BREEKT IET IE SLEUR
„BEL* is
»d
iaar.
en
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
No 59.
Zaterdag 23 Juli 1921.
I" Blad
30e Jaargang
staat,
er pond.
per ons.
anrïel
5ZMÜ
EDEL!
iyglop
maar
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER.
ZWARE PRUIMTABAK
merk
cent
Voor Wlnkollers ook verkrijgbaar bij don Heer D. ZEEMAN, Zuidscbarwoutfa
iaïSüic, nuFwai a,
:FO0M 52.
sfoan 614,
sidle deelde, dat
Krijjgteraad
htiévten eoi geest
)sychiatersna,
■uit te maken
e beklaagde ov
hospitaal. In
t! beschouwld w
k'en v!an de evt
BI1.
?eldleratie H.
oneering, b'eh
et kunnen peis
ingestelde cor.i
rrijiw. Oud'. Vei
el blijft pok
jaar dus tot
ïp minder vo
ids zeer aap'
mogelijk in
la,ten inschrijf
plaatselijke a§
ife plaatsing,
P. OTTO.
agent V.
i 1921.
NIEUWE
LANGEDIJKER COURANT.
Desa courant verschijnt eiken Woensdag-en Zaterdagavond.
ABOHBSKlHTSrSUB
BEDACTEUB-UITGEVEB
BUB1EL:
Moordfleharwonde.
PBU8 DER i.DTERTEBTl£Hi
Tam 16 regels 75 ct., elke regel meer 15 eï.
Me Utters of viptten worki naar plaatsruimte berekend
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever
DIT NUMMER BESTAAT UIT 2
BLADEN.
EERSTE BLAD.
OFFICIEEU.
BAKKERSNACHTARBEID.
De 'Burgemeester van Zuid-Schar-
iKWid'a inaakt bekend, dat hij; de aan-
ixaag van Kpejn Molenaar om vergutol-
ling tot bet verrichten van bakkersar-
:id tusscbon 8 uur idles (namiddags en
uur des voormiddagis, im bet perceel
ilhier .Wijk B'. No. 6i, op 20 Juli 1921
tot 21 Juli 1922 beeft toegestaan
Zuid-Sdharwoudie, 20 Juli 1921.
De Burgemeester voorn.,
VAN SPENGLER.
REVUE VAN DE WEEK.
BINNENLAND.
Wij zijn in dieb loop der tijden: ge-
rad geraakt aan de weeklachten van
san landbouwer, 't Mocht kurkdroog,
zonnig weer zijn of wel „groeizaam",
locals het ook wel wordt geroemd: de
jeremiades uit den aigrariscben hoek"
raden onverpoosd aangeheven. De
boertjes waren ontevreden, zagen die
naaste toekomst van den oogst en Wat
daarmee verband hield, duister in.
daat de stadsmenscben allengs dat
ldagen met zeiktere cynische spotternij,
begonnen op te vatten. Maar in den
jongsten tijd i(s het toch wel anders ge
worden. De aanhoudende hitte en die
vergezellende droogte dreigen een
te worden voor den landbouw.
Voor den hooibouw is het misschien
't allerergst (maar in het algemeen
is bet uitblijven van regen van hoogst
bedenkelijke en verontrustenden aard.
De stand der rivieren is lager dan, men,
in volle tientallen van, jaren heeft /waar
genomen. In vollen ernst zijn er plan
tten besproken tot „regentnaikerij", niet
0,p de manier in Middeto-Afrika ge
bruikelijk, (door too venaars met trom
men en rinkel,enide hellen maar volgens
gëns bet mod,erne systeem van explo-
siestoffen die in hooge luchtlagen tot
ontploffing komen. Warmer en droger
midzomer dan 1921 ons tot nog toe
bracht, zullen niet velen van.' ons door
leefd hebben. Voor de vacantiegenieh
tets en toeristen, die van zulk Sehie-
glambisch weertje houden, is 't leen za
ligheid Overigens wordt thans vurigr
lijk baar wat verandering en verkoeling
gesmacht.
Half Juli is achter den rug, de Tweiel-
fte Kamer is den, i2en Juli bijeen ge
weest voor de aanneming, van' het wet-
je-Bomans, dat (behoudens bekrachti
ging door den Senaat); de io.ood jon
gens der Lichting 1921 vrij van üiemlst
houdt, en wij! zitten nog midden in den
crisisEen grappicus had den i2,en Juli
een papier gelegd' op de groene Iregee-
ringstafel, vermeldend, dat zij „over tie
nemen" wasMaar, zei een der
bladen gegadigden hebben zich nog
steeds niet voorgedaan. Verzend'
wordt dat Minister Ruijs het Kabinet
derwijze wil „reconstruieeren" dat bet
tegen een stootje bestand, zal zijn. De
portefeuille van oorlog zou door Z.Exc-
njn gepresenteerd aan den heer H. Co-
lijn, maar deze is, nu bet feest van
Deterling, naar Londen' teruggekeerd
tta voor de eer te hebben bedankt.
