vraag rijst: „zal het niet heel wat' goedkooper
worden Misschien zal het met de gemeentehuis
houding in de praktijk wel juist gaan als met
onze huishoudings. Vier families van drie perso
nen ieder, leven toch veel duurder als één familie
van twaalf personen. Ze bewonen dan één huis in
plaats van Vier, besparen drie maal vuur en licht
'wat in den tegenwoordigen tijd nogal iets uit
maakt en zoo zullen er wel verschillende dingen
zijn te noemen die dan goedkooper zijn.
Bij de gemeenten is dat toch precies hetzelfde.
Volgens de Schager Courant van Zaterdag j.l.
denken ze er in de commissie uit den raad te
Zd.scharw. wel degelijk zoo over. Het heet in dat
■artikel: „Natuurlijk werd ook een oogenblik stil-
gesta anbij de voordeelen welke voortvloeien uit
de omstandigheid, dat verschillnede ambtenaren
kunnen worden gemist, als daar zijn: 4 burge-
meesters, vier secretarissen, 4 gemeenteveldwach
ters, 4 gemeenteontvangers, 4 gemeen leb oden, 4
werksters om de secretarie schoon te houden, het
verwarmen en verlichten van vier dezer gebouwen
de onkosten die bij de verschillende verrichtingen
maar even groot zijn bij een als thans bij elk der
vier gemeenten, enz.
Ik kom hierop straks terug.
Allereerst zou ik even willen bespreken hoe
wij eigenlijk finantieel staan tegenover de andere
dorpen, en wel hoofdzakelijk tegenover Zuid-
scharwoude. De meening daaromtrent is bij de
Broeker burgers zeer verkeerd, tenminste te oor-
deelen naar de ingezonden stukken in het plaatse
lijk blad en vooral de dikwijls, houdt mij ten
goede, zeer dwaze rijmpjes. Het blijkt daaruit,
dat ze met den toestand absoluut niet op de
hoogte zijn.
Het is waar dat te Z.Sw. de lasten lange jaren
zeer zwaar waren tegenover die alhier, wat in de
eerste plaats kwam, doordat Z.Sw. door een on-
.Voarzichtig beheer van een der vorige burgemees
ters zwaar in de schulden was gekomen.
Verder moet men niet vergeten, dat de lasten
'aldaar door het onderwijs ook veel zwaarder wa
ren dan hier. Doordat alhier slechts ongeveer 20
.p(Jt. der kinderen gebruik maakten van het open
baar onderwijs, waren hier de kosten voor het
onderwijs zeer gering. Hiervan profiteeren na-
Uijk alleen de vrijzinnigen, terwijl de 80 pCt.,
die naar de bijzondere school gingen, zeer zeker
de Hasten die ze op die manier uitspaarden op
hunne inkomstenbelasting, op een andere manier
\wel degelijk hebben moeten betalen.
Een gevolg van dezen toestand was, dat het
openbaar onderwijs altijd een weinig „stiefkind"
waarop zooveel mogelijk werd bezuinigd, wat
natuurlijk de gemeentelasten ten goede kwam.
De toestand is echter te Zuidscharwoude in de
«lalatste jaren onder het beheer van burgemeester
Kroon en van den tegenwoordigen toch wel iets
anders geworden tegenover die van Broek en
om u dat duidelijk te maken, heb ik eenige cij
fers uit de begrooting van beide dorpen geno
teerd, en wel die der meest vaste posten, als rente
en aflossing der bestaande schulden, met opgave
daarvan; uitgaven voor salarissen en wat daar
op betrekking heeft, benevens de posten der vaste
inkomsten voor zoover die voor een vergelijking
ncodig waren. Ik heb natuurlijk de overige posten
der beide begrootingen niet genomen, omdat die
het eene jaar eens hier en het andere jaar weer
daar gunstiger zijn.
