Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
No. 98.
Zaterdag 22 October 1921 I* Blad 30e Jaargang
per 3 maanden f 1,15
Spaander Co.
lliisluilend betere genre.
Eerste klasse Coupeur
Prima voering.
haters,
NIEU WE
LANGEDIJKM COURANT.
Deze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
ABONNEMEKTSPBIJS
REDACTEUR-UITGEVER
J. LI. KEIZER.
BUREEL:
loordscharwoiïde.
PB IJ 8 DEB ABTEBTEHTIEKt
Va* 1—5 regela 75 et., elke regel meer 15 ct.
Me letters of vignetten worden naar plaatsruimte -berekend
Brieven reehtutreaki ten den Uitgever.
dit nummer bestaat UIT 2
BLADEN.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK.
18 October 1921.
De parlementaire week, en daarmee
de Binnenhof-Campagne, die zich nu
boven vele weken uitstrekt, alvorens
er een „rustpunt" kan komqp, is op
eeStn eigenaardige wijze bij haar Weer
bijeengekomen op 12 October natuur
lijk' de mededieeling, allereerst, dat het
ontzagwekkend getal initierpebaniten
weer is aangegroeidDe heer Dïrion
W vragen stellen in verband met de
overwerk- vergunningen des AjrbeiidS-
jvet, de heer VaU Rappard over
het optreden van' de militaire politic
itï de verboden streek. De lijst is voor
aanzienlijke uitbreiding vatbaar. Wij le
ven op parlementair gebied nu eenmaal
in het teelden van moties en intierpiel-
iaties eni 'dat zal. voorshands wel feoo blij
ven Laat ik vata de „faits et gestes?'
onzer vroeden in de vorige week ;»an-
teekenen, dat voor de vacature in 'dien
Hoogeni Kaad numero een wend ge-
laatst op de nominatie (de nog betrek-
celijk ;©ugdige Haagsche advocaat Mr.
Dr. v. di. Dries sen ons hoogste
rechtscollege blijkt prof. Simons inzicht
te deelehi, dat zij die in1 de uechtsWs-
tesntihap gepromoveerd zijn, het best
doen can zich dr. en niet meer mr. te
noemen terwijl .gedurende ide td© Isteta
ming mr. Treub dn de zaal rond ging
Om afscheid! tjet Wemen van de collega's
bij zijlnj vertrlek! van het politiek terrein.
Voorts werd goedgekeurd het o»t-
üwerp, strekkend om de toe stemming
tot overwerk voor nachtarbeid en,over
werk voor bakkerij tot Januari te ver
lengen, letrwijl vijf ton alvast Werd 'ge
voteerd voor de verhuizing onzer staats
iaden naar de oude, voormalige woning!
van Jan de Wütt, aan dien Haagsche
Kneuterdijk1. De. rest van het oorspron
kelijk uitgetrokken bedrag zal wel vol
gen. Mn Minister Kopig kwam met de
surprise, dat van stichting van (een
nieuw gebouw voor het Parlement is
dien, toet het oog op de benarde
situatie, waarin zich die schatkist be
vindt. Het is hu om en bij de tachtig
jaar gelede», dat men' ter gelegen
heid! van bet gouden jubileum onzer 'her
leefde nationale onafhankelijkheid een
ineuw Huis der Natie wilde grondves
ten. Van dat schoorie plan, in een wet
vastgelegd is toen niets gekomen. In
te» jarel 1921 ging het precies zoo. 'En
pessimisten houden vol, dat het in 1980
va» hetzelfde laken een pak zal wezen
De vervulling diezer sombere profetie
ter aanschouwing overlatend' aan ko-
riende generatien. Minister De Graaf f
heeft zijn ontwerp tot bestuurshervor-
ming iii de Oost grondslag, voor h|et'
gebouw der zelfstandighhedd van Insu-
Iiiin.de, in afwachting van een meer al'ge-
tn'eehe herziening der bestuursinrichting
ferdoor gekregen. Voor de vrijzinnige en
sociaal' democraten, alsmede de groep
communisten gaat deze reorganisatie
biet ver genoeg. Aan het eind der korte
Pariemehtsiweek kwam de uitbreiding
dier loongrens in de invaliditeitswet
va» f2000 op f3100. Zij .gaf aanleiding
tot een fel ruziepartijtje tusschen den
heetgebakerden beer Duijs, die dien
C'hr. Historische» landbouwer Weit-
kamp van „leugens" beschuldigde en
Diet verkoop president Kooten's aanma-
bing te volgen om het weinig bemin
nelijk woord in „vergissen" te verande
ren. Hiet „incidentje" duurde gelukkig
biet lang en zal in den loop der weken
Waaranate die gemoederen warmnr len
«eer geprikkeld worden hog wel door
todierle „standjes" vrees ik gevolgd;
(worde» in de zeer woelige Kamer up |to
date. Toeken ik nog even aan, idat de
enkele ure» vergaderde en o;.a. de Velr-
lönging van den leerplichtigen leeftijd
BAN K-ASSOCIATIE.
