iels.
II. Ligliiktf
1
NG,
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
8,-
t.
KEK,
J*
Mo, 95. imtekcï, tojèi»»©»» a, Zatordag1 15 OctoböP 1921 I" BI Ad 30© Jaargang*
arwoude.
acht.
oan 644,
i prljiw
per 3 maanden f 1,15
ea
11-113.
,nti
Spaander Co.
Uisluitend belerc genre.
Bloemist - Beomkwoêker,
ering
pl. belasting
lats.
NIEUWE
LAÏGEDIJKM COURANT.
Deze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
1B0NNEMENT8PBIJB
REDAOTEÜB-UITGEYER
J. II. KEIZER.
BUREEL:
ITooirdscbarwoiide.
PBIJ8 DER A 3 YE K TE2i TI ji JJ l
Yaa 1—5 regels 75 ct., elke regel meer 15 c*.
Sroote letters of vignetten werden naar plaatsruimte berekend
Brieven rechtstreeks san den Uitgever.
T NUMMER BESTAAT UIT 2
BLADEN.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK.
BINNENLAND.
K (arti-
i spoedig en
racht worden
ii October.
We zitteln. teu in die zooiveelstte „hit-
rif' van 1921. D|e trekvogels we-
njet hoe ze 't hebben, ik be
at iniu de gevleugelde, de echte!
jllfip! hun; tocht naar zuidtelij'ker stre-
uit. De bijen imakien telkeps aan-
Itejrs om, weer te gaan zwermen. Ven-
lilkindte beamen staan voor die twee
maal iln bloei... Wij zien voort'du-
de „gele bladers vallen;", maar
blijft buitien zwoel-zomerschOok
bat uur schijnt, gdlajik al uit anders,
op haar 'kbjp te staata, ien bijgeloo
f-angstige menscben voorspellen, dat
eind aller dtpgein met rasscbe schre-
na-diert... De meesten prxxfiteeren
lukkgi met volle teugen van bet won-
baariijk-scboome weer en- verheugen
n over hiet buitenkansje, Idiat wij
ijk half 'October toch menigmaal het
val kan wezen, onzen brandstof
voorraad;, voorzoovetr we dien be
ten, nog niet behoeven aan te spre-
Eh de nooit ontbrekende zwart-
xrs ien olngeluksproifieten idoen al hun
it Om ohs gelnoegien te vergallen door
«erpoiosd g-ruwzamie tafereelen te
ictsieh van wat de lange, barre win
der economische en verdere misère
We mu iedier oogenblflc een eind kan
m)en piaklen aan die zomerweelde, ons
rns nog bestralend;, zal berokkenen,
H.s. Woensdag 'komt 'de Tweede Ka
ar bijeen voor die gnoote wiwterciaimpag
dewelke eind December voor het
ist-tecès vermoedelijk slechts zeer
rt zal wordien onderbroken. De stapel
gislatfief goedje" dóe reeds zoo ont
trekkend hoog beduidend zwaarder
wordien. Minister de Visser is g-e'k'o-
met een soort van NoodVvetje om
stuiten, het in yerbij stenende matie
Wem'en van aanvragen voor bouw van
erloi scholen 'en schooltjes, 'fcrach-
db jongste, uit de pacificatie voort
'proten wet. De bedoeling van het
rp is, alvast voor dien tijd' van
n jaar Raadsbesluiten voor school-
luw afhankelijk tie miaklen van mach-
ihg door de Kroon. Teneinde z.a. Dr.
Visser bet uiiitdtrukt, uitwassen
kunnen tegenhouden. Het voorstel
eft -in 'die Rechtsehie gieledieren, naast
jkem valnl dnstemimiing, ook felle op-
sütie gevonden, zooidat mgen zeker
a zijn, dat Z.Exc. van Onderwijs nog
1 heelew toer zal hebben om het
de parliementaóre spitsroeden,
ar het Staatsblad' tp 'krijgen. Voorts
o.a. uit de viermaarde „Regeer
gscuisine" opgedragen een ointwerp
snegieJiUrug' van het -bedrijf des levens
tekenjng, dat een Verziekering's-
d wil scheppen, en bet bedrijf be
rken tot Naamlooze Vennootschappen
onderlinge maatschappijen met een
Wmurn van1 vijf tot waarborgkapitaal'
tder Minister De Visser gekomen
t zijn n'jeuwe wiet op het Middelbaar
'herwijs. Als m'en bedenkt, dat een
irer-opafzienbare reeks moties en dn-
Plefllaties „komende" is in dien groo-
1 pariieimetnitairen vijver; dat wij voor
.Bje'groot,:ngscampagjnie het peulleschil-
genaamd' grondwetsherziening, op
Binnenhof moe-tien zim t-e verorbe-
öni dat ook de „staart" van het
tot-palatiiefc steekspel, door Mr. Mar
"ht ini September aangevangen, nog
komst is, 'dan b'ehOeft men toch
aii-ijk geen pessimist te zijn om te
"ven voorspellen, 'dat een groot dieel
tóhet parlementair imenu zal moeten
rdeh „afgedragen'", wanneer het 'klok
Vah gehoorzaamheid' in vroegzomer
'2 gaat 'luddlen.