Met deze notities kwam ik o.a. tot de' volgende
^uitkomsten
GEMEENTE BROEK OP LANGENDIJK.
waardoor 'de vaste posten uitgaven
worden
De inkmosten bedragen:
Huur huizen en andere gebouwen
Huur landerijen
Huur veiling
vergoeding rente en afl. gasfabriek
verg 40 opo. geb. eigendommen
verg .10 opc. ongeb. eigendommen
verg. 50 opc. personeel
3132,—
560,—
400
12519,80
1040
210,—
2650,20
f 20512,—
De burgerij aan hoofdelijken omslag moet op
brengen om te komen tot dekking der kosten
■voor deze vaste posten f 31060,
f 20512,-
f 10548,—
6,25
'Er moet dus hiervoor worden opge
bracht aan de directe belastingen
f 10548 plus f 3900 indirecte is
dat is per hoofd ieder burger groot
en kllein
Wat er aan h. o. meer moet wordne opgebracht
ruim 5000 gulden meer als bovenvermeld, dient
voor andere kosten als: onderwijs, onderhoud,
ondersteuning van een en ander, subsidies, enz.,
telveei om op te noemen, maar dat is, zooals ik
reeds opmerkte voor deze berekening van min
der belang. Met dit laatste bedrag wordt voor
iedei Broeker de belasting circa f 8,50.
1 U kunt hieruit ook berekenen, dat Broek, waar
het uit rentegevende bezittingen, land en veiling
960 gulden bekomt en een schuld heeft van even
30000 gulden, als het thans zou moe+en liquidee
ren, vrijwel uit zou komen. Het heeft natuurlijk
ook zijn niet rentegevend bezit, als raadhuis,
school, enz.
GEMEENTE ZUIDSCHARWOUDE.
0 -5; 0 o 0-
I U5 to «O if
«O CO I—I CS eo 00
o 2 o o
t>- O O o
Oi <y> O O xo o
04 Q-} OQ Tfl u- OQ
salaris burgemeester f
salaris secretaris
salaris ontvanger
weth. en raadsleden
ambt. burgerl. stand
politie
gen. en verlosk.hulp,,
bijdr. pens. ambten.
keurmeester
opzichters
320
450
200
3 -'
W-
Jg'
5 3
"o O O O O o
O O O o O I
'22SSS
w
E-4 o o o o o c o o o 10 10
H
O o
OT O
O O O O O O O O 0
ooooocoooco© I
oo^ia^cooo10©1':
t-USeOHlNmiNo®10^ I
Evenals te Broek zijn hierbij groote posten waar
voor bezittingen zijn.
Voor de gasfabriek evenals te
Broek f 130000,—
Voor de electriciteit 12000,
f 142000,-
Zoodat de sohuden van Z.Sw.
sllechts zijn f 39000,-
Dc uitgaven voor de schulden zijn aan rente
f 16400
De rente wordt het volgende jaar echter duur
der wijl er circa 55000 was geleend van de Boe
renleenbank voor vier procent, hetwelk is opge
zegd, waar thans 7 pCt. voor zal moeten worden
betaald, dus zal de post voor rente worden 12366
plus 1650 is f 14000.—.
Bij bovenstaande bedragen zijn groote posten
waarvoor bezit is en wel voor de gas
fabriek f 130000,—
voor dee lectriciteit f 12000,
voor het postkantoor f 46000,—
waardoor de werkelijke schuld
èllechts wordt f 29500,
De uitgaven voor de schulden en aflossingen
zijn totaal f 21160,
Uitgaven vaste posten voor sala
rissen enz. zijn:
3000
2200.
1350
450
135
1000
aflossing totaal
Uitgaven vaste posten voor sala
rissen enz.:
'salaris burgemeester f 2250
salaris secretaris 2300 v
salaris ontvanger „1150
weth. en raadsleden 475
ambt. burgerl. stand 230
ambtenr. secretarie 700
veldwachter 1250
keurmeester 450
bijdr. pensioenwet 1100
tienrecht 550
f -10300,—
Kosten voor vaste posten f 26700,
ONTVANGSTEN.
Ink. gemeenteigendom f 3500
opc. diverse bel. 2990
rente en afl. gasfabr. 12510 i
f 19000,—
r f 7700,—
Bil ij ft te betalen uit H. 0. voor deze posten
f 7700,—
Aan indirecte belastingen wordt bet. 2990,
is v oor de 1800 inwoners tezamen f 10690,
of f 5,90 per inwoner.
Behalve dit heeft Z.Sw. nog ongeveer f 8500
H.O. welk bedrag dient voor alle mogelijke uit
gaven die nog in een gemeente voorkomen. Be
lasting wordt te Zuidscharwoude alzoo totaal
f 10,50 per inwoner.
Uit deze cijefrs blijkt u dus, dat het absoluut
onjuist is dat Zuidscharwoude in zooveel on
gunstiger conditie zou verkeeren dan Broek.
De bijzondere uitgaven zijn op het oogenblik
te Z.Sw. iets hooger dan hier. B.v. betaalt Z.Sw.
ivolgens de begrooting f 2400 voor arme krank
zinnigen per jaar, wij niets.