WERTHEIM GOMPERTZ 1834 en CREDIETVEREENIGING 1853.
Kapitaal en Reserves f 19.500.000.Kantoor Alkmaar, Breedstraat 11.
Directeur K. VAN NIENES Jr.
Correspondentschap: Hoorn, Groote Noord 140.
Credieten, Deposito's, Aan- en Verklop van Effecten,
Verhuren van Safe-loketten in inbraakvrijen Safe kelder (systeem Lips, voorzien
van moderne smeltproet kluisdeur). Gratis Administreeren van Vermogens.
Uitgifte Spaarboekjes, rentende 4,08 pCt., tot een maximum van f 3000.
ALLE BANKZAKEN.
Wilt U verzekerd zijn
»e e waar te ontvangen.
laat-dan bij
ALKMAAR,
Uwe Kleeding maken.
Fa. KR.4AK
Goedkooper
dan andere
Juweliers,
Engros. Eu detail. Keuzezendin
gen franco. Zondags gesloten.
toet ieeoi. jaar 'bezegelde, alsmede
met eerbiedwekkende vaardigheid ett
vlugheid de wijziging der arbeids
wet, zouleven aan de overzijde van het
Binnenhof goedgekeurd.
Wij gaan nu in vollen vaart naar den
arbeid der grondwetsherziening, over
plan om' de wijze van verkiezing der ie
Kamer gelijk te maken aan. die van de
Tweede Kamer, zal nog heel wat „ge
boomd" worden. Voorts zijn |er amen
dementen opgedoken van vrijz. democra
tiscben oorsprong, willend vastleggen
degelijke benoembaarheid van manhen.
en vrouwen voor rijksbetrekkingen, als
(rriede de afschaffing van. den Senaat.
(Hetzelfde wil ook de soc. .democratische
I grcuep, die bovendien demoeratschfie ver
Laging van den leeftijd voor het 'Kiesge
rechtigd zijn! tot aan twintig jaar. Men
is reeds begonnen met het ohtwerp tot
regeling van den rechtstoestand der
ambtenaren van die agenda af tie Voeren
ie» 0.ok daar zal hier snoeimes, nu zoor
j zeer geliefd en vaak gehanteerd, iopge-
twiijfield nog wel moeten gebruikt w,or-
dieri oh stevige imatie, wil men althans
het voornaamste van het „legislatief
mehu" kunnen verorberen.
Hat straks reeds genoemde snoeimes
moe ttëlkens tier hand worden genomen
eh ih grooten angst verheiidt men dag
aan dag nieuw© tijdamgem omtrent ver-
jwolestjngen!, erdoor aangericht. Dé voor-
spielliihg, dat ook het werk dier Zuider-
ziee-dempipg er aan zou moeten gelbo-
'.vepi is in zoover bewaarheid, dat Ide jaar
lijkschhu bijdrage aap (het fppdis va»
tjwee millioep pp tien ton is terugge-
braccht.
