1
3f
|l
11
ZIT. h
Fa. WI
vraag rijst: „zal het niet heel wat goedkooper I
worden?" Misschien zal het met de gemeentehuis
houding in de praktijk wel juist gaan als met
onze huishoudings. Vier families van drie perso
nen ieder, leven toch veel duurder als één familie
van twaalf personen. Ze bewonen dan één huis in
plaats van vier, besparen drie maal vuur en licht
wat in den tegenwoordigen tijd nogal iets uit!''
maakt en zoo zullen er wel verschillende dingen
zijn te noemen die dan goedkooper zijn.
Bij de gemeenten is dat toch precies hetzelfde.
Volgens de Schager Courant van Zaterdag j.l. I
denken ze er in de commissie uit den raad te
Zd.scharw. wel degelijk zoo over. Het heet in dat
•artikel: „Natuurlijk werd ook een oogenblik stil-
gesta anbij de voordeelen welke voortvloeien uit
de omstandigheid, dat verschillnede ambtenaren j
kunnen worden gemist, als daar zijn: 4 burge-
meesters, vier secretarissen, 4 gemeenteveldwach
ters, 4 gemeenteontvangers, 4 gemeenteboden, 4 j
werksters om de secretarie schoon te houden, het
verwarmen en verlichten van vier dezer gebouwen
de onkosten die bij de verschillende verrichtingen
maar even groot zijn bij één als thans bij elk der
vier gemeenten, enz.
Ik kom hierop straks terug.
Allereerst zou ik even willen bespreken hoe
wij eigenlijk finantieel staan tegenover de andere
dorpen, en wel hoofdzakelijk tegenover Zuid-
scharwoude. De meening daaromtrent is bij de
Broeker burgers zeer verkeerd, tenminste te oor-
deelen naar de ingezonden stukken in het plaatse
lijk blad en vooral de dikwijls, houdt mij ten
goede, zeer dwaze rijmpjes. Het blijkt daaruit,
dat ze met den toestand absoluut niet op de
hoogte zijn.
1 Het is waar dat te Z.Sw. de lasten lange jaren
zeer zwaar waren tegenover die alhier, wat in de
eerste plaats kwam, doordat Z.Sw. door een on
doorzichtig beheer van een der vorige burgemees
ters zwaar in de schulden was gekomen.
Verder moet men niet vergeten, dat de lasten
'aldaar door het onderwijs ook veel zwaarder wa
ren dan hier. Doordat alhier slechts ongeveer 20
rpOt. der kindéren gebruik maakten van het open
baar onderwijs, waren hier de kosten voor het
onderwijs zeer gering. Hiervan profiteeren na-
lüjk alleen de vrijzinnigen, terwijl de 80 pCt.,
die naar de bijzondere school gingen, zeer zeker
de Hasten die ze op die manier uitspaarden op
hunne inkomstenbelasting, op een andere manier
\wel degelijk hebben moeten betalen.
Een gevolg van dezen toestand was, dat het
openbaar onderwijs altijd een weinig „stiefkind"
waarop zooveel mogelijk werd bezuinigd, wat
natuurlijk de gemeentelasten ten goede kwam.
De toestand is echter te Zuidscharwoude in de
«lalatste jaren onder het beheer van burgemeester
Kroon en van den tegenwoordigen toch wel iéts
anders geworden tegenóver die van Broek en
om u dat duidelijk te maken, heb ik eenige cij
fers uit de begrooting van beide dorpen geno
teerd, en wel die der meest vaste posten, als rente
en aflossing der bestaande schulden, met opgave
daarvan; uitgaven voor salarissen en wat daar
op betrekking heeft, benevens de posten der vaste
inkomsten voor zoover die voor een vergelijking
neodig waren. Ik heb natuurlijk de overige posten
der beide begrootingen niet genomen, omdat die
het eene jaar eens hier en het andere jaar weer
'daar gunstiger zijn.
Met deze notities kwam1 ik' o.a. tót de volgende
^uitkomsten:
GEMEENTE BROEK GP LANGENDIJK.
S3 8
s
S 10 S 05 O O O 0 O O I
«OojWlN HOHOOlOKul I
10 X 0 w
00
05
se 10 ce> <0 -ei -er-ei
S CO 5> 2
§§§i!gi® EgSSgSS I 5
05 O O lO iO O O I
•lOCQH^COx CM 5^
De rente «wordt het volgende jaar echter duur-
der wijl er circa 55000 was geleend van de Boe
renleenbank voor vier procent, hetwelk is opge
zegd, waar thans 7 pCt. voor zal moeten worden
betaald, dus zal de post voor rente worden 12366
plus 1650 is f 14000.—.
