ëüEEIÏ III IE SLEÜI
III li
Nieuwsblad voor LANGrEDI JK en Omstreken.
99
Mo 68.
Zaterdag 13 Augustus 1921 I Blad 30e Jaargang
per 3 maanden f L15
J. H. KEIZER.
ZWARE
PRUIMTABAK
15 cent
merk 1
Voor Winkeliers ook verkrijgbaar bij de Firma k, SMABERS, Laai 127.
Alkmaar en den Heer D. ZEEMAN, Zuidscharwoudo.
5®Y£iS«ü.. S,
NIEUWE
LANGEDIJKER COURANT.
Dese courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
ABOHHEMEHT8PBOB
REDACTEÜE-U1TGBVEB
niJBEEXs:
.loordssharwoBde,
PRIJS DER A.D YERTENÏIÈK:
Van 15 regels 75 ct., elke regel meer 15 et.
Sroote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever,
DIT NR. BESTAAT UIT 2 BLADEN.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK.
9 Augustus 1921.
Die Ministers van het thans goed' en
wol gereconstruiasrde Kabinet gaan
met of komen van zomer-verlof; in
alle stilte warden de dingen nu voor
bereid, die eind September tot open
baarheid zullen loolmen. E iwan.hetgeen
aan de oplossing der jongste crisis
werd bekokstoofd, beklonken, moet
mort geduld oefenen tot het ©ogenblik,
dat de niuwe zitting der Sitaten-Gene
raal een aanvang zal nemen. Minister
de Giaer is thans op zijn beurt enkele
weken ruist gaan nemen. Ben der bla
den kwam met het vermoeden,, dat Z.
:c. van Financien voornemens zoiu
de nieuwe regeling .van den tabaks-
(wjns.in te trekken- Deze tijding
zal bij sommigen, wellicht blijdschap
hebbdn verwekt, dewelke later zou kun
de nhlijken va ndie soort vreugde te
wezen, doe den gelukkigen vinder van
ecin dood muschje vervulde.-. De toe
stand onzer financiën is nu eenmaal
6i,et dusdanig, helaas, dat dergelijke
plannen, hoe hegeerlijk ook in veler
oog, veel kans op verwezenlijking kun
nen hebben.
Artikel 31 der nieuwe Tabakswet
betrefffendie de storten gelden voor be-
drijfsvergunning, die moet aamgtevraagd
is pas in werking getreden. De. groo-
jte, uiterst mo.ealijke kwestie is en blijft
let vinden van „göudbronneli" voor
de noodlijdende schatkist. Dat een Mi
nister van Financiën er in zulke om
standigheden lacht toe zo-u geraken om
middelen prijis te geven, is izal men
willen toegeven uiterst onwaarschijn
lijk.
Minister de Geer heeft, alvorens met
veriof te gaan, in antwoord op :een
giedachtewisseldgth' met de Tweede Ka
mer over het ontwerp tot verhoogimg
'van de kosten bij -trage belasting-voi-
Üoenimg (waarschuwingen i&tc.) op hem
werd geoefend tot verscherping van die
kosten, een sympathieke weigering
dioen volgen. Die Staat aldus Z.Exc.
is nu eenmaal vaak genoopt de aan
slag—biljetten' op 't laatst moment uit
te reiken. Lang ni;et ieder schikt zulk
onverwijld afschuiven, 't Zou dus on-
ibillijk zijn om de aanmanings- en ver-
volgingskosten nog zwaarder t,e doen
worden. Dit bldlijk'beids-argum.emt, door
Mr. De Geer gebruikt, zal zieker air
gemeen een aangenomen indruk ma
ken. 't Is te hopten, dat de niauwe ber
windsman nu weldra wfeet te bereiken,
dat de fiscus 't den belastingplichti-.
gen zoowel wat het tijdstip van ont
vangst der aanslag-biljetten betreft als
t. a. van de wijze, waarop de penningen
dien fiscus moeten afdragen, aangeno-
taen' ien gemakkelijker gemaakt, dan tot
hu toe het geval wasDe nieiuwie
Minister van Oorlog en a.i. van Marine,
Exc. van D,ijk, is nu ook met vacantde,
xVo-lgens een der bladen zou Generaal
xPop's -opvolger van plan zijn om tot
xtna de verkiezing van 't volgend jaar
xielke elke ingrijpende legerreorgainisatie
kte laten rus tien, en er niet aan demkeh
w>m het denkbeeld van zijn voorgan
ger tot splitsing tusschen z.g;- kern- en
reservetroepen te gaan verwezenlijken.