Z.Sw. betaalt 1100 gulden voor pensioenbijdra
ge, wij slechts f 300 doordat onze ambtenaren
indertijd daarvoor bedankten. Misschien zijn er
zoo nog een paar dingetjes, maar dat is alles van
voorbijgaanden aard en misschien over een paar
jaar hier ongunstiger d.n te Z.Sw., maar voor de
vaste uitgaven is het te Z.Sw. nog iets gunstiger
dan hier, f 5,90 om f 6,25.
Dat het percentage der H.O. verschilt komt
eerstens doordat de draagkracht der burgers te
Z.Sw. minder is dan hier, maar hoofdzakelijk
doordat onze laatste aanslag geen juist beeld geeft
der inkomsten 1919, wijl de aanslagen nog zijn
gemaakt mede naar 1918. Dit zal hier echter een
volgend jaar ook wel anders worden, en zal het
mij niet verwonderen of wij krijgen een percen
tage weinig verschillend van Z.Sw.
Op het oogenblik is het echter zoo1,«dat iemand
mete en inkomen van 1000 gulden hier meer
betaalt dan te Z.Sw. Iedereen betaalt hier 2 pCt.
en te Z.Sw. tot- 1900 gulden, ik meen 1,6 pCt.
Ik hoop hiermede duidelijk te-hebben gemaakt
dat diegene die reeds allerhande stukjes en rijm
pjes in de krant zetten, zelfs schimpten op Z.
Sw., omdat ze het onreëel vonden dat Z.Sw. zich
ten'koste van Broek op L. zou verrijken, zich
hebben vergist, en dat er in die geest niet meer
zal fw orden geschreven, wijl het absoluut onjuits
en ongemotiveerd is en slechts schade kan doen
aan de zaak wat wij gaarne zouden voorkomen.
Neen, het gevaar dat wij vreezen, en dat ze
ker bestaat en lang niet gering) is, is iets heel an
ders. Onze vrees is, dat door de vereeniging de
.finantieele positie niet alleen van onze gemeente
maar voor de geheele Langedijk wel buitengewoon
zal verslechten en ze zich te Zuidscharwoude
met hunne gouden bergen wel eens leèlijk zouden
kunnen vergissen.
Wij behoeven toch maar naar alle grootere
gemeenten te zien om er direct van overtuigd
tc zijn, hoe grooter gemeente, hoe duurder, hoe
hooger dc belastingen. Kijk maar eens naar Alk
maar waar reeds in '18 naast alle bereikbare in
directe belastingen de hoofdelijke omslag was
o,gevoerd tot een maximum van 16,12 pCt.
Als voorbeeld voor hier heb ik gekozen Wor-
merveer een plaatsje met 7630 inwoners, iets
klleine.' dan de Langedijk zou worden waar de
vie.' dorpen bijna 7900 inwoners tezamen hebben
Te Wormerveer zijn de omstandigheden wel iets
anders dan hier. Doordat er heel wat fabrieken
zijn is er in verhouding misschien meer werk
volk dan hier en minder middenstand. U moet
echter niet vergeten, dat een fabrieksarbeider
dikwijls meer verdiend dan een keline bouwer
aan de Langedijk. Overigens is Wormerveer toch
ook weinig meer dan een flink groot dorp. Ik
zal u eenige posten noemen uit wat in een ge
meente wordt uitgegeven zooals de Langedijk
zou worden, en zult u hooren hoe juist de commis
sie to Zuidscharwoude de zaak beziet, de com
missie van welke een der idealen is, b.v. drie
werkvrouwen uit te winnen en de Langedijk en
ons met zulke bezuiniging gelukkig wil maken.
Om te beginnen noem' ik u dan van Warmerveer
de burgemeester salaris f 5000,
Hier de vier burgemeesters f 12000.
de secretaris salaris 4600,
Hier de secretarissen inclusief assis
tentie enzoovoorts f 11000
Jaarwedden ambten, secretarie 16508,34
en wel 1 hoofdcommies f 3100
le commies secretarie 2600
nog 1 commies 2508
Adjunct commies 2000
1 assistente 1300
1 typiste telefoniste 1300
1 assistent bevolking 1300
1 concierge tevens bode 2400
2 Wethouders 2000,
1 ontvanger 3200,
1 assistent ontvanger 825,
1 accountant 300,
Controleur invorder, gemeentelasten 2000,
Assistente van den controleur 1200,
Deurwaarder 500,
Ambtenaar burgerl. stand 400,
leden van den raad salaris 975,
1 gemeentearchitect 3500,
1 gemeenteopzichter 2500,
opzichter begraafplaats 650,
GEMEENTEWERKLIEDEN.
