J
Donderdag 5 Januari 1922
31e Jaargang
Q
««Vf- fC»
■m a fcsa»» 4 stsk.i6iir'!mtasï»s!
WE
0 [TRANT
NIEUWSTIJDINGEN
DE MOORD IN DEN SNELTREIN
Öieromtrent lezen wij in het „Handelsblad" het volgen-
Het nauwkeurig onderzoek van den toestand waana het lijk
van mr. Wijsman in den 1ste klasse coupé Zaterdagavond is
gevonden sluit, volgens de politie-autoriteiten iedere gedachte
aan zelfmoord uit. Ook aan een worsteling wordt niet ge
dacht want aan de kleederen van het slachtoffer ontbrak geen
enkele knoop. Intusschèn heeft de oproeping in de kranten
geplaatst, succes gehad. Bij de politie alhier heeft zich een
25-jarige juffrouw aangemeld, die Zaterdagavond (e Amster
dam m den zelfden coupé, waarin de heer Wijsman zat, had
plaats genomen en te Haarlem uit den trein is gestapt.
Zij gaf een nauwkeurig signalement op van den derden
reiziger, die na haar in den coupé heeft plaats genomen.
Die persoonsbeschrijving wijkt vrij belangrijk af van het sig
nalement, door den conducteur opgegeven. De politie heeft
in elk geval eenig meer houvast bij haar moeilijk onderzoek.
Naar Leiden, Haarlem, Amsterdam en Rotterdam zijn in
specteurs der Haagsche redherche gezonden om te speuren
naar alles, wat eenigszins met de snoode daad in verband
kan staan.
Het zakje binnen in het vest van mr. Wijsman, waarin ge
woonlijk de portefeuille wordt gestoken, was niet losgerukt,
doch een portefeuille is niet op het lijk gevonden. Toch v ord!t
verondersteld, dat de ongelukkige e enige honderden guldens
bij zich droeg.
'Het onderzoek wordt in alle richtingen voortgezet.
Nader meldt men uit Den Haag aan het blad:
Naar wij vernemen, heeft de dame, die volgens de verklaring
van den conducteur in den avond van 31 Dec. j.l. in hetzelfde
compartiment le kl. plaats had genomen, waarin ook de la
ter vermoorde mr. Wijsman zich een plaats had gekozen en
die te Haarlem den trein had verlaten, zich bij Jen com
missaris van politie der 2e afd. te 's-Gravenhage aangemeld
tot het geven van inlichtingen en dezen politie-ambtenaar
een zeer volledig signalement verstrekt van den derden per
soon die kort voor het vertrek van den trein het compartiment
was binnengetreden etn in wien men den moordenaar Vermoedt
Bedoelde 25-jarige juffrouw woont te Amsterdam en zij
beschrijft dien derden medereiziger als iemand van groots
forsche gestalte met donkerblond, vol haar, dat naar achteren
gekamd was. Hij had een dik blozend gelaat, hij had de grijze
Gabardine regenjas, tot den hals dichtgeknoopt en had een
ron dbruin slap hoedej op, waarin zich een ronde deukbe-
De dame noemde het een artistenihoedje.
'Na het vertrek van den trein is deze persoon gaan zitten
slapen. Hij had geen bagage in zijn bezit. Van geen dei-
beide reizigers nam hij ©enigerlei notitie .en verder is er m
haar bijzijn iets opvalledg gebeurd. Mr. Wijsman was in het
hoekje, waar hij had plaats genomen, gaan zitten lezen.
Zooals wij hebben meegedeeld, heeft de Commissaris van
politie van het bureau Nieuwe Haven in den Haag, de keer B,es
seling, naar de hoofdstations aan de lijn Amsterdam--Rot
terdam, inspecteurs gezonden die, in samenwerking met die
politie ter plaatse den vermoedelijken dader trachten on te
sporen.
Het is bekend dat in dein coupé le klasse van trein N;o.
1135, aan het station Den Haag twe ehulzen van revolverpa-
tranen zijn gevonden en te Rotterdam' nog één. Zij waren na
het verrichten van de daad door den misdadiger uit de schiet
gaten gehaald. Het vinden van die hulzen doet eiken twijfel te
niet. er is wel degelijk sprake van een afschuwelijke misdaad'.