Dit „on dat" lijkt een minder onaan
nemelijk gerucht, dat dat bietrefffiende
de tabaksacijns. Wil men van Grond
wet s-re visie nog iets terecht brengen,
ad mrest al zeer weinig tijd voor be
langrijke ontwerpen. E.n bovendien zal
Eet streven er - ongetwijfeld op gericht
rijn om voorshands met alle omzichtig
heid te vermijden al wat de met zooveel
hioeite en inspannins-g beschutte hecht
heid der 'samenwerking tusschen de
Rechtsche groepen wederom er voor
rou kunnen brengen.
't Is gelijk reeds glezegd, nu zaak om
tojjzcfadpr zuinig te zijn ook met den
en «rasgi
per» hslf ons
99
©13 WIJCHtf GEBSÏ AlOütlË NSKH.
N. Tabaksfabriek J. GRUNO, Groningen
haticnalien tijd. Het departement van Ar
beid heeft 't lang verbeide ontwerp-
Landbouwongevali.e nwet aanhangig ge
maakt, en dit behoort zeer zeker,-tot
de legislative dingen, die men vóór
de scheiding in veilige haven zal wil-
•len brengen. -Trouwens, de af te
werken stapel wetsvoorstellen van aller- j
lei sc-ort is nog zeer dik, en hst Par
lement zal in de periode 192122 een
buitengewone mate van zelfbeperking -
moeten- aan de ndag leggen, wil men
eht voornaamste van dien „oogst" nog
binnenhalen, v-oordat de „Juli-storm"
va nhet komende jaar losbarst....
De voorgestelde wijziging der Ar
beidswet 1919 heeft in.de kringen der
bakkersg-eziellen hevige protesten do-èn
ontkiemen en een beweging tegen die
voorstellen is in de genoemde Ar-
beids-sfeer groeiend. Voor Minister Aal
b-erse, die ook rust tracht te genieten),
welk ezeker niemand den niesten wer
ker zal misgupnen, is dat een weinig
behagelïjke zomersurprise. Maar1: het in
herinnering gebracht behoort nu. oen
maal up-to-date tot de „hondebaantjes"
e term is mijet bijzonder eerbiedig, maar
de Excellentie zeiven zullen er de julst-
xheid iet va mdurv.en betwisten.-.
De beer Van Karneb&ek is uit Zwit
serland op zijn departement en tot zijn
arbeid teruggekeerd. Werd needs mot
zeker ongeduld verwacht, teneinde de
bespreking te kunnen voeren over het
door Nederland al of niet deelnemen
va Inde internationale hulp, welke men
den noodlijdenden in Rusland wil ver
strekken. De „oproep" is nu gedaan
ten gunste van de inteUectueele de
mannen en vrouiwon van wetenschap in
'Rusland, die aan honger en de ijselijkf-
ste ontbering, ellende ten pro-oi zijn.
De zucht,' de drang om hier te helpen,
verheft zich hoog boven elk verschil
van1 ras, van overtuiging of wereldbe
schouwing. E nNederland, dat gedu
rende en na den wereldoorlog zulk een
schitterend voorbeeld gaf van zin tot
gastvrijheid en het lenigen van smart
en stofffelijike misère, zal ook hier zeer
js.tellig niet bij- anderen achter blijven.
Uit de vaak genoemde regeerimgis-
cuisone. werd „verk'lapt"(?) dat het stre
ven zou zijn om het getal Raden van
Arbeid te verminderen, of althans door
het bijeenvoegen van sommige Raden
tot bezuiniging te komen. Het depar
tement van Arbeid liet langs offficiee-
lem weg weten, dat er van zulke plan
nen „niets bekend is"... Die veronder-
Stelling, dat men naar middelen uitziet,
om de hier bedoelde Radien te maken
tot minder dure en kostbare paardjes
dn den Rijksstal dan thans het geval
moet he eten, z ij. is allicht niet - te ge
waagd. Dat deze voornemens reeds
„vasten vorm"' hebben aangenomen, zal
wel een voorbarige tijding zijn. Maar 't
is nu eenmaal zoo gesteld, dat een en-
kei -los woord, uitgeworpen door iemand
die hier en daar „achter de schermen"
v-orm'd woord, de tot een met ernst en
nadruk verspreid: „Men verzekerd, dat
...enz.