Zoo nat meh d|e afdamming van het
Amsteldiep ah rustiger, tempo dan aan
vankelijk was bedoeld, tot stand zal
brengen, Ei hide kans vpor velen va»
'die oudere» onder ons oim de groot sche
onderneming der drooglegging tot een
goed einde te ziie» 'gebracht, weer wat
gedaald is
Wij hebbel» het congres Voor Sociale
Verzekering gehad, en het zal vermoe
delijk ue „hekke sluiten" zijn van de
vele bijeenkomsten., congressen, ver
gaderingen e.t g welke .'.e langdurige,
ziel er warm© en extra droge zomer met
zij'mi zomerscken berfstna stoep van 1921
heeft opgeleverd. Nu nog, terwijl we
haar November schrijden., schijnt de
zomer bet „liedje van verlangen" te
zingen, nog te willen .toeven.. Maar 'de
avonden worden allengs koeler, ziett»
killer en de winterplunje komt voor den
dbg. Ter geruststelling van sommigen,
die volhouden!, dat wij te doen hebben
met leen algehaete desorganisatie in de
natuur, waarvan de gevolgen onberebcn
baar kannen zijn.. Men beeft astrolo
gen va» den koudien grond, die die oor
zaak zoeken bij de „nieuwe ster' on
langs in de nabijheid der zon ontdekt
E» zelfs zijn er, die de gmoote, zeer
interessante maansverduistering, de wel'
ke in den avond van 16 October kon
worden waargenomen, in deze een factor
va» beteekienss achten. D;e geruchten
over de plannen tot vorming van eejn
zooveelste nieuwe politieke groep', dit
maal' Rechtscbe' co»fiesslo»eelen, die
zich wille» kanten tegen „den toenemen
den invloed van Rome." zijn nog |te
vaag om de juiste beteekeni's ervan te
kunnen vaststellen. Dat ook in dit ge
val, om ©en zeer „toepasselijk beeld
des tijds te kiezen" waar repk is,
vuuur zal worden gevonden, is best
©nogal ijk.
Uit de jongst© Persolnalia stip ik aan
hebt doodsbericht van Jbr. Graafland,
de» officier idliie langen tijd medewerkier
va» generaal Van Heutz was, alsmede
de aankondiging va» het vermoedert
oprteden als vice-president van ucc
Raad van Indie, opvolger als zoodanig
van generaal Swart, van den Secreta
ris Generaal va» Koloniën, Dr. E.
Morosco.
o
De jongste criminal», ei tsrubriiek is
hiet zoo weelderig als ,de vorige, maar
toich wederom rijk van inhoud. In
Hoog Soenen had men ©en geval van
'godsdienstwaanzin bij ©en gezin waar
het stevig optreden van de politie nog
juist bijtijds het „offeren!" op de wijze
izooiaJls Abraham het bijlna zij» zoon ger
.rfoao hoeft, van twee kinderen wist te
verhoeden. Toien de psychisch aangtf
ten bemerkte», dat men hen onschade
lijk wilde' maklen, herstelden zij 010 wot.
Iderbaariijk snelle wijize. Voorts heeft
'speelgoed-diefstal ten nadeele van eeh
Rotterdaroschje» winkelier Een aller lu-
guberst zedenschandaa! met „abortus
Iprovocatus" to.t grondslag te Eindhoven
Teryijl de meier da» .ergerlijke en schan
delijke wijze waarop dit jaar bij de oht
groening t© Utrecht is te werk gegaan,
Ook veilig bij de diverse uitingen van
•critoinallteits mag worden gerekend. Mo
gen dlesze uitspattingen nu ten toste lei
den tot krachtig .ingrijpen en afdoende
taaatregieton. Zulke dingen mogen in
leen kring van lieden, voorbestemd omm'
die leiders |en vpprlichtiers des volks op
verschillend gebiied te worden, niet lan
ger worden geduld. Een verblijdende
tijding is, dat men de daders van dep
roofmoord te Buimervee» geplieieg'd 1
schijnt gepakt itje hebben. Het uitloven
van ©en flinke premie voor het aanwij
zen van de schuldigen schijnt ook 'hier
gebaat t© hebben. Het „roode haantje"
verwekte ditmaal een ernstige vernie
ling te Nederhorst d©n Berg, aan de
Vecht, terwijl bet vuur bij Zaandam een
groot kaaspakhuis in de asch liegde.
