Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
No. 87.
Zaterdag 30 October 1920
29e Jaargang.
per 3 maanden fl,00 -
J. H. KEIZER
Revue van de week
Vergaderingen.
Gemeenteraad
Harenkarspel
(■tem«2. TiurN«oa a,
NIEU WE
LMGEDIJKER I)I R UT.
Deze courant verschijnt eiken Woensdag-en Zaterdagavond.
ABONNEMENTSPRIJS
REDACTEUR-UITGEVER
BUREEL:
Koordscharwotide.
PRIJ8 DE h AETERTENTljfiNt
Vaa 1—» regels 75 ct., elke regel meer 15 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend,
Brieven reektstreeks aan den Uitgever,
DIT NUMMER BESTAAT UIT 2 BLADEN
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
BINNENLAND.
„Andiamo Ineominciato" zjauden we met Tonip,
uit Looncavallp's Paljas Ifet publiek buiten het
Binnenhof willen toeroepen.
Inmiddels is het spel1, het is a'war, niet het
„Paljasspel" begonnen, doch het resultaat v.ap
de op 21 September aangevangen parlementaire
periode is pover. De interpellaties zijn niet van
de lucht. Het begon met de interpellatie van
den Tempel over de Poststaking, waaruit, alb
wij ons niet vergissen, een zestal moties ge bp ir en
werden. Natuurlijk, om achtereenvolgens te wor
denverworpen. Alleen een motie van Rijzewijk
om terugwerkende kracht te verleenen voor jden
knidertoeslag vanaf 1 Januari 1920 werd Aange
nomen. En zop ging de Kathpdiek mot den buit
strijken, Waarop door den spoiaai democraat ge
baasd was. De S.D.A.P. had met haar interpella
tie 'Sannes over de zuivel en broodkwe-tie
evenmin succes. Een motie van den interpel-
lant om den broodprijs te verlagen zOo nopdig
met bijslag van Rijkswege werd met 50 tegen
21 stemmen verworpen. Het brood blijft dus nog
even duur _gn dit ondanks het Amsterdamscha
Gemeentel es tuur de w ereld kond doet, dat het
Amerikaansche bloem f3 per 100 K.G. goedkopper
te verkrijgen is, dan de prijis die door de regee-
ring is vastgesteld De. regeering schijnt er echter
geen oor naar te hebben ptm dit goedkoiopere
bloem te verstrekken en laat een mooie kans
voorbijgaan, pim zpnder het verleenen van bijslag
(waartegen terecht de meerderheid van het Par
lement, overeenkomstig de op de Brussellsche fi-
nantieele conferentie verkondigde denkbeelden, ge
kant is) het brood gpedkjooper te maken. Het
brood blijft hierdppr volgens de bewering van den
'wethouder voor de levensmiddel'envporziening te
Amsterdam., den heer 8. R. de Miranda 5 cent per
800 gram duurder dan strikt noodzakelijk is.
Er staan nu nog eenige interpellaties op de agen
da, die later behandeld zuleln worden. Intus-
schen komt eenige beweging in de parlementaire
molen. De Kamer is ml. begonnen met de be
handeling van het wetsontwerp tot wijziging der
gemeentewet en van de wet op de inkomsten
belasting, strekkende tot verruiming van het ge
meentelijk belastinggebied. Een uiteenzetting van
de beteekenis van dit wetsontwerp zou tever
voeren, te meer, daar het verstandiger is af te
"wachten hoe het er uit zal zien als het eventueel
door de Kamer zal zijn aangenomen. Minister
de Vries toch heeft ik geloof reeds vier
maal belangrijke wijzigingen in het wetsont
werp aangebracht en gezien de onaangename cri-
tiek, Waaraan deze bewindsman zoowel van links
als van rechts blootstaat, lajat het zich aanzien
dat er nog wel een enkele verandering zal komen
Zooals het "vpprstel er nu uitziet, krijgen de ge
meenten op enkele punten minder vrijheid, nl.
opzichte van de wettelijke grens voor de pro
gressie en een verplichte heffing der inkomsten
belasting door de Rijksadministratie. Anderzijds
is de bevoegdheid der gemeenten in het nieuwe
voorstelt- uimer en wel dop.r het openstellen van
de gelegenheid om ten hoogste hjbnderd opcenten
op de vermogens- en Rijksinkomsten te heffen.