Daarom is het zoo dringend nooidig
(oiri met het meeste „on dits" het,
grootst denkbare „voorbehoud" in acht
te nemen, ge-lij-k ik vaak-opmerkte.
Vo.or de vacature wij'len Loefff in den
Raad van State "schijnt Mr. Van Wijn
bergen te zijn aangezocht, doch hij be
dankte; gaf cr voorkeur aan om in het
„militante politieke verkeer" te blijven.
Wie het temperatent v;3i dezen strijd-
lustigcn Katholieken staatsman en afge-
vaardigde kent, zal zich over 'sheeren
Van Wijnb-ergen's antwoord op het aan
zoek, dat de premier tot hem zou ge
richt hebben, zeker allerminst verba
zen....
De „strike" der kellners, en van wie
zich b'iji ben aansluiten, duurt niet
■slechts- voort, mog steeds1, maar zal al
licht een scherper karakter hjer en 'daar
hebben- aangenomen, na bet mislukken
der pogingen tot bemiddeling, in 't
werk gesteld door de nh-eer Wibaut, bij
's hoeren De Vlugt's ontstentenis, met
verlof, waara. Burgemeester in d-e
hoofdstad. Tot nu toe bleef Jan Pu-
blk-jk '.tamelijk passief en indolent bij
de kellmersstaking. Of dat zoo. blijven
zal, is de groote vraag. Er is een strao-
ming, die eon „staking der f,ooiengeve-
rij." wil trachten te bereiken maar
voorshands weiger ik aan dp levensvat
baarheid daarvan te gèlooven. La tien wij
hopein, dat door een verstandig systeem
van „neme men geven5' aan beide kan-
toejti toe tie passen, icon schikking zal
worden getroffen. De „volle maat" der
gestelde -eischen en wenschen zal ook
in deze noch dooir werkgevers nóch
door anderen kunnen worden verkregen.
En het thans toegepaste „hard tegen
hard" verhoogt dagelijks v-oor allen de
schade, zonder sen slotte -tot iets anders
dan verbittering te kunnen leiden. Bij
de stakings-bew-egfmg in' het Limburg-
sche doiminiale mijngebted uitgebroken,
had men allicht door haastiger ingrij
pen, bemiddeling vanuit Den Haag ©en
conflict kunnen verhoeden. Moge ook
hier „de put" gedempt wonden, alvo
rens het arme „kalfje" in alle deernals-
wekkende toestand verkeert.
De afgeloopien week was, in nog .er
ger mate dan de daaraan-vooraf ge-
gane, die van d© branden, lie Zandi-
yoort werd het voor 3I/2 toln verzekerde
„Palais d'Eté" in de asch gelegd, om
vooral- voor versohiilleifide arme artisten,
die al hup hebben en houden bij deze
ramp verioreh, is het gebeurde wel ze-er
pioodlottig. Ook Zaandam werd in
iscrikkielijlke mhate door het vuur getelst-
terd len in het „schoone, landelijke" La
ren richtte de „rood a haan" miede ern
stige verwoesting aan. 't Scharlaken
haantje heeft in midzomer 1921 heel
wat op. zijn gewietie wgeiaden....
De jongste mlsdadigheidsrubriek ge
lijkt wederom op den „rijkbeladen
boom". Te Rotterdam kwam 't gruw
zaam geval voor, van een vader,, die
zijn kindje vermoorde, liever dan 't vol
gens rechterlijke uitspraak de moeder
over te laten, en zich vervolgens van
het leven beroofde. Te Nijmegen werd
eien wild© „dievenjacht" gehouden, dte
voor de bioscoop een kapitaal waard
zou geweest zijn. De zaak van - den
„opruier" Albert de Joing, voor die
Haagsche Rechtbank behajnid&ld, wekte
in sommige kringen hevige sensatie. Na
dep eisch tot drie maanden, ontsloeg
de Rechtbank den beklaagd©, tot on
stuimig© geestdrift vain een. t-deel der
ibiune-klanten", uit de- preventieve hech
tenis.
