter beschik
king zjou stellen, genpemd als degeen, tot wien
minister Ruijs (evenals zijn ambtgenoot De
Visser thans dppr ziekte v'erhinderd zdjln taak'
waag te nemen) straks de uitnppdiging zal richten
/zich1 bereid te verklaren als minister van lands
verdediging pp te treden. Aan 's Heeren H. Cor
'lijns bekwaamheid en bestuurskracht twijfelt ze
ker niemand mjaar 'wel eischt mien in dezen tijd
zekerheid, dat de heer Cplïjn evfentueel ppr
tredend als minister v(an Defensie, mlet ernst
pn met kracht zal dpprvjoeren de beperking der
bewapening hesnjoeiïngj der mdjit^lre u-ltjgavfen wel
jke th|ans dppr de overgropte meerderheid der volks
vprtegenwpprdiging worden gevjorlderd en aan (wel
ken eisnb Jac. l.it-lia «oor iHoImCt,,.!- ,,u„ ™„m.i~-
gcvjjwcru ou aan wei-
ken eisen des tijde geen kabinet vjap welkten viorm
of richting ppk meer weerstand zpm kunnen bie
den.
Het schrikkeljaar 1920 heeft tptdiusvter wei
nig stpf tpt vreugde gegeven. Het begon met
prkaanvlagen en tot enkele uren vjop-rtiat ik mij1
tof deze terugblik zette, stprmde het mtet he-
vjigi giedruisch pyer de Wateren, die zich over het
veidrpnken lapd uitstrekken. Het vporbteeld van
Wljien haar Vader vplgend. trok de Koningin
naar- de streek, dppr de overstrppiming het meest
geteisterd, waarmee ook' Oranje het btewijs le-
vlerend. hpezteer onze lanidsmoeder meeleéft
met de vreugde zppwel als mpt de stakrt en be-
P.iPtev(ingon van haar vtolk. Infusschen opk hier
is het erg3te -alweer achter den rug. De wilde
stprm schijnt uitgeraasd vfaor het mplmtent het
Water strppmt weg. schppn de aangerichte schade
nier en daar zeer beduidend' ia Opk lin dit gev'al'
m welhaast de helpende en vfertrppstende hand
ner liefdadigkeid en erhjagmlng' zlcjh dpen gelden
if; in^deze geldt het optimistisch berustende:
met had erger kunnen zijn.
Voprspeld is en aap profeten vkn alerl'ei
ontbreekt het in deze dagen allerminst
'vLB£eVa1, reS tofc in 192°- zpoals Wijlen
pm f aul het zou hebb'en gezegjiVopr dege-
6r r i. P'Vfefien vfertrou'wen en er geloof
|-m'g< n een iorPt0,'^e vtertippptingl en biemoedi-
Maar een zeer beduidende djoeis- Optimistische
■Jijmoedigheid is onvermijdelijk' otó "aldus den
OPp der zaken in te zien.
gisting, ontevredenheid, dreigende staking
Jl1 aller wegen, We' blijven vjoorlópp-igj
en schrikkelijken v-icdeusen cirkel van duur-
14,;'. iPPnstijging vice versa ronddraaien, en
:»L a heeft mjoed pjm' dez'e profeten te vragen
eme™ ^hneer den cirkelgang een einde zal
D£ staking der topneelvbo-rstelliig leidde In
'vr^T een erkiaidevborstelling tot zeer
—kelijke relletjes en ppjk! bij deze
gelegenheid waren het wederom buitenstaanders
- mensehen die mot het gevU zelf niets te -inte
ken hebben vjan wie de herrie uitging Tot nu
toe schijnen de sympathieën zich ft richten tot
de stakende topneelisten en de nestor der strik-
pars de hppg bejaarde Lpuis Bouwmeester offer
de het nationaal geschenk, hem eenige jaren
geleden vfereerd op het offer van de ktemeraad-
schappelijke Ipyoliteit. Tot op dit opgenbllk gaat
het bij deze staking hord tegen hard. Tot toenade
ring. samenwerking, het pppfferen vten een deel
der kanv'ankelijk gestelde eischen. men be
speurt er n iets v(an. Hp,e het gpvai zal eindigfen
niemand durft er een gissingaan te wagèm'
Vaststaat dat het wapen der staking een twee
snijdende kracht bezit. Zppiwel de ovferWinnaar
als de pverwpnnen portïj: loopen kwetsuren Pp
Bij de tppneelistenstaking is een tertlus goudens
m goed Hollandsch. een derdjB honld! die onderwijl
,Mldere vjiervppters vechten nu
et het been weglpppf. En deze derde is hier
<ie bapseppp. toch reeds zoo geduchte concurrent
v,an het Ippneel. Het zou kunnen wezen, dut wan
