iht.
iele
In
L-113
zmg
crjsEi.fi
No. 68.
Dinsdag 2 Augustus 1921.
30e Jaargang
Firma KRAAK
0
H ffl If!
rerkoop i
nikers der
I«T£RC. TCLEVNOOi
NIEU WE
EDIJKER COERAST.
KAMEROVERZICHT.
29 Juli 1921.
Ha langdurige parlementaire vacam-
die door een kortie en weinig zeg-
inde zitting van de Eerste Kamer
schts even wex donderbuoken, is thans
mindere of meerdere mate het par
pen tair steekspel hervat.
Eigenlijk kan men het zoo niet pote
en, want het voornaamste der' opt-
>rpen,. dat in de zitting van de Eerste
amer behandeld werd, betrof het ipi-
lüefvoorstel van den beer Bomans,
t bekende wetje betreffepde de io.ooo
an, dfe in September a.s- zouden pioe-
opkoman nu de aanvankelijke voor
dien van Minister Pop zijn verwar
en. De impasse, waarin de Tweede Ka-
:r zichzelf heeft gebracht door het
■rwerpe ndezer voorstellen, bleek in
en aanvang van1 het debat in de Eer-
"I Kamer te bestaan. Immers, waren
LZ" Al eze voorstellen aangeniomien, dan zou
l*- V^A V^JRmzelf de oproeping dézer 10.000 man
;t hebben plaats gehad. Zij geschiedr
slechts ten gevolge van het tusschen
twerp, dat een voorgaand jaar, in
wachting van een definitief voorstel',
SS" aangenomen. In de Eerste Kamer
1 vroeg de heer Vérheijen, partijge-
Aikmaai *'t va nden beer Bomans nog wel,
het door den beugel kbn, dat men dit
twerp ging behandelen een paar da-
voordat de hieuiw benoemde Mi-
iter van Oorlog, de heer van Dijk,
minister optrad. Staatsrechterlkij
s zijn vraag volkomen juist; theore-
sch kanme nzich het geval denken;
t de nieuwbenoemde minister bezwa-
n heeft tegen dit initiatief-ontwerp,
in dat geval zouden er zeker reeds
delijwk bij zijn optreden allerlei moei-
cheden ontstaan. Maar pracfisch, zoo
ld terecht van andere zijde betoogd,
deze mogelijkheid niet groot. De heer
m Dijk, heeft geweten, dat het vp.or-
el Bomans in staat van wijzen ver-
erde; dat een gunstige beslissing
aarschijn'lijk was, en het is niet aar
nemen, dat hij de portefeuille van
orlog zou hebben aanvaard, indien hij
ndig tegenover dit ontwerp stond,
n £en laatsten zin is dan ook door
meerderheid beslist. Het voorstel
1 deh' heer Verheijien om de discus'
te stellen werd verworpen ,en reeds
delijk werd een aanvang roet de be
deling van het wetsontwerp g|e-
akt. Die behandeling duurde niet
g, want niemand wenschte het woord
de heer Bomans als verdediger aan
lig, kon spoedig huiswaarts keeren
:t de aangename mededeeling, dat het
twerp met ee nvrij groote meerder-
id werd aangenomen. De io.ood man,
6 in September moesten opkomen,
in dus vrij.
Belangrijke ddscussiën ontstonden
'er de subsidie, toe te kennen aan de
euwe blijn naar Zudd-Afrika. Nam: te-
.over de bestrijding van den beer
endels ,de heer Crerner het voor het
lang dezer nieuwe lijn op zelfs
ïi man als Mr. van Nierop ,die han-
el cn nijverheid in het algemeen wel
öind is, verzette zich tegen een sub-
lie op gronden, ontleend aan zuinig-
id. Dat heeft intusschen niet verhint-
dat het sujfbsidie van 5 millioen
het ook 'met een kleine meerderheid,
goedgekeurd.
Het verschijnsel, dat de zuinigheids-
'erwegingen bij' de laatste beraad sla-
1 neenige ,zij het zieker niet ovèrwe-
ngen in de Eerste Kamer ©en
wde beteekenis hebben gespeeld,
ft enkele bladen tot nadenken ge-
wat ge
eld zal
ag aan den
Pancras
raard.
Thol.
FEUILLETON.