dat in dte voorstellen' tlot Grondiwet-s-
isie nog 't een en ander zal worden
hakstukt, schijnt wel vasit te staan.
;t gerucht, dat Minister Ruijs te elf-
ure van samenstelling der Eerste
roer toch tnaar te laten zooals die
ihplaats van ook dien Senaat aan
stelsel van E. V. te onderwerpen, is
l(fe meest besliste wijze tegeOgespro-
htusscben zijn diei „tee'klenen", dui-
!°!P. dei nadering der istembusperiio-
BANK-ASSOGIATIE.
WEBTHEIM GOMPEETZ 1834 en CREDIETVEREESIGING 1863.
Kapitaal en Reserves f 19.500.000.Kantoor Alkmaar, Breedstraat 11.
Directeur K. VAN NIENES Jr.
Correspondentschap; Hoorn, Groote Noord 140.
Credieten, Deposito's, Aan- en Verkoop van Effecten,
Verhuren van Safe-loketten in inbraakvrijen Safe kelder (systeem Lips, voorzien
van moderne smeltproet kluisdeur). Gratis Adminiatreeren van Vermogens.
Uitgifte Spaarboekjes, rentendé*4,0S pCt., tot een mifximum van f 3000.
ALLE BANKZAKEN.
Fa li SI A A U
Goedkooper
dan andere
Juweliers.
Engros. En detail. Kenzezendin-
gen franco. Zondsgs gesloten.
Wilt IJ verzekerd zijn
goe e waar te ontvangen.
Iaat dan bij
Uwe Kleeding maken.
Eerste klasse Coupeur
Prima voering.
beveelt zich aan voor
Snoeien en aanleg en
onderhoud van tuinen.
Spoorstraat, Noordsckarwoude.
Idle va ln'22, reeds zeer duidelijk waar
te hemen. Van -het loffelijk voornemen
|t»m dlittmaal! de votmipig van allerlei klei-
|ne partijtjes tegen 'te gaan, schijnt in
d(e praktijk dier dipgen al bit-ter weinig
terecht te komen. De „sportjmsn" zet-
ten hum plan dioor, Om- een specialen
vert|geelniwoord5iger naar de Kamer te
ziendletï, en ide beer P. Oly secr. van die
„Nedferl. Harddraverij en Rmvereenir
gijnig, schijnt die uitverkorene te zullen
Iwtardieto. De Bohd van Belastingbeta
lers wil nok 'een „eigen mannetje" of
„vrouwtje" straks in het Parlement heb
ibien. Een buiten „alle politieke kleur"
staande Nationale Bezudiniigtngs-bond is
fin: wording. En er loopen vage geruch-
(beto, dat 'ons volk welhaast ook verblijd
zal wordien door de' geboorte van een
jo|ngeren Vrijheidsbond. Diift iis nog
toaar ean| begin. Er zullen in die eerst
volgende maanden nog wel wat B ond-en
cn eorporat'jes, m'et bijbehoorende leu
zien len programs-bij komenHiet vei>
moedielnl, reeds hier 'en idaar geuit, dat 't
op een groote politieke kermós der ven-
kieserjj van 1922 liiichtelij'k woelig zal
toegaan, schijnt du? vierre Van onge
gnend... En juist in deze periode glaat
Mr. Treub in een op 13 diezer te Gro-
nign en uit te spre;ken redie-afecheid mie-;
Imie n van die politiek. In hoever, 'gelijk
sommigen Volhouden, hier slechts van I
een „reculer pour mieux santer" van 1
'n sléchts tijdelijk terugtreden, sprake
loon zijni, moet alweer de toekomst lee-
reni. Hiet dreigend geschil in de I.im- j
burgsch eMijlnien is -bijgidiegdi, het gevaar
ivoor staking bezworen, maar in die me-
taadr-industrie, waar die uurlooben ver-
laagd zijn, gi'st 't zeer bedenluelijk, ter- j
Wijl gelukkig die toestand in- de Am-
sterd-amlsche -haven welke gedurende eie-n i
i paar dagen de sluiting dier haven onver- j
hïijdielij'k scheen te maken tenslotte toch j
J ophelderde.
