3
SN,
eding.
Ho. 23.
Woensdag 10 Maart 1921.
30e Jaargang
*r.
de.
ifien
iteiten
111-113
mrtrifciMi» n fcxerntiHU* au
NIEU WE
LANÜEDUKER COMAE
WINTERLEZINGEN.
BROEK OP LANGENDIJK.
HET BOLSJEWISME
IN HONGARIJE.
Die eerste 3 geboden, die handelen o-
er de verhouding van den mensch tot
,od, zijn Schepper, .bestaan voor bet
olvewisme niet. Het geloof aan God
warrit geacht de gToote gronddwaling Ite
ijn waarom men dan ook reeds het
1 omen vaml den Naam Gods strafbaar
telde. In een djer liederen, waarvan 't
ihgen ook op de Christelijke scholen
rplichrtend werd gestidLd, jkomt de vree
s lijke regel voor: „ons verdedigt God
och Koning." In theorie is geleeraard
ib.t he|t foeter was Judas, de discipel,
'e zijn Meester, onzen Heiland ver-
ïed, te vereeren, dan Christus. Waarom
en dan ook in het Russische stadje
lanjüow een standbeeld' voor den ver
ader heeft opgericht.
Hie(t 4e Sabbat hsgebod heeft heit bols
jewisme intact gelaten, natuurlijk en
kel om het hygiënisch en sociaal be
lang. Maar het 5 de gebod', de grondzuil
vian het ouderlijk gezag, heeft het ver
nietigd'. Op .school ook op de Chrisi-
telijke werden idle onderwijzers ge-
dlwongjem dén kinderen te lieeren hun ou-
dletrts niet meer te gehoorzamen, immers
het gezag van Godswege was de groor
te steunpilaar van het kapitalisme. Een
vooraanstaande dlame in de rijen der
bolsjewisten betoogde in leien toespraak
het belang dier gemeenschap vor-
De dlait de kinderen op 3-jarigen
Leeftijd van het ondierlijk huis naar een
inrichting werden overgebracht, om op
staatskosten verder grootgebracht t.e
worden. Eén andere wilde, dat reeds de
pasgeborenen, desnoods met geweld,
van die moederborst moesten afgerukt
worden en enkel kunstmatige voeding
geoorloofd zou zijn, dlaar met de moe-
l diermelk die kindieren achtjnjg en eerbied
ki voor hun verzogersr inzogien. Wat strij-
was met idie belangen der comimiu;-
ïsche gemeenschap. Deze ohmem-
schelijke uitlatingen haddien lechter niet
gewild effect. De Hongaarsche vader
landsliefde der vrouwen kwam er tegen
verzet en een bolsjewistische vrouw
uitte .haar woede in die woorden: „Ik
zori Bela Khun in stukken kunnen scheu
Alkmaar
CURBJENTIE,
Onder het zingen van Psalm 42:3 en
5 werd een collecte gehouden, .om door
middel van de Hongaarsche Pers het
Christelijk element daar te 'lande te ver
sterken, die naar we hoorden, ongeveer
75 gulden opbracht.
Wat bet zesde gebod betreft, ver-
olgde spreker, staat het bolsjewisme
zeer schuldig. Het menscbelijk leven
als zoodanig heeft voor hem geen waar
die. Naar het klassebélang wordt elke
waarde afgemeten. Wie dit in den weg
staat, dient «doodeenvoudig opgeruimd
:e worden. Andersdenkenden vermoor
den is geen misdaad, verdient geien
straf. Integendeel, wie het doet, istaat
niet schuldig, maar maakt zich verdien
stelijik, eer en roem is zijn belooning.
de omstreken van Buda Pest heb
ben de roode troepen bdj de bezetting
an een dorp niet minder dan 61 p.ex-
sonen opgehangen, en prat gaande
pp hun doen liet de bendie zich foitofo
rafeeren staande temidden der lijken
Itn de 132 dagen van het bolsjewistisch
bewind zijn ongeveer 3000 mlelnschien we
derrechtelijk, vaak na afgrijselijke pij
niging vermoord.