Tot ide verdere „weekmova" behoort
de -benoeming leener Commissie voor
het Staatstoezicht op het spoorweg
verkeer alsmede het in omloop brengen
van nieuwe biljetten van vijf en twintig
gulden, sierlijker van teekening en min
der gemakkelijk na te fmaiken dan de
ouden niet zeer fraaie, maar niettemin
door velen hoog begeerde „gel© lapjes"
Uit de landelijke streek bij. Hoenderloo
komt de tijdimig, dat ©r ©en' museum zal
verrijzien, uit roodbruine hardsteen op
getrokken en .de niet te versgiaidaa
som van vijf mihoen zullende kosten,
Welk© stichting zal komen' voor reke
ning van iden bekenden financier Kröïkr
Waaruit weer blijkt, 'dat ©rg-telifs in
zen benard.en tijd tnensclien zijn, dto
lust ie» middelen over hebben voor der
gelijke ondernemingen. Een mod „voo».
beeld ter' navolging" voor de zeer koop
kbrrachbtige».
Trouwens .dat er- lieden zijn, wei
nig aa mgeldswaardige en kostbare d'n
ge» hechtend, zou misschien te oo»clu-
deeren zijn uit bet merkwaardig feit,
d|at de hoofdprijs der Marlmolöterij,
welk© 2 Auugustus ;_L trok. nog n'ev
Was afgehaald half October. Tenminste
Wanneer hier .ziekere vorm- van non
chalance dn het spel is. Men zou anders
(toch zeggen, dat ©en auto de prijs,
i» kwestie nog Wel-de moeite van
het reclameeren waard is.
En dit alles ah ©en periode, iwaatin
gevormd Wordt een „kongsi" van „niieu
we armen". van dezulken zijn er zcw
velen thans ,die dooir coöperatieve ges
tie', door samenwonen., botje bij botje
leggen, willen pogen de ben drukkende
miser© zoo goed mogelijk te dragen.
In ©en tijd dat beleefd word't Idle aan
vraag© van faillietverklaring van een ge-
toeente. Het arme Emimen is het slacht
offer en schoolbouw de .oorzaak. Hier
zal Vadertje Staat, hoe lief hem thans
bet shoeimes ter bezuïnigng moet zij»,
toch verplacht' wezen te hulp te sjnellen
BUITENLAND.
Zooals wij de vorige week needs as|n
kondigden is het advies van den
Riaad va» den Volkenbond aan diep Op
persten Raad betreffende de Oppen-
öSilezisch© kwestie, afgekomen en hoie-
(wiefl, het nog |ntot officieel is gepubliceerd,
inoch aan de Düitsche noch aan de
Pooïsdhie regeering is medegedeeld, al-
thans niet offioiiocl, is ler wel ^zooveel
'van bekend geworden dat bet advies^
waaraan de geallieerden zich volgens
va» te voren afgelegde verklaringen
zoude» houden, ©en verdeelimg van het
rijke imdustriiaefe Oost Pruisische gebied
tussche» Polen ©n Duitschland aan
geeft.
Aan het door vier deskundigen opge
steld el» door den Raad van dien Vol
kenbond geratificeerd advies aan den.
Oppei ste» Raad, blijkt wel, idat de op
stellers zich volkom-en bewust Waren-
van -Ie gnooti© moeilijkheden, aan de
oplossing van dez,e netelige kwestie vier
bonden. Want zij hebben de oplossing
gevoridien op tweeërlei wijs. Ten eerste
©e» politieke scherjdimg ©n daarnaast
(pf tegenover) ©en economische eenheid.
Absolute scheiding van het van indus
trie levendi Oppier Sileziie zo, pden on
dergang ran" deze indus*)-;© en daarrnq
d© misschien van Duitschland heteeke-
hen. Toch molest ©r scheiding komen
politiek om- de Polen te bevreiddigett
Pet ;s daarom dat de Raad vajn dien
Volkenbond e.en pantal economisclie
Otvereenkomsten tusschen Polen en
Duitschlamd wil doen tot stand komen,
olnder voogdij van den Volkenbond.
Doch ook data zijn er nog lemstigle'
klippen, heel ernstige zelfs, waarop de
pas gevonden oplossing weer dreigt!
vast te loop©». Wat jtoch is het ge
val?