En vervolgens is de heer van Dijk, de
directeur van het Topogr. bureau ge
hoornd als opvolger van generaal Pop.
Voorts moet er ernstig sprake we
tten van pogingen bij' het Chr. Histo
rische Kamerlid Mr. de Geer dien' Bur
gemeester van Arnhem, gledaan om de
erfenis Mr. S. de1 Vries (die, z ooials
den weet reeds in 1918 was aangezocht
voor kle portefeuille van Financiën) zou
steker een hoogst bekwam man, bewa
ter van onzte sohatist wonden. Mr. De
Qeer is ee nvooTzichtige, bedachtzame
figuur, die aangenomen, dat hij be
reid zou Zijn in het Kabinet-Ruijs zit
ting te nemen deugdelijke waarborgen
sal vorderen voor de samenwerking
det de andere Rechtsche groiepen.
Veel hangt in deze dus af van de hou
ding der anri-revolutiopnairen. Mr.
Ruijs staat momenteel nog voor aller
lei moeilijkheden. En het; apti-iftvojliult'.
„Friesch Dagblad" zinspeelde op de
mogelijkheid!, dat zijn pogingen tot re
constructie tenslotte toch nog zullen
mislukken, in welk geval de premier
genoodzaakt zou zijn, de Kroon te ad-
viseeren, door een „heroiep op de Kie
zers" tot solutie te geraken. Wij, zou-
Wden dan in 't najaar ter stembus
moeten tijgen. Onmogelijk lijkt dit ze
ker niet, maar men zal ongetwijfeld
alles in het werk stellen om een der
gelijke stagnatie, welke o.a. de
Grondwetsherziening waarvoor anders
de komende maand October zal wor-
den „vastgelegd" Op de lange baan
zou schuiven, te voorkomen. In af
wachting van de verdere ontwikkeling
der dingen staat voorshands „in politi-
cis" alles nog op zeer losse schroeven.
De Tweede Kamer is nu tot 7 Sep
tember op reces-. In de allerlaatste |we-
ken voor „prinsjesdag' zal zij! weer ver
gaderen om enkele urgelnte ontwerpen
af te doen. Tenminste wanneer er
dan Excellentien aan de groiemle tafel
zullen plaats nerneto; bereid 'en Sh
staat om de zaken met de Volksver
tegenwoordiging af te doen.
Het Kamerziittinkje van 12 Juli j.l.
was zeer wonderlijk van varloop. Een
paar minuten (nadat president Kooien
de vergadering geopiend had. Werd men
vergast op 'een redevoering aangevan
gen dooreen indringster; een da
me die zonder eenig mandaat de zaal
van het Lagerhuis was binnengestapt
en er zich gedroeg alsof zij! een der
honderd uitverkorenen' was. Mevr.
Stoop—Snouck Hurgronjc ,uit Doodt,
de gade .van den So c- Deoaioprati schetni
Dortschen wethouder DDr. Stoop; de
Mchtelijk-geëxalteerde dweeper, di,e in
dertijd trachtte de roede vlag van die
Groote Kerk te Dordrecht te doen
wapperen, kwam een speech houden ten
gunste der vrijlating van den dienstwei
geraar Groenen,daal. Het „incident"
iwekte een oogenblik wat opschudding
in de Kamer, maar Mevr. Stoop werd
weldra na eenig tegenstribbelen, door
een paar boden „uitgeleid". Intusscben
zal dit voorval er ongetwijfeld toe lei
den, dat scherper maatregelen worden
getroffen tegen mogelijkheid, dat onbe
voegden de zaal van ons Lagerhuis
binnendringen.
Thans is zulk „bezoek" vrij gemak
kelijk en de heer Wijnkoop gaf reeds te
verstaan, voor zoover noodig, - dat
hij zulk systeem van propagandeerem
van harte toejuicht. De kamer-praesgs
moge dus indachtig zijn aan het Fran-
sche woord „qu 'un homme averti
en vout deux"....
Vruchteloos heeft men getracht in
dat zittinkje van 12 Juli een „Groenem-
daal-interpeRatie" op den voorgrond We
schuiven. Waar bet kabinet 't nu een
maal niet mogelijk achtte, in de gege
ven crisi-omstandigheden met de
Tweede Kamer in debat tie treden, Jha<^
me nslecbts te berusten.