neer eenmaal de kamp beslecht is. beide partijten
tot de conclusie kpmen. dat ze beter hadden ge
daan met de zaak in der minne te sdhikjkten en
te regelen. Dat de Directeur Lp,uis de Vried
reeds tpt liquidatie wil pvjfergaan het Is een
mi&lek teeeken am in de Gijfelbreght-stijl te spre
ken. Wie vlplgtf? Het is een belangstellende vrteaoi
v|opr dengeen. die in ons topneelleven en zijne
'blpei en ontwikkeling 'belang stelt,
iMaar: zij heeft raispn d'etre" zeer gropte re-
den Vian best<a.an deze vraag
Vopr het oogenblik is er aan beide kanten
van het Haagsehe Binnenbpf tp,t begin Februari
rust. Zij zal. vtopr de Tweede Kamer worden
pnderbnoken dppr het afdeelingspndprzoek: van
het ontwerp vian wet Nederland aansluitend bij'
den Volkerenbond. Bij' deze gelegenheid zal ze
ker ter sprake ikpmen intra murps van de afdee-
lingen der Kamer, de vraagt welke hpiudino- Ne-
deiiand zial aannemen tegenpiver ue buxoks°uiioo-
'mendo uitiuopdiging, der Geallieerden omJ den ex-
keizerlijken balling mpg te Amerpngen v'ertoe-
viend uit te leveren. Maar wijl weten 't reeds
allen: ppk o,p dit ge via) zal van toepassing bliji-
ken wijlen Klaas de Jpng's onsterflijk woord:
Kpmt toch nkis v|an Bijl verstek zial de ex-
keizer wpnden veroordeeld en men zal hem ver
der ongeleerd laten pp zijn landgoed te Doorn
Het is niet de menscihelijke gerechtigheid die
hier een rp|l heeft te vervullen. Wanneer straks
de Kamer pyer deze dingen gaat beraad'slag'en
dan zlaj zij het kostbaar advfes mpeten missen
vfan een harer .uitnemende leden, de oud-minis
ter Lpeff is staatsraad gjcfwptttien en mr. van
Sasse v: an Yselt die vele jaren kamerlid was
zal hem ppvlolgen. De admiraal Ten Bosch achtte
den tajhi* vj-jor het rust met eere ja^an^ebroten
in den Raad vten State zal de pud minister R,aJm'-
'bpnnet hem ppv|olgen. De kialmterleden De Mu
ral t en Dresselhuys gaan naar Indië zpo, noo-
dijg bun mandaat ten offer 'brengend Nieuwe
tijden stellen nieuwe eischen aan de pirde vioor ie
der onzer. Wij leven in periode van overgia-ngL
Van scherpe evplutie. Blijmoedig vertrouwen pp
de toekiomst mpet onze stevige gids biiiven in
den pivergangf
Toch is het vppr
BÜITENLAND
r 10 Januari 1920 Dezte datum zal niet
v'ergeten worden. Het beteekent niet min
der d,at een officieel einde werd gemaakt aan
den meest hlp.edigen wereldporlpg. welkte de
wereld opit heeft aaascihouwd. Thans; hebiben wij
een pffieieelen vrede. De uitwisseling' der
ratificaties heeft dan eindelijk' nu de teekenlng
van het Vredesverdrag- pp 28 Juni 19198 plaats
gehad en de geheele formaliteit waarpp wij' zoo:
lang en het Duitsehe vfofk zekter -niet minder
met slmiart gewacht hebben. du,urde slechts ee
nige minuten. Thans zal tersitpnd begonnen wor
den met de uitvoering der vpprwiOiarden genoemd
in het vterdrpg van Versailles!. En het eerste
wiaur wij natuurlijk aan denken is de uitlevering
v|an de Dujtsdhe krijgsgevangenen welke thans
nog in Frankrijk' vertpeven aan Duitschland Ein
delijk dan zal de schrijnende wjon dligeheeld wor
den. Vaders zullen a,an hun kinderen worden
terug gegeven, zpnen kunnen weer tot him ou
ders terugkeeren en brpeders kunnen elkaar
weer pnuielzen. De Ópstzeeblkjoklade is reed3 op-
gehev/efi. Het zal dus niet' zpp heel lang! duren
of de tpestand in Duitschlapd zal weer eenigs-
zins normaal wprden indien ook de onrust ln
het binnenland luwt. Wanf het rpert weer in
Duitschland. Stakingen zijn aan de orde van den
dog, en een der meest ernstige stakingen is die
de spoorwegarbeiders welkte, een eenigpzins al
gemeen ka-rakter aanneemt tenminste in het wes
telijk gedeelte van Duitschland. De in het'be-
g-JD.y an de vjopigte week uitgebrpk'en stajklnng van
beambten in het Verzekeringsbedrijf is thapa öp.