2 timmerlieden elk 1820 3640,
2 tuinlieden elk 1820 3640,
2 straatmakers 3640,
2 leerinlgstraatmakers elk 660 1320,
1 grondwerker 1664,
3 losse werklieden ellk 1664 4992,
buitendien arbeidsloon voor straatma -
kers in lossen dienst 1600,
vervanging op verlofdagen 708,
Als men nu meent dat met zoo'n
korps werklui de kijk er af is, dan
vergist, men zich deerlijk. Ik vind op
de begrooting o.a. nog:
onderhoud straten pleinen f 21050
wegen en voetpaden 1000
pompen en riolen 2400
bruggen en veren 2500
uitdiepen schoonh. sloten 1200
Dit zal wel niet alles voor materilaen
noodig zijn.
POLITIE, i
1 hoofdinspecteur 3000,
1 inspecteur 2020,
1 re;her"heur 2000,
3 brigadiers 5800,
12 agenten 20040,—
kosten buitengewoon politietoezicht 1250,
Belocning spuitgasten 900,
kosten stadsreiniging 15300,
ksoten geneesheer armenpraktijk 1500,
kosten verloskundige»hulp 1000,
kosten apotheker 800.
Bijdragen pensioenfonds 14900,
secretaris boekhouder armbestuur 700,
salarissen werkeloozenregeling 610,
f 135182,—
Dit is dus alleen voor sallarissen.
Ik zou nog een massa posten kunnen noemen
die heel iets anders dan bezuinigen aangeven,
maar wil het bij een paar laten. "Vooral daarom
za ik er een paar noemen, omdat de commisie van
Zuidscharwoude zegt: „De voornaamste van hun
ne motieven waren wel die, welke verband hielden
met de mogelijkheid de sociale taak der gemeen
ten, die in de laatste jaren van zooveel beteekenis
is geworden, beter te kunnen uitvoeren. Verder
wordt gewezen op de verschillende zaken, wel
ke eerst na tallooze deliberaties, bijeenkomsten,
besprekingen en vergaderingen tot stand konden
komen ot niet to' stand konden komen
Nu. wat enkele instellingen kunnen kosten,
aan welker oprichting wij maar liever niet heb
ben medegewerkt, daarvan geeft de begxooting
van Wormerveer wel blijk. Ik vond b.v.:
subsidies en jaarwedden bewaarschool f 8850,-
subsidies volksgezondheid onnr»
subsidies vereeniging tot steun
gratific. gepens. ambtenaar
dekking tekort ziekenhuisbedrijf
Ben verder b.v.
2000
1200,
2100,
39804,
kosten verlichting straten en pleinen
subsidie armbestuur
14800,
38600,
-I
Voor benoodigdheden secretarie b.v. wordt hier
begroot 500 gld., dus voor de geheele Langedijk
2000,—, te Wormerveer voor de secretarie 4000
gulden. Ik zou zoo nog meer kunnen noemen,
maar genoemde cijfers zijn zeker wel voldoende
De totaalsom der begrooting te Wormerveer is
f 1,292,742, aan de vier Langedijker dorpen ca.
f 250000,—
Ondanks dat de gemeente Wormerveer f 75000
ondersteuning zal ontvangen uit de O.W. belas
itng, bedraagt de totaasom der H.O. f 346000,—
en aan indirecte belast, opc. 506""
samen f 396620,—
pf ruim 50 gulden per jaar en per hoofd voor
ieder inwoner, groot of klein.
Hiermede kan ik mijn beschouwing over de
finantien eindigen. Ik hoop duidelijk gemaakt
te hebben dat het ons absoluut niet kan bekoren
in dergelijke malaise als Wormeórveer te komen,
U zult misschien denken, zoo erg behoeft het
niet als te Wormerveer, maar waar moeten wij
ons dan mede vergelijken als wij het niet doen
met een gemeente als de onze zou worden.
Ik had b.v. ook Einkhuizen kunnen noemen
/met 8000 inwoners, een plaatse, waar niets bijj
zonders is dan een gasfabriek stad reiniging en
een ziekenhuis, welk laatste echter als ik mij
niet vergis wordt -gesteund door het Ssnouel
van Loosehfonds, een fonds dat in,vele opzichtei
een zeer voordeeilge inrichting voor Enkhuizei
is, alzoo finantieel een gunstige factor..