De heer Van Ravesteijh heeft ver
lof gekregen tot het houden van een
interpellatie over den diiepstwieigleraar-
hongerstaker, maar wanneer de „nader
te bepalen dag" zal aanbreken, waarop
de communistische afgevaardigde zijn
hart in het Parlement zal kunnen uit
storten: 't behoort tot de ontelbare
„onbekende ding,en van bet oogenblik".
Herman Groenendaal is inmiddels op
Vrijdag 15 Juli voor den Krijgsraad te
Den Haag verschenen, DDe auditeur
militair heeft tien 'maanden, met af
trek van voorarrest tegen hem gevor
derd. De Krijgsraad gelastte, dat de
jonkman, die niet den indruk maakte,
van ©en, die' geestelijk of lichamelijk
lijdende is, naar het hospitaal zal wor-
djen overgebracht ter observatie. De
tijd' welke daar door Groienendaai wordt
doorgebracht, zal in mindering komen
van de eventueel door hem te onder
gane straf. Aan bet Departement van
Oorlog ligt thans gelijk wereldkundig
werd gemaakt, het reeds vroeger
aangekondigde ototwerp klaar, houden
de afzonderlijke wettelijke regeling t.o.
van ernstige eh eerlijke „principieel©
dienstweigeraars". Misschien zal een en
ander van invloed kunnen zijn op het
1 vonnis, dat de Krijgsraad tenslotte te-
tegen Herman Groenedaal zal uitspre
ken?... Heetgebakerde optimisten ston-
den al klaar (met. da .ontboezeming, dat
nu president Harding de Ontwapenings
conferentie te Washington heeft uitge
schreven de verwezenlijking van het
ideaal „Die waffen nieder" toch maar
een „kwestie van korten tijd" zal we
zenVoorloopdg strekt d'e uitnoodi-
ging van president Harding zich slechts
uit tot de grootsten en machtigsten
in het „Europeesch concert"(!), zoo-
dat de kans dat ook Den Haag een in
vitatie krijgt niet zeer 'groot schijnt.
Maar bovendien weten wij nu Wel gaan
deweg dat de weg van plan tot ont-
Iwaoening en, iets, wat op serieuse uit
voering daarvan gelijkt, doet denken
aan.... the long way to Tipperary.,.. En
(misschien is Ideze weg nog wiel wat (uit
gestrekter
Maar alles wondt nu beheer,scht door
de eerste vraag, of 't Exc. Ruijs zal
gelukken de zaken tot Juli 1922 gaan
de te houden, dan wel een „generale
schoonmaakbeurt" zal moeten uitlok
ken?
De belanghebbenden bij den „Kos
mos" hebben vergaderd, en zonder het
Bestuur decharge te veriaenen voor
zijn beheer, wer deen commissie van
controle benoemd ,die scherp oog op
den gang van zaken zal hebben te
houden. De tijd, dat men klakkeloos
en zonder eenig toezicht van beteeke-
nis der beheerders van groote en Ided-
mere verzekerings-maatschappijen vol-
i kotnen de vrije hand liet, zal nu wel
1 zoetjes-aan achter den rug liggen......
en vraagt
half ons
KX ©S3 WELT ©fiEN AftT»flSE3Ë WKBB.
N. V. Tabaksfabriek J. GR UNO, Groningen.
Wij hebben in de achter oris liggende
week gehad het briljante feest van
den opper-,director der machtige Ba
taaf sche Octroi,eum Mij. den beer De-
texding. En de zilveren jubilaris heeft
van zijn liefde voor het oude vaderland
leen schitterend blijk gegeven, door den
staat aan te bieden bet wondlerscboo-
ne en zeer kostbare© „Straatje" van
„Vermeer", dat reeds in het Rijksmu
seum nu veilig en voorgoed is opgei-
hangen. Waarom de'n heer Deterdang
niet nog op andere wijze dan door een
in warmen toon gestelden dankbetui
ging door de Regeedmg hulde werd
gebracht, voor zijn zeer patriottóschen
daad, 't is werkelijk niet zeer dui
delijk. Het Deterdmg-jubileum viel sa
men met de publicatie van het rapport
der Museum-Commissie. Zij, geeft zeer
verstandige adviezen, raadt schifting
tusschen voorwerpen, die bovenal om
hun, artistieke waarde en andere, die
vooral om hun historische be toeken-is
worden tentoongesteld. In de lijn van
dat voorstel ligt ook het advies van
bij het Rijksmuseum een gebouw te.
stichten waar dan het allerschoonste
Van onze kunstschatten zou worden
saamgebiracht. 't Is te hopen, dat men
in deze richting z-al gelieven te gaan,
want inderdaad is het waar, dat een
groot deel van1 ons volk mioig (moet leie-
ren genxeteh, van het aanschouwen on
zer kunstschatten. Terwijl evenzeer
onbetwistbaar moet beeten, dat het
stelsel van exposeer en, tot hu toe ge
volgd te „rommelig" is, alles te veel
dooreengewameld te zien 'geeft om de
aandacht van de|n bezoeker te houden.
