No* 17.
Donderdag* 9 Februari 1922
31e Jaargang
I8TCNC. TELËPNnaa a.
i' -f\
NIEUWE
L4»y»IJKËR
DE VROUW EN DE POLITIEKE STRIJD
II.
Alle pan ij en behoonen tót de evolutionaire. D .-Vrijheidsbond
en de Ro'-hfsche partijen beschouwen de kapitalistische maat
schappij als aanvaardbaar. De fouten zien zij «iet, maar wij
zien ze scnerp. De kapitalistische maatschappij va-t langs den
evolu. onairen weg niet veel meer te yerbeteren. Dn deze maat
schappij iskapitalistiséh. Bij de pjroductie en distributie heersciht
nog een ginote factor „Winstbejag". Deze kapitalistische maat
schappij voorziet niet in de behoeften van da menschen. De
oude Batavieren Vroeger, hielpen elkander en voorzagen elkaar
van het noodige, onkundig als r ij waren van de 'schatten,
die in den grond verborgen waren. Maar bij ons worden dik.'
schatten voortgebracht, aan den grond ontrukt. Die schatten,
waar de Batavieren niéts van wisten, die kennen wij. En weet
gij wel, welk eer. verantwoordelijkheid dat is. Denk eens aan
de electric.lek en den stoom. Zij-hebben het gansche leven
gerevolutioneerd. En alle krachten en schatten worden niet
aangewend cm in de behoeften van de mensehen te voorzien
dienstbaar gemaakt aan bet winstbeijjag alleen,
die dat aanvaardt als „de" maatschappij, aan
vaardt daarbij tevens de uitbuiting van' de arbeiders Wanneer
men geen winst meer kan maken voor de brandkast, dan laat
men de wereld verarmen, verhongeren ,door de productie stop
te zeiten. Wanneer men geen winst meer kan maken, wil men
de arbeidt rs langer laten werken, en lager loon geven Maar
bedenk eens welk een noodlottigen invloed dat moet hebben
oiP We menschen. Door Kaarlij werd reeds 60 jaar terug ge
schreven .over het nieuwe ideaal, maar wanneer wij he: ideaal
van heden en vroeger eens vergelijken, wat zijn wij dan.'cel
achteruit gegaan. Wanneer wij alleen eens denken aan het
woord vroomheid. Vroeger bsteekende het woord vroomheid
„dapperheid en moed", en voor de ridders uit de mid lei-
eeuwen was d?t het ideaal. Later kreeg het woord vroomheid
de beteskenis - van „Godsdienstzin" ef. wanneer wij er nu.
een beteekenis aan moesten hechten, dén zou het zijn een
„pientere zakenman". En waar streven tegenwoordig de oinpe
menschen naar? Alleen, en bij allen is het doel orti vóóruit
list is cl ie Frankrijk. Duitschland is liever dsn slaaf van Frank
rijk Jan den broeder van Kist revolutionaire Rusland. Laten wij
ons stembiljet gebruiken, zooals wij meenen Jat liet gebruikt
moet worden. Vrouwen, wijdt u aan üzelve en uw kind. Tegen
de arbeiders in ds verschillende vakbonden wil tk zeggen:
„Kweekt karakters, waarheid en offervaardigheid". Dan zult
gij uw plicht hebben gedaan. En dan zult ge, als ge eenmaal
op uw sterfbed ligt, in uw doodstrijd zeggen: ,,Ik heb een
goeden strijd gestreden, ik heb ov-erwpnn-en? Die genade moge
God ons schenken.
Hiermede, had Enka haar rede geiêndjgd, en werd.gelegen-
heid gegevei tot het stellen van vragen.
De heer Mulder van Oudkarspel verkrijgt het eerst 'r woord.