Wij zeiden reeds dat de 'geallieerden
eigenlijk Frankrijk ©n Engeland warm
pverengekbmen de beslissing van den
Riaad te aanvaarden. Deze afspraak was
gelmaakt om conflict te voorkomeni.
Nu |na de beslissing wenscht Engeland
zich ©r aata te houden, doch Frankrijk
staat thatas op het standpunt, zich be
roepende op het verdrag van Versailles
dat alleen de politieke scheiding door
gevoerd ka» worden, -doch dat nochh
aan Duitschland, noch aan Polen eco
nomische verplichtingen kumniein worde»
opgelegd. Hiermede is ©en nieuw con
flict in den grond eigenlijk weer het
oude, op den- voorgrond getreden.
De Raad va» Ambassadeurs, die de uit
voering van het advies moet verzorgen
ka» -da» ook niet tot ovetreenstemming
komen.
Hetgeen wij de vorige' week .reeds
verwachtte», is gebeurd. De berichten
over Opper Sileziie hebben in Duitsch
land! een ernstige politieke crisis ver
oorzaakt. De Duitsche regeering, het
kabinet W.irth, zal zeer waarschijnlijk
(aftreden. Als opvolger wordt Dr. Ra-
tbenau genoemd. D'e berichten over
Opper Silezie hebben een groot© koers
daling van de Duitsche mark veroor
zaakt, waardoor o.p de buitiehlandsche
beurzen ©en war ©paniek ontstond. Ook
de andere geldsoorten, zelfs de dbllars
z-ijn zeer door den loop der omstiandiig-
(hedlen beïnvloed. Het is in het belang
va» aJlle bietrokkenen, -dat thans spo©diig
de oplossitog gevonden wordt.
De Opper Silezische kwestie heeft
hagemoeg alle andere vraagstukken
naar den. achtergrond gedrongen. De
Washingtonsche conferentie, waaraan
tenslotte Lloy-d George toch taog zal
deeltaemm, wordt voorbereid, en de
staten, 'die ©en uitnooddging hebben ont
vangen), waaronder ook Nederland, heb
be» ©en- voor ©en dezie uitnoodiging aan
vaard. Op 11 November, dep verjaardag
va» den wapenstilstand, welkte iin Enge
lland op de gebruikelijke wijze des mor
gens onf elf uur door twee minuten al-
gemieenen stilstand zal worden gevierd
zal de ontwapeningsconferentie worden
geopietad'.
Volgens ©en bericht van ©en lEpgelsch
iblad zijn Engeland |en de Dominions lx>t
overeenstemming gekomen over een
plan om!, wanneer de conferentie mocht
Imislukken in het Oosten een nieuwe
obrtogshaven t© vestigen.. Singapore. Ja
pan zou met een plan voor den dag ko
men alten bouw van groote oorlogs-
schbepen te staken en slechts kleine
kruisers voor de kustverdediging te
doen bouwen. D-e wil is er. Maar de
$veg? Deze zal gevonden moeten Worden
De Iersche conferentie heeft ©lenige
dage» geleden plaats gehad. Over <L<
handelde kwesties wordt niet veel los
gelaten. In het begin dezer week is 'de
cconferentie geschorst, Idloch men weet
Inlog niiet waarom.
In Amerika dreigt op 30 October ©en
lalgemeene spoorwegstaking, waaraan
ruim 170,003 arbeiders zullen .deelne
men. In Midden Duitschland dreigen
de spoorwegmammen ook in stalking te
zullenl gaan.
In Hamburg is -de druklkferssitakiinjg,
waardoor gae» kranten kondon ver
schijnen', geëindigd, doch te .Berlijn is
©en nieuwe staking in dit bedrijf uit
gebroken. Slecht^ enlkeïe bladen ver
schijnen'.
De conferentie in Venetië betneffiende
Burgentend, heeft tot resultaat gehad
idat tusschen Hongarije en Oo-stemrijk1
overeenstemming »s bereikt. Burgenland'
(wordt door de Homgaarsch© biendien ont
ruimd terwijl in Oeienburg een volks
stemming zal worden gehouden.
- i m
