No. 36. ibtkiio» ïELEPHooR m. Woensdag 5 Mei 1920.
29a Jaargang.
Kamer Overzicht.
Nieuwstijdingen
I HI WE
iniJKFit (III illVI.
OFFICIEEL
- MOND- (EN KLAUWZEER.
(Met het ppgt op 'het theerschen van 'het Mpndi-
en Kla.uiwzecr pnder het vee, 'wjoirjdt dringjend aan
geraden de
MELK TE KOKEN.
Het gebruik van ongekookte melk lev'ert ge
Vaar pfp vjopr 1de gezondheid.
ZuidacharwpiUde, 4 Mei 1920.
De Burgemeester van ZnidschiaiMoiude
J VAN, SPENGLER.
30 April 1920.
De/.fe fwteek, ev'enalls de v(oorgaanide, was ge-
(wijd, gedeeltelijk aan de StrafViorderingi, gedeel
telijk aan de Lager Onderwfijbtwet.De Srtatfvor
dering hield, 'zlotoals te veriwlaehten wjaa, slechts
korter, tijld Ide Kamer bezig. Het amend emtent,
dpp|r den heer Dresiselhuijs ingediend e)n d(oor een
aan tal1 beteekenende juristen in dje! Kamer met
Warmte gesteund, hetwelk beldjoeldie 'btij' het kruis-
,Verhö|or het zppgenaamde Engelische stelsel in .te
'vloeren, waardoor de leiding vjan het verhopp gfcop-
tendeelte aan den voorzitter Iwprdt ontnoimen, werd'
verwerpen. Insgelïjlkfe het amendement, djopr den
heer Dresselhuijs ingediend dp artikel 400 Om
Iplen beklaagde in zlooveel mpgfelijfc gunstige condi
tie te brengen. In artikel' 400 t|och iwjoifldt bepaald
dat het vppirschrift, |dlat slechts met eenparig
heid van stemmen fcan Wprden bewezen vterfcl'aard
datgene, Iwiaorvan (de verdachte in eerstiem aanl'ogt
,is Vrijg'eyprpjkten, niet gpldt als bij' een al'ternatievfe
tenlaste legging, is beslist, dpjt dioforden verdaagde
een dier hem ten laste geliegfdte fedtengjs1 beig|a,an.
In het geval' dus, dat de rechters het oneens zou
den zijn |o,ver de vraag plf een man z'ij'n vrouw:
heeft |g©dop|d dan 'wtel met vpprbedachtcnradte
vermoord, dpch (waarin het strafbare feit zelf
vaststaat, behoeft deze eenstemmigheid niet ge
constateerd te wérden. Zpu men dit eischen, dan,
aldiuis-.Minister Heemskerk' in zijln vertweer, zou
pp tfprmeelte girphden maar al te gemakkelijk
aan den gedaagde vrijheid Wjorldpn hergeven.
De uitvoerigste 'discussie bij' het Wetiljook van
Strafvordering- had pl|antsvpwfer den nieuwen ti
tel', die a,a|n de rechterlijkte bevjejlen tolt h anAhavlng
der openbare birjde is gidwijd. Deze tittel brengt
Ongetwijfeld een novum, maar een van Engel -
tschen bodem. In bet geval' vlam (ontdekking pp hee
terdaajd van eenig strafbaar feit, Vlaardcpr de
Openbare Orde ernstig is oangferand' en terzajkfa
(waarvan v(ojo-rl|oppige hechtenis niet is toegfelaten,
klan vpprtaan zpogenaamde ldlw|angfg|elteiding plaats
hebben, indien tegen Aten verdachte gewichtige
bezlwaren bestaan en er grpjoit gfevaar is v(bor berha
.lingi of ivpprtzetrting v(an het feit. In dat g|eval
kan de pfficier van Justitie den Verdachte onver-
jwjijld Vlopr den Rechtercpmmissaris doen geleiden
en een snel pnderzfoe'k uitlokken. M,en heeft deze
bepaling indertijd opgekomen, tpen een ontslagen
concierge van de Haiagfiihe Tlramlwleg Mahteclbap-
pïj: ik et den directeur dier onderneming en zijd
gezin op alle mogelijke Mijlzen lastig maakte.
