G. Geus' pracht blanke HEEI1EN-
den kassier niet al t.e lastig, door niet op alle tijden bij hein j
te komen, komt vooral op de zitdagen. Dit is geen wensch.
van den kassier, want hij heeft er niets op tegen, wanneer
men oo'k komt. IHel is meer de wensch van het bestuur, dat
eiken zitdag aanwezig is, zoodat hiet goed was, dat aan de
bepaling omtrent den zitdag de hand werd gehouden, als ton
minste geen dringende bezigheden dit beletten. De kassier is
altijd even welwillend vooir ieder en door zijn capaciteiten is
hij eert enorme kracht voor de Bank. Hiet doet den voorzitter
daarom genoegen, dat zijn verdiensten '4por zijn salaris verhoo
ging werden erkend.
Bij de nu volgende rondvraag kwijt de kassier zich van dfc
plichtpleging door allen te bedanken voor de hem verleende
ver'hooging, de verzekering gevende» dat hij met dezelfde wel
willendheid en ij vier de belangen der leden zal behartigen.
De voorzitter sluit daarna de vergadering. Hij zegt dit met
genoegen tie doen, daair men getoond heeft flink te kunnen
werken door oen groote agenda af te handelen en vroeg te
zijn. Dit vootral als gevolg van de eensgezind he id in de geno
men besluiten. Hij hoopt, dat het' "behandelde in het belang
der Bank zal zijn en dat als het noodig is, de Bank voor
velen oen steun moge zijn. Zij is op het platteland niet meer
wat zij- oorspronkelijk was, een Bank voor de landbouwers,, zij
is geworden de Bank' voor allen, waarbij neringdoenden en. de
landbouwers en elkander wederkeerig steunen. Met de beste
weinschen voor allen valt de hamer.
EXCURSIE NAAR HEILO.
Donderdagmiddag gingen de meeste deelnemers van den
specialen cursus in Groenteteelt, gehouden te Broek op Lan
gendijk, per auto van den heer Rus naar Hleilbo.
Hef doel was, om aldaar de veiling en cultuur van B'rus-
selsch witlof vah nabij te bezien.
Allereerst werd de veiling aldaar bezocht.
Wat eien verschil 'bij onze Langedijker veilingen.
!Het meest geleek zij wat inrichting betreft, op die van
Noord schar wo ud emaar dan in miniatuur.
Wat bij ons 'hét vaarwater is, is daar straatweg, de aanvoer
geschiedt daar alles per as.
De voorzitter der veilingsvereeniging fungeert daar zooveel
als veilingleider enz. Een zeer gemoedelijk beier, die ons
alle gewenschte inlichtingen gaf. Een keurmeester houden ze
er daar niet op na. Zoodra ee.n tuinder met zijn groente voor
de 'bapk der kooplui komt, neemt een beambte uit een zak
o fmand een gedeelte der groente en toont dit aan de koopers.
Naar dit monster wordt de geheele partij gequalificeerd,
en kan de verkoop plaats vinden. De wijzier der veilingklok
draait daar ook links en zooals wij bijwoonden, wordt alles
verkocht bij .halve guldens."
De eerste aanvoerder van Brusselsch witlof maakte 138
halve gulddens per 100 k.g., us zegge 69 cent per kilo. De
opmerking dat deze prijsbenaming óp veel eenvoudiger wijze
geschieden kon werd 'bevestigend beantwoord, „.maar ja, ziet
u, het was maar dde gewoonte,, en -daar breekt men niet gauw
mee." Nu dat is waar.
Vee] aanvoer van Br. lof was er nog niet. Hetgeen waf
er was bleek nu juist niet van de beste kwaliteit. Wat men
thans eerste kwaliteit noemde, heette in andere' jaren tweede
kwaliteit. Hiet lof was ddit jaar over hiet algemeen niet best.
(Het ongeregelde winterweer, vorst',, dooi, en dan weer vorst,
alsmede de droogte scheen hiervan de oorzaak. Het lof was
van boven te ,„los". Een goede krop, moet aan het boven
einde stevig gesloten zijn, dat was met al het aangevoerde lof,,
heden gezien, niet 'het geval. Dóch de prijzen waren hoog bij
ajhddere jaren. Wie noteerden prijzen voor eerste' kwaliteit van
67, 69,, 75, 80 en 81 cent per k.g.