Spr. zegt, dat wat de S.D.A.iv. fen haafr strijd aangaat, gepoogd
wordt de groote' massa achter zich to krijgen; om tot een ge
lijke politiek te komen. De mentaliteit! van den arbeider ,s niet
gericht op een revolutie. Maar wanneer eenmaal daarvoor de
tijd is gekomen zullen zij zeker de gvolutie aanvaarden er. daar-
«wugcwcuu m ae D-snoeiten van ae menschen te voorzien vo-ir met terup-d-einTi-wi Ma-ar r\» mnn(,i;. V j
1 r aanvaardt als ..de maatsrban.-in groot-er te maken dan bitter noodzakelijk is. Verder is'door
Enka er o pgewezen dat zoo weinig gewerkt is iq de diepte
door de partij, maar de lectuur die verstrekt wordt, is e-en h-eel
go-ede lezenswaardige lectuur, met wetenschappelijker grond
slag .De. socialisatie is voor de m-oeite wel waard om nu reeds
te worden aanvaard. Zooals het in Rusland gaat, daarui: kan
«ooit de goede Maaatschappij gebouwd worden. Daar haalt
men thans het kapitalisme w:-er in.
D-e hi-.er H. Bakker zegt ook dat de Spreekster er; on gi-wez-en
Heefc dat de Soc. Partij meer in de breedte dan i.i de diepte
gewerkt he.jft. Spreker zegt „dat de arbeiders nog niet in de
diepte ziinop Tc voeden". Veel is al dóór ons gedaan, met her
verstrekken van lectuur en door het-houden an cursus-a von
den. Dat men niet mist het in de tiiepté -verken succes heeft is
niet de schuld van de partij, maar van'de arbeiders, die er niets
van wil'etn weten".
De heer Huilenberg van Broek op 'Langêndijk zegt dar de
k Om rSk ,e„„rde„:De ki,„leren va:, j.ek diVjil ™,d2
3tc°'bc-"ckl lifeCtSni7^?2,iydreyr'1 naar-^ -^01" revolutionaire partij -er niets me-je doen wil hèbb-on.
ste betrekk ngwi. Het ideaal is geworden „rijk Worden Maar Niemand sr.lt hierop meer e-enig-e vragen waarop E-ika d
wte binnen ts, wie kan rentemere(a is geen menschwaardig sprekers van de laatste tot de.eeXte beannvoorï P
lid van onze maatschappij. Dan is ook d-e zedenleer door hei Dat de A.-R. Partij
- zoo zegt spr. conservatiever is dan ;c'e,;
Chr. IPsteïische herhaal ik. Geen partij is zoo conservatief-
militainstjsch dan de A.-R. partij. Dr. Kuiper bezat de gave
om de nooden van zijn „kleine luijden", zooals hij zijn volge
lingen noemde, te verstaan. Maar Colijn, zijn opvolg--?.-, de
olie-magnaat, spreekt niet -over d-e noodpn van de kleine
luijden maar over de instandhouding: van de kapitalistische
Maatschappij. En dat is de onvermijdelijke weg tot het conser
vatisme. D-e Chr. Historische Studenten zijn frisscher va.i geest
dau de A.-R. Wanneer rheil de stemmingen in de Tweede Ka
~fr~' li -, j I nisr nagaat, zijn de A.-R. steeds in den conservatieven h er.
Wh Jn ltn°Srt,|-u a gr°eP- mCt ('e r»' VOCr' Raickr ken ik nog van vroeger, toen wij partijgenoot-en
ij ze6gcn. „m-et gehjdelijkheid overwint g eniet D.aaraoor aaren, m wat meer zegt geestverwanten. U meende torn dar
kapitaal geheel omgekeerd. Daar he-erscht platheid. En juist
het socialisme wil dat wegwerken. Het kapitalisme is niets
anders dan een book-materialisme. En juist om dit alles kan
ik mij zoo goe 1 begrijpen dat df-vzooveel menschen van hun
geloof afgaan. Zij zeggen, wanneer de waarheid zich'óéuinnal
voor hen openbaart, „het geloof is maar schijn". En juist de
Christelijke wereld is de steunpilaar voor fiet'materialisme, her
kapitalisme. Het kweekt materialisme, klassenstrijd natie-
strijd en mili'.airisrne. En vooral het makt de mensctun egoïs
tisch
zal o.ustaa een arbeiders-elite. Een opgeeslotenheid waard-ur
het Kotholicisme zich z-al handhaven. Wij kunnen dit alles met
overwinnen dan door een omzetting der g-eheele maatschappij
in korten tod. Het kapitalisme kan alleen overwonnen worden
door tie dictatuur van het proletariaat. Daarom is voor ons
de gebade socialisatie die men thans zoo voorstaat een utopie.