EEN GOEDE GENIUS.
ie ruwe windvlagen bad zij niet ver-
acht. Zij dreigden haar letterlijk te
"dwelmen. Toen zij vijf minuten later
t kerkplein bereikt had, waarop de
"aat uitkwam, bleef zij. onder be
nutting van een vooruitspringenden
laar uitgeput stilstaan. Ofschoon zij
"a wind niet tegen had gehad, was zij
;h geheel buiten adem, alsof zij er
in had moiéten worstelen.
Van kindsbeen af was de storm het
•aige natuurverschijnsel, dat haar af
wik, maar dan ook ©en zieer grooten
ottoverwinnelajken afschrik inbiod-
pde. De tegelijkertijd onwederstaan-
s macht, die er in een oirkaan huis-
fe, joeg haar een bijna diemonischen
agst aan. De bliksem schiet neer en
kwijnt, de donder rolt weg, en het
'vSiar is voorbij. Maar in de lange
stemd. Téredht echter wordt opge
merkt, dat er tot nog toe weinig stel
sel is te vinden in deze aanvechting van
zuinigheid. Immers, een groote meer
derheid verklaarde zich op zuinigheids
overwegingen tegen het voorstel-Rete-
laar betreffende uit keering aa nambte-
naren, hetgeen enkele tonnen aa nde
Schatkist bespaarde. Een geringer mir*
dorheid was aanwezig bij het subsidie
voor de Zuid-Afrika Lijn, hetgeen vijf
millioen aa nde schatkist had bespaard,
en het kleinst aantal tegenstanders was
aanwezig bij de Limburgsche waterwe
gen, die tientallen milldoenen aan de
schatkist hadden bespaard. Wil men
op zuinigheidsgronden de Staatsuitga
ven gaan beoordeelen, hetzij in eerste
hetzij in tweede instantie ,laat men dan
eerst overleg plegen ,wil men althans
werkelijk tot een volledige oplossing
komen.
NIEUWSTIJDINGEN.
HOTELSTAKING TE
AMSTERDAM.
D egevolgen daarvan zijn nog niet
te overzien. Hoe heit er i nAmsterdam
uitziet ,zegt een verslaggever va nheit
„Handelsblad". En zooi ziet het er in
Den Haag en Rotterdam' en andere
groote steden precies zoo uit. Maar
om bij onze goede hoofdstad te blij
ven.
Als wij zeggen, dat Amsterdam van
ochtend „drooggelegd" was, moet gij
die quaalïficatiie niet M te letterlijk op
nemen. Want wie er eeinige moeite
voor over had, wie zich niet liet af
schrikken door de welbespraaktheid
van postende kellweirs, die kwamen
preeken voor eigen parochie, wie des
noods zélf „de hand aan de kraan"
wou slaan, die ko malthanfe i nde och
tenduren zoo goed de geneugten van
een schuimend glas bier als van een
keurig kopje Moldka, deelachtig wor
den.
Toch hebben honderden vakgeïiooten
het parool, uitgegeven door de moderne
en Roomsch-Katbolieke werknemers
bonden in het hotel en restaurantbedrijf
opgevolgd. Want ook de café's die open
zijn gebleven, en waar als eiken dag de
•nieten fauteuils e|n de marmeren tafel
tjes op de terrassen waren gesleept
haddden inderdaad' toch maar héél
weinig bezoek.
„Hoe redt gij u?" vroegen wij den
leiders van verschiiblende groote be
drijven in de binmieinstad.
„De bezoekers kunnen zich aan bet
buffet zélf bedienen," antwoordde de
een.
„De patroons depohteeren de bestelde
consumptie zélf op ^le tafeltjes," ver
klaarde een ahder.
Hiers waren het de picolo',s in hun
witte pakjes die de gasten van het
moodige voorzagen. Ginds zou den Ziiim-
merkellners gevraagd worden, straks,
aan deh lunch, noodhulpdiensten te ver
richten.
Vanwege deh bond van werkgevers
in het restaurantbedrijf H.O-R.E.C.A.F.
is !(de uit v|ele wborden saamgetrokkeh
naam dier organisatie), vanwege
H.O.F..E.C.A.F. dan was den leden 'n
kaart verstrekt,' die wij in verschillende
lokalen „tegenkwamen", en waarop
met toedien van letters stond te lezen:
BERICHT.
In verband met een uitgebroken
staking dn onze zaak deelt de directie
dien bezoekers mede, dat ten gevol
ge daarvan eehige wijziging in de sa-
stormnachten van het Noorden siddert
hart voor de 'onberekenbare ellende,
die elke eerstvolgende vlaag kan aan
richten.