Sla,a:r de beer Kleerkopper wilde, mede in ver
hand met het wêtspntwerp tegen- revolutionaire
hedpelingten, in (dtezten nieuM ingjevfojeirdein titel een
pditieke strekking ontdekken, en pp' dien grond
trek' 'hij daartegen te Veilde. Minister Heemskerk
heeft toegegeven dat het mp|gellijk is van deze
(wetsbepaling, gelijk van elke andere, misbruik' te
maken, mi,ar bij hem Iwégen de vjopirdeelten meer
dan Vjohlpende tegen de n,ajd(eeljen pip. En iw de
Kamer evenzeer, majdht dpfor den hejefr Dreasel'--
ihuijis npg eene Verzachting in pyeilwegting werd'
gegeven, die werd a,angjenomen.
Met de Lager Pntderiwfjjöwet loppt het' heel
|w(at minder vlug gelijk tipiulwiene te verwach
ten viel' dan met het Wetboek vjap Straifvorde-
rinig. Alls het zoo dporgjaa,t, k|o|men wiij1 zeker in
Mei met (de Lager Onjdedwljstvet niet gereed. Niet
Vergeten mpet intusschen (wprden, dat het in déze
dagen ging om de vpprnaomste artikelendat
Minister de Visser op zijln iwel' fcnalp'pe maar in den
regel' uitvoerige wijten allereerst bad te beanttwpor
den de geheelte reikis van bezlwrapen, die doop bij'
uitstek deskundige sprekers werden gemaakt.
Men beeft nu de artikelen1, 2 en 3 Vlijlwiel afgehan
deld, van welke artikel 2 de onmisbare opsom
ming gieeft ,van de verplichte en vrïjte vakken
7- (vrij in dien zin, (dat daarin na het zesde leer
jaar ouderwijs mag wprden gegeven terwlj'l'
artikel 3 het zoogenaamde niveUeeringjsarfikletl
is, hetwelk onderscheidt vier spprtén schoolon
derwijs: het göwone, het vervpllg, bet uitgebreid
en bet ibtuitengelwppn liagler pnderwljö, waarvopr
Minister de Visser dp|o|r het gteheelte land
vtoillkpmen gelijke voorschriften .wil stellen
Bij' artikel' 2 k,w|a,m een amendement v;an d;en
katholiek1 Bulten pin het pndebwïjig in den han
denarbeid', dop,r den Minister verplichtend ge
steld, slecht als facultatief vak op te nemen,
hetwelk niettegenstaande hef'tigjen strijd van den
heer van Berenstedjh, werd aangenomen. Een a-
mendement van (den heer Ottpi oim opk het teeke-
nen uit de verplichte vakken te halen, haid' intus
schen geen succes. Het werd met sl|edh.ts 3 stem
men vppr verlwprpen. De Cpminiasie van R,a|p-
perteum bald bezwaar gemaakt tegen een fOrmu-
l'cering, dat pnder Vaderlandis be geschiedenis opk
zou zijn begrepen de eenvjoud'igle ktennis van de
gemeentelijke provinciale en Staaksmiidhtingl vten
Nederland. Het dopr baar hiertegen gferichtte a-
mendement fwerd met een sttem' meeiderltedd ver
worpen, een gellukkigle pp'lpia-ing, die dten kindjel
ren op die (Hagere sfchlopil eenig(3 Idelnnis Van de staats
inrichting van Nederland wparborgft. En tenslot
te h ad een amendement Va,n den heer Bullen suc
ces, Iwaardppr pn'der kennis der natuur opk' de
eenvtouidige kennis v)an gtezloudheidslteier begrepen
is. De hygiënische opvoeding pp de school' zal
d)U3 niet zppvteel' te (wtensdhen ovferlafiein als tot
nu toe het geval' Was.
