NIEU WE
No. 39.
Zaterdag l April 1932 2* Blad
31e Jaargang
uterc. rtLtmec» a,
Li\I.EDIJkER COURANT.
UfT üc OMTREK.
HEERHUGOWAARD.
Ju <3(e vergadering van de Co.öp. Boerenleenbank, büeelc
uit d lerekening van den panningmeiester, dat over het afge-
loopen jaar een. verlies mocht worden geboekt van f 206.78,
ten d.eele veroorzaakt door het groote crediet, dat nv>:-:. wor-
d|en aangevraagd bij de Centrale!, ten dleele ook voor de herzie
ning dier Statuten. Door 170 spaarders was ingebracht
80353.46, teruggevraagd dojor 166 spaarders f86127.95; ie,,
werden 44 voorschotten genomep tot leen bedrag van f 86050,
terwijl 77 voorschotten geheel of ten deele werden afgelost
tot een bedrag van f 905,65,—, Mieet* meer gaan leden in
loopende rekening met de Bank, wat trouwens zeer aan te
blevelen is. In 61 keeren werd aan diverse leden f 219195,90 ver-
stnekl en in 72 keere'i f 2232©5,06V2 terugbetaald. Op het einde
van ht jaar liepen nog 91 voorschotten tot een bedrag- van
f109910,— terwijl in loopend,e rekening uitstond f 108669,73
in 22 posten. Aan 279 spaarders was de bank op .1 Jan. nog
schuldig f 125757,10. Aan de centrale bank was verschuldigd
f55305,terwijl in lpopendie rekfefndng aenige leden een te
goed hadden van f35042,16. Wordt het verlies, oyer 1921 af
geschreven op de -reserve, dan bedraagt deze. nog f9429,02V2.
zooidat de bank er zeer go-tid voorstaat. Dg rente voor spaar
geldien werd vastgesteld op 4I/2 procent, die voor voorschotten
op 5V2 procent, terwijl het bestuur we(rd gemachtigd hierin
in overleg met den Raad van Toieizioht verandering te brengen
in den loop des jaars. In het bestuur en den Raad van Toezicht
werden herkozen de he eren JP. Kostelijk en P. Bieers, in het
bestuur gekozen voor de vacature Den Hartigh, de lieer S.
Brugman, tot plaatsvervangende bestuursleden werden aange
wezen de heeren P. Smit Jaczn. en A. Mienis.
De commissie belast met het nazien der rekening over 1922
werd samengesteld als volgt: P. M. de Vries, D. Grootes en
J. Wagenaar. 1
HEERHUGOWAARD.
Te Utrecht werd aan onzen plaatsgidnoot P. de Goede Jaczn.
het rijksdiploma vöor hoefsmid uitgereikt. Daar van de 35
candid aten slechts 9 een fcxiamen aflegden mét voldoende cijfers
voor uitreiking van genoemd diploma, blijkt wé!, dat bij drt
examen aan tamelijk zware leischen voldaan moet kunnen
worden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
BROEK OP LANGENDIJK.
POSTCHEQUE EN GIRODIENST.
Aan 'het postkantoor Broek op Langendijk en de daaron
der ressorteerende hulpkantoren wend gedurende de Maand
Maart 1922 gestort f 153415,84, uitbetaald wegens cheques
f 82044,04. Op de postrekeningen van dit kantoor werd: bijge
schreven wegens stortingen f 126817,77V2, wegens overschrij
vingen f 40709,64Va- Afgeschreven we'gens overschrijvingen
f 41625,37V2 wegens cheques f 122Ö26,295. Op den laatsten der
maand was het aarttal rekeninghrtuders vain dit kantoor 65.
NIEUWSTIJDINGEN.
DE BRIELSCHE FEESTEN.