Dat wil zeggen, geachte belastingbetaler,, die pas
uw belastingbiljet heeft thuis gekregen, dat gij
het volgend jaar nog een paar centjes meer tee
betalen zult hebben. Laten wij echter de Ge
meentebesturen in deze voor hen zopi moeilijken
lijd niet al te hard vallen. Het is waar, een aan
sporing to ^zuinigheid is altijd gepast doch -uit
het oog mag nief tv er lor en worden, dat met den
■gniliioen gulden en de aflopp, i pterg tegengevallen
Volteekend is zij nog lang niet en de inschrijvin
gen hebben nog voortgang. Rptterdam verging het
niet beter. Op eene leening van 10 millioen gul-
den, eveneens met een rentestandaard vfa|n 7 pCt.,
werd slechts voor 80 pCt. ingeschreven. De ban-
kiers zullen nu wel voor het overige geld zor
gen doch het is m.i. bedroevend, dat onze groote
steden op dusdanige wijze in den steek worden
gelaten.
hesten wil niet op alle uitgaven te bezuinigen is.
Welnu, de gemeenten moeten toch op de een
andere wijze aan geld komen en deze week
•heeft men nog kunnen waarnemen, dat zelfs het
leen geen 'baat meer heeft. Amsterdam toch open
de een inschrijving op eene 7 jpCt. leening van 15
BUITENLAND.
De mijnwerkersstaking in Engeland duurt nu
ongeveer een week en tot ieders genoegen kunnen
wij thans zeggen dat men zeer optimistisch ge
stemd is, dat binnen zeer korten tijd een over
eenkomst zal worden bereikt, waarpp de staking
gal worden 'beëindigd. Reeds de vorige week we
zen Wij er op, dat „machtige invloeden" aan het|
werk waren om te trachten een minnelijke schik
king tot stand te brengen. Die machtige invloe
den blijken te zijn Llbyd George zelf en Horne
met nog eenige regeeringsautoriteiten en de leiders,
van dc mijnwerkers.
Tijdens den stand der onderhandelingen d'reige
er een kink in den kabel te kbmen dopr het onver
wachts besluit der spoorwegarbeiders om een sy'm'
pathiestaking af te kondigen. Dit overijlde be
sluit ie thans op aandringen van de mijnwerkers
zelf teruggenomen. "Ware dit niet het geval ge
weest dan zou men thans in de onmogelijkheid'
veikeeren om verder te onderhandelen, terwijl
daarentegen de toestand v.an het land in veel be
narder positie zou zijn geweest. Maar, zpppls ge
zegd, de spoorwegarbeiders hebben hun besluit
ingetrokken. En uit het feit, dat de onderhande
lingen nog steeds worden voortgezet, zou men
meenan te mogen opmaken dat deze toit op he
den naar het genoegen van beide partijen worden
gevoerd. Bridgeman, de minister Voor het mijn
wezen, zou een nieuwe formule hebfben gevonden,
die de mijnwerkers bevredigt en voor de regee
ring niet geheel en al onaannemelijk .s
Er wordt dus druk onderhandeld. Maar omtrent
de resultaten der onderhandelingen of zelf om
trent dee besprekingen daarvan lekt zeer wei
nig uit. In algeemene phrasen worden eenige
persberichten de wereld ingestuurd, die echter
zeer nietszeggend zijn. En zeer waarschijnlijk alö
„stak achter de deur" heeft de Engelsche regee
ring een noodwetje ingediend, hetwelk haar tij
delijk een buitengewone macht zal verleenen tot
bescherming van de belangen der gemeenschap
ingeval van nood, die geacht zal wprden te zijn
ontstaan, wanneer de Engelsche samenleving in
haar bestaan wordt 'bedreigd. Het noodwetje is
dus ,zeer rekbaar. Un bon entendeur, demi mot
suffit
Ook in Duitschland hebben de mijnwerkers zich
geroeid doch deze geshcill'en zijn Thans beëindigd
door de aanvaarding vain de uitspraak vian het
Berlijnsche soheidsgereht door de mijnwerkers-or
ganisatie. V
Hel heeft er nog even 'om gespand, dat in de
Duitsehe mijnindustrie geen sympathiestaking zou
worden afgekondigd met de Engelsche doilegas.
Wat is namelijk het geval. De kolenop'brengstl
van de Duitsehe mijnen, die nog volgens het
.verdrag van Versailles moeten worden afgeleverd
kunnen toch dienen voor de Engelsche bedrijven.
Deze Duitsehe kolen kunnen langs een omweg
naar Engeland worden gebracht. Van Duitsehe
Vijde zal men dit trachten te verhinderen. Ge
schiedt dit toch, dan heeft men aï te wahten
wat geschieden zal. Eigendunkelijk zullen de
Duitsehe mijnwerkers wel niet gaan staken, daar
liet uitbreken van een sympathiestaking niet kan
geschieden buiten medeweten en op bevel' Van de
'hoogste macht, de Internationale. Een der leiders
van jie Duitsehe mijnwerkersbonden verklaarde
het volgende, hetgeen wij even woordelijk weer
geven, omdat deze ten opzichte van Engelschen
ui 1 gesproken woorden wel belangwekkend zijn:
Dc Duitsehe arbeiders zuilten in geen geval sta
kingsbrekers en verraders tegenover de Engelsche
arbeiders zijn. Dit moet duidelijk worden uitge
sproken, opdat degenen, wien he tjaangaat, het
hooren. Wij staan op het standpunt, dat de over
winning der Engelsche arbeiders ook onze over- j
winning is. Nu wij toch aan over stakingen spre- i
ken, willten wij hier even naar voren brengen een
staking', uitgebroken in Roemenie. Deze algemeen
staking is waarschijnlijk geproclameerd, naar aan
leiding van politieke arrestaties van arbeiders.