Die jongste crimiinaliteits-rubrick be
vatte ook het griezelig verhaal der
vends van ©en kinder-geraamte bij- het
doen va; mgropdwerk aan dien Adm. de
jR'uij-törweg te Amsterdam. Er zijn mep-
schen, di.e zich aan het kennisnemen
van de fijnste bijzonderheden,, in woord
dn beeld, van zulke lugubere dingen
niet" genoeg kunnen verzadigetn. Over
„smaak" valt inderda-ad nu eenmaal
zeer moeilijk te redetwisten.
Uit plan'kenland om een .vroolijker
chapiter aa nte roeren komt de trij-
ding dat die toameelgez.el schappicn der
'HHeeren Heijèrmans en Louis de Vries
ziujllen worden samengesmolten". Ook
op toion'oelgebïed schijnen wij de rich
ting der „trustvorming" zoetjes aan te
gaan bewandelen. En dat streven kaïn
voor de ondernemers allicht lucratieve^
zijn dan felle concurrentie. Of Jan Pu
bliek er bijl zou, spinnen da nwel 't ge-
üiag ten slotte moeten betalen, over deze
vraag valt bed wat te bespiegelen. IIaL
re Majesteit.-en de Prins-es h-ebberi de
voorgenomen reis naar- de Noorsche
Fjorden aanvaard per „Meropc" 'cn de
berichten over dien vacantietocht ?n
Pa-tria ontvangen, luiden gelukkig naar
wensch cn verwachting. Vcor onze
jeugdige Kroonprinses zal deze eerste
zeereis ©en 'heerlijke verkwikking fcup»-
Imen vermen.
Tot de vele reizigers, thans met al
lerlei middelen van verkeer en ver
voer vain honk trekkend, behoorde ook
de- 79-jarige jongeling Louis Bouw
meester Hijl vloog naar Engeland «11
er in Shake spaere's geboorteplaats de
„shylock" te spelen, cn kwam terug,
„saint -et sauf", springlevend en joli
ger dan ooit. Ben wonder van levens
kracht, cn opgewektheid, prachtig
cxiempl.© voor zoovele mismoedige e|n
klrachtlooze' futl'cozie „eugdijgen"
Tot de jongste docden'ijst vind-t men
de namen van twee 83-jarigen. De be
idende A'damscha philantrope Mevr.
van Ros enthal-Maaj en Lord Raay, -ba-
yron Mackay van Ophemert, ook na
zijn naturalisatie in Engeland toch in
zijln hart Nederlander gebleven, ont-
Tot de „ïiova" behoort een scheu
ring in het Leger, des Heils, waar de
krachtige hand van wijlen William
Booth dus blijkbaar wel gemist wordt.
Bfiji de „personalia": de tijding, dat
Quid-Minister D& Vries waarschijnlijk/
opvolger wordt van Mr. Everwijn als
Regeerings-Commiissaris in verband
met het aan Duit-schland verleend©
crediet „Dn canard" dat Mr. S. d-e Vries
burgervader zou worden van Arnhem,
zou worden, schijnt reeds den vroegtij-
digen dood te zijn gestorven, waarvoor
dat beestje immers bestemd scheen.
Ten slotte: het trefffiencf verhaal van
de briefkaart in den jare 1909 ergens
gepost, aa nhet adres van iemialnd, die
in 1916 overleed, en welke kaart eerst
©en paar dagen geleden hare bestem'
miing bereikte. 0-ok degenen, die stcad(s
waarschuwen tegen te snel mopperen
over tekort aan s-poed bij- den p-ublie-
ken dienst, zullen, d-ez-e twaalfjarigen
reis toch vermoedelijk wel iets te lang
vinden!?
BUITENLAND.