Bij artikel 3 ging-de strijd gpob'tendeels om het
Fransch. De Minister Iwil' het Fransch uitslui
ten vopj alle jaren onder het zesde; een amende
ment Van den heer Visser van Yzendjoprn, welkte
eenige vrijheid gieeft pjm niet vjerplichte vakken
op te nemen, is 'dlojor den Minister kortweg' onaan
nemelijk verklaard, niettegenstaande v(an den
kant zijner portljgenwpiten zich daarvoor Stemmen
verhieven. Een amendement van dletn heer Snoeck
Henikemans, dat lleapn over dte eerste vier leerja
ren .dit verbod iwilde uitstrekken, is wel bestre
den, maar niet onaannemelijk verklaard1. Be mep
ningen stpnden hier scherp' tegienpiver elkander
minder in politieken dan (wel in deskundigen zin.
De deskundigen zïj'n verdeeld over d|e| vraag pi'
het istew'enscht, nopdig; pi' mogelijk kan ^worden
geheeten om reeds pp jeugdigen leeftijd met het
onderwijs in het Fransch vbor de kinderen apn te
vangen. Tcgtenpvfer de schopiinspectie is het oor
deel' van Proif. Salv'erdja, de Grave aan te halen,
maar de meeningten blijhen vteideeld. Het lijkt niet
(waarschijnlijk, dat de Kamer een onaannemelijk
verklaard amendement z'al aannemen, opk -al is
de pplitiekfe etrekkirig daaraan ten eeneumale
Vreemd.
In de aVond'zittinjg behandelde de Kamer een
reeks van kleine wetsontwerpen, waaipiuder een
tweetal', 'het eene regelende de plaataverv^n^ng)
van der burgemeester, het ondiere ppstb'ag(ropr
tLig, die vcpral discussie uitlokten. Het bleek,
dat mee ten .aanzien van de klachten over Ppslatti
Telegrafisch en Telefoonverkeer wat minder Pp-
timhtiseb dacht dpn met Minister Kpmïg het gte-
Vjil bleek te zijn. De Minister d(an opk, die in
eerste instantie vrij lachend pyer de gpuite klach
ten heenliep en a'sn de Ka|mer verzekerde, dat het
heusch zop erg niet was, heeft in zijne repliek
moeten inlVnden, hetgeen misiwhicn de mogelijk
heid met zich brengt, dat inderdaad met ernst
naar-verbetering zal worden gestreefd. Wij wil
len maar a Mochten, al wprden w'ij dppr den Mi
nister als gevpig, v|an den vrijten Zaterdagmiddag
opk reeds bedreigd met een gfeheelp staking van
den postdienst »jp den daarpp vol'genden Zondag.
DE HERVORMDE KERK TE KOOG A.
DE ZAAN VERBRAND.
Te Kofag aan de Zaan heeft Zpndjagfavlond- en
nacht een brand gewped, die men aldaar be
stempelde met den naam „ouderwtetsch" en den
ken 'deed a,an de gropte kerkbrand, pmglevteer 38
jaar geleden te Zaandijk!, die ppfc pp een Zondag
Het Iwds jongeveer kfwlajrt vfopr elf uur, terwijl
de meeste Kopgers reeds in die veronderstelling
(waren, d%t het hevigfe pnvvejder, dat gedurende
bijna een ;uur had gje(wpe|d, wias afgedreven, tjaan
men plp'tseling- dppr een hevige (dpnderslag werd
Opgeschrikt.
Kort daoima 'bleek Idat de tjaren vjajn de Her-
vprm'de 'klerk (was getrfalffen.
In a Ier ijl werd dte Kppger brandweer gteallar-
meerd, die 'heel' spoedig:-met d(a miDitprslpuit van dte
V. B. ter plaatse wgs weldra gevolgd dtapr de
beide gemeentelijke mptpr- en de handispuit.
Inmiddels speelden de vlammen al lustig om'
den toren en stond de grpp.te kjoperen haan in
rciseen g-lloed-
Nu kwamen otok spoedig' de Zaandijker motor
en dito. handspuit, Wont men zlag dat het ernst
ging wprden. Zes waterstralen werden thans pp
den toren gericht.