Bij bovenstaande bedragen zijn groote posten
waarvoor bezit is en wel voor de gas
fabriek f 130000,—
voor dee lectriciteit f 12000,—
voor het postkantoor f 46000,
waardoor de werkelijke schuld
bllechts wordt f 29500,
De uitgaven voor de schulden en aflossingen
zijn totaal f 21160,—
Uitgaven vaste posten voor sala
rissen enz. zijn:
salaris burgemeester f 3000
salaris secretaris 2200
salaris ontvanger 1350
weth. eD raadsleden 450
ambt. burger 1. stand 135
politie 1000
gen. en verlosk.hulp,, 800
bijdr. pens. ambten. 320 j
keurmeester 450
opzichters 200
f 9900
waardoor dé vaste posten uitgaven
worden f 31060,
De inkmosten bedragen:
Huur huizen en andere gebouwen f 3132,
Huur landerijen 560,
Huur veiling 400,
vergoeding rente en afl. gasfabriek „12519,80
verg. 40 opc. geb. eigendommen 1040,
verg .10 opc. ongeb. eigendommen 210,
verg. 50 opc. personeel 2650,20
f fböl2,
De burgerij aan hoofdelijken omslag moet op
brengen om te komen tot dekking der kosten
voor deze vaste posten f 31060,—
f 20512,—
f 10548,—
Er moet dus hiervoor worden opge
bracht aan de directe belastingen
f 10548 plus f 3900 indirecte is f 14448,
dat is per hoofd ieder burger groot
en kllein f 6,25
Wat er aan h. o. meer moet wordne opgebracht
ruim 5000 gulden meer als bovenvermeld, dient
voor andere kosten als: onderwijs, onderhoud,
ondersteuning van een en ander, subsidies, enz.,
te iv eei om op te noemen, maar dat is, zooals ik
reeds opmerkte voor deze berekening van min-
'der belang. Met dit laatste bedrag wordt voor
iedei Broeker de belasting circa f 8,50.
U kunt hieruit ook berekenen, dat Broek, waar
het uit rentegevende bezittingen, land en veiling
960 gulden bekomt en een schuld heeft van even
30000 gulden, als het thans zou moeten liquidee
ren, vrijwel uit zou komen. Het heeft natuurlijk
ook zijn niet rentegevend bezit, als raadhuis,
school, enz.
GEMEENTE ZUIDSCHARWOUDE.
•S
w.„
ijooooooooo«ï:
Zoioo-iooiaooiaiM?
I 2
zo tp m zp cp
cp co
w M
ÏO o o O VO 1
Evenals te Broek zijn hierbij groote posten waar
voor bezittingen zijn.
Voot de gasfabriek evenals te
Broek f 130000,—
Voor de electriciteit 12000,
f 142000,—
Zoodat de schuden van Z.Sw.
sllechts zijn f 39000,
De uitgaven voor de schulden zijn aan rente en
aflossing totaal f 16400,
Uitgaven vaste posten voor sala
rissen enz.:
'salaris burgemeester f 2250
salaris secretaris 2300
salaris ontvanger „1150
weth. en raadsleden 475
ambt. burgerl. stand 230
ambtenr. secretarie 70O
veldwachter 1250
keurmeester 450
bijdr. pensioenwet 1100
tienrecht 550
Kosten voor vaste posten f 26700,
ONTVANGSTEN.
Ink. gemeenteigendom f 3500
opc. diverse bel. 2990
rente en afl. gasfabr. 12510 1
f 19000,—
f f 7700,—
Bllijft te betalen uit H. O. voor deze posten
f 7700,—
Aan indirecte belastingen wordt bet. 2990,
is voot de 1800 inwoners tezamen f 10690,
of f 5,90 per inwoner.
Behalve dit heeft Z.Sw. nog ongeveer f 8500
H.O. welk bedrag dient voor alle mogelijke uit
gaven die nog in een gemeente voorkomen. Be
lasting wordt te Zuidscharwoude alzoo totaal
f 10,50 per inwoner.
Uit deze cijefrs blijkt u dus, dat het absoluut
onjuist is dat Zuidscharwoude in zooveel on
gunstiger conditie zou verkeeren dan Broek.
De bijzondere uitgaven zijn oip het oogenblik
te Z.Sw. iets hooger dan hier. B.v. betaalt Z.Sw.
ivolgens de begrooting f 2400 voor arme krank
zinnigen per jaar, wij niets.