'Hbden is ihet 350 jaar geleiden, dat de Watferg-euzen, op zoek
naar proviand, nadat dé Engelsche havens voor hen. gesloten
wanen, het Maasgat binnen liepeln. fjun bedoelingen waren niet
best. Vermoedelijk lag bet in hun voornemen zich meester te
makem van die Oostzee vloot, die koren aanvoerde. Maar hun:
scheepjes wanen klein, er woei een flinke storm en de koren-
vjoot was nog niet in zicht. In het Maasgat dachten ze to wach
ten, totdat hun tijd gekomen zou zijln.
Aan een verovering van Dein Br iel dacht wel geen van hen.
De veerman Coppelstock bracht hen op het idee; Bloys van
Tneslong en Jacob Simonszoo» die Rijk steunden zijn plan,
dat weinig gevaarlijk leek,- omdat die Spaansche bezetting
was afgetrokken, maar vermetel in werkelijkheid was, want de
.Spanjaarden konden terug kbmen e|re de scheepjes, dèr Water
geuzen manden maar rond 500 kóppep.
D! edaad geschiedde op ejgen verantwoordelijkheid; de
Prins van Oranje wist er niets van en was e!r in het geheel niet
miede ingenomen, toeln hij van den gélukkigen aanslag hoorde.
Maar toen Den Briel genpmieh was ep' de poging yan de
Spanjaarden om de stad te hernielmen was afgeslagen, dank
zij mede het kordate optre|den van Rodhus Mieeuwiszoon, die de
N ie uw land sche sluis openhakte em het land dee. overstroomen,
toen was de indruk geweldig. Hjeit wias de stoot, die richting
gaf aan het duldend wachten en hiejt verla|ngend wenschen van
bet geplaagde NedgrlandsChe voilk. filet werd de inzet tot den
vrijheidsstrijd; die tachtig jaren later zijn kroon zou verwierven.
Den Briel bereidt zich voor om die' herdenking van dé be
vrijding te vieren. En dat wil zeggdn, dat heel Dein Briel, niet
penen inwoner uirgezonderd, aan die voorbereiding meedoet.
'Hfoel de stad is versierd, de betere wijken wat rijker, de ar
mere buurten minder rijk, maar even hartelijk' gemeend. Want
die spreuk, die het Geiuzenigestidht op het carton voor zijn
gterd schreef: „Lieive onze Vrijheid;. Dankt God", js de hei'roep
pn die dankzegging van gansch de stad. Mm ziet het aan do
straat versieringen. Ze zijn geheel bekostigd uit de beurzen der-
particulieren. De gemeente beeft geen cent bijgedragen, om
dat haai geldmiddelen dit niet ge(dlo|ogen. Niettemin, hetzij zij
zijn gemaakt met kostbaardier materiaal, hetzij slechts de een
voudigste e'n goedkoopste hulpmiddelen zijn gebezigd, smaak
pn liefde maakten ze moloi.
S par neg roten eu vlaggedpidk overspannen de straten, zijn ge
hangen langs deurposten, saamgehbndeft tot trophaeën. Kleine
vlaggetjes brengen kleur en leven, groote vlaggen wapperen
vroolijk, ondpnks het bijwijlen druilige weeir: Ranke eerepoor
ten, licht van bouw en voornaam van eenvoud, beidé prettige
rustptmtleS* voor het oog. Er is eenheid in de stratenreeks, die
van hiet noorden naar het zuiden de,stad doorsnijdt, er js 'een
heid in de bijzonder mooie, rustige: en toeh levendige versie
ring van de Lange straat, met de rechte hangers van groen,
de banen der vlaggendote'kslingers en de prettig twinkelende
kleine vlaggetjes, dia van de grqénfestuenen afhangen. Er
is ook leedheid vrucht van aller hartelijke medewerking,
in de versiering van witgeschilderde-masten met groen slingers
en vlaggendoek in de dwars-slopped, -waar de. weinig gegoede
bevolking woont. Er is vroolijfeheid in de gapavoiseerde scheep
jes in de -binnenhaven, waar velschillende schippers zelfs aan
boord kleine tuintjes hebben aangelegd. Naast dit aspect van
een vrooltjke bevolking; domineprt 'Hollandsche degelijkheid in
de groote met sparregrom bekteede eerepoort op het slagveld
bovfen welker, diepe doorgang de zwaarwichtige herinnering:
„Blij de Nporderpoort werd Den Briel veroverd" geschreven
staat. 'En vlak daarbij, in iaën- dwarsslop naar de Kaai poort,
staat bet huisje, waar die veermaln Jan Pieterszoon Coppelstock'
woonde. Zijn beeld prijkt op den top van dein geyel', beri.roei
spaan heeft hij in de hand. Een -krans van sparregroen met
roode en oranje bloemen huldigt zijn daad, die het begin van-
alles is geweest. Wat verderop aan het einde van de Kaaistraat
naast de poort, staat Rochus Meeuwiszoon, afgebeeld, bezig
de N ieuwlandsclte *iuis open te( hakken. Deze twee beelden bij
élk a a rsymboliseeren dm jnzet tot dten vrijheidsstrijd.