Den 18en October legden de spoorwegarbeiders
het werk neer. Hierop werd de mobilisatie afge
kondigd van de dienstplichtige spoorwegarbeiders
21 October kondigde de algemeene colmimissie der
vakvereenigingen de algemeene werkstaking af.
Daarop heeft de-regeering den staat van beige af
gekondigd. Volgens een mededeeling, die natuur
lijk niet gecontroleerd kan woirden is de staking
mislukt. Op het oogenblik zijn' berichten in ex-
tenso uit Roemenie omdat het huidige conflict!
nog schaarsch.
Wij schrijven 26 October. Den Hen Augustus
begon de groote martelaar der Iersche onafhan
kelijkheid, de 'burgemeester van Cork, Mac Swi
ney, zijn hongerstaking. 74 dagen, 74 lange da
gen heeft hij volgehouden elk voedsel te weige
ren dat hem voorgezet werd. In zijn laastte lij
den Hagen weigerde hij zelfs medicijnen in te ne
men tegen de ziekten noodzakelijk gepaard gajani
de met een langdurig ontberen van eenig voedsel'
Gister is Mac Swiney overleden.
Het tragische einde van dezen man, die streed
en stierf voor de hem heilige idealen, dwingt, zoo
woj lij vriend al!s vijand, eerbied af. Veelvuldig
waren de verzoeken om vrijlating. Veelvuldig de
bemoeiingen van„ verschillende personaliteiten.
Alles stie techtcr af op den onwrikbaren wil
van de Engelsche regeering, om niet toe te geven
op dit punt. De regeering beschouwde Mac Swi
ney en de andere hongerstakers als gewone re
bellen. Zij toch waren in openlijken oprtog te
gen de Engelsche regeering. Daarom kon de re
geering deze mannen niet vrijlaten. Het zou vol
gens haar een nederlaag zijn geweest voor de En;
gelsche regeering en een overwinning en daarme
de een aanmoediging voor de Sinn Feiners. Men
weet, waarom Mac Swiney Iwterd gearresteerd. Om
dat hij in het onrechtmatig bezit gevonden Was
van een cijferschrift der politie, hetwelk dienst
deed bij het opsporen en achtervolgen van mis-
dadgiers. Tevens werden bij zijn arrestatie op
een meeting te Cork, eenige geschriften gevonden
in zijn bezit, Welke aansporen tot verzet te
gen de Engelsche overheid in Ierland, Dit kon
de regeering te Londen niet dooir de vingers zien
'en zij heeft gepersisteerd in de gevangenhouding
■van de zich tegen de Wet verzettende onderdanen
Mac Swiney is overleden. Wat de gevolgen van
zijn dood zullen zijn, zullen ons de eerstkomende
dagen leeren. Beter zal het er in ieder gieval niet
op worden.
Er is nog een andere ernstige zieke, die onze
aandacht vraagt. Sedert eenigen tijd 'is de koning
van Griekenland ernstig ziek. Deze ziekte heeft
thans zulk een omvang aangenomen, dat men
vieest voor het leven van den jpjigen Gorst. Reeds
spreekt men van eventueele troonsopvjolgni in
Griekenland. Paul, een jongere 'broer des konings
zou tot kpning moe ten worden gekroond. Deze is
'echter nog onmondig. Ex koning Constantijn, die
thans in Zwitserland zit, verzet zich tegen de
troonsopvolging van zijn onmondigen zoionOf"
het dezen veel zal' geven. Het Parlement kan Paul
mondig verklaren, en eventueel' kan Venizelos
de ministerpresident een regentschap instellen.
Maar laten wij de. zaken niet vooruit lpppen. De
buaiige Grieksche vorst is nog niet dood. Het
„Le rei est mort, viye le rod" heeft nog niet
•weerklonken.