Ten opzichte van het zevende gebod
zou spieker ons vreeseüjkle bijzonder
heden kunnen meedeelan, maar de
plaats «waar we vergaderd zijn en het
gehoor dat ik voor mij zie, aldus spr.,
weerhoudt me. Het is niet betamelijk
dit su Ijl- bijzijn van kindieren te behan
delen. Men heeft gesproken van dief ze-
deleer dier natuurlijkheid. Inderdaad
was bet die der schaamteloosheid. De
«ere der vrouw is met voeten getreidlen
ja vernietigd. Dien arbeiders werd o-
penlijk aangeraden hun leigein wettige
vrouwen te verlaten om toet andere een
z.g. sjovethuwelijk t.e -sluiten-
Het „gij zult niet stelen" veronder
stelt privaatbezit. Waar dn theorie ge-
leeraard werd, dat alles aan het pro
letariaat behoorde, da-ar heeft het bols
jewisme in Hongarije geen oogemlbli'k
geaarzeld de leer in daden om te zet
ten'. Trotsky en Letnin gaven opienlijk
dien raad „Rooft het terug" en onder die
,het is het onze len daarom nemen
w,e het" is in ons land, zooa'ls we reeds
2agen, schandalig geVoofd en gastod.an,.
Nog vertoeven er bolsjewistische leiders
in bet, buitenland, dis e;ep rijk leven
I ledden, van wat zij de burgerij hebben
ontnomen. De wereld werd gewoonweg
omgekeerd. Veel bezitters werden in
waarheid proletariërs en menscfoen uit
de achterbuurten zijn door roof tot ka
pitalisten geworden. Dat sommigen «ie
consequentie van den nieuwen tijd maar
kwalijk begrepen, illustreerde Prof. S.
met een verhaaltje van een eenvoudige
dienstbode, dat een glimlach bracht op
menig ernstig gelaat. Zij was in een
deftige dienst. Op een keer trok ze me-
vrouw's mooiste blouse aan. Door deze
naar het waarom hiervan gevraagd, gaf
z-e onbeschroomd ten antwoord: „ik heb
zoo'n House niet en wat we niet heb
ben, taogen we immers nemen". Me
vrouw bleef kalm. „Het is waar ook,
Leentje, ien daarom zal ik dien knechgt
naar je vader sturen. Hij heeft koeien
die wij niet hebben, nietwaar? Nou,
dan moet hij voor ons imaar een koe van
je vader halen. Leentje begreep, dat
het zoo toch ook niet klon. Ze trok de
.blouse weet uit, „neen, dan is het toch
maar beter dat het blijft, zooals het aï-
itijd was.
Het leven werd een hel. Niemand was
ook maar .een oogenblik zeker van zijn
bezit. Terwijl zelfs de noodigste le
vensmiddelen niet verkrijgbaar waren,
voor hen, die geen lid waren van de een
of andere communistische organisatie
kregen de 'kinderen van proletariërs pi
anolessen in de salons der deftigste bur
gerhuizen of werden zie dies Zaterdags
gabaad in de badkamers vian oud adel
lijke kasteelen.
Het spireet als vanzelf, dat ook de
-twee laatste geboden, |die het valsch ge
'tiuiigenis en het hegeeiren van 's naasten
.eigendom verbidden, in de communisti
sche maatschappij als niet bestaande
werden beschouwd. Tegenover de bour
geois was in een woord alles geoorloofd!
Hot abnormale moest nu eenmaal nor
maal zijn. Er moest volkomen gelijk
stelling komen. Alle particulier initia
tief werd gedood. Ik zelf, aldus Prof.
S|. heb al dien tijd letterlijk niets kun
n-en uitvoeren.
Ook op cultuurgebied deed de onder-
ste bovenkeering zich gelden. Wat op
wetenschappelijk gebied tot nog toe al:s
waarheid had gegolden, wat als. bewezen
•en dies vaststaande tot uitgangspunt
voor verdere ontwikkeling werd geno
toen, moest nu niet enkel herzien wor
den, neen, (moest als «Dwaasheid wor
den beschouwd. Wie in vroeger tijden
als een nationale held was vereerd, nu
der verguizing moest worden prijsge
geven. Tegen wien men 'tot nog toe dié
i jeugd had geleerd op te zien als een
1 groote onder de groot-en moest nu ge-
trapt worden als een wiens naam feite
lijk niet verdiende in gedachtenis te wor
den gehouden. Wat vroeger waarheid'
was geweest, moest nu leugen heet en
immers „de waarheid was nu eerst ge
komen. K
EEen stelsel van spionage op uitgie-
j b-reide schaal, dat voor .eiken kring z.g.