gelost, pmdat deze menschen hun doel bereikt
hebben, namelijk de principalen te dwingen on
derhandelingen aan te knoppen. Behalvje deze
twee pprnaamsto stakingen kómen er n-og meer
dere vppr van minder belang'.
- Duitschland van belang dat
er nu de uitwisseling der ratificaties heeft plaats
gcJiau. rust kptmt in het Rijk wellke noodig is
pm de zware plichten, welke men op zich geno
men heeft te kunnen vervullen. Die rust. welke
men zapper vjan nopde heeft is er niet en tiolgens
benehtep uit Duitschland zhuden radcale In
vloeden Diet vlreemd zijh aan de stakingen. Een
sensotipneel Havasbericht uit Brussel maakte de-
zec crag en melding vten een nieuwe revplutie ln
Duiisthland Het. bericht bleek evenwel op lo-u-
ter f^jitasie te bei?usten.
Niet- alleen in Duitschlaind dpich opk tn Bel-
pé heerscht een stakingmanie. In Brussel staakt
het pPstpenaoneel. waardoor natuurlijk alle tak-
k'eu v!an industrie geschaad wioirden. in het bak'-
keishecMj'f wordt gestaakt, beambten op de mi-
nisteues staken, in Antwerpen staken de typpt-
grafen in Gent de sluiswachters enz, enz' Zop
men ziet pntkpmft dus ook' België niët -aan de
mpde. Onv dan tot Duitschland terug te keeren
U aj zeiden dat radicalen iuvüped' thans ln
Duitschland niet vreemd was aan de stakingen
i)e feiten heM>en bewezein. d&t er girpnd vjoor
deze bewering bestaat.
Dinsdag is het te Berlijn tot heftigs ongere
geldheden gekpnien vbpr het Eijksdlagigebouw. Een
menigte dempnstreerde v|opr het gebpnw der Na
tionale Vergadering naar aanleiding van het be
gin der debatten over de wet oip; de bedrijfsraden
Het 'bileef evenwel niet blij' demjOinstreerén doiCh
men viel de m'ansdhappen der veiligheidspolitie
vppr bet Rijkteda:ggbbio,u,w lastig. Dit werd van
zulk een ernstigen aard dat men tenslptte 'moest
wprden pvergpg|aan om de menigte met de bajonet
te verdrijven. Ook dit bleek tevergeefs en nood
gedwongen ging men pvter tot een vuursalvö, Er
zijn weer vele slachtpffers gevallen op het veld
der revplutionaire beweging. Het ls" gebleken
dat velé vlugschriften van den Spartacusbbndl
zijn vterspreid van ophitsenden inhoud. Na hef
tige debatten -^>4•-—
men de zitting zpu verdagen. Het is vppr Berlijn
niet te hpp.en dat men een hernieuwing krijgt)
vpn de Sp-a'rtaouionlusten
Te Parijs schijnen thans pfficieele besprekin
gen plaa,ts te vinden pyer de Fiumekwestie. waar
over wij nu al zopveel gehppfrd hebbten. Directe
pfficieele verklaringen omtrent deze kwestie wi
kte een vpldpende licht werpen op het lot van
Fiume hebiben Wij npjg niet -gehpprd. Volgtensi
eenige bladen wil men Fiumte tpit een Itallaan-
sdhe stad maken. Italië daarentegen zpu dan eeni
ge cpneessies doen aan Youg!» Slavië. Het rechte
weet men evenwel todh niet In Parijs is men
tev,ens al bezig pm Hpngjarije den vrede te ge-
ven. Het ontwerp van' het verdrag] wordt reeds
opgesteld.