Wijl hadden in de jongste week,
welke in haar doodenlijst bevat de ha-
namen van de oud-ministers van Jus-
i titie Lbff en Nehssen, beiden juristen
van groote en algemeen-erkende rtepu-
tatie, de eerst© bovendien een der
i voorstaanden eh meest-gezaghebbendleh
i in den kring, der Katholieke politici',
j enkele tijdingen uit de_ „Regeerings-
cuisine" ondanks de crisis-a tmospheer.
Minister Aalherse heeft eien stellig niet
onbelangrijke herziening de/r Arbeids
wet ontworpen, waardoor bet o.a- mo
gelijk zou wondien afwijkng vain de be
palingen betreffende den arbeidsduur
te krijge nbij overeenstemming tusschen
werkgever en- werknemer.
Het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over de ontwerpen-Grondwtets-
revisie zal welhaast uitkomen. De teie-
keningen der verschillende ontwerpers
voor een nieuw Kamer-gebouw zijn
thans geëxposeerd. Er zijn nog meer
I nieuwtjes, officieuse en andere, uit de
1 Regeerings-keuken,
Van de „varia" op het gebied der
criminaliteit maak ik voor heden slechts
slechts melding van de praktijken eens
goochelaar-oplichter, 'die winkeliers' in
i allerlei gemeenten er toe wist te bren-
gen, hem sommetjes voor te schieten,
die bij door den sinjeur - bestelde goie-
I deren ergens moesten bezorgd, maar
j in de gauwigheid door den charmanten
„klant" werden weggemoffeld. Verschil
lende middenstandertjes vlogen erin.
Zijn de tnenschen dan inderdaad niets
„wijzer," geworden sinds den tijd dat
men leerde: de weereld wil bedrogen
worden, welnu foppeb wij hem!.....
I Dat er uitermate-handleersch aange--
j legden zijn, 't is zeker. Het zeer treui-
j rig geval van de vergiftiging door z.g-,
ijswafeitjes te Meppel toont het im-
mers zoo duidelijk aan. Elk zomer-
seizoen inaakt z'h zeker geitaal slacht-
offers va nde warmte, en wat daarmee
verband' houdt. De autoriteiten pu'bli-
i oeeren w,enken> de pers doet al haar
i best pm de menskhen voor te lichten.
I En toch blijft 't voor zoovelfen vruch-
telooze „perdiking in de woestijn."
Toch mogen wij' den moed niet op
geven.
j De tijding dat Atomic B,e sant, de (ver-
I maalde theosofe, begin Augustus in
ons land zal verschijnen, interesseert
vermoedelijk sommigen heel wat meer
ook. Dingen van occultastische en art-
j dere soort van wijsbegeerte „trekken"
i in odze dagen nu eenmaal met wonden-
baarlijke kracht. Over de: oorzaken van
dat verschijnsel zal ik niet gaan be
spiegelen. 't Is er veel te warm voor
©n bovendien heb ik mijn ruime babbel-
stek reeds ver overschreden.......
BUITENLAND.
De conferentie van ontwapening,
welke door Harding is bijeengeroepen),
heeft dbze week in de pers veel stof
opgeworpen, omdat Japan neiging toon
de niet direct aan de conferentie te
willen deelnemen. Japan vreest name
lijk, dat er te groote ontwapeningèn
zullen plaats hebben en het daar niet
wijlel bij zou varen. In het land van
de Rijzende Zon vreest men; dat de
conferentie o verheer scht zal worden
conferentie overheerscht zal worden
Idpor de Angel-Saksers van wie men
verwacht, dat zij samen zullen gaan
tot hun 'eigen oordeel. Japan heeft na
tuurlijk geheel andere belangen dan
die der Westersche Mogendheden eh
houdt daarmede rekening. Het is niet
onmogelijk, dat de besprekingen op de
conferentie gerekt zullen worden in
verband met Japansche voorstellen'. Ve
le Idingen, die indirect verband houden
de kwestie van Shantung en die vap.