Deze week hebben dè bladen zeer
uitvoerige berichten bevat omtrent den
nood in Rusland cn aangetoond, welk
©en catastrophe zich thans ïri het voor
malige rijk van de nTsaar wordt af
gespeeld. Inderdaad- is die nood ontzet
tend -en kan wellicht ge-en .pen beschrij'-
vem, welke -martelingen d-e, het hongers-
noodgebied ontvluchte bevolldng op
haar weg naar de beter gesitueerde stua
jketn ondervindt. Er worden gruwelveo>
lialon verspreid, volgens welke de Sov-
jetre-geering deze hongerlijdende troep
met gèwel d va nPetersburg en Moskou
wil verwijderd houden, dbch steeds
moet bedacht Avorden, dat soortgelijks
berichten langs tendéntieuse wegen
gaan en politiek .getint worden. Malgré
tout valt het niet te ontkennen, belti-
geefc wij. re-eds hierboven opmerkten
dat Rusland sedert eeuwen niet voor
zulk een catastrophe het uitbreken van
besmettelijke ziekten als pest en- cho
lera, blijft niet uit. Bij tientalle nworde
de mienschen in de hongersno-odgebie-
den door de zeis van de ndood onbarm-,
hhrtig weggemaaid. Die dood kent geen
erbarmen waar het geldt levens haar
zich toe te halen. In zulk' ©en toestand
kan men d'us in Moskou geen gevolg
geven aan allerlei oorlogsplannen te
gen het kapitaljst'ische Europa en most
al'© macht worden aangewend om het
enorm© gevaar te bezw-eercn. Trou
wens er schijnt in Sovjet Rusland ook
o.p politiek terrein grootie veranderin
gen te komen. Het wordt thans beves
tigd, dat Lenin in Augustus een reis
naar Engeland zal ondernemen. U|i.t
welk oogpunt dit geschied, om hulp
te vragen of voor handelsdoeleinden-
of, zooals een blad opmerkt, het- zin
kende schip van Sovjetstaat te verlaJ-
tcn en zich voor goed in het Rijk van
den Brit te vestigen, dient voorloopig
nog te worden afgewacht. Intusschen
wordt in de geheels wereld, zoowel in
Europa als Amerika moeite gedaan om
levensmiddelen transporten naar de hohi-
gersnoodgebiedsn in Rusland te verzenf-
den. Eveneens houdt het Internationale
Rood© Kruis te G-ehève zich met de
zaak bezig. En het is niet onmogelijk,
dat de Opperste Raad, welk© dezer da
gen voor het eerst is bijeengekomen,
zich met het Russische vraagstuk zal'
bezighouden. Vooral als de berichten
omtrent eene beweging,, welke gaande
zou zijn om- de oude schulden te erken-
kcinnen, waar blijken,zou er voor tden
Oppersten Raad reden te meer bestaan
om Rusland een onderwerp van bespre
king te doen worden. Waarvoor de
Raad hoofdzakelijk zitting houdt is dje
Opper-Silezische kwestie. D-e Premiers
zijn reeds te Parijls bijeengekomen, doch
omtrent resultaten is nog niets bekend.
'Toch hoopt'men krachtig, dat de kwes
tie nu eens van de baan k-o-mt. Het is
ook voor den Raad moeilijk eene besliDs-
sing te nemen, temeer daar de cijfetrb
der experts, inzake de volksstemming,
niet met elkaar overeenstemmen. En
dan blijft er hog over hoe Opper-Silezïe
zal verdeeld worden.
De berichten omtrent leen opstand
van Poolsche insurgent-en In Opper. -
Sdl-ezi-e blijven binnenkomen. Oorspron
kelijk schijnt deze gesteld te z-ijn ge
weest pp 6 Augustus, maar op dien dag
'hebben slechts onbeduidende schiet -
partijen plaats gehad en zou men de
conclusie trekken- ,dat de nota bene aan
gekondigde „opstand" uitgesteld is.
Vermoedelijk zal de hier aangekondigde
opstand, evenals de indertijd aangekon
digde revolutie in Mexico niet door
gaan. De Opperste Raad zal Woensdag
de 'hoioge geallieerde commissarissen
hooren uit Oppielien, omtrent verschil
lende kwesties omtrent den huldigen
toestand in Opper-Silezie, voora-1 wat
de kwestie der veiligheid betreft.
De oorlog in Marokko verloopt vóór
d-e Spanjaarden ongunstig. Raisoeli, het
hoofd der opstandelingen, wenscht tot
Kaiif te worden uitgeroepen, doch de rr
geering te Madrid,heeft daar geen po
rem. naar en tracht het verloren terrein
terug te winnen. Intusschen schijnt in
Fransch Marokko, tengevolge van de
successen, Marokkanen in Spaansch-
Marokko, onder de inboorlingen even
eens ©ene beweging tot opstand gaande
te zijp.
Tenslotte dient nog medegedeeld tie
worden dat de Grieken die tweede phase
van hun offensief tegen d© Kiemalisben
hebben ingeluid.