Naast de alg-emeenq straatversieringen hebben de winkeliers
hun kasten getooid'. Er zijn er die met vlaggendoek, oranje en
groen hebben gewerkt. Wij zagen er. ook, die in waterverf ge-
hoekend de bestorming van de Notorderpoort afbeelden en een
drogist maak tie uit drogerijen ee(a voorstelling -van de poort-
'dieuren-, waarvoor de Watergeuzen in ongeduld wachtten op de
beslissing van diep magistraat op Lumey's eisch tot overgave
van d|e stad'.
'H. M. komt hedenavond voor Dén Briel aan, aan boord
van d|C 'Hydograaf. Zij was erop gesteld tie) Dm By iel het Vrij-
heidsfeest mede te vieren, in navolging van Haar Vader, Ko
ning Willem Jlfgdffe óp-1 April 1872 het dêrdééeuwféest kwam
bijwonen en den eer step steen legde voor hét Asyl voor oude
Zeeli eden tin het Vrij heidsmpnumlenf onthulde. Ook de Koning
hield bij deze gelegenheid een toespraak tot het volk, die sober
was van woorden, maar treffend van beteeken is, door wat'
erin uitgesproken werd.
Aldus sprak Z.M .na- dé plechtigheid van de steenlegging:
Wanneer mijn woorden gering zullen zijn, zult gij mij het
gewisvergeven. Want op het'oogenblik dat de nazaten van
dien groot en Zwijger, de nakome;lihgen van het Geuzen volk; op
tipzeh, dag op deze heilige plek zijn viereenigd, dan, al zijn mijn
woo-rd|en weinig in aantal, moogt Gij dit yerschoonen in een
hart, dat mioteilijk kan uitdrukken-die fierheid, die het doet
kloppen. Ik ben trotsch, zeer trotsch, Nederlander te zijn en
'dank u voor de groote eer en het groote voortocht, dat gij mij
hjebt willen schenken om: deri eersten steen te leggen voor bei
de 'heerlijke gedenkteekemen ,die weldra op deze plek in dé
toekomst zullen wordien verwezenlijkt."
En hij eindigde miet den beilwensch-: „Leve het vaderland".
En nu de dochter van Willem III, onze thans regeerende Ko
ningin, met die Briellenarep .en wie uit den lande naar de ba
kermat onzer Vrijheid zullen komen het Vrijheids feest wil
medevieren, wordt ook van Haar de. onthulling'van een ge-
dienkteeken gevraagd. 'Het staat op de fundamenten van de
oudp Noordierpoort, die de Watergeuzen open liepen. Het is
maar eejl éénvoudige' van metselstesnen opgetrokken vierkante
zuil/twee meter hoog bovep het maaiveld. Daarop werd voor
het nageslacht in een hard'ste-enen tafel vereeuwigd de herin-
I nering:
I ,,'Hier ter plaatse rammeiden de Watergeuzen de Brielsche
Nbordprpoort op Dinsdag 1 April 1572 des avonds ongeveer
half negen." 1
I Daaronder leest men op een tweede ngedenkplaat
I 'Onthuld door H;.M. Koningin Wilhplmina op Zaterdag 1
April 1922."