vertrouwensmannen aanstelde, legde -be-
slag op ieders persoonlijke meenang. Ze
Ikon, ze mocht niet tot uiting komen,
zoo min in besloten- kring, al-s in pubüie-
I fce (bijeenkomst. Zoo min bij de volwas
senen als bij- de jeugd.
Van lucht op de scholen was geen
sprake meer. In bet leger waren gelen
rangen meer, de examens werden afge-
xschaft. Ontslagen professorenn werden
x lot bedienden aan de hoogescholen aan
J o'leid. Arbeiders zonder ontwikkeling
I ladden de geestelijke leiding des volks
in handen genomen. In de nieuwe maatj
schappij was voor de -burgers geien
plaats. Zelfs geen naald kon gekocht
worden, zonder.bewijs van lidmaatschap
eenar communistische organisatie!. Een
bourgeois, oud minister werd heit laten
verzolen zijner schoep^ pjfejmpweg ge-
j weigerd.
Die toestand was in een woord een
j wanhopige chaos, die, als zij had moe
ten voortduren, toit een finajntieel en
I zedelijk bankroet had moeten leiden. Jt
als hiji in stiee van- plaatselijk, alge-
meen mocht worden, de Ondergang zel
ve zout geweest zijn. Wij hebben gezien'
j wat het bolsjewisme, in praktijk ge-
bracht is. De vage, grauwe theorie mo-
ge de oppervlakkige béschou.wcr een
wijle -toeschijnen, als nog niet zoo v-e-r-
werpelijk, in Hongarije was het geen
theorie, geen ijdele philosophic meer,
maar naakte werkelijkheid, die, steunend
op dynamiet en bajonet, zich heeft doen
kennen als een anti christelijke macht,
die die geheele Westiersche cultuur met
volslagen ondergang bedreigt.
En toch...... de heerschappij van het
bolsjewisme heeft voor Hongarije twee
erlei opzicht groote winst gebracht.
Ten eerste, de verschrikkelijke maan
den, die doorleefd zijn, hebben de oogen
van ons volk geopend. Het bange lijden
heeft ons volk gelouterd. De les is hard
geweest, maar ze is ter harte genomen.
De publieke meening is gewijzigd. Er j
was een afglijden van de oude, beproef-
de paden. Een overhellen naar wat als
heilstaat werd voorgespiegeld. Een heu
len en vriendschappelijk coquetteeren
met de geesten uit den afgrond. Gode
zij dank, nu het Hongaarsche volk het
door de sociaal democraten binnenge
loodste communisme heeft gezien ïm
zijn ware gedaante en aard, durf iik te
zeggen, dat het er nu genoeg van heeft
Het Bolsjewisme beeft dn Hongarije af
gedaan. Niemand verlangt e» meer naar
en als het piet door buitemlandische!
hulp- nog eenmaal tot heerschappij komt
is het bij ons geweest, maar komt helt
in afzicnfoaren tijd niet terug.
De tweede winst is geweest deze: dat
in Hongqfije gezien- is, dat alle an waar
achtig Christendom in staat is, de
macht uit den afgrond: te weerstaan
Van geen menschelijke rede van geen
oeconomisch stelsel is heil te verwach
ten. Alleen in het Christendom schuilen
d «gegevens en de krachten, die red-;
ding voor de Menschheid kunnenn bren
gen. Het Christendom alleen kan «ie
David zijn, die den modernen, rooden
Goliath terneer kan slaan.
En nu, Br. 'en Z., wat de toekomst
van mijn zwaar geteisterd vaderland hér
treft, zij' is somber. Tallooze problemen
vragen om oplossing. Maar een ding is
zeker. Zal Hongarije weer opkomen uit
zijn diepen val, dan moet er het Gere
formeerde Christendom weer herleven
en naast God, hebben we ten deze ons
oog geslagen op Nederland. Van daar
moet onze hulpe komen.