Juist na het schrijven van ons ovierzich't, ont
vangen wij het 'bericht Van het ovierlijden van den
jongen Griekschen monarch, koning Alexander
Hij bereikte slechte den 'zeer jeugdigen iteeftijd Van
27 jaar. Lang heeft hij het Grieksche volk niet
geregeerd. Slechts eenige jaren zwaaide hij den
scepter na het gedwongen aftreden van zijn va
der, okning Constantijn, die thans te St. -Mo ik
in Zwitserland verblijf houdt. Thans zal men,
zooals gezegd, het pro- est krijgen van den Griek
schen' ex-koning, om zijn onwaardi gen zoom dén
Kioon op het hoofd te zetten. Hoe de mona"-
'chistishce kwestie zich zal ontwikkelten, willen
wij eene even afwachten.
Vergadering van den Raad der gemeente Ha,-
'renkarspel op Dinsdagmiddag 2 uur, voorzitter
de lieer Burger, Burgemeester, secretaris jde heer
Dam.
De voorzitte nopende met een wjoord van wel
kom de vergadering, met de mededeelnig, dat dfe
heer Francis wegens blijde familieomstandighe-
,den verhinderd is de vergadering bij te wonen.
Hierna werden de notulen van de vorige ver
gadering voorgelezen en onveranderd' goedge
keurd. -
Door B. en Wj. was aan mej. Kwantes, onder
wijzc-res te Kerkbuurt verzocht, of ze bereid was
in verband met de nog niet vervulde vacature
haar vertrek een paar weken uitte steilten. Dial ar
op was 'bericht ingekomen dat ze bereid is haar
eervol ontslag te laten ingaan o|p| 1 November inj
plaats van 15 October.
Van den heer Schaaij, onderwijzer te Waarland!
Was het verzoek ingekomen otm' eervol ontslag
wegens benoeming elders. Dit werd op de meest
eervolle wijze verleend met ingang van 1 Dec.
De voerzitte rdeelde mede dat zich na de eer
ste oproeping geen enkele sollicitant heeft aan
gemeld, zoodat een herhaalde oproeping ge
plaatst is.
Bericht was ingekomen dat de vergoeding vlofor
het heihalingsonderwijs over 1199 f1240.— 'be
draagt en dit bedrag inmiddels is uitbetaald'.
1 Daar in 1919 1290 gld. is uitbetaald, is de se
cretaris in nadere correspondentie getreden, doeh
daarop is nog geen antwoord ingekomen.
Dp heeren hoofden van scholen hebben bericht
gezonden dat ze hunne benoeming vopr het ge
ven van herhalingsonder wij- aanvaard hebben. Te
Waarland nemen 6, te Kerkbuurt 15 en te Dirks
horn 12 kinderen aan dit onderwijs deel'.
Op het verzoek van de tuinbouwvereenigingenl
in het Waarland om een verwarmd en verlicht
lokaal voor de te hpuden tuinbouwcursus werd'
gunstig 'beschikt.
Op het verzoek v'an den L.T.B. afd. 't Veldt
om van gemeentewege de 'bestrijding van de mus
sel en tel' hand te nemen, zal worden geantwoord'
dat liet gemeentebestuur bereid is zijne medewer
king te verleenen, wanneer ook de andere- aange
schreven vereenigingen het doen.
Bericht was ingekomen dat als zetters zijn be
noemd de heeren Borst en Dpekes.
Voor extra politiediensten in het kantbin Scha-
gen voor algemeene rekening verricht, zal 45
gulden worden 'betaald.
Ingekomen was een mededeeling dat de Ver-
pleeggelden voor de krankzinnigen virhopgd zijn
van 800op 900.De provincie draagt hier
voor bij boven de 600.
Ingekomen was een dankbetuiging van Het
Witte Kruis voer de verleende subsidie 200.—
Op het schrijven van het gemeentebestuur Van
Alkmaar inzake kosten van onderwijs werd 'be
sloten hiervoor geen speciale rekening te makeni
omdat Jaaraia.n slechte dopr één leerling wordt
deelgenomen. j
De Centrale brandstoffencominissie zal woir-den
medegedeeld dat de gemeente bereid is garant
te zijn voor de betaling die 'dopr de handfelteren
in deze gemeente moet worden gedaan. 'Zop be
kend is is dit verzoek gedaan naar aanleiding van
hetgeen zich te Broek op Langendijk heeft voor
gedaan, met' gevolg dat de gemeente Broek is' uit
gesloten van 'hrandstoffenlevering.
Voorzitter lichtte deze zaak nader toe en keur
de ten sterkste de handelingen van het gemeente
bestuur wan Broek af.
Goedgevonden werd aan den boouikweeke" Lich
tenberg te Noo d clarwouJe op te d agen he' op
knappen van het oude kerkhof en hot 'planten
van vruchtboomen aldan-. De ko en daa voor
zullen zijn 200 tot 225.gu'dm.
Aan de ambachtslieden is een i. se .rijving ge
vraagd vooj' 1 Npjvember voor den bouw van een
arr es tantenlokaai.