Te Einkhuizen was de begrooting voor 1920
,569850 gulden het bedrag van den H.O. 248000
gulden, alzoo met de indirecte be'astingen
bedrag van ongeveer 40 gulden per hoofd aai
gemeentebelasting. De aanslag voor de laagst
inkomens geeft dan ook een percentage van i
,pCt., voor de hoogste 11,6 pCt. Veel gunstige
dan te Wormerveer is het dus ook te Enkhuizei
'niet. Voor ik besluit nog een klein gedeelt
uit een ingezonden stuk in een der groote bladej
van 28 Januari j.l. De inzender is uit Noord
hraliant uit een plaats waar ook vereeniging
voorgesteld en die zich beroept op een voorbeel
waar ook voor een paar jaar samenvoeging me
een paar andere gemeenten plaats vond.
Na eerst gewezen te hebben op het werkelij
minder aantal hoogere ambtenaren, maar dan eei
lezing geeft over het daardoor onontbeerlijk
tal lagere beambten, schrijft hij:
„Waar het meer op aankomt dat is het finanti
eel resultaat. Ik hoor mij reeds toeroepen, „da
zal veel geld kosten." Ja, dat zal het. Bij een hei
ningetje te dien aanzien, staat men perplex
een aanstelling van veel minder dan genoem
aantal dienaren der H. Hermandad, ongerekend
ambtenaren en beambten bij niet genoemde tal
ken v an dienst, in aanmerking genomen hebbend
de op peil gebrachte of te brengen hoogere sal;
rissen, het kleinere aantal wethouders, z
het bodeloon en het lóón der tijdelijk aangesteld
bouwkundigen en der werklieden kom ik tot
conclusie, dat de jaarlijksche uitgaven met tiei
tallen duizenden guldens zullen stijgen, hetgee
ook daardoor komt, dat de loonen in volkrijke
'meenten zooveel hooger zijn. Wat deze aangelj
genheid betreft, wordt een vereeniging dus ni
een algemeen economisch belang, integendeel,
wordt een finantieele ruïne.""1
Het blijkt hieruit, wel dat het in Brahai
preeie sis als te Wormerveer.
Mijn conclusie is dan ook zooals u wel zu
begrijpen, steunt in alles wat deze zaak
gaat, uwe besturen zooveel mogelijk, volgt1 hi
adviezen en laat ons trachten gezaemnlijk m
de beide Noordelijke gemeenten aan de Lan;
dijk het ons dreigende gevaar af te wenden.
Tot Zuidscharwoude hebben wij ons niei
wenden. Immers is ons eerst gisteravond uit
ingezonden stuk in de Langedijker Courant, waa
in een der raadsleden openlijk verklaard, dat
hen hierom is gevraagd, waar hij schrijft:
ons geleid heeft tot aanhangig maken van he
plan", gebleken, waaraan wij dit alles
danken hebben.
Hij noemt de zeer zeker slecht te verdedigi
laat ons zeggen ondoordachte ontboezemingen
eenige Broekers in de „Langedijker Courant
„laag en gemeen", het zijn toch voor ons, h
wij ook betreuren dat het gebeurd is, spontai
uitingen van hunne verontwaardiging over
ons zoo onsympathieke wetsontwerp.
Hoe zou die Zelfde mijnheer, die in dat in;
zonden stuk zoo pleit voor „samenwerking
daar, tusschen twee haakjes, voorbeelden
weet te kiezen, waarbij er zijn, die ieder Lan;
'dijker, die geen Zuidscharwouder is, zijn scl
ders dqet ophalen., hoe zou die mijnheer denk
dat wij het zullen noemen, zoo ie s „aanhang
te hebben gemaakt, zonder daar niet alleen
geen der andere gemeentebesturen over te sp
ken, maar er hun zelfs geen kennis van te
be i gegeven
Nu, voor zulk „samenwerken" danken wij
de raadsverslagen van Z.Sw. blijkt ons trouw»
voldoende hoe mooi de „samenwerking" zou
den, als die daarvoor als voorbeeld zouden w
den genomen.
Laat ons echter eendrachtig samenwerken
toonen dat wij zijn als Broekers één, opdat
nooit zal worden „Langedijk één."
Men abonnéere zich op
hl,ul hg onze agentschappen
h'ilpp<»st.k;»nt<«rvn