Nu> stond Sigine hier tegen den rooden
baksteenen muur der kerk gedrukt, vol
angst voor den storm.
De wanhopige vraag ontwaakte in
haar: waarheen? Gedachteloos was zij
weggegaan, zonder geld, zonder goed.
eenig en alleen voortgesleept door den
blinden waan, dat zij weg moest. Zeer
vaag voelde zij wel den wiehsch bij zich
opkomen om maar hare ouders te gaan»,
maar hoe zij dat moest aanleggen, wa;s
haar volkomen duister.
Een heer, die zij kende ging voorbij,
en zag haar terloops met vluchtige .Ver
bazing aan. Daarna het dienstmeisje
uit het huis tegenover de Steinb^ucks.
En toen een tijdlang niemand. Hat
was dan ook ©en weer, waarin men zich
niet zonder hooge noodzakelijkheid op
straat waagde.
menstelling der menu's heeft plaats
gevonden.
De directie doet een beroep op
de bezoekers niiet onnoodig om uit
breiding van het aantal schotels te
vragen, daar hieraan tot. onzen spijt
geen gevolg kan worden gegeven.
Ten opzichte va)n eventuieele storing
dn de bediening roept de directie
hierbij uwe clementie in.
Natuurlijk hadden de legèe café's veel
ekijks. In de Kalverstraat waren hier
len daar voor de ramen al enkele vroegi-
bezoekers neergestreken. Véél niet. Pu
bliek is nu'-'eenmaal zoo, voor 't o ver-
groo te deck dat het, als 't 's morgens
in de. krant ...van een kellnersstaking
leest, niet "'terstond al naar de stam
kroeg gaat. Dat komt eerst later op
dien dag. Nu, wij dit schrijven, tegen
twaalven, hebbe piwij alleen nog maar
topjes-toffïe en bierklantein ontdekt.
Die waren zeer element. Haalden zelf
van het buffet en sommigen vonden dat
kell'nertje spelen niet eens ongenoeg
lijk.
„Of wij het café zullen openhouden?"
antwoordde ons de gerant vah één der
grootste bedrijven, „och, zoolang het
ons niet over die han dloopt, zeker wel,
maar als we last krijgen, gooien we de
boel dicht, desnoods voor twee maan
den."
De Leidscbe-plein-terrassen lagen
eenzaam; groote groenizeilen hoezen
over de stoelenmassa gestolpt. Jan, Jo-
han Karei en hoe de „populairen" ver
der heeten, drentelend op de keien in
plaats van achter de leestafel, of in
pontificaal bedienend tusschen de ta
feltjes.
Langs die Ceintuurbaan de café's
open, hoog opgeschoven de ramien,
maar de zalen, die gelagkamers leeg.
geen kellners te' zien, hier en daar leen
patroon wachtend op den mlorgeint-
klant.
't Rembrairdtplein bleek het bra>
punt der belangstelling, vooral van de
z,zijde der stakers. In groepjes flaneer
de nzij langs de terrassen die leeg wa
nen binnen achter de breeds ramen,
stonden de stoelen gestapeld, zooals
men ze dn het nachtelijk uur, toen de
laatste bezoekers waren verdwenen,
haast je rep je, had' neergezet.
Aan bet Damrak was niet veel te
merken van staking. Die kleinere ca
fé's langs, dezen drukken verkeersweg
hadden alle vroegtijdig bézoe#
„menschen van buiten", een enkel café
schee maan de staking mee te doeh:
opeengestapelde stoelen, opgeklapte
terrastafeltjes ,doodsche binnenruimte.
Intusschen werd overal het nog
dienstdoende personeel „bewerkt. Hier
len daar zagen wij posters gemakkelijk
neergevlijd in de enkele rieten stoelen,
die wellicht te voren ddoor bezoekers
waren aangedragen, 't Publiek luisterde.
Winkelbedienden, loopjongetjes, ook
wisselloopers en nietsdoeners vooral,
kwamen huh licht opsteken; hoorden
van de dage looinen, die werden betaald,
van ied zoo dringend noodige lotsverbe-
In de café's werft „uit een ander
vaatje getapt". Daar spakren de eige
naars van buitensporige eischen, van
wenschen die voor inwilliging te eienen-
male ongeschikt bleken.