Want het is niet aan te nemen, dat iemand, die zichzelf reeds
bij een eerste schot doodelijk heeft verwond, nog het besef
zou hebben gehad de hulzen uit de revolvergaten verwij
deren. Bovendien werd jn den coupé de revolver niet gevon
den. de dader hneeft haar dus niet achtergelaten.
Langs de Spoorlijn van Haarlem tot Den Haag is nauwkeu
rig gezocht naar het vuurwapen, het is echter niet gevonden.
Nadat het stoffellijk overschot naar het lijkenhuis in Den
Haag was overgebracht t*i (Zondag andermaal werd nage
gaan of de toestand, waarin de kleederen zich bevonden aan
een worsteling deden denken, hebben verschillende opsporings
autoriteiten geconstateerd, dat van een worsteling tusschen
siechtoffer en (aanvaller geen sprake kan zijn.
De kogel wonden, één in de hartstreek, één ]n dsn linker
onderarm en een derde in bet schouderblad bij het sleutelbeen
hebben de kleederen van den verslagen© met bloed door
trokken.
Bij de gerechtelijke schouwing meende men als vaststaand
te kunnen aannemen, dat bet eerste schot onder het linker
schouderblad is ingedrongen, nadat de dader onverhoeds het
doodelijk wapen op zijn geen kwaad vermoedend slachtof
fer richtte. Het volgend oogenblik, aldus wordt veronder
steld, moet m'r. Wijsman als reflexbeweging het hoofd met
den linkerarm tegen den aanval hebben beschermd, en
drong onmiddellijk daarop een kogel in zijn linkerarm en het
volgend moment de derde, ter hoogte van het hart. De on
verlaat moet daarop voorzichtig de bovenkcnoopen hebben
losgemaakt van het vest, vervolgens den knoop van den vest-
binnenzak, waarin in den regel,, een portefeuille rast geld
en legitimatiestukken zijn geborgen, en die er hebben uitge
haald. Hij moet die khoopen ook weer door de knoopsgaten
hebben getrokken, want bij het onderzoek, Zaterdagavond op
het politiebureau aan dien Rijswijksche nweg, onmiddellijk na
het transport van het station ingesteld, werd niet alleen geen
enkele knoop aan de kleeding vermist, maar zaten zelfs alle
knoopen door de knoopsgaten heen. Dat er hier sprake is van
een moord, gepleegd om het slachtoffer te kunnen berooven,
lijdt geen twijfel.
De advocaat was in het bezit van een portefeuille, het door
zoeken van zijn kamers aa<n 'het Rok in 124 alhier heeft niet
geleid tot het vinden van een portefeuille.
Toch verklaarden de menschen, bij wie Mr. Wijsman in
woonde,,, dat hij meermalen met groot geld betaalde,, dat hij
dan uit een bruin lederen pprteffeuille haalde. Zooals on-
nvit.> i i- e richt, werd die echter op het lijk niet bevonden;
de portefeuille niet, en ook geen enkel legitimatiebewijs; naam
kaartjes, briefkaarten e. d. g. Een advocaat die niets van dat
alles bij zich zou dragen 1 Het wordt onwaarschijnlijk geacht.
Toen dan ook een dier conducteurs van trein 1135 ge
sproken had, werd het moorden om te rooven, meer en meer
I waarschijnlijk.
j Toch waren nog altijd twee dingen mogelijk: 'if er was een
vrouw in het spel en de dame uk den coupé zou zich dan, na de
oproeping in de kranten niet melden, óf, ander geval: mr.
Wijsman werd geslachtofferd door ©en der benadeelden in
j de een of andere procedure. Dit laatste is buitengesloten, bet
onderzoek heeft dat uitgemaakt, het eerste eveneens,
j Immers gistermorgen heeft zich aan het politiebureau Leid-
scheplein de dame aangemeld, die in denzelfden coupé met
i mr. Wijsman en den derden onbekende van Amsterdam naar
Haarlem is gereisd. Wij deelden dit reeds in aen vorige editie
mee, op enkele ons ter oore gekomen nadere bijzonderheden
komen we een andermaal terug.
De 25-jarige dame in quaestie is te Amsterdam werkzaam,
5zij woont echter te Haarlem.