1 ;De loop ider dilngen', geduchte daling 1
i van ohewaardien-, e.a .schijnt aain kolo-
hiën het hesef verlevendigd te hebben,
I dat ide voorgenomen bepalingen betref- j
5 föndie -het petroleumi-uitvoerrecbt voor
Iudië moet kumn|en gehandhaafd. Eeh 1
andere -regeling,verband hondeltvd met
de bedrijfsresultaten is aan het depar
tement in bewerking. Een verstandige
maatregel van Koloniën mag ooik ge
noemd' wordien het aankmoopen van on
derhandelingen tot bet charteren van
schepen, teneinde wat „opruiming" te
gaan houden ondier de vele Indische
j verlofgangers, diie al sinds zoo langen
tijid in Patria wachten op de mogelijk
heid! om naar de tiropen te worden te
ruggebracht. Terwijl de „Nederland"
alles in het werk stelt om van half Dec.
af een1 extra-.passagïersdienst naar 'de
Oost te dioien plaats hebben; waardoor
het passagiersvervoer bed/uiidiend zou
worden bevorderd. Betreurd moet, dat
mei trrnlet reeds eerder dieze- treffelijke
•piann-en heeft u-itgiewerkt, edo-ch met
jb'et oudfe en gemoedelijke „bieter laat
dlan iniooitl" beeft men zich hier te troos
ten.
De Voülenkbondideliegat'ije is Zaterdag
j.l. uit Geneve in het Moederland terug
gekeerd en bij die geilegenlhieikl is Mini-
'ter van Kamiebeek aan het Haagsche
station op werkelijk hartelijke en en
thousaapte wijze b'egroet na de onder
scheiding, welke Z.Exc. in Zwitserland
te beurt viel. Op ddien 8en October wa
pen de meeste Exoellentiën te Breda, bij
die onthulling van het monument ter
fee-re dier nagedachtenis van den Koning
stadhouder Willem III, terwijl in die
hoofdistajd de hygiëni-sch|e tentoonstel^
ling weridi geopend.
Stip ik nog aan-, dat de ddsolatife-
plannen van Minister vajn Dijk met af
schaffing van diversie! garnizoenen te*
genover allerlei tegenspraak worden
gehandhaafd'. Ook vlerzekiert men, dat
"t vaste plan bij Oorlog is om te bevor
deren, dat alle officieren, daarvoor ge
schikt, ma vijftien jarendienst den ka-
piitainsrang zullen bereiken, 't Is een
mooi perspectiefMoge 't piet
gelijk met zooveel schocpe plannen van
het Oioriogs-departemient t geval bleek
i|n dien loop dier tijden, een „fate mor
gana" '-zijn...
Die week dies: mfódrijyen ien der bran
den was, eilacy, ook 'die, welke we pa.s
yatehter ons hebben. Een reeks'van op
lichterijen en idliiefStallen, b j^lde Ba|nk
der firma's Gilissien in Dien Haag. bij
de Twemts'cbe Bank en ten koste van
velel anderen. Er is de zeer pikante
historie van den Hollandschen zwen
delaar te Weelnen, 'die D/2 milliard fcroi-
gen in de wacht wist te sloepen; -de Am
sterdamsche -sdgarettejnHZiwendel', zich
uitstrekkend over een partijtje van 1V2
mrïboen .stuks...
Men ziet: de gauwdieven up-to-date
beginnen hun „bedrijf" op al grooter
ien grootscher voet i plte richten. Men
heeft de coiliectie van 300.0O0 buisjes
aspiriinie m]et; vervalscht rnierk,. IdEle. in be
slag zijn genomien. Voorts: de malversa
tie bij het Utrecbtsche Bouw- en Wo-
nigntoezicht, de -lieve straatjeugd', zich
Ook en vooral te Rotterdam omleidig
houden met het in brand steken van
den inhoud der brievenbussen... .Om'
'tj nu maar bij dit zeer onvolledige
lijstje te laten. Aangeteekend zij nog
slechts dat de bekende Rotterdammer
Broekhuys door de Rechtbank tot twee
jaar werd veroordeeld, zoodat wij nu
voor het twieede bedrijf der vertoonimg
in de Rechtszaal voor het Haagsche Ge
rechtshof 'krijgen. En het allerafschuwe-
lijkste in dien jomgsten misdrijvfen-cyc 111 s
Was de vreesielijke roofmoord, te Bui-
nervfeen, gem. Borger gepleegd. Waar
een paar hoogbejaarde stumpers slacht
offers van werdien.