Echter zonder veel' resultaat, dte vkurhaard
zelf (werd niet voldoende bereikt. Hiertpe moesten
Ide slpnigen pp het hppgjste dak- Maar de kbmman-
dont, de heer Jppkier, iwflde dogr Mjla mannen niet
i aan wlagen.
j Intusisehen 'wonnen de Mammen. Tpich hbpipte
men de kterk' nog te kunnen behouden, zoodat
meer hulp niet nopdig Iwerd gaoprdeeld, ein niet
ingegaan werd op den wensah van den assura
deur (der firma Koning en Backte, die de 'hulp
jVan dé Zaandamac'he brandlweer wilde inroepen.
Toen eindelijijk te klwa.rt piver twaalf' het dak
Ppfc reeds begpin te branden, Werd uit Zaandhm
per telefoon hulp (gpVraagld', die nu sppedig de
groptete motprspuit met een ralplapitri van 1500
L. per minuut zpu'd. Deze richtte tersltpmjd tfwtee
krachtige stralen op de Vuurzee, die zich inmid
dels over het geheele gebpulw! had' Verspreid.
Vopral aan den ziuidkant naar de zijde v|ain
het kerkhof, sloegen de vlammen, aangélwakkteidl
Öcpr den Stérkten wind, met kracht Dm zich lieen
i Het wök uu wel' te zien, diajt het miooie kterk-
geboulw'. igestidht in het jaar 1686, niet meer
te redden (wa®. Van binnen was het een grcptte
vuurzee, waartegen de acht waterstralen weinig)
uitrichtten.
Tpei- echter pngevteer kwart pivter een de toren
instortte en na.a.r binnen viel, 'wlap het.groots te
kwaad gewekten en bestond niet Hanger vrees
vopr de vfelte houden huizen, die vlak' bij' de
kerk stonden. Te pmgeveer half tlwtepö kjon men
fee,g|gten, de 'brand emester te zïjh.
Behalve de muren is niet vteel Viap 'htet oude eer-
tüedwlxirdige gebourw piveigebleVen•(-
Het typisch eigenaardige scheepje, dat vfepr
velte jaren geiteden dpp|r een reader ten- geschenke)
was gegeven, had men npg kunnen redden, dpph
dat (wiais alles.
Met 'de {kerk zijn Verlloren gegaan het prachtigd
vopr 6 jaren geboiulwlde prgel', afkbimstig van jde
Katihplïekle kerk te Haarlem, en de kpstbar® an
tieke koperen luchters.
Tpren, behppren aan de 'burgerlijke gemeente,
gnjkterk, het eigendom van de Hed. HerV. gemeen
te, Waren verzekerdmy
Koning en Backe.
Men meldt nog' nader:
Nu het Vuur is utgelwpied en gteltegenheiid be
staat. de verwpesting te overzien, blijkt het
dat 'toch nog meer van het kerkgabpu'wi is bte-
hp'uden gebiteven, |dan aanvankelijk' werd, ver-
mped.
Wan den teren met jde bekaplping is natuur
lijk niets overgebleven. Ook' 'het prachtige orgiel
dat lianigs ide geheele Zanastreek vermaard wias,
is zofj. igped als verwpest. Alleen het f'rpnt is gjrpp.-
tendeells -intact gtebleVen.
De (vïer muren met de z|wiare eiklen v'erbind'ingö-
ballklen .zijin, fep(oi cip het oog althans, nog onge
schonden, zjópldat deskundigen het niet onmpigöiijk
'achten dat het mopie historische gebo-u'w: weer'
zal' (kfunnen IwPirden opgetrokken en ie het te
hopen dat- 'hlierVopr |de nppdige 'fpndeen zullen
'gevonden wprden.
Echter zal een nader bo-ulwtkiundig'. iauderzpefc
moeten beslissen pf herfcp(uiw mpgelijfc is.
Met het ppg pp het gevaar vppp de beltend'eu-
de perceelten (wias het nupidig den kjolp v(an dein
npprdermuur pim te trelkken terwijl' men gister
middag begonnen is de. muren te stutten.