In de injppp vian deze week hebben in Sp'anje
pnltusten plaa,ts gehad en vpprnamelljk in Öara-
gpiss-a. Een grpep 'spldpten zouden daar tijdelijk
v|an de mjapht meester zïjn geweest Thans scihijnt
de orde weer hersteld te zijn dpch wij geloovén
nu niet dat het in geheel Spajnje botertje tot
aan den bppm is. Opk daar steekt de revjblutipi-
naire beweging den k|op pp. Het stormt overal
Niqt alleen in de gempederea der men-
sohen en vfolkeren. doch op|k in de natuur^
En als de natuurelementen lpslbreken richten
zij' meer schade aan in een klorte spanne tijds
als dat de menschen kunnen dppn. Tengevjolgf.1.
vjan de stprmen en orkajnen op zee zlijln vele
sla-ch tplfers te betreuren. Menig schip werd ge
ófferd aan den zeegpd Neptunes.
In Mexic|o, hebben de aardbevingen ziöh her
haald. Schrikwekkender dan tevjoren, Vplgens be
richten z|ouden 12 steden geheel vten den°aardhpr
dem verdwenen zijh en rich pp dezelfde plaats
een giriopt meer hebbten gevjbrmti. Men spreekt
vjan 4000 slachtoffers. Angstwekkende verschij-n-
selen. Het land waar de ramp beeft plaats ge-
hajd is te ver te kunnen beseffen. wa,t het!
beteekent hetgeen w'ij- hier in enk'elé régjélte ver
melden. j
Laten 'wlij den m,oed echter niet vterliezen en
vól hpop de Tpekprnst de ppg;en inzien.
Maandagavjond j.l. vergierde de afdeelingi
der KJ) Al II in de kleine ziaai' vten ..ppndordia;'
te Npprdsclhar'wo.ude Wpar als spreker .optrad de
heer P. Zeeman v(an Zuidscharw|onde met het
LANGEDIJK EEN
t Nadat de vpprzitter. de heer C.\ Paarlbterg! d'e
vrij 'gloed bezpdhte v'ergaderinjg] met een welkom-
aian de aanwezigen hdd gpppend. gaf bij' bet
wpprd a:an den spreker.
De spreker begon met te zeggen, hjoe onder
het regime Thjopbeckte in 1851 de gemteentewét
tpt stand kwam. en hpe op het oPgeniblik' de
raden afhankelijk zijn vten de vpprsdhriften en
beplatingen, .viastgelegd in de artikelen, vpprko-,
mende in de gemeentewet.
De beer F. Baikker vfaft den sprek'er in de
hede. met zijn verwondering! uit te spreken de
'vjbriegenwpprdiger vp.n de Pers aanwezig te zien
waar dit toph een Huishoudelijke Vergadering)
zppiads op het cionvjojciaat sitaat vermeld'.
De vfoprzitter en de spreker antwoorden den
beer h. Bakker dat dppr'ben-verschillende per
sonen zijh. uitgenoodigd. opk uit de gemeente
Broek pm hen in de gelegenheid te stellen hunné
meenmg: tegenpyer die van den sprekter te kun
nen stellen.
De heer Bakker is maar half tevjreden niet
deze verklaring, wapt er mpphten eens dingen
gezegd of besproken worden, dat het bteter ware
die in de vergadering -bleven. (Vrij bekrom
pen verslagg.}
De spreker gaat verder.
1 Nu vragen wij pps af: lipe is het aan den Lam
gendijk gesteld? Den laatstx-n tlijld heeft men
een gjrop-ten blpei kunnen donstateeren. Wanneer
Wij teruggaan naar de stichting vten de sppprlijh
Helder—Amsterdam!, tppn reeas begon daardo-or
te blpeien. dppnlat men vbrb-inding kreeg met
alle andere plaatoen des lands. Het gaf ecOtnoi-
misch een grppten omkeer. Nn eenige jaren ge
leden weid het 25-jarig bestaan der veilte
Broe kjop Langendijk feestelijk herdacht. °Een
t'ecirij-i waarin velen een btestaan vinden. Broek
op Langendijk ging een pngekende bloei tege-
mpiet. oreer dan de andere drie die verder van
baar aflagen. Zij staat er don ppk beter vóo-r dan
de andere gemeenten. Eia w^t heeft ziij gedaan
Wij gaan daarvpor terug to't de stichting van de
gasfabriek, waar ook ai geen lpyale medewer-
werkmg; vpn de zijde van Brpek kwam. Het ging
met de stichting niet gemakkelijk pjmdat vier ra
den hunne goedkeuring daaraan hadjien te hechten
Ln weer was het Brpek da,t er pertinent pp
stpnd ilat de fabriek zpu. gesticht worden pp
pet zuideinde van haar gemeente. En staat de
labnek niet gped daar waar ze staat?. Het per-
sppnlijk willen mpet bijl een gemteensqhapipelijkte
regeling pp den atebtergrpnd gedrongen worden
bij de besobpuwimg v|an bet algemeen belang.