5 Toen zij nu j.l. Maandagavond het relaas der afgrijselijke
historie las, besloot zij onmiddellijk zich den volgenden dag
bij de politie t e Amsterdam bekend te maken. Gistermorgen
heeft zij da nook aan een geemployeejrde der recherche ver
klaard, wat zij tijdens haren korten treinreis op oudejaarsavond
van Amsterdam naar Haarlem heeft opgemerkt.
Zij was tijdig aa nhet Centraal-Station, kon gemakkelijk den
trein van 7.15 u. halen en zocht zich een rustig plaatsje uit
in het kleine, slechts voor drie personen plaats biedende, 1ste
klasse compartiment.
Als iedere vrouw, zocht zijhet uiterste hoekje, vèr van den
tocht van het openen en sluiten van het portier. Zij zal ongeveer
zes k zeven minuten, alléén in den coupé hebben gezeten,
citoen een jong uitziend, net gekleed heer er in kwam, zich
zette op de eerste plaats, bij het 'portier, wat klanten voor
den dag haalde, en ging lezen.
Even voor het vertrek kwam nog ee nheer in den coupé,
donker' blond type, flinke gestalte; zij gaf het signalement
met groote beslistheid. Hij plaatste zich tusschen mr- Wijsman
en de t eHiaarlem .wonende dame, zei alleen „Alseblileft'
toen de conducteur de kaartjes kwam knippen en sprak tegen
zijn twee medereizigers geen enkel woord.
De conducteur noemde bij het jenippen der kaartjes van
elilcder reizigers de plaats vare*bert anmmg. Beide heeren had-
dien gewone kaartjes., géén abonnementskaarten en voor elk
hunner zei de conducteur werk'tuijgelijk bij het knippen: in
orde, Den Haag.
De derde passagier, in een grijze gabardine regenjas, had
geen handbagage. Na het controleeren der kaartjes wreef
hij zich enkele malen over het gelaat, geeuwde, dook in een en
maakte een hazenslaapje.
Mr. Wijsman bleef lezen, bleef in zijn lectuur verdiept, tot
Haarlem werd bereikt eta de dame den coupé verliet. Het
portier werd, direct nadat zij was uitgestapt, door den onbe
kenden reiziger dichtgesmeten. Na een oponthoud van enkele
minuten r'ee de trein verder.
De politie is nu zóó ver met haar onderzoek gevorderd, Jat
het vaststaat: lo. dat de onbekende, naar wien gezocht wordt,
niet te leiden is uitgestapt en ook niet te Rotterdam, en 2a.
dat het doel van zijn reis Die nHaag was.
Naar aanleiding va nhet in de bladen gepubliceerde sig
nalement van (den derden reiziger in den le klasse coupé van
trein No. 1135, hébben zich Dinsdagavond en Woensdagmor
gen reeds vele personen bij commissaris Besseling van het
bureau Nieuwe Haven te 's-Gravenhage aangemeld. Menschen
die met dien trein op Oudejaarsavond hebben gereisd, an
deren weer die aan den uitgang van het Hollandsche Spoor
station stonden op dien veelbesproken avond. Zij meenden
allen op het perron iemand te hebben gezien, die met de per
soonsbeschrijving overeenkwam, anderen weer meenen met
groote beslistheid, den gezochte met groote haast de con
trole te hebben zien passeeren. Volgens den één zonder hoed
en mee regenjas onder den arm, volgens sommigen mèt den
hoed, „eer. rond, bruin, slap artistenhoedje", diep in de oogen
gedrukt. Geen enkele dezer mededeel ingen oleken voor het
onderzoek van beteebenis.
Dan $ijn er, bij het commissariaat aan de Nieuwe Haven
tal van brieven en briefkaarten ingekomen van belangstel-
lenden, die aanwijzingen meenen te kunnen geven, en raad
gevingen, langs welken weg de onverlaat het spoedigst kan
worden opgespoord. In die correspondentie wordt o.a. c'e
vraag gesteld of de politie wel denkt aan de mogelijkheid, dat
de gezochte spoorkaartejs bij zich had voor de le, 2e en ?e
klasse. Eén der briefschrijvers beweert, in den nacht vóór het
gebeurde, van den moord te hebben gedroomd- Hij zag, bij
die gelegenheid, het volvoeren van den snoodien aanslag dui
delijk vóór zich en wist zelfs nauwkeurig aan te geven, hoe
de aanrander er uitzag. Die opgave klopte volkomen met
de publicaties in de piers; de brief werd daarna' geschreven. Aan
de openbaring van dat zesde zintuig hecht de politie dan ook
niet de minste waarde.