Z.Sw. betaalt 1100 gulden voor pensioenbijdra
ge, wij slechts f 300 doordat onze ambtenaren
indertijd daarvoor bedankten. Misschien zijn er
zoo nog een paar dingetjes, maar dat is alles van
voorbijgaanden aard en misschien over een paar
jaar hier ongunstiger d^n te Z.Sw., maar voor de
vaste uitgaven is het te Z.Sw. nog iets gunstiger
dan hier, f 5,90 om f 6,25.
Dat het percentage der H.O. verschilt komt
eerstens doordat de draagkracht der burgers te
Z.Sw. minder is dan hier, maar hoofdzakelijk
doordat onze laatste aanslag geen juist beeld geeft
der inkomsten 1919, wijl de aanslagen nog zijn
gemaakt mede naar 1918. Dit zal hier echter een
volgend jaar ook wel anders worden, ei\ zal het
mij niet verwonderen of wij krijgen een percen
tage weinig verschillend van Z.Sw.
Op het oogenblik is het echter zöo,-"dat iemand
mete en inkomen van 1000 gulden hier meer
betaalt dan te Z.Sw. Iedereen betaalt hier 2 pCt.
en te Z.Sw. tot- 1900 gulden, ik meen 1,6 pCt.
Ik hoop hiermede duidelijk te hebben gemaakt
dat diegene die reeds allerhande stukjes en rijm
pjes in de krant zetten, zelfs schimpten op Z.
Sw., omdat ze het onreëel vonden dat. Z.Sw. zich
ten koste van Broek op L. zou verrijken, zich
hebben vergist, en dat er in die geest niet meer
zal fw orden geschreven, wijl het absoluut onjuits
en ongemotiveerd is en slechts schade kan doen
aan de zaak wat wij gaarne zouden voorkomen.
Neen, het gevaar dat wij vreezen, en dat ze
ker bestaat en lang niet gering) is, is iets heel an
ders. Onze vrees is, dat door de vereeniging de
Jinantieele positie niet alleen van onze gemeente
maar voor de geheele Langedijk wel buitengewoon
zal verslechten en ze zich te Zuidscharwoude
met hunne gouden bergen wel eens leelijk zouden
kunnen vergissen.
Wij behoeven toch maar naar alle grootere
gemeenten te zien om er direct van overtuigd
te zijn, hoe grooter gemeente, hoe duurder, hoe
hooger dc belastingen. Kijk maar eens naar Alk
maar waar reeds in '18 naast alle bereikbare in
directe belastingen de hoofdelijke omslag was
opgevoerd tot een maximum van 16,12 pCt.
Als voorbeeld voor hier heb ik gekozen Wor-
merveer een plaatsje met 7630 inwoners, iets
klleine dan de Langedijk zou worden, waar de
vie.- dorpen bijna 7900 inwoners tezamen hebben
Te Wormerveer zijn de omstandigheden wel iets
anders dan hier. Doordat er heel wat fabrieken
zijn is er in verhouding misschien meer werk
volk dan hier en minder middenstand. U moet
echter niet vergeten, dat een fabrieksarbeider
dikwijls meer verdiend dan een keline bouwer
aan de Langedijk. Overigens is Wormerveer toch
ook weinig meer dan een flink groot dorp. Ik
zal u eenige posten noemen uit wat in een, ge
meente wordt uitgegeven zooals de Langiedijk
zou worden, en zult u hooren hoe juist de commis
sie te Zuidscharwoude de zaak beziet, de com
missie van welke een der idealen is, b.v. drie
werkvrouwen uit te winnen en de Langedijk en
ons met zulke bezuiniging gelukkig wil maken.
Om te beginnen noem ik u dan van Wormerveer
de burgemeester salaris f 5000,—
Hier de vier burgemeesters f 12000.
de secretaris salaris 4600,
Hier de secretarissen inclusief assis
tentie enzoovoorts f 11000
Jaarwedden ambten, secretarie 16508,34
en wel 1 hoofdcommies f 3100 j
le commies secretarie 2600
nog 1 Commies 2508
Adjunct commies 2000
1 assistente 1300
1 typiste telefoniste 1300
1 assistent bevolking 1300
1 concierge tevens bode 2400
2 Wethouders 2000,
1 ontvanger 3200,
1 assistent ontvanger 825,
1 accountant 300,
Controleur invorder, gemeentelasten 2000,
Assistente van den controleur 1200,
Deurwaarder 500,—
Ambtenaar burgerl. stand 400,
leden van den raad salaris 975,
1 gemeentearchitect 3500,
1 gemeenteopzichter 2500,
opzichter begraafplaats 650,
GEMEENTEWERKLIEDEN.