„Als ik toegaf", vertelde ons de lei
der van eeh der grootste inrichtingen
in de binnenstad, „zou het de zaak pier
jaar zestigduizend gulden tosten exil
dat kan Bruin niet trekken. Dan sliuditen
wij maar liever."
Sign© had reeds zulke koude voeten,
dat zij zich tot aan hare knieën verstijfd
gevoelde. Hare borst deed haar ook
veel pijn, zooals altijd bij winderige kop-
de.
I Enri ndez'en zeer prozadschen en mu-
j wen nood, van het weder begon zich
aarz elend de gedachte te do mi hooren:
j wanneer ik eens terugkeerde en mor-
1 gen ging? En beter voorbereid?
j Maar dan zou men haar voornemen
j kunnen bemerken, en haar terughouden.
Signe's krachten waren slechts toerei-
I kend voord de vlucht, niet voor den
strijd.
I Zoo bleef zij nog ©enige minuten
I staan, totdat plotseling Arvid haar ra-
1 kelings voorbijging, zonder haar op te
merken, want hij had de kraag van zijn
i pelsjas hoog opgetrokken, en zijn gie-
j zicht daar hij tegen den wind im-
1 liep diep neergebogen.
Zij riep hem' met luider stem pn-
willekeurig bij zijn voornaam'.
Levensonderhoud van arbeidersge
zinnen.
Het Junl-numroer van het maand
blad van het Bureau van Statistiek der
gemeente Amsterdam, publiceert weder
een statistiek betreffende de kosten
van 'het levensonderhoud bij arbeiders
gezinnen.
De berekening van het indexcijfer, der
xtosten van het levensonderhoud ^oor
Amsterdamsche arbeidersgezinnen, over
Juni 1921, geschiedde weer op dezelfde
wijze als voor de voorgaande driemaan-
defijksche periodes, d.w-z. op grondslag
van de voor elk deronderdeelen van
het budget gedane uitgaven tijdens het
onderzoek ingesteld in Maart 1920 en
met weglating van de belasting.
Berekend op deze basis ,vertoonen
de levenskosten in Juni 9211, voor het
budget in zijwn geheel genomen, een
verdere daling sedert Maart 1921. Se
dert Maart 9210, welke maand als uit-
ganspunt dient, bedraagt de daling n.l.
2.7 pCt. tegen een daling va ni.8 pCt.
in Maart 1921, zoodat van laatstgenoem
de maand tot Juni 1921, een daling van
0.9 te constateeren valt. Voor de voe
ding afzonderlijk daarentegen blijkt uit
de cijfers, een stijging sedert de vorige
berekening. Waar de kosten voor de
voeding in Maart 1921 4.8 pCt. hoo-
ger waren dan in Maart 1920, bedraagt
het betreffende cijfer, voor Juni 1921,
5.7 pCt-, hetwelk van de eene tot de
5andere periode een stijging uitmaakt
van 0.9 pCt.
Deze stijging is bijna uitsluitend toe
te schrijven aan de dure nieuwe aard
appelen die tijdens genoemde maand
verkrijgbaar waren. Enkele andere groe
pen, zooals kaas, eieren, visch, fruit,
vertonnen weliswaar insgelijks een stij
ging, doch deze laatste blijft binnen
betrekkelijk enge grenzen en bovendien
is de plaats, welke gemelde groepen
in het totale budget innemen, tamelijk
gering. Met aardappelen daarentegen
is dit laatste niet het geval en daar hM
artikel, onder den invloed van met hot
jaargetijde samenhangende oorzaken,
sterk in prijs gestegen is, ondergaat de
geheele groep éulk een aanzienlijke stij
ging dat de daling, die voor een aantal
andere groepen waar te nemen is, totaal
te niet gedaan wordt. Onder de groe
pen, die gedaald zijn, valt voornameL/
te vermelden: brood (koek), melk,
vleesch, vetten (natuurboter), margari
ne, bak- e nbraadvet,, reuzel (slaolie)x,
suiker groenten. De daling van de
groenten is begrijpelijkerwijs toe te
schrijven aan het jaargetijde, die van
de groep vleesch aan de omstandigheid;
dat met ingang van 13 April het be
ren Argentijnsch vleesch verkrijgbaar
werd gesteld waarvan het Bureau voor
de berekeningen aanneemt, dat het in
het verbruik in de plaats is getreden
van het tot dusver voorkomende gewot-
ne rundvleesch. Door deze vermindering,
va nde groe pvleesch, is deze groep
belangrijk beneden het peil van Maart
1920 gedaald. Be daling dier groep melk
is eveneens betrekkelijk aanzienlijk;
niettemin blijft deze groep nog steeds
boven het peil van Maart 1920.