Naar men verneemt Iwja^ het gebouw niet hbpg)
Verzekerd en hield men zich pv'ertugld, dat die' as-
auiantiegelden wel niet tpereilkjend zouden zij'n,
pim den 'wleder'Opbbuw te bek|o|3tigen.
EEN ONAANGENAME VERGISSING.
Iönand te Z.aandam, die nogal diep in het
gldais-je had gekiekten, klwam 's avpnlds laat thuis
en. stapte per pngel.Uik' de iwjoning v,an zlijh buur
man binnen, strpmpltede ide trap ppi en legde zieh
pnder een bed in de slaapkamer ter rust©.
Buurmanis dochter bemerkte bij' het na,ar bed'
gaan, djaf er iemand pnder het l'edekjant l|ag(,
Waarschuwde dte politie, die alle mpeite had dien
pseudjo inbreker te 'diocn 'begrijpen, waarvoor al'
die ppsch-uidding nppidig fwaa (Stapdajaird.)
UIT DEN TREIN GEVALLEN.
In den trein, die oim 8.20 uur "s morgens Van
Utrecht naiar Amersfioprt vertrekt, is een reizi
ger, de heer L. M. uit Apeljdpprn, uit het plotse
ling openslaande pprtier gevallen.
Op last Van den Inspecteur dter Spiojogwtegen te
Amers'fppirt, Iwerd hij' in den extra,trein naar sta
tion den Dplder vervberd, nadat pp die p'laatsl van -
het ongeval de eerste medische hulp was ver
leend. Vervolgens Iwerd hij' in een goederentrein
die andiers bij den Dolder djopngaat, opgenomen
'en naar dp Rijkskliniek te Utrecht vervoerd.
EEN MIDDEL D AT HIELP.
LTit .Deventer vernemen (wij' het vplgjeindte:
Op zeer eigenaardige wijze is het daar gfeMdj
lager (V|leesChprijlzen te fcriijlgfen. Een békend ,ad-
vpca,at door ter stede, fwien ert' ppre was 'geko
men 'dat dte vlteesehprij'zten pp| versidhilllendlej plaat
sen' zbp enpjrm uiteenl)o|open, kwlani op 'het pri-
j gineele denkbeeld- zichzelf' als slag(er pp- te.iwer-
pen. Hij maakte bekend |dat Van zekeren datum:
af' Vleesdh 'bij' hem te vlerkrijgen wias a één gul
den per K.G. gpedikboper dan bij' de slagers, met
het resultaat dak weldra 200 brieven vfan liuis-
vroiuiwen des ad'vpjkaate brievenbus piverstroomden
Hij huurde een lpjkaliteit en een slager, majar
voordat hij zijn Iw'instgevtend zaakje kon ope
nen smaakte hij de verbluffende voldoening, dot
de vieeschhpiuiwejB te Eevtenfer hun prijzen met
lliefet 50 cent per ppud Vleesch verlaagden.
DE 1 MEI-VIERING.
EEN DETOOGING VAN TRANSPORT
ARBEIDERS.
Het organisiaitiebestuur Van de mjo|dterne trans
portarbeiders had de leden ppgerpep|e(n cum van
daag, te topnen, dat de 10 iwefcen lange staking
de organisatie in volle kracht had' gelaten. Drw
toe zpu'len jde léden van alle vjakgrpepleu bljijj
eilka,a.r komen vjopr het bondsgebpuw aan den
Binnenkant pm vandaar (op' te trekken naar het
IJsclplbterxein, waar de 1 Mei bijeenkomst fier
modernen werd gehouden.
Op het bepapllde uur wp,ren aan dten Binnen
kant een 30 man afwezig, die na anderhalf
uur Wachtens aangroeide tot ppgeveer 50. Toen
beslppt men, pm, begeleid idopr bijna, half zppr-.
veel' pelitieagenten den tocht maar te aanv)aani]ein.
Het was een betpoging die a^es behalve aan het
'beepgde jdppl' beantwppirdde.
JULIANAD|AG TE BOEDAPEST.