2 timmerlieden elk 1820 3640,
2 tuinlieden elk 1820 3640,
2 straatmakers 3640,
2 leerinlgstraatmakers elk 660 1320,
1 grondwerker 1664,—
3 losse werklieden ellk 1664 4992,
buitendien arbeidsloon voor straatma -
kers in lossen dienst 1600,
vervanging op verlofdagen 708,
Als men nu meent dat met zoo'n
korps werklui de kijk er af is, dan
vergist men zich deerlijk. Ik vind op
de begrooting o.a. nog:
onderhoud straten pleinen f 21050
-wegen en voetpaden 1000
pompen en riolen 2400
bruggen en veren 2500
uitdiepen schoonh. sloten 1200
Dit zal wel niet alles voor materilaen
noodig zijn.
M i I i I 11 I n 4
POLITIE.
1 hoofdinspecteur 3000,
1 inspecteur 2020,
1 rechercheur 2000,
3 brigadiers 5800,
12 agenten 20040,
kosten buitengewoon politietoezicht 1250,
Belocning spuitgasten 900,
kosten stadsreiniging 15300,
ksoten geneesheer armenpraktijk 1500,
kosten vérloskundige hulp 1000,
kosten apotheker 800,
Bijdragen pensioenfonds 14900,
secretaris boekhouder armbestuur 700,
salarissen werkeloozenregeling 610,
subsidies en jaarwedden bewaarschool f 8850,'
subsidies volksgezondheid 2000,-
subsidies vereniging tot steun 1200,-
gratific. gepen 3. amb enaar 2'00,
dekking tekort ziekeuhuisbedrijf 39804,95
Ben verder b.v.
kosten verlichting straten en pleinen 14800,—
subsidie armbestuur 3
Voor benoodigdheden secretarie b.v. wordt hier
begroot 500 gid., dus voor de geheele Langedijk
2000;te Wormerveer voor de secretarie 4000
gulden. Ik zou zoo nog meer kunnen noemen,
maar genoemde cijfers zijn zeker wel voldoende
De totaalsom der begrooting te Wormerveer is
f 1,292,742, aan de vier Langedijker dorpen ca
f 250000,—.
Ondanks dat de gemeente Wormerveer .f 75000
ondersteuning zal ontvangen uit de O.W. belas
itng, bedraagt de totaasom der H.O. f 346000,-
en aan indirecte belast, opc. 50620,-
IV i j I
;REPE E
ebloemde
eer chiqr
patronen.
3,50 pe
Crêp
Mou
f 396620,-
Jiegene, w
en Ka;
leen kree|
te bezc
maar.
b de laac
nterc. Tel.
in der-,
Pop]
f 135182,—
Dit is dus alleen voor sallarissen.
Ilc zou nog een massa posten kunnen noemen
die heel iets anders dan bezuinigen aangeven, j
maar wil het bij een paar laten. Vooral daarom i
za ik er een paar noemen, omdat de eommisie van
Zuidscharwoude zegt: „De voornaamste van hun
ne motieven waren wel die, welke verband hielden
met de mogelijkheid de sociale taak der gemeen
ten, die in de laatste jaren van zooveel beteekenis
is geworden, beter te kunnen uitvoeren. Verder
wordt gewezen op de verschillende zaken, wel
ke eerst Da tallooze deliberaties, bijeenkomsten,
besprekingen en vergaderingen tot stand konden
komen of niet tot stand konden komen
Nu. wat enkele instellingen kunnen kosten,
aan welker oprichting wij maar liever niet heb
ben medegewerkt, daarvan geeft de begirooting
van Wormerveer wel blijk. Ik vond b.v.:
lof ruim 50 gulden per jaar en per hoofd voor
ieder inwoner, groot of klein.
Hiermede kan ik mijn beschouwing over de
finantien eindigen. Ik hoop duidelijk gemaakt
te hebben dat het ons absoluut niet kan bekoren
in dergelijke malaise als Wormeórveer te komen.
U zult misschien denken, zoo erg.behoeft het
niet als te Wormerveer, maar waar moeten wij
ons dan mede vergelijken als wij het niet doen
met een gemeente als de onze zou worden.