Voor tweede kwaliteit prijzen van 48, 52, 56, 58 en 66 «tent
pdr kilogram.
Na den verkoop rijdt iedere tuinder zijn wagen door de vei
ling en geen 25 passen van de veiling kan hij direct lossen.
Datt was voor de Langedijkiers am jaloersch op te worden.
Daar komt men hier een stuk mee ten achter.
Aan een hek, vlak bij da veiling,, hangen bordjes met de
namen van de kooplieden en de producten worden na den ver
koop eenvoudig bij naambordjes van den koopman, die de.
piartij kocht, neergezet, en de kous is af.
,„Eenvo,ud" vindt ge toch maar gewoonlijk bij het kleine.
Zoodra de veiling afgeloopen was, ging het naar e,enige
tuinders, die tevens kweekers waren van Br. witlof.
De eenie was juist aan het oogsten. In kuilen van 60 c.M.
breedte waren de wortels rechtop ingezet, boven deze wor
tels was in den herfst teenie 25—30 c.M. dikke grondlaag aan
gebracht, welke thans werd verwijderd om die kropjes, die
tijdens den winter op de wortels wanen gegroeid, af te snijden
IHIet afsnijden der kropjes was beter dan afbreken.
Voordat de wortels in de kuil gezet worden, werd ge
woonlijk eerst een stukje van het ondereinde daarvan afge
sneden, dat het zetten in de kuil vergemakkelijkt, zander scha
de voor de latere kropvorming.
Na het afsnijden der kropjes, kunnen de wortels nog ge
bruikt worden als veevoeder.
De kropjes worden dn een tobbe of spoelbak afgewasschen
ddus schoon aan de veiling gebracht.
Deze worden verpakt in mandjes van circa 30 c.M. breed
te en 45 a 50 c.M. lengte, met een inhoud van 12 pond lof.
Op andere plaatsen geschiedt het verpakken ook wel in
kleine kratjes, waarvan dan 6 tot 9 stuks in een groote krat
gaan, wat ons beter en degelijker materiaal toeschijnt voor
een vlugger vervoer. Volgens mededeeling de;r tuinders, bij
wie wij informeerden naar de totale opbrengst in kilogram
men, was het antwoord vrijwel eensluidend. Ongerekend in
onze landmaat bedraagt dat 200 k.g. lof van le tot ,3e kwa
liteit per snees. Op de vraag hoie de verhouding stond tus-
schen le tot 3e kwaliteit, luidde het antwoord, op de 100
wortels in gewone jaren 6075 pGt. eerste kwaliteit, de
rest tweede (en derde kwaliteit.
Bij deze prijzen geeft dus het Br. witlof een reusachtige
opbrengst. Berekend naar de prijzien die thans gelden, zou
dit een opbrengst geven' van f0,,65 per k.g., is f130,p. snees
Om van te watertanden.
Of' dde cultuur dujur was aan arbeidsloon, was daarom
o'nzc vraag. Wel neie, was het antwoord, zegge niet meer
dan omgerekend naar onze lanidmaat ongeveer f10 a f12
op z'n hoogst, per snees.
Maar nu eens de opbrengst berekend naar zeer middel-
matig ecijfers. Dan kwamen we tot een1 opbrengst van 200
k.g. maal 25 a 30 cent, is dus plus minus f55 per snees.
Dal kan dus nog best.
En daair volgens onze vraag bleek', dat de wortels als na-
teelt vroege aardappelen omstreeks tot half.Juli geplant kun
nen worden is er wel eens een eindje mefe te wagen. Van de
mataelt haalt men het gewoonlijk niet.
Het is natuurlijk voor de Langedijk iets nieuws, alhoewel op
Sint Pancras al eenige bouwers eeinige flinke kwantums wor- I
tels in de kuilen hebben zitten.
Daar hier aan onze veiling nog geen witlofhandel ,,,zit",
zullen deze bouwers ook hun afzet elders zoeken.
WWie twijfelen niet of onze veilingbesturen zullen in deze
zaak hunne roeping jegens de markt wel weten te verstaan,
ingeval het volgende jaar ook hier dopr meerdere bouwers
deze cultuur zal worden beoefend.