De socialisatie kan al-leen dan beginnen wanneer ae arbeiders
de staatkundige macht in handen hebben. De socialisten ech
ter zeggen dat men er nu reeds med-e kan aanvangen, maar
het is en blijft eeiii atopic. En wanneer de arbeiders de
macht in handen hebben, zullen zij ook de anderen benauwen.
Wanneer de dictatuur he-erscht over de andere klassen, kan dit
niet anders -dan gepaard gaan met moord en doodslag, omdat
rij 'zoo'ai machtigen vijand tegenover zich hebben. Is er ooit
een verandering tot stand gekomen, zonder dat er offers ge
vraagd worden? Wat heeft dfe F-ransche Revolude niet een
bloed en tranen gekost. Nu zal men zeker vragen: mar km; dat
dan niet anders? Het schijnt echter niet anders te kunnen. Het
schreit ten hemel hoe de revolutionair-en in Amerika en Span
je worden vervolgd. Wanneer zij Ide bestaande Maatschappij
willen overwinnen in naam der m-enschheid, dan zal liet niet
gaan zonder feilen strijd. En dan vraag ik u: „mogen wij
dien strijd ontwijken?" Hoe lang is en wordt niet reeds ge
moerd door hol kapitalisme. Het vermoordt de vrucht in het
moederlijf. Het vermoordt het nog ongeboren kind, omdat
de menschen baing zijn, goen'-brood voor het kind t-e zi-lk-n
hebben. En dat vergeet men zoo gauw. En wanneer wij dan
tcritgdeinse-, voor het bloedvergieten, dan weten wij ook dat
wij erine-ds lang aan gewend zijn door hetmoorden van het
kapitalisme. En van hoeveel vrouwen weten wij niet dat zij
op - zekeren leeftijd ten grave dalen?. Wij revolutionairen, zul
len' dan ook den dag zegen-en, waarop de arbeiders d-e macht
m handen zullen krijgen. Maar waren zij dan maar grout via
hart. Wanr,eer zij dan een groot proletarisch hart bezaten,
waarin ook bet kapitalisme een plaats zou vinden, hoe zou
onze samenleving dan ten goede veranderen, maar dan moe.'
men karakters gaan kweek-en in d-e arbeidersklasse. Dat is
een eerste rcodzakelijkheid. Wammfeer wij dan de Christenen
aanschouwen, neergeknield aan d-e voet-en van tiet kapitaal,
hoe klein zijn zij -dan. Dan zien wij dat de Heers Jezus Chris
tus nog niet vaardig over hen is geworden. H-eeft Jezus ook
niet eenmaal gezegd: „Zie Ik ben in uw midden, ais een die
l' -dient? Laten wij daarmede met de gedachte naar d-e stem
bus gaan. Och >en toch heeft diie stembus voor ons niet veel
waarde meer. De Parlementen verliezen steeds, meer in waar
de.. Zij doen wat de Ministers zeggen. Men is liever slaafsch;
En dan, zie eens naar het groote Duitschland-en het kapita-
uw plaats was in de S.D.A.P., en na veel innerüjken strijd, ben
ik hiertoe gekomen. De zwakheid van de S.D.A.P. zit hierui.
dat zij werkt om de groote massa achter zich te krijgen. Zie
eens naar her N ACV. WWelk een logge massa is dat, men kaïn
het niet to-l frissch-en strijd krijgen. Dat heeft ons de oj-ngste
m-eiaa! be werkersstaking geleerd. En zoo verliezen en zoo zul
len z jjverliezer, de een-e staking na de andere. Maar zij moes
ten de stakingen verliezen, omdat de andere makkers ge-en of:
feirvaardigheid bezaten. Dan is het beter t-e denken, aan vrouw
en kinderen, en geen partie-el-e staking beginnen. Zoo'n roe-
kel-qoze stakmg als die va nde metaalbewerkers is een mis
dadig iets. Dat komt omdat net N.Y.Y. wel in d-e breedte iets
is. maar niet in de diepte. Het is dezelfde-logge massa als de
S.D.A.P. Zie maar eens naar d-e stemmingen. Dan wordt er
een geslacht van arbeiders gevormd, die ook eenmaal stemmen
zullen op -de S.D.A.P,, niet uit liefde, maar zij zuilen zeggen
op wie moet-tn wij anders stemmen. Dat kan geen resultaat heb
ben.