Zoo bereidde D'em Briel zich voor op het.feest van heden.
(„Nieuws van den'Dag.")
Voorzichtigheid zonder succes,
Een 'keïloer te Hiiligersberg zou te Rotterdam des nachts
mpt eeoige vrienden uitgaan. Vojonaf stopte hij 375 gulden,
-in een zijner sokken om beroovipg te: voorkomen. Nadat het
drietal duchtig gedronken had, herinnerde dé kellner zich niet
meer waar hij zijn geld gelaten had. Hij tastte in zijn zakken
en meende ten slotte beroofd te zijn, van wtelk feit hij zijn
vriende «'beschuldigde. Hij wi'Hef eindelijk zijn kameraden
met een dolk te lijf. Deze werd hem uit de hand' geslagen, ter
wijl hij zelf zoo ongenadig werd afgeranseld, d)at hij in een huis
in de buurt moest worden opgenomieti. Hij werd daar geholpen
en 'herinnerde zich plotseling, dat het vermiste geld- in een van
zijn sokken moest zitten. Uit de sok weid bet vervolgens in 'een-
portefeuille «gedaan. In .hetzelfde huis bevond zich ook een
man, die de 'rtjkellner naar huis zou bnefhgen en oen rijtuig
werd besteldBuiten Rottendam gekomen moest de koetsier
- stoppen. „We bennen- d'e-r" zei de begeleider. Een fluisterend'
gesprek, dat deze mét den koetsier voerde werd-door len kelf-
ner niet verstaan. De Rotterdammer vroeg daarop: „Waar héb'
je je gèld'tm geborgen?". De niets kwaad vermoedende kellner
haalde hierop zijn portefeuille voor cLeri dag. Plotseling ontving
hij een slag in het gezicht, ein wprd hem zijn gtejld ontrukt.
Het rijtuig miet dien aanrander was vejndwenien voor de beroof
de was bijgekomen. In verband hidrmiede is de kélkier F.
W. aangehouden en in verzekerdje bewaring gesteld.
Ean reis voi 'hindernissen.
Te Die Lemmer is binnengesleept door de sleepboot „Tessel"
van de bergingsmaatschappij Doeksen e/n te Terschelling ge
stationeerd, de tweemastschoener „Tamara IV", geladen met
hout en komende van Zweden, met bestemming voor tie hout-
haandel Wed. Sleeswijk alhier. I
Déze schoener heeft wel een ongeluksreis gemaakt. Zij had
reeds in October van het vorige, jaar haar lading Ingenomen.
Na eerst een paar maanden te Hamburg door den winter te
zijn opgehouden, strandde zij- vervolgens van- haar reis nabij
'1 erschellin-g. De sleepboot Tessel bracht haar vlot, doch toen
liep ze tengevolge van slacht gezicht of. misvatting van den
loods, tusschen Terschelling en Lémmer buiten het vaarwater
en opnieuw aan den grond.
Voorbijvarende schippers merkten haar op en waarschuwden
de firma Doeksen. Deze kwam met de sleepboojt' „Tessel" de
Tamara nogmaals te hulp nam een diee|l van de lading Over in
ten tjalk, waardoor de schoieoejr weer vlot kwam, en sleepte
cte schoener naar D-;e Lemmer. Voor de havten zat echter een
ijsdam, waarop de sleepboot nu vastliep. Met groote moeitte-
wist zij zich met haar stoomlieren en- krachtig werken der
schroef er weer af te duwéto, waarna*ze na ruim dett uuf op
onthoud hierdoor bfekomen te hébben, de „Tamara" hier ein
delijk behouden binnensleepte. De sleepboot keerde daarop
terugi naar Terschelliing, liep door dein vergissing van haar
stuurman, in de haringnettan die op efenigen afstand van. dé
Itemmerhaven in zee stonden ei teboorden aan de Lemstervjs-
scher Seldenfhuis, waardoor deze visscher belangrijke schade
aan zijn netten werd toegebracht-.