Ik had b.v. ook Emkhuizen kunnen noemen
<met 8000 inwoners, een plaatse, waar niets bijj
zorfders is dan een gasfabriek stadsreiniging en
een ziekenhuis, welk laatste echter als ik mij
niet vergis wordt gesteund door het Ssnouck
van Loosenfonds, een fonds dat in vele opzichten
een zeer voordeeilge inrichting voor Enkhuizen
is, alzoo finantieel een gunstige 'factor-
Te E.nkhuizen was de begrooting voor 19 2
,569850 gulden het bedrag van den H.O. 248000
gulden, alzoo met de indirecte belastingen een
bedrag van ongeveer 40 gulden per hoofd aan
gemeentebelasting. De aanslag voor de laagste
inkomens geeft dan ook een percentage van 6
,pCt., voor de hoogste 11,6 pCt. Veel gunstiger
dan te Wormerveer is het dus ook te Enkhuizen
'niet. Voor ik besluit nog een klein gedeelte
uit een ingezonden stuk in een der groote bladen |A1||
van 28 Januari j.l. De inzender is uit Noord- lCUK
brabant uit een plaats waar ook vereeniging is
.voorgesteld en dié zich beroept op een voorbeeld
waai' ook voor een paar jaar samenvoeging met
een paar andere gemeenten plaats vond.
Na eerst gewezen te hebben op het werkelijk
minder aantal hoogere ambtenaren, maar dan een
lezing geeft over het daardoor onontbeerlijk aan
tal lagere beambten, schrijft hij:
„Waar het ineer op aankomt dat is het finanti
eel resultaat. Ik hoor mij reeds toeroepen, „dat
zal veel geld kosten." Ja, dat zal het. Bij een bere
ningetje te dien aanzien, staat men perplex. Bi
een aanstelling van veel minder dan genoemi
aantal dienaren der H. Hermandad, ongerekend de
ambtenaren en beambten bij niet genoemde tak
ken v an dienst, in aanmerking genomen hebbende
de op peil gebrachte of te brengen hoogere sala
rissen, het kleinere aantal wethouders, zoowede
het bodeloon en het loon der tijdelijk aangestelde
bouwkundigen en der werklieden kom ik tot de
conclusie, dat de jaarlijksche uitgaven met tien
tallen duizenden guldens zullen stijgen, hetgeen
ook daardoor komt, dat de loonen in volkrijke ge
meenten zooveel hooger zijn. Wat deze aangele
genheid betreft, wordt een vereeniging dus niet
een algemeen economisch belang, integendeel, „het
wordt een finantieele ruïne.""
Het blijkt hieruit, wel dat het in Brabant
pree ie sis als te Wormerveer.
Mijn conclusie is dan ook zooals u wel zult
begrijpen, steunt in alles wat deze zaak
gaat, uwe besturen zooveel mogelijk, volgt hui
adviezen en laat ons trachten gezaemnlijk met
de beide Noordelijke gemeenten aan de Lange
dijk het ons dreigende gevaar af te wenden.
Tot Zuidscharwoude hebben wij ons niet
wenden. Immers is ons eerst gisteravond uit een
ingezonden stuk in de Langedijker Courant, waar
in een der raadsleden openlijk verklaard, dat door
hen hierom is gevraagd, waar hij schrijft: „wa
ons geleid heeft tot aanhangig maken van het
plan", gebleken, waaraan wij dit alles te
danken hebben.
Hij noemt de zeer zeker slecht te verdedigen,
laat ons zeggen ondoordachte ontboezemingen vai
eenige Broekers in de „Langedijker Courant"
„laag en gemeen", het zijn toch voor ons, hoi
wij ook betreuren dat het gebeurd is, spontam
uitingen van hunne verontwaardiging over hei
ons zoo onsympathieke wetsontwerp.
Hoe zou die zelfde mijnheer, die in dat inge-
zonden stuk zoo pleit voor „samenwerking"
daar, tusschen twee haakjes, voorbeelden vooi
weet te kiezen, waarbij er zijn, die ieder Lange-
'dijker, die geen Zuidseharwouder is, zijn schou
ders doet ophalen., hoe zou die mijnheer denken
dat wij het zullen noemen, zooiets „aanhangig'
te hebben gemaakt, zonder daar niet alleen mei
geen der andere gemeentebesturen over te spre
ken, maar er hun zelfs geen kennis van te heb
bea gegeven
Nu, voor zulk „samenwerken" danken wij1, Uil
.de raadsverslagen van Z.Sw. blijkt ons trouwens
voldoende hoe mooi de „samenwerking" zou wol
den, als die daarvoor als voorbeeld zouden wor
den genomen.
Laat ons echter eendrachtig samenwerken
toonen dat wij zijn als Broekers één, opdat hel
nooit zal worden „Langedijk één."
Men abonneere zich op dil
blad bij onze agentschappen e
hul p postkan toren.
Loo
liegei
'oote sor
Mienl
Kt
eetoomd wi
A.RPETTI
per v
0RDIJNE1
Stoon
1 De la
1», slecht