E-n wanneer U Mulder, d-e revolutie o peen goudschaaltje
wilt w-egen, dat het dien tijd moet aanvangen, en dar zoo
veel druppels bloed vergoten mogen worden, dan rnoogt ge
wel een profetisrhen blik bezitten. Wanneer ge. de arbeiders
nie. hooger opvdedt, dan zult ge nooit verder kómen. D-e. S.D.
A.P. h-eefi her oog open vob-r het kapitalisme, maar niet voer
de revolutie. Datis niet iets voor een socialist.MJe revolutie
wondt steeds begonnen met een minderheid, 1oor wie de an
deren worden meegesleept. Men moet zich ai-et blind staren
op de .menschen, die men meent noodig té hebben, maar -een
open oog moet gericht zijn, op bet innerlijke van den mensen.
En dan Rusland. Daar wordt het kapitaal niet ingehaa'd, maar
noodgedwongen -moet men concessies doen aan Frankrijk. Wan
weer wij daarover de woord-en van Trotsky en Lgaia 'ezen, j
clan trilt de eerlijkheid en d-e waarheid u uit die woorden tegen'.
En de honger en ellendie die dia-ar he-erschen is ook onze schuld'.
De schuld van het laksche West-Europa. Men verwacht teveel
van het verstand en te weinig va nhet gevoel. In West Europa
heerscht te veel intellect. Dan wordt het intellectualisme een
ontaarding. E i dan wordt dikwijls zoo séhimpend in de 1 .anten
geschreven: zooveel analphab'et-én zijn er in Rus'and, maa>' dat
is heusch gc-.e.e srhand-e, al we-nschte ik ook dat die menschen
Iezein km schrijven konden. Maar wannéér d-e Heme Jezus*
daar was, dan zou Hij de handen over het Russische volk
u tspreiden -en zeggen„Zalig zijn de armen van geest, want
hun is.hec koninkrijk der Hemelen."
Hiermede eindigde Enka haar antwoord.
Hierna sluit Oliede vergadering met een woord van
dank- aan de spreekster, voor het genoegen dat d ezen avond
aan de aanwezigen is gegeven. Nogmaals hoo pik dat een ieder
van du- aanwezigen de vrouwen zal opwekken om lid ie wor-
cien van onze club. Dat wij zooals de spr. reeft gezrgJ
teveel intellect hebben gelöof ik niet. Ik geloof dat wij
neg meet u-odig hebben da-n wij nu reeds bezitten; waarna
dc namer valt.
UIT DEN OMTREK.
HEER HUGOWAARD.
In het T-kaal van dan heer de Boer werd de ajarvergaderirig
gehouden van het Ondersteuningsfonds bij ziekte „Licht ia
Duisternis. Bij de opening dezer vergadering wijst d-e voorz.
er op. at het jaar 1922 niet bijzonder gunstig negi-nr- de
heerscnen.de.griep is ongetwijfeld ook van invloed op hel be
zoek aitr-f.jis missen we Joor ziekte ook een 'tweetal onzer be-
s'üur^ ccl. Va bespreking van enkel-e ingekomen stukken,
VOJ,-'zitt-er mede, -door het vertrek'van den secretaris
tijoelijk het secretariaat op zich te hebbengenomen, waarna
hij overgaat tot het lezen der notulen, Welke wo-dm goed
gekeurd t Vrvolgens - komt de -rekening aan J-e orde. Hieruit
blijkt, dat 1921 begon met een ledental van 75, en eindigde
met 72, dat de totaal-uitgaven bedroegen; f 496.74, terwijl totaal
is ontvangen f 454.74, zoodat een achteruitgang moet worden
geboekt van f 41.85. Het reservefonds is daardoor terugge
toopen van 1 1480.04, tot f 1438.19. Het aantal uitkeeri-igen
bcHio-eg 53, he- aantal ziektedagen 371. D-e uitkeeri-ng-ea wer-
u'rsl-rwt aan 9 leden Door-de h-e-eren D. van der-zei en
J: Water was de rekening nagezien en in orde bevonden, zoo
dat oe vergadering haar goedkeurd en de voorzitter de heer
groot oank zegt voor zijn richtig beheier.