Nederland is van ouds voor Hongarije
totJtijfcen steun geweest. Steeds hebben
tutsèchen beide landen nauwe connecties
bestaan, inzonderheid op kerkelijk ter
rein. Er zijn jaren geweest, dat onge
veer 100 Hongaarsche studenten
theologen het godgeleerd onderwijs
aan uw hoogescholen volgden. Nog
steeds zijn er drie. De Nederlandscbe
diplomatie heeft steedis de Hongaarsche
staat gesteund in haar verzet tegen de
Habsburgiers, die het op de algeheete
knechting der Hongaren hadden toege
legd. Het was Ne-eriands eerste zeeheld
Mirhiel Adriaansz. de Ruijter, die de
Hongaarsche predikanten bevrijdde van
dj galeien. Steeds vloeiden uit Neder
land groote sommen geldis, ter bè-vorde-
tlcring van het Calvinistisch Christen-
dam in Hongarije. Nog altijd bestaat
an de hoogeschool te Buda Pest een
Groen -van Primsterer beurs, die de naam
van uw grooten christen staatsman doet
voortleven bij ons. Toen in 1863 voor
de Geref. Kerk in Hongarije een kritiek
moment was aangebroken, wendde deze
zich met een schrijven tot Groen oni|
hulp. Dieze plaatste dat in de Heraut,
en vroeg om steunn van zijn geloo.vige
'andgenooten Een som van 37000 gld..
werd bijeengebracht, waarvan 20,00 o
werden bestemd tot een fonds de
C'oen. van Prinstererstichting om
behoeftige Hongaarsche studenten te
steunen.
Mej. H. S- S. Kuijper heeft in haar
voortreffelijk boek over Hongarije het
zoo waar en -tevens zoo schoon gezégd:
- Hongarije'ligt midid-en in Europa
en 'toch is het niet zuiver Europeesch;
liet is niet "Germaansch niet Ro-
maansch -en ook niet Slavischh. Het
is i-ets eigens, iets bijzonders. Het is
Hongaansdi. Het Calvinisme, dat reeds
tijdens de hervorming in Hongarije wor
tel schoot bleef sinds dien tijd er foe
s'aan. Meermalen werd het met volsla
gen ondergang bedreigd, het scheen
somwijlen of het vernietigd was, maar
als een oliedirop op de woeste golven,
kwam het telkens weer naar boven.
Naar waarheid en schoon gezegd. Wij
zijn geen Germanen geen Slaven
geen Romamen. Wij zijn en hopen te
blijiven Hongaren. In dien zin genomen
zljln we geen broeders. Maar in Christus
isi noch Jood, noch Gri-ek; geen dienst
knecht noch vrije; in Christus Jezut
Ulwien en onze HEERE zijn wij ééén.
Bro-eders en Zusters in Nederland.
Gedenk onzer in uw gebed:. Blijf ons
steunen met uw gaven. Blijf ons helpen
zooals ge tot nog toe hebt gedaan, en
God van den hemel geve dat ook nog
spoedig voor Hongarije een blij-de dag
pao ge aanbreken en ook daar de Mag-
nalia Dei de groote werken Gods
aanschouwd mogen worden.
Na het zingen van Psalm 90 :i (de bij
de Hongaarsche Christenheid zoo bij- -
zonder geliefde Psalm, versiLagg.) sloot
Da. R. W. de Jong het samenzijn met
dankgebed.
VERGADERINGEN.