De labnek vpprziet tliops m een behoetie Ln
nle^. bevjorderd dpo-r Broek, icerst ^ïie/a zaj zron
afzijdig, maar dppr den oprlpg b er meer spoed!
mee gemaakt- en nu- zpuden wijl bet niet graag
meer missen.
Bezien wij thans de bier werkende keurings
dienst van vee vleesch eh viisch en melk. Het wap
ewer de gemeente Broek pp Langendijk die hét
langst geremd heeft pni bet hier ingevperd te
krijgen. Ik wensch hierop te wijken m vbrband
met het raadsverslag dier gemeente, waarin men
zich verklaart vppr federatief samenwerken.
En nu waf den laato'ten tijld zpp, druk besproken
wordt, als 4e punt de stichting vian de MULO-
Schopl. Brpek was er niet vppr. Maar waar de
vraag' tpt Brpek gericht werd om mede te werken
om te konion tot stichting vjan deze sc'hopl. ia
het sckrijVten #wel dppr B, en ML befcaqdeld en
afgewezen m-aar nooit
hand eld. De raad is niet
waayde van de gesproken wpor-- *a-. aa»
ze toost aak de daden. Die .houflBEn3^H|HM
pniprdiaagzaambeid. maar niet "^rj'de,S-D A P.
hetgeen mag blijken, dat de S D A P zich ver
klaird heeft vppr gelijkstelling van het Bijzonder
en OpeiiD-aar onderwijs. Hun daden getuigen niet
vjan sympathie en samen willen.
En wat de MULü.Sehppl aangaat; het kbmeu-
de ges3.acJit moet zich meer pntwikkelen oim| aaa-
Stonds kla*r ie zij'n vppr de taak die hem wlacinti
Myir wij weiken vopr deze stichting nu met irie
gemeenten.^ is hec de cjopservjatieve gest wiar-
diior L.c-el afwijkt vian den wensch van den
Minister dat er zooveel mogelijk overleg mipet
worden gepleegd dppr kleine, gemeenten°ondér-.
ling, wteur' het betreft gemeenschappelijke be,
langen. i
Dc lasten die thans aan- de gemeenten wpjrdenj
Ppgelqgd wprden zbp- zwaar ht ze niet meer
dop-r een kleine gemeente zijh te dragen. Bij
Langedijk één geelt het een grppte vpreen-vou-
diging vjan werkzaamheden en vppral op het
financieel gebied ls het vjap grppt belang.
-Wanneer wij na nagaan dat Brppk' ongeveer
f 6650 salaris uitbetaald apn Burgemeester Se
cretaris en Ontvlap'ger. dan is dit ongeveer f 3.,—
per inwjoner. Nemen wij' nu vjopr iedere ge-
hieente een amibtenarenibtezpidiging van f 6000
zpp- wprdt dit een bedrag vjap f 24000.
De Langedijk telt ppgevteer aan inwoners 7000
10(300 namelijk wanneer het één gemeente was.
Zij' zpu daardoor in de 7e klasse gerangschikt
wpjrden. waardoor aan Burgemeester secretaris
en ontvanger een salaris zpu worden uitbetaald
vian f 8850.Bij zpp-'n gpopte gemeente moeten
natuurlijk npg een paar ambtenaren, en wan
neer wïj; dan v|oor die twee ambtenaren nog
5000.— uittrekken viormt dit tezamen een be
drag van f 13QÖ0.—pf liever geeft een 'bespa
ring van f 11000.per jaar. waardppr de sa
larissen per invvpner gerekend pp 80 cent lijomen
i te staan, terwijl 'het nu f 3V- is
Waarom is de Langedijk niet een drie kwart
eeuw eerder tot één gemeente gevprmd. dan was
'de sppo-rlijn nu niet da-ar waar ze n-u ligt maar
liep vlak achter de huizen om.'Door wijlen Bur
gemeester Kroon is met alle kracht getracht
de lijn bij het dorp te krijgen, maar het, i; iiem'
niet mp-gen gel-ukken. En de to-evloerlïjh van de