Door den voorzitter wordt hierna het jaarverslag uitgebracht,
waarvoor .Je penningmeester hem namens de vergadering een
wooir-d van dank brengt. Bjij ide n-u volgende bestuursverkie
zing wordt de .heer Brugman herkozen als voorzitter, dn heer
A. Groot als penningmeester. Vo-or de va-catuhe P. Roos 'wordt
gekozen de ng-er K. de Boer.. Allen neme nde benoeming aan
De voorzitter hoopt dat de heer Boer vopr het fonds -eer ijvert
bestuurslid zal blijken te zijn. Uit het voltallig oestuur wordt
door de vergadering d-eheer P. Hittema aangewezen .tot se
cretaris.; Aauge/iem-deze. niet-aanwezig- is,- vraagt- d-e voorzitter
macthiging der vergadering voor het bestuur, om, bij event'uee-
Je weigering van den heer Hittema, uit haar midden een se-
-retaris can te wijzen, welke machtiging mét algemeen© stem
men wordt verleed. In den Raad van Toezicht wordt herkozen
de hiHtr A. C. Dekkers, die zich d-e herbenoeming laat welge
vallen. - 6
Nog -resi een voorstel tot wijziging der uitkeering ingediend
'-1 ';eer J- E-ers. D-eze stelt daarin voor.om voor eiken
zviOeo.ag f 1uit te koeren inplaats va;n! f 5..50 voor een volle
ziemeweeii, locpen'd van Maandag op Maandag. Hef bestuur
m Jen Raad van Toezicht ontraden aanneming van die voor
ste], .sa vemg-e-discussie wordt dit voorstel verworpen en aan
genomen - n voorstel - van het bestuur, waarbij wordt bepaald,
ciat op de m kce.bng voor mannen gedurende 192211toe-
sl-ag ral worden g.-geven, op .de ui-tkeering aan vrouwen 50
cent. Bij de verloting \an twee halfjiaarlijksche vrijstellingen
\a-n contributie wordt deze toegewezen aan de heeren C. Bar'
en J. Water. Daarna sluiting der vergadering.
ST. ANCRAS.
De afdceling St. Pancras van Volksonderwijs had gister
avond ten huize van den heer Gerritsen voor hare leden en
huisgenooj.cn en geintroduoeerden een gezellige bijeenkomst
georganiseerd. Een rijk program, geheel door eigen krachten
ton Deo te gegeven en bestaande uit een 14-tal nummers, werd
zeer naar genoegen van de talrijke aanwezigen ten toon--'e
opgevoerd.
In bonte afwisseling volgden kleine en groote voordrachten
zang en muziek, dit laatste als begeleiding elkaar op, tot circa
12 uur, wanneer na 't-slotnummer ,,'t Spotlied op 't Voetbal'"
de bijeenkoms* gesloten werd met woorden \an dank voor ai-
Icr mede-werking en de groote belangstelling van t publiek.
't W-as een schoone avond vol kunstgenot, die de afdeeling
tevens eemg-e nieuwe leden bezormgde.
PLAATSELIJK NIEUWS.
NOORD-SCHARWOUDE.
LEER PL IC HT-CÓMMI SS IE
Ln de gisteravond gehouden vergadering van de Commissie
tot Wering' van Schoolverzuim werd wegens bedanken van
den heer Ivczer als secretaris in zijn plaats gekozen de heer L.
Mallecote, Hoofd der O. L. School.
Een gehouden collecte in de R. K. Kerk alhier voor honge
read Rusland heeft f 220.opgebracht.
De heer A. v d. Kooi, Hoofd d-er Chr. School alhier, kpmt
voor -als no. 1 op de voordracht voor Hoofd der Chr. Schóól
te Buiksloot.
BROEK OP LANGÊNDIJK.
Ds. J de Bruin, Predikant bij de Chr. Ger. Gemeente al-
luetr, komt voor als nof 1 o phet tweetal bij dezelfde gem-ent-
te Maassluis.
OUDKARSPEL.
Tledenm-ddag wordt alhier d-e wedstrijd ge!)o"d^n voor h-»t
Kampjeenschip van den Langêndijk (Hardrijden 3009 en 5000
Mcm-r). Hieraan is verbonden -een wisselbeker, uitgeloofd" door
den N rderhnJsch-en Schaatsenrijdersbond.
By de heden gehouden stemming voor een lid van 't bestuur
van den Be-g- on Kerkmeer is gekoz-en de he-er Jb. Kroon Jbz.