Yap. De laatste acht Japan geregeldl
volgens het verdrag van Versailles,
doch Amerika denkt er anders over
en zegt, dat da Volkenhond nidt het
recht heeft om een mandaat te ver-
leenen zonder instemming van al de
voornaamste geallieerden en' geassoci
eerden. Er zijn tot op heden toog geen
pffideele uitnoodigingen tot de betrok
ken naties gericht; deze zijn slechts
Oficieus gepolst. In elk geval staat vast
dat 5 groote mogendheden aan deze
zeer belangrijke conferentie deel zullen
uitmaken, zal ook Nederland' vermoe
delijk aan de groene tafel zitten, als
een belangrijke koloniale mogendheid.
Intusscben duren ook d'e beraadsla
gingen voort tuschen de leiders dier
Iersehe Unionisten, Sinn Feiners en de
vertegenwoordigers der Engel sche un
gearing. De besprekingen verloopen
zeer geregeld' en men koestert groote
verwachtingen omtrent den uitslag. Die
leiders laten zich niet al te veel uit
tegenover malnnen van de pers omtrent
de gehouden besprekingen; doch De
Valera zeide een dezer dagen, dat hij
slechts een ©iisch gesteld had n.l. zelf
beschikking van Ierland. Buiten' de on
lusten te Belfast waar het nogal Warm
is toegegaan, heeft zich na dan wapen
stilstand in Ierland geen enkel geval
van moord of hinderlaag voorgedaan.
De hemel wordt d/us in Ierland ©n
Engeland helderder. De donkere wol
ken die zich daarboven hadden saalm-
gepakt drijven weg, evenwel toch nog
angstig nagestaard door den vredes
engel. Op het oogenblik bespreekt die.
premier da resultaten der Iersehe on
derhandelingen met het kabinet. Op
nieuw zal De Valera besprekingen hou
den toet Lloyd George en zoolang dit
geschiedt, bestaat er groote kans op
een definitieve overeenkomst.
Wij kunnen Opper Silezië met reden
een tweede Mexico noemen.. Eenage
(maanden geleden werden er tusschen
de betrokken partijen onderhandelingen
gevoerd, opdat er toch een overeen-
i komst zou tot stand komen, teneinde
de noodige rust te verkrijgen.
Pas is ©venwel die overeenkomst ge-
i troffen, of opnieuw komen, er berichten
j omtrent ongeregeldheden. Deze week
I hebben de ongeregeldheden zich enkele
keeren herhaald en naar alle waarschijn
lijkheid broeit er opnieuw iets itoi het
voor Duitschland zoo belangrijke in
dustriegebied.
Tusschen Berlijn e nParijs zijn op-
nieuw nota's gewisseld omtrent bewa-
pening van Duitschens en de minister
van Buitemüandsche zaken Dr. Rosen
I zor(d' een antwoord-nota naar Pairijs,
I waarin hij de beweringen van Fran-
j sche zijde geuit, weerlegde.
Indien er slechts ©e nzitting van den
oppersten Raad zou worden gehouden,
I dan zou mm een heel eind in de goede
richting opschieten. Doch deze blijft
uit, alhoewel de datum van bijeen-
komst reeds Was bepaald. Briand gaat
met vacantie en Lloyd George ook.
Dus wordt een zitting weer onmogelijk
en kan het een beelen tijd duren, al
vorens deze weer volledig kan plaats
I hebben.
Ook het buitenland snakt naar re-
gen evenals dat in Nederland het géval
is. Uit alle doelen van Europa komen
j berichten van slechte oogist-toestanden
en erger van groote bosch- en fheide-
branden, die tengevolge van de groote
«droogte ontstaan door het spatten van
I vonken uit locomotieven. Vooral in
Zweden hebben uitgestrekte bosChbram-
den gewoed en woeden nog. Heele
I dorpen kunnen niet meer bewoond wor-
j den, terwijl de oogsten zijn verwoest.
En hoewel hier en daar en daar een
ie en beetje regen valt blijft God' Plu-
de zondige menschen, diie weldra hun
i groenten enz. duur zullen moeten bie-
1 talen.
NIEUWSTIJDINGEN.
Een eigen woning.
j Sedert Dinsdagavon dverheugielni 41
arbeidersgezinnen te Kampen zich in1
het onbezwaard bezit va neen goed Oto-
onderhouden huis met tuintje een
fóeit, dat in dezen tijd van droeve wo-
nintgoestamden en schromelijke huur-
1 prijzen gekfêr wel vermelding' verdient,