Wat de ander budgetposten betreft;
heeft de daling, die reeds bij de vorige
berekening voor sommige groepen viel
waar te nemen> sindsdien nog grooter»*
afmetingen aangenomen: kleeding,
schoeisel, brandstof (voornamelijk pe
troleum), poetsartikelen (voornamelijk
zachte zeep) en huisraad zijn verder in
prijs gedaald. Ook de post verlichting
veïtoont een daling, veroorzaakt door
de jongste verlaging van het gastarief.
Daarentegen heeft de post huishuur 'n
belangrijke stijging ondergaan, als ge
volg van het feit, dat de huur van een
aantal deelnemende gezinnen sedert de
vorige periode afgeslagen is.
PLAATSELIJK NIEUWS.
NOORD-SCHHARWOUDE.
VAN BEVRIENDE HAND.
„CRESCENDO".
Zondag gaf de Zangver. „Crescen
do" te Noord-Scharwoude een matinée
in „Concordia".
Wij willen in de allereerste plaats
beginnen met den directeur, de nheer
Willem Hespe, hartelijk geluk te wen-
j schen met de vele lauweren, door hem
1 in den laatsten tijd met zijn diverse
vereenigingen behaald. En dan denken
I we eens even terug aan de overwinning
in Den Helder, waar „Crescendo" den
l eersten prijs en den eersten eere-prijs
wist te behalen. De heer Hespe is de
i zziel van het koor. Daarmede is alles,
i doch tegelijkertijd zeer veel gezegd.
Wat nu de uitvoering van Zondag
j betreft, deze mag over 't geheel geno-
men ,goed geslaagd heeten, en als er
wel eenss een enkelen maal werd ge-
"faald, dan was dit geenszins de schuld
Goedkoop er
dan andere
Juweliers.
Engroa. En detail. Keuzezendingen franco.
Zondags gesloten.
Met onaangename verbazing zag ihdji
haar daar staan, het gelaat blauwach
tig bleek ,de lippen ksleurloos: ©en
beeld van ellende en koude. En hij
had 'z ich nogal juist op weg begeven,
om deze teedere elfe, die hem gisteren
zoo verrukt had, in haar zacht, ver-
kwikskend nestje te gaan opzoeken^
en met haar in het haardvuur dn haar
warm, licht rococo-kaanertj.e over zijn
gevoelens e|n over de mogelijke toe-
komst te spreken. Hij had in zijn ge-
dachten heel den loop der zaak reeds
bij voorbaat uitgewerkt, en teder woord
1 gerepeteerd, dat hij haar omtrent zich-
I zei ven, omtrent haar, omtrent Tom en
1 het huwelijk zeggen wilde, waarbij zij
in den geest voortdurend tegenover
'oifipiojsuire juuq ui 'ptq uojazsS uiaq
j de buigzame gestalte vol giratie, het ge
laat vol leven, glalns en hoop.
I Die ontmoeting hier, onder zulke on
verkwikkelijke omstandigheden, wierp
al zijn berekeningen omver, en bracht
dn zijn overgevoelige ziel eem onbéschrij!-
felijike ontnuchtering steweeg.
Min of meer verlegen, alsof zij had'
kunnen raden, wat er in nem omging,
vroeg hij; wat zij daar deed, |en waarom
zij was uitgegaan.
Signe zag hem onthutst aan. Zijl had
zich zoolang diets gemaakt, dat Arvid
een vriend van haar was, iematnd die
haar zeer waardeerde. En op eenmaal
kwam hij haar als ©en totaal vreemde
voor, als een man wiem alles, wat haar
binnenste met zooveel wanhoop ver
vulde, toch eigenlijk volstrekt niets
aanging.
Maar waarom had zij hem dan toch
geroepen? Dat was onwillekeurig ge
schied. En nu was zij wiel verplicht hem
antwoord te geven.
Zij drukte zich dieper in deh be
schermenden hoek bij den muur.
Ik wil wegl Ik moet wegl Da
delijk nu naar mwij no.uders.
Arvid verschrikte hevig.