Niet (alleen in Dien Haag, ook in andere groote plaatsen
aaan de hoofdlijn komen zich reizigers melden, van meening
inlichtingen omtrent den dader te kunnen verschaffen.
Waar er een groot aantal menschen bijeen is, wordt uit-;
gekeken naar een forsche gestalte in gabardine-regenjas.
Gistermorgen kwam een bekend ingezetene op ons redactie-
bureau mededeel-en, dat hij een man geboeid had zien over
brengen naar het bureau Pietershal.
Of dat de moordenaar soms ko.n zyn?
Bij informatie is ons gebleken, dat bet een gewone grijpvogel
was, op heeterdaad bij het „ruitentikken" betrapt. Hij had
met het schrikkelijk ieit niets uit te staan. Een bewoonster
uit de Morschsteeg té Leiden, waar de trein passeert, kwam
bij de politie aldaar vertellen, dat zij bij het voorbijrijden in
één der coupé's van bedoelden trein, personen had zien wor
stelen. Het had hare bijzondere aandacht getrokken; zij Kvist
echter niet of het worstelen geschiedde in een lsten, dan wel
in een 2den klasse-coupé.
Van meer beteekenis was aanvankelijk de mededeeling, dat I
mr. Wijsman, die te Leiden beeft gestudeerd, aan een arts,
vroeger wonende in die universiteitsstad, een belangrijke som
j ge Ids heeft geleend. Hét signalement van den derden rei-
ziger beantwoordde eenigszins aan het voorkomen van den
i arts. Bij nader onderzoek is gebleken, dat die som reeds in.
j 1914 was geleend. Of mr. Wijsman dien arts herhaaldelijk om
terugbetaling heeft gemaand, kon niet worden vastgesteld. Hét
j geval wordt verder in het oog gehouden omdat niets mag
j worden verzuimd.
Dinsdagavond liep fe Leiden het gerucht dat in verband
met den inoortj (een arts was aangehouden. Hét was een
j loos gerucht, waarschijnlijk aan bovenvermelde omstandigheid
ontleend, het werd niet bewaarheid.
I Inmiddels wordt door de politie alles bijgezet om de zaak tot
klaarheid te brengen. Door het andermaal hoo-ren van ge-
tuigen staat het thans vast, dat mr. Wijsman, toen hij zich
i naar den strein begaf, de bruine portefeuille in den binnen-
zak van zijn vest had. Hij had klein formaat visitekaartjes
waarop stond: „J. L. Wijsman, advocaat e:n procureur, te
j Amsterdam." Die kaartjes zwierven als 't ware overal in
i zijn kamer. 'Hij droeg er ook in zijn portefeuille. Van portefeuil
le en kaartjes ontdekte de politie Zaterdagavond op het lijk
geen enkel spoor.
Aan het gemerkt .ondergoed zag zij, dat hij J. L. Wijsman
heette, zij vond zijn enkele reiskaartje Amsterdam—Dien Haag
o,p (hem, begreep dat hij in de hoofdstad woonde. Doch op
Nieuwjaarsmorgen waren rechercheurs uit Den Haag hier
nog aan het zoeken naar zekeren mijnheer Wijsman, wiens
adres zij dus nog niet hadden. Wel een zeer sterke aanwijzing
dat de daad is gepleegd om portefeuille met inhoud in handen
te krijgen.
De heer Wijsman had die portefeuille reeds lang. In dien
afgeloopen zomer verloor hij (haar, er zaten toen een bank
biljet van 1 25 in èn naamkaartjes. De vinder heeft, dnnr
visitekaartjes met het adres van den verliezer op de hoogte
gekomen, het verlorene aan het Rokin 124 teruggebracht.
Aangaande het Dinsdagmorgen op de kamers v. mr. Wijs
man aan het Rokin gehouden onderzoek vernemen wij nog,
dat de politie een grooten stapel correspondentie in beslag
heeft genomen. Il'ij Iwerd Dinsdagavond naar het bureau
Nieuwe Haven in Den Haag overgebracht, waar twee inspec
teurs reeds den geheelen dag bezig zijn, alles nauwkeurig
te onderzoeken.
DE STORM*
Men meldt uit Nieuwediep aan het „Handelsblad":.