D-e Coop. Boerenleenbank te Zuid-;
scharwoude vergaderde Vrijdagavond
ten lokale van- den heer P. Kramer. In
het geheel wanen 105 personen verte
genwoordigd1. Als voorzitter fungeerde
de heer P. Berkhout, -die meedeelde dat
èn de voorzitter van den aRaad van
Toezicht, den heer P. Boon, èn de vi
ce voorzitter, de h-eer C. de Jong, de
laatste wegens familieomstandigheden
niet op de vergadering aanwezig kon-den
zijn. Hij hoopte dus, dat uit hun af
wezigheid geen verkeerde gevolgtrek
kingen zouden worden gemaakt Verder
w-ees hij op den -ernst dezer vhergade-
ring. Hij las ieen schrijven voor van
een -groot aantal leden, van den vol-
genden inhoud:
j.D-e ondergeteekemden, allen leden
„van de Coöperatieve Raiff-eisenbank,
„te Zuidscharwoude en tegenwoordig ge
„'woest zijnde op de buitengewone leden
vergadering dier Bank, welke gehouden
„is geworden op 3 Maart bdj P. Kramer
„alhier;
«gehoord de beschuldigingen geuit
,,doar «Den heer P. Zeieman tegen het
„Bestuur en Raad van Toezicht en te
lgen den heer Du Burck en de beschul-
„diging door den heer K. Zeeman te-
„jgen den heer Dpu Burck;
„gehoord de uiteenzetting en de weer
„legging door «De beschuldigden;
„gehoord het besluit van den kassier
+oto de heeren P. en K. Zeeman niét
jm-eer in zijn huis te willen ontvangen!,
waardoor hij genoodzaakt is als kassier
„te moeten bedanken;
„gehoord het besluit van het bestuur
en den Raad van Toezicht, om, als de
heer du Burck heengaat, ook zij een
parig van oordeel zijn hun functïie als
baatuur sleden en leden van dien Raad
van Toezicht neer te leggen, omdat zij
ten volle overtuigd zijn van die onschuld
van den heer du Burck.
overwegende, iclat bet bedanken door
bovengenoemde heeren een ware ramp
zou zijn voor onze Bank, die ons allen
zoo lief Ls en voor velen haast onmis
baar is geworden, dat de geuite bescthul
digiing en verdachtmaking door geen
enkel motief is waar gemaakt iep ail- 1
leen voortspruit uit een persoonlijke
haat van de heeren P. en K. Zeeman
tegen den -heer du Burck ,dat hun ver
trouwen in het Bestuur -en den Raad
van Toezicht en kassier in geen enkel
opzicht is geschokt;
besluiten de handelingen van bedoel
de functionarissen betreffende onze
Bank goed te keuren;
reden waarom zij- èn het bestuur èn
Raad van Toezicht èn kassier beleefd
doch dringend verzoeken op hun besluit
van bedanken terug te komen en zichh
niet v-erd-er testoren aan de onware be
schuldiging in deze zaak geuit;
en besluiten de heeren K. Zeeman te i
W-inkel en P. Zeeman te Zëuidiscbar- j
woude als leden te royeeren.
De voorzitter wees alsnu den heer du
Burck als secretaris dezer vergadering
aan en -stelde namens Bestuur eft Raaid)
van Toezicht voor, om, waar de vorige
geheel besteed was aan de bespreking
van da zaak door beide partijen, thans
tot Stemming over te gaan. De heeren
P. -en K. Zeeman protesteerenn daarté-
gen, de laatste omdat hij de vorige
vergadering bijna niet aan bet woord is
geweest. D-e voorzitter merkt op, dat j
hij de erdediging aan zijn broer had ge-
laten, die ruimschoots in de gefl-egenl-
h-eid is geweesit, zijn beschuldiging waar
te maken. Er ontstaat nu verd-er éen
redetwisten in de vergadering, dat een
juist weergeven niet mogelijk maakt. Er
w >rden van weerszijden verwijten ge-
d ia-n, en als de beieren Zeeman het
woord willen voeren, wordt hun- dit door
vo-dtgetrappel der vergadering onmoge
lijk gemaakt. Tenslotte vraagt de voor
zit tar, wie er voor heropening der dis
cussies is. Er blijken 9 stemmen vóór
te zijn. Na nog wat geredekavel veriaten
onder protest de heeren P. Zeeman, K.
Zeeman, S. Zeeman, C. Zeéman, Jb-
Kramer Jbz., Jb. Kramer Jbz- Jr., Jb.
Schout-en, Jr. Glas en M. chrijv-er de
vergadering.
Er wordt thans over de motie ge
stemd. De uitslag is, 90 voor, 7 tegen
-en 4 blanco. Bestuur en Raad van Toe
zicht hielden zich buiten stemming.