De „roode haan" heeft al weer heel
wat op zijn geweten: Te Berg-Ambacht
heeft een schrikkelijke brand gewoed.
Te Schiedam werd ieen tabaksfabriek
in de asch gelegd. Te Vijfhuizen richtte
ih-et vuur reusachtige verwmloestitog aan.
In de Haagsche Waldorf straat bramd-
(d!e een vetsmelterij af. Bij de meeste asr
suratie-maatschappijen zal 1921 met
«een heel zwarte kool aangeteekend. blij
ven... En een duchtige reorganisatie
van de bramdweier-regeling in verreweg
dte meest'kleinere gemeenten behoort
tot dte vele,' maar ook tot de meeste
kleinere gemeenten behoort tot de vele,
maar ook tot de meeste urgente „drp-
gejidla eischen des tijds."..
Er zijn nog verschillende booze din
gen" in de weekkroniek te memoreeren,
werkeloosheid, vooral ook de ty-
pografen-sfeer, typhus-gevallen, bijv. te
Zwolle, etc. maar ik ga ze voorbij.
Wiie jammeren en weeklagen over ernst
en druk der tijdien, tegenspoed., tegen
slag, malaise, slapte in zaken meer of
minder gevoelige „klappen" en „strop
pen" ze zijn er in grooten getale!
mogen zich instemming van zekere blij
moedige berusting poglen te brengen bij
voorbeeld' door de gedachte, wat ens
wedervaren zou zijn indien uitvoering
ware gegeven aan het plan, in 1914
door sommigen van den Duiitschen ge-
pjeralen staf gekoesterd, en thans uit
gelekt, Om ook dioor Nederiand te pmr-
cheeren, op dien weg naar Frankrijk...
Berusting, 'kloeke energie, 'loyale sa
menwerking, oude veeten vergietend en
geschillen geharrewar, tweespalt, zoo-»
veel mogelijk o pden achtergrond schui
vend of onderdrukkend: dat moet nu
olns aller „hoofdprogram" wezep
Aan die schoopp leuzie van verbroed-e
en verzustering schijnt zegt men
iemand als prof. Bolliapid niet veel
Waarde te hechten?... Hopen.en ver
trouwen1 wij, dat ook, zelfs deze heet
gebakerde den zedelijken moed zal toe
pen omwaar hij bleek gedwaald, mis
getast te hebben, z'n ongelijk te
bekennen.
BUITENLAND.
Het is een niet te ontkennen feit, dat
langzamerhand -een andere geest vaar
dig wordt over Europa, zelfs over
Frankrijk. Dat diit niet eerdier is ge
schied) ien dat bet thans nog niet eens
geheel1 vrijwillig gebeurt, valt te be
treuren', dioch te verwonderen is het
piet. Want die gedurende den Oorlog
m-et abllte middelen kunstmatig opge-
zwiepte haat in die verschillende Euro-
peesche 'landien, laat zich niet zoo snel
als -Wij dat wel zouden wemschie-n, inbin
den. Hiet leed vooral door Frankrijk
t edragen is groot cn slechts langL
zaami wint het gezond verstand het van
dien looriogsroes.
In Engeland (en Italië heeft itnfeP vlug
ger dan in Frankrijk |en België begre
pen, dat leen lamgeslagen, economisch
totaal onmachtig Duitschlapd, de 'g!e-
alliieerde landen zal meeslepen in den
economi'schien afgrond. Toen Duitsch-
land' na bedreiging in het Lopdiensche
-ultimatum-, op den vastgestelden tijd
teen -milliard goudien ntahk betaalde, toen
maakte men zich dn Frankrijk hiermede
blij, zonder aan die gevolgen te denken.
En welke zijn deze gevolgen?
Wij zien -bet -thans in alle duidelijk
heid. De koers van het Duitsche g-el'd
liep nog meer terug ens met de waarde
vermindering, van de Rijksmark steeg
dte Competition-power'van het over
wonnen Duitsichlamd. Zoo groot is dje
Duitsch-e concurrentie, dat, terwijl in
Engeland en Amerika mdllioenen arbei
ders werkeloos rijp-, verschillende Duit
sche fabrieken den arbeidstijd verlen
gen, wegeps... gebrek aan arbeids-
beids'krachtep.