Reeds dagen lang was het weer stormachtig; reeds dagen
lang hadden de draadlooze berichten van den Duitschen storen-
waarschuwingsdienst ons gemeld: Nog steeds stormgevaar:
Zuid-Westerstorm nog niet geëindigd en Vrijdagnacht 'bereik
te deze storm zijn hoogtepunt. Was gisteren den ganschen
dag de wind Zuid-Zuid-Wést, te 9 uur kromp iiij naar het
Zuidwesten. Den geheelen nacht bleef het zeer stormachtig,
totdat omstreeks half vijf de windrichting Noord-West werd
en vie storm in volk kracht losbarstte. De sterkste windstoot
werd te 4.30 geregistreerd, n.l. 28Va M. per seconde. De ge
middelde kracht van den wind gedurende de nganschen Vrij
dag was 15 M., een buitengewoon hoog cijfer.
De barometerstand maakte ook heel eigenaardige en voor
ons klimaat ongekende sprongen. Van Vrijdagavond 6 uur af
was deze dalende tot vannacht 3 uur. In totaal was de baro
meter toen 24 m.M. gedaald; daarna van 3 uur des nachts tot
vanmorgen 8 uur rees hij 15 m.M. Een dergelijke sterke da
ling, gevolgd door een zoo groote rijzing, komt hier nimmes.
voor, maar is een voor de tropen typeerend verschijnsel.
De hoogste waterstand was omstreeks half negen Vrijdag
morgen bereikt en bedroeg 1.80 M. plus.. Woest en hoog
stond de zee dan ook tegen de dijkhelling.De golven spatten
in vlokken van schuim uiteen, terwijl stukken steen en an
dere ingrediënten als gezaaid over de kruin lagen.
Een voor onze stad ongekend schouwspel deed zich vroeg
in den morgen aan den dijk voor. Die Engelscbe motorschoen.ar
„Record Reign", die voor eenige dagen van hier naar Lon
den was vertrokken en dus gedurende de gehaele stormweek
op de Noordzee heeft rondgezwalkt, is door den geweldigen
wind dwars tegen de glooiing van den dijk geslagen en Vrij
dagmorgen 8-uur kon men het vaartuig in de onmiddellijke
nabijheid van het Westplein zien zitten. Het was toen gewel
dig, aan het werken. De opvarenden konden in veiligheid wor
den gebracht. Zóó sterk was het werken van dit schip, dat zij
30 a 40 M. paalscherm van den zeedijk heeft vernield. Deze
liggen in stukken en brokken gezaaid over den dijk. De plaats
der stranding is tusschen de 3e en 4e deelen van het hoofd,
ongeveer recht tegenover de helling van het Westplein. Be
grijpelijk is bet feit, dat een menigte menschen naar dit on
gewone schouwspel staat te kijken. Omstreeks 9 uur zat de
schoener, waarschijnlijk hopeloos lek geslagen, muurvast boven
op de glooiing. De geweldige golven sloegen over het scheep
je bene.
Verduisteringen;.
Mevrouw S., wonende te Amersfoort' heeft bij de Haagsche
politie aangifte gedaan van de vermoedelijke verduistering
van f 4000, gepleegd door zekeren G„ candidaat-notaris te
's-Gravenhage.
Een andere, mevrouw J. R., wonende aan de Valkenbosch
laan aldaar, heefc bij de politie aangifte gedaan van de ver
moedelijke verduistering van gelden ter waande van f 3000,
gepleegd door P. J. G„ ook candidaat-notaris in Den Haag,
wonende aan de. Dibbietstraat aldaar. Deze candidaat-notaris
is door de politie aangehouden.
Den 15en December waren ontvangen (in Hollandscbe
waarde) voor de Russische hulpactie van het I.V.V. België
f 56.200, Denemarken f 17.200, DuitsChkand f 75.000, I'rank-
5rijk f 124.600. Groot-Brittanië f 59.500, Italië f 120 000, Lu
xemburg t 1000, Nederland f 38.500, Oostenrijk f 19.U00,
Polen f 3000, Zweden f 66.000, Zwitserland f 37.500, Spanje
5f 11.150, Tschecho-Slowakije f 60.000,, Internationale Trans
portarbeiders-Federatie f 2000, diversen f 3750. Totaal
f 794.400.