De voorzitter dankt de vergadering
voor dit votum van vertrouwen, sp-reekit
zijn spijt uit, dat zooiiets heeft moeten
gebeuren, doch meent, dat er niet an
ders kon gehandeld worden. Hij geeft
d-e verzekering, dat Biestuiur, Raad van
Toezicht en Kassier alles zullen doen,
om in het belang der Bank werkzaam te
rijn.
De kassier voegt daar nog een woord
je aan toe en hoop-t, dat d!e 7 tegen
standers ten spoedigste als lid zullen
bedanken. Dat eisebt de logische con
sequentie.
Daftna ging men over tot de verkie
zingen. Als lid van het bestuur werd ge
kozen de heer P. Boon, als lid van den
Raad van Toezicht (dé heerien G. Gut-
ter, als plaatsvervangend- Bestuurslid) de
heer R. Luijting -en als plaatsvervangend
lid van dien Raad van Toezicht de heer
J. Barten Klz.
Na 'rondvraag weid de vergadering ge
sicken.
PLAATSELIJK NIEUWS.
- LANGENDIJK.
Naar wij vernemen zal de A.N.G.O.B).
afd-eeling Langedijk, en de N. V. den
ten Zaterdag in April haar 245 ste
Jaarfeest herdenken.
NOORDSCHARWOUDE.
In de uitslag van de kolfwedstrijd, ge
houden door de sociëteit Vriendenkring
in Concordia alhier, is dloor foutieve op
gave een fout geslopen.
Deze wordt thans hersteld en ver
anderd in: J. Sijpheer, serieprijs 2e kl.
met 58 punten. T. Kostelijk, serieprijs
3e klasse met 57 punten.
- NOORDSCHARWOUDE.
Dinsdagavond had een damwdestrijd
plaats tuaschen de LangedSjk-er Damclub-
en „Ons Genoegen" van Warm-enhuizen
in hotel Concordia alhier. Er waren
van elke ver-eeniging acht deelnemers
welke elkaar bekampen moesten.
De uitslag was als volgt:
Langedijker Damclub:
A. van Niienes o 1
K. «ie Ruiter 1 1
A. Swag-er o o
W. Kuiper o o
C. de Ruiter - o 2
G. van Loenen' 2 2
J-b. Bekker 2 2
A. Keppel 2 2
Totaal 17,
Warmenhuizen
P. de Groot 2 1
J, Tesselaar 11
Joh. de Groot 2 2
J. Pie 2 2
W. Berkhout 2 o
P. B-erkhopt o o
D. Ootjers o o
Jn. Sieu-wertsen o o
Totaal 15
zoodat N-oordscharwoude won 'met 2
ten -in de meerderheid'.
- NOORDSCHARWOUDE.
Zaterdagavond werden voor een hon-
deidvdjftigtal bezoekers in Concordia
eenig-e seances op het geblied van fceie-
patie, hypnose en suggestie gegeven
door Etoil de Boucher.
p 'het gebied van telepatie kregen wij
eenige aardige seances te zien, waar
van een tweetal tamelijk goed werden
gevoerd. Of het aan den telepaat of
wel aan de personen die een opdracht
gaven, te wijten is, kunnen wij niet be-
oordeelen, doch schitterend was het poi
juist niet. Maar de me-este belangstel
ling werd zeer zieker betoond aan die se
ances op het gebied van hypnoti-smle,
waarbij d-e heer de Boucher een twee
tal personen zoodanig onder zijn in
vloed wist te brengen, dat het heusch
waard is, hiervan een korte beschrijving
te geven. Zoo liet hij den heer S. S.
op z-ijn bevel slapen, in dien toestand
zoodanig verstijven, dat de persoon, toeln
toen hem ,met hoofd -en voeten op een
fweetal stoelen la-g, hij -er net op -lag,
als wanneer men -een plank op een twtae
stoelen legt. Daarna, nadat -hij hem uit
die verstijving had verlost, liet hij hem
nog stee«l's in slapend-en toe-stand, naar
een piano loop en -en daar in dien toa-
stand het Wilhelmus spellen, terwijl die
persoon niet eens piano kon spelen, he.t
welk bleek, toen hij uit dien slapenden
toestand werd gewekt.
Het geheel was een interessante a-
vond -en een en ander werd door bet
publiek met groote belangstelling: ge
volgd.