Een moeilijkheid schijnt ce zijn om aan goed betrouwbaar
zaad te komen. Ook het welslagen van dit product hangt af
van de soortechtheid van hiet zaad. Bij den groothandel
schijnt weinig goed zaad te verkrijgen. Te Nederhorst den
Berg wordt dit zaad gekweekt door eenige tuinders voor de
aldaar plaatselijke tuinbouvvvereeniging. Rijksproeftuinen leg
gen zich toe op de zandwinning volgens reine linieteelt, zoo-
dat het bezwaar om goed vertrouwbaar zaad te krijgen bin
nen enkele jaren wel tot het verleden zal beihooren.
Het was een lerzaam en gezellig uitstapje. De noodige hu
mor ontbrak natuurlijk niet, evenmin als dis zakelijke be
spreking over dezfs cultuur tijdens de vlugge .„automatische"
terugreis, welks naar veler overtuiging, desnoods nog wel
een uu'ir had mogen duren.
En wat zal nu het resultaat zijn van het geleerde en van
wat gezien is???? GLAS.
De heer Glas -stelt zich bij voldoende deelname, beschik
baar om in beglbten bijeenkomst van personen dit jaar met
deze cultuur van witlof wenschsn te beginnen, eene lezing
te houden ov-er deze teelt, welke met allerlei materiaal op
dit gebied toegelicht zal worden.
Deze bijeenkomst zal dan gehouden worden in een der
vergaderlokalen te Broek op Langendijk. We rneenen dat
deze bereidwilligheid door onze vooruitstrevende tuinders op
prijs zal worden gesteld -en van hunne belangstelling zullen
doen blijken. Men wende zich daartoe tot den H,eer Glas.
Redactie „N:. L.Crt."
INGEZONDEN
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
EEN WATERPRAATJE.
Water is eeen natte vloeistof, of te wel een vloeibaar nat
bestanddeel, dat op onze aarde het meeste voorkomt.
1 iio va|n onze aardoppervlakte bestaat uit water en slechts
Vio uit land, waarop zich behalve andere wezens, veel ruzie-
en dr uk te -mak endie -m enscben bevinden.
Ons eigen lichaam en dat van bijna al die aarde-bewonende
wezens, bestaat voor het grootste gedeelte uit: water.
Wainneer we iets drinken, 't zij koffie, thee, limonade,
kwast, bier, wijn, of onverschillig welk ander vocht, bestaat'
dito voor 9/io gedeelte of meer, uit: water.
Wanneet wie iets eten, dan is 't gtootstie gedeelte van oris
voedsel: watier.
In Holland is de lucht meestentijds uitgezonderd het
jaar 1921 met wolken bedeekt en wanneer er uit die wolken
iets naar beneden kómt, dan is dat: water; ook wel eens
sneeuw of hagel, maar die worden toch opk weer: water.
Geen wonder, dat er in ons goeie Hólland dan ook zoo ver
bazend veel verwatert of in 't water valt.
'Hoeveeel feesten en plannen zijn er door dat water al
niet in de war gestuurd. Kortom, dat is een eigenaardigheid
van het waiter, je weet nooit„ of je 'kunt bijna nooit zeggen,
wanneer heet komt. Zóó is de lucht helder en zób regent het.
Want dit is toch wel een afwijking van de vaste regels der
na!uutr, en toch ook weeer niet, dat, terwijl je precies weet,
waanneer de zon opkomt, of om ons juister uit te drukken,,
wanneer de aarde ondergaat, want de zon draait immers niet,
dus kan ook niet opkomen of ondergaan en je dus weet,
of kan weten, wanneer er kunstlicht moet worden opgestoken,,
je nooit kan zeggeen wanneer er water komt.
Water kent geen vaste rusttijd, opkomst of ondergang en
valt zoowel bij dag als bij nacht.
JJe kunt dus nooit zeggen, wanneer je een parapluie moet
meenemen, overdag als je uit wandelen,, of 's nachts wan
neer je naar bed gaat.
En toch, hoewel water er dan ook is, hebben wie altijd
Oog maar behoefte aan meer water, want met water kan je
ook bijna alles, wat vuil of smerig geworden is, weer schoon
en helder maken. En er is zop verbazend ve,el vuil en smeer
tegenwoordig.
J Maar een neger of een zwarte ziel, kan al het water van
de zee niet blank wassehen.