De Franschlen hadden zich den af
loop van den oorlog wiel anders voor
gesteld. In Engeland en Italië, waar
men, gedwongen door de omstandighe
den m-eer realistisch gezind is, begrijpt
men de pomsequenties van een strenge
uitvoering van het verdrag van Versail-
1 les, het werk van een Tijger.
Llöydi George liet needs doorschemte-
ren', 'dat njet al te zeer -moet worden
I aangedrongen op de betaling der oor-
'logsschulden door Duitschland, uit
vrees voor -een verdenen val van bat
Duitsche geld, met als consequentie:
j grootere Duitsche KonkumePiz-Faehig-
j kelt ten nadeele van -de geallieerden zelf
j L-loydi Gieo-rge ziet de oplossing van
het weneld-werkelaosheids-probleiem dan
dan ook in de eerste plaats in ©en sta-
bili-seering der wisselkoersen wat eigien-
i lijk neerkomt op een waardevenmeerdei-
j ring van de mark.
Ook de Franschte gedelegeerde op -de
thans gesloten vergadering van den
i Volkenbond, Nobliemaire, sprak in ver-
zoenen-den geest, welke ook van Fran-
sche zijde blijkt door de thalns tot stand
gekom'en overeenkomsten van Wiesba
den. Het is een verdienste van Dr.
Ratbemau en Loucber, dat zij niet als
tegenstanders elkaar ontmoet hebben,
(doch door vredelievend overleg, werk-
zaam' zijn geweest in het belang van
Frankrijk en daarmede van Europa.
Men ®ou uit het bovenstaande ktm-
fee Plezen, dat bet thans aan het over
wonnen Duitschland mleer voor den
wind ging, dan aan die geallieerden. In
dien d'e toestand zich aldus zou ont-
wikkkelen, dat de waardevermindering
vari het Duitsche geld tenslotte de ge
allieerde matiies en ook de neutrallen zal
meeslepen in den ceonomaschen afgrond
dan konden dte Duitscbers volstaan met
voor het behoud van Opper Sl-iezië
slechts op dit -punt te wijzen. Want het
staat uit economisch oogpunt wel vast
'dat het verlies van Opper Silezië voor
Duitschland het prestatievermogen van
dit land- zeer zal beperken, de inner
lijke waarde van bet land zal vermin
deren ,de mark. doen -dalen en daarme
de hiet w-erkieloosheidsprobleem iP de
landen -buiten Duitschland zal verge
ren. De Duitschers zouden slechts op
hh-et eigenbelang van de geallieerden
behoeven te wijzen om Opper Silezië
te -kunnen be-houdlen. Maar zoo een
voudig is de kwestie niet, hetgeen ook
weerr blijkt uit de berichten, indien de
ze waarheid bevatten, dat de Raad van
den Volkenbond er niet fin geslaagd zou
zijn de Opper Silezasche kwestie op te
lossen. T-e Berlijn beerscht naar aanlei
ding van deze berichten een kleine pa
niek. D.e ministers confereeren, de
Duitsche gezant te Londen is terugge
roepen' en de delegatie van arbeiders-
leiders is naar Londen vertrokken, is
verband! m)et deze kwestie. Een beslis
sing over Oppler Siezdë is echter nog
niet blekend en daarop zullen wij moe
ten wachten alvorens we het verloop,
van den toestand kunnep overziep..
Dinsdag is de I-ersche vredesconferen
tie in Londen begonnen. Epgelsche bla
den mölden, dat deze conferentie waar
schijnlijk pfiet voor Kerstmis zal eindigen
jDie wapenstilstand, vo,or eenigen tijd ge
sloten-, zal tijdens -de conferentie ver
sterkt gehandhaafd blijvep-.
De VoJkenbondveigadering is uiteen
gegaan na verschillende amendementen
te hebben aangenomen.
In het Oostien is het nog altijd'woelig.
De Hongaarschle troepen hebben het
Burgettland ontruimd1, -doch Oostenrijk
I is hiermede niiet tevreden- en ook op
de dezer dagen aangevangen conferentie
i van Venetië houdt de Oostenrijksche
Bondskanselier Schober vast, aan het
l vredesverdrag van St. Germain,
j In Klein Azië hebben die Griiek'sche
i troep-en een nieuwe overwinning be-
haald op de Kamalis-ten, die in wan-
1 orde terug zouden trekken.