Het „Kp|rr. Bureau" zendt ppe een uitvoerig
telegram uit B|oe-d,apest pver een beippginig, die
Vrij'Uog daar ter stede is gehjoiuden om te ge
tuigen van de dankbaarheid v|an Hpingarijte je--
gens Nederlanid. Meer dan zestigduizend] jpu-
gens en meisjes trokken met Nedieriandsehe en
Hpngaar^che vlaggen naar het 1
ei,.---!,.H»»' to.-v.11-w—De gejwezen mi
nister president Kari' JÈIusziar leidde den langen
stoet, 1 welke geppend werd dppr 12 pages, die|
de kleuren (der beide landen dropgen, tot vopr
het consulaat, iwa'ar de muziekkapellen de vp|lk!s-
liederen speelden. Ken gymnasiast richtte tolt)
den consul generaal een tpe-Traofc, 'waarin liijf
zeide, dat de verjaardag vpn het Hfol'landlsche
(koningskind was uitgekozen pm utiing te geven
aan uc erkentelijkheid van Hpngtolje. „De he1-
mei' van pnze Ikinderjiaren was bewp^kt, dppr de
nevelen van tranen, bloed en honger; ;dpch dd
regenbopg der troostende (weldadigjieid sciiouk
pais nieuwe ihppp..... Gp(d zegene Nederland lem
geve dat Nederland vopr pltijsl het kind! van zijln
(kpningidhuis trju,w: mpge blijven.'" Een leerlinge
van üe Geretpremerde iippger>a Burgerschpp|l)
"vopr Meisjes richtte zich tp.t mevipuwi Ciinge
Fledderus-, en herinnerde aan het vprj.aringsleest
van „de prinses uit- het land der tarpon. Gok
dankte een Jtippga-rsaohe mtopder, vcrvbiigena
sprak pfid minister Jd,uszan en betuigde de
consul- generaal, pp(k namens ziju eohtgpnofotte
zijn dank vppr deze. indrukwekkende beioPgingV
j die met het zingen van lipuggaiBohe liederen,
j 'werd besloten. (ii'bud.J
j EEN AUTü Tn BRAND GESTOKEN.
1 In verbond met het feit, dat er 111 de Haar
lemmermeer een auto] verbrandldp, die later,
'bleek, tegen f 6000,— te zijn verzekerd, is ie
mand uit Leiden, die deze a:u,ta. bestuurde, dppr
de politie, in hechtenis gpnpjmen verdacht dé a,u'tp|
in brand te hebben g|eato(ken.
Do Iwiagen die piud wpp, en yph inferieure kMa-
liteit, behpprde aap een ajiidcr tpe, efveneensl tp|
Leiden Iwppinachtig. Deze Irajd den bestuurdier
tf'500 toegezegd^ (wanneer |de vcrz.ekerin'gsmaat-
scliappij de brandschade zp|U hebbten uitgekteerdj,
EEN iSOHAKEL VAN KAZERN EDI EiF-
1 iST.ALLEN.
Jdet is de militaire ppjiitïe mpgen gelukkten, djel
I hand te léggen pp een pnderpiiiioier, opr artillerie
die Iztijn 'coitiega s als spidaok ikpiTdWl 611 Ph'
'derpfficier vpprtdurend bescai en zich in den lppp
•der- maanden een gpop;t aantal' eigendommen pp.
J geldbedragen heef t topgpëigiend.
i De verüachte, (die een goiuden vlulpeaibopder,
scihpenen, een d.eken en vpprti geld in eiken vprm1
heeft geatplen, is thans ter bescilikiking v,ap de
justitie gesteld.
De diehstallen zïjh ao11 gekomen,
dpordat een onderofficier der Militaire ppdïtïe,
een gestolen vulpenhouder heieft gpvpniden in het
huis van de ouders vap. den veraachte, tpen de-'
ze ziek' lag in de kazerne en de ondteipfficier
een bezptek bracht in het ouderlijk' nuts van den
verdachte met het (dpei, ppi een draad in handjeu
te krijgen.
De verdachte heeft békend, zioli aan dp ver-
schillende diefstallen te hebbten schuldig' gjer
maakt. H|ij zit thans in v)o)oirl|oppig arrest.