't WWas dan ook geen wonder, dat in oudie tijde n de
eerste nederzetting van volksstammen plaats vonden langs
de rivieren. Want in die rivieren stroomde lekker drinkbaar
water en kon men zich heerlijk baden.
Naar gel'ang echter de bewoners zich meer en meer ook
in de binnenlanden gingen vestigen,, zon men op middelen
om toch altijd water binnen z'n beneik te hebben, drinkbaar
water nameljijk en waar dit water gewoonlijk van boven
kwam, begrepen onze voorouders, toen reeds slimme lui, al
heel spoedig, dat men slechts een middel had te bedenken,,
om dat water op te vangen en te bewaren en klaar was Kees.
De verstandigsten begonnen dus een goot om de daken
hunner hutten of wigwams te leggen en aan 't einde van die
afloopende goot een voorwerp te plaatsen, ton, aarden pot,
of anderszins, waarin dat water werd opgevangen, prima zui
ver, uit de eerste hand,, onvervalschtniet met thee,, koffie,
aJkohol of iets anders vermengd; alleen, wel ©en klein
beetje mjet aftreksel van vogeluitwerpselen, als deze,, geheel
ter goeder trouw, iets lieten vallen,, wanneer ze over zoo'n
wo-ning been vlogen of zich. in de gopt vermaakten, maar dat'
was immers ook natuur en ging er wiel mee door. Zulke klei
nigheden moet je trouwens overheen stappen en deze uit
gezonderd, was het water van prima kwaliteit eni. gratis.
Dit primitieve en zich goedkoop van water voorzien, is tot
op deti huidigen dag het meest afdoende, meest voldoende
en meest goedkoope middel van watervoorziening ten platte-
lande gebleven, en proef-ondervindelijk goed gebleken, met
dit verschil al weer, dat de hutten met leemen of stroo-daken,,
huizen met dakpannen en de water-opvangplaatsen bakken
vanj steen of 'beton geworden zijn, en gropt genoeg,, althans
gToot genoeg kunnen gemaakt worden, om de bewoners
geien watergebrek Jte 'doen lijden.
Jammer genoeg echter zijn alle bakkien niet,groot genoeg.
Ja, hadden onze voorouders nu maar verordeiieerd,, dat bij
elk huis of woning die e'r gezet werd, ©en bak moest wezen
van minstens 500 of meer emmers water inhoud, zoodat ie
der, evenals de Transvaalsche boeren,, dagelijks een bad kon
nemen en dat fabrieksschoorsteenen op voldoenden afstand
van de woonhuizen moesten staan, zopdat zij met hunne rook
en stof, de omringen die daken niet konden verontreinigen en
het water minder drinkbaar makten, maar jammer genoeg,, dat
is nu eenmaal hiet het geval, en nu staat men voor dit dilem
ma: aan den eenen kant woonhuizen met ©en bak, inhou
dende overvloedig, helder drinkbaar,, lekker regenwater, de
kleinigheden van straks dan uitgezonderd, en aan den anderen
kant woonhuizen zonder bak, of met te kleine bak,, en soms
nog verontreinigd door fabrieksschoorsteenen, etc.
Wat moest nu de overheid doen, toen de aanleg van een
waterleiding, die de gemeenten zuiver, gezuiverd drink- en
ander water, of liever water om te drinken en voor andere
doeleinden geschikt zou 'brengen, ter sprake kwam.
Zich onthouden of daarbij aansluiten en hunine gemeenten
in het net der waterleiding laten opnemen.
Aain den éénen kant ©en groot deel der burgers, die water
en voor niets, genoeg hebben, aan den anderen kant burgers,
met te weinig en soms nog ondeugdelijk water.
De eischen dier hygiëne of gezondheidsleer zijiï er immers
ook nog, al zullen er hier aan den Langendijk of overal elders
ten platteland© dan wjel meer gestorven zijn door 't gebruik
van vervalscht water, als koffie,, thee, spiritualiën, etc., dan
Idoor het gebruik van zuiver regenwater.
Maar enfin, dat tusschen twee haakjes,, en laten we de
zaak nu eens ernstig Opnemen, want het was werkelijk een
zeer ernstig en moeilijk geval, waarvoor onze vroede vaderen,,
zich geplaatst zagen toen het Provinciaal Bestuur, en dat is
juist het beroerde van de geschiedenis, de eisch stelde: ja I
kunt wel water krijgen van dia door ons te leggen waterleiding
maar dan moet je zie je, dat mo.et je is zoo'n lam ding
het besluit nemen, dat elke woning zich bij die water
leiding moet aansluiten, ook zij die water genoeg hebben,,
maar die mogen en moeten dan hun water opzenden ter
onderzoek aan ons laboratorium, dat kost maar f35,per
flesch, die kosten moet de inzender betalen en dan heeft
hij kans(?) dat z'n water wordt goedgekeurd en hij van de
waterleiding geen gebruik behoeft te maken, althans daartoe
niet verplicht wordt, f35,zegge vijf en dertig gulden per,
flesch, je kunt wel zien dat het een kostbaar vocht is, trou
wens we weten, dat water kostbaar is, vooral waar het onder,
den naam van aqua in den handel wordt gebracht,
q In elk geval, onze raadsleden hadden een moeilijke beslis
sing te nemen. „Alles of niets" was het wachtwoord.
Ze hebben datgene, wat ze meienden dat het zwaarste moest
wegen, ook het zwaarste laten wegen en zich ten behoeve van
het algemeen belang, speciaal van hen die geen, weinig of
onbruikbaar water bezaten, bij dó waterleiding aangesloten.
Het zal geen beetje kosten, want immers.... we weten dat
wel. Maai" daar stap je tegienwoordig nogal gemakkelijk over
heeen. ,,'t Eind zal de last wel dragen" is ook een spreek
woord geworden, en wat do© je al niet voor de gezondheid.
Toch is het voor velen een onduldbaar iets tot aansluiting
bij de waterleiding tie w,orden gedwongen. Of is het niet om
uit jie vel tee springen, als je een voldoende bak hebt,, met
lekker regenwater, en je komt dan ondier een stortbui druip-
ant thuis, dat je dan toch nog me eer water moet nemen,,
e'n dan nog water dat tot in je portpmonnaie doorseipelt. En
daar zouden de burgpers zich misschien nog wel beter over
heen zettpn als men:
ten le om van aansluiting vrij te komlen, z'n water maar
gratis kon ^laten onderzoeker
ten 2e er zeker van was, dat dit onder,zoiek eerlijk en on
partijdig plaats vond.
M. de Redacteur, ik zie werkelijk met eenige belangstel
ling die oplossing dezer waterpuzzle tegemoet, want,, afge
scheiden van het vóólr of tegen van waterleiding, zal er straks
bij deze quaestie een belangrijke rechtsvraag op den voor
grond treden, nl. dezle, of een gemeenteraad het recht heeft,
burgers, die zulks niet wenschen en water genoieg hebben,
te verplichten., zich bij de waterleiding aan te sluiten, en of
de Provinciale waterleiding het recht heeft, aan de gemeenten
de eisch te stellen een dergelijk besluit te mennen, willen
deze niet geheel van leidingwater verstoken blijven.
Er zal zeker nog heel wat water naar de zee loopen voor
deze rechtsvragen zijn opgelost.
Een Burger van Noordscharwoude, die
altijd van water, heeft moeten leven.
M. de Redacteur'.
Gaarne zou ik het volgende onder de aandacht van be
voegde autoriteiten willen 'brengen.
Dagelijks erger ik mij aan het willekeurig plaatsen van
tijtuigen en wageris langs de wegen. Ik meen dat in de politie-
verordneingen van al de Langedijker dorpen aangegeven wordt
aaan welke zijde van den weg een wagen onbeheerd mag
staan, doch nimmer heb ik gemerkt dat hier de hand aan
gehouden wordt. Met het oog op den smallen weg, die vol
gens mij bij krachtig ingrijpen wel meer verbreed kan
worden, en om ongelukken te voorkomen, zou het zeker
wenschelijk zijn bovengenoemde politieverordening krachtig
te handhaven.
Met dank voor de plaatsing,
Uw dnstw.
J. G. VOGELENZANG, A'rts.
Oudkflirspel, 3 Maart 1922.
RA AT en hebt iets extra voor fl,25 per pond.
-OAlil Verkrijg-baar bij Uwen NVinkelier.
Voor eng\ros Gr. Grens, Mag"dalenenstr. 14=, ALKMAAR,