LAND- EN TUINBOUW.
WAT IEDERE MAAND TE DOEN GEEFT.
Ie helft yan April.
Niadruk verboden.
April, grasmaand. Maart gaf leenjge mooie, zomersche dagen
maar yyas ook veelal koud en schraal. Wij verwachten nu van
April echt mopi grasweër. Een milde' lucht en malsche regen
buien. De winteryoedering is voorden veehouder, vroeg be-.
gonoen, het vee heieft hem geld gekost en.hij hoopt daarom
1 leer'het vee vroeg in de-wei te kunnen d'oem. Goéde zorg ver-
eischt de voeding van onze vrouwelijke feMkren, inzonderheid
I wanneer het drachtige diietr zelf nog niet volwassen is. Dan is
er voedsel noodig voor dea groei der koe zelf, en verder voor
I d'e ontwikkeling van het nog ongebóreh dier (foetus.) Één
1 drachtig dier mag niet gemest, doch moeit in goeden voédings
1 toestand geliquden worden. Waartoe1 noodig is, een matige
hoeveelheid eiwit op .voldoende phosphorzuur en kalk in het
voeedr.
j In deze dagen poten vélen het liefst hun aardappelen'. Bij
I gunstig weer wel eerder, die ér- veel heeft te poten, als de Veen
koloniale boer, begint zoo vroeg, dat hij die' eerste week. zoo
mogelijk,-er mee gereed is, andifers .de tweede. Aardappelen
houden van* een' losse brtuwvöór; die'Vrij diép geploegd is Op
J die kt, i maakt' men Veelal voor den winter reeds dén akker
j plantklaar. Op het zand en ook op dalgrond ploegt men den
1 grojnd in den herfst en na den wintefe ondiep, vla kvoor of bij
I het po,te a op de verieischte diepte. Èen ruime aardappeloogst
j kan men verwachten bij groenbie'mesting, soms ook nog niet
I Kren trtatige hoevicelheid (100 K-G.) chili. De veenkoloniale boer
1 weet trouwens wel, dat helt onderplo|egen van stopp.dkl/aver
nuttig wérkt, en :een gbedie Maverzode 2, 3 baal chilisalpetcr
kan besparen. Let op den stand vari uw wintergewassen (grta
ne,n), zijn ze wat achterlijk, geef dran eert overbemesting met
Chili, naar behoefte. Ook al is stalmest aangewend-, kan in véle
gevallen dé Chili nuttig werkiejn. Bij enkel kunstniestgebruik
gééft men: bij rogge 2—3 blaal, bij haver 2—31/2 baal. Hét
wordt nu ook weldra tijd om manigelwortels te zaaien of te
poten. Men. doet dit niet voor half April'. Op alle vruchtbars,
humusrijfee gronden kan men dit gewas verbouwen. Vroeger
kende men in d-e zandstreken- de teelt niet, achtte ze daar niet
mogelijk. Nu weet men beter, dank zij het kunshnesrgebruik.
Bij een rijke bem-eisting en eert flinke grondbewerking (o'itdèr-
groïidploeg), behoeft op het zand hét resultaat niet miridér te
zijn dan op de kléi. Er is veel atbieM aan vèrbdndlert. maar de-
zé is loonendMenigeen stelt prijs op aen mooi gazon,
dat dan ook een sieraad is voor den tuin. Wilt gie; het uwe.
mooi hou t ien, bezaait het dan iedjelr jaar of om Je 2 jaar op,v
ttieuw, anders krijgt het onkruid de owirhandZaai dan thans
graszaad, mét een soort, maar als men in Engpüa|rtd doet; ge
mengd: Lawngras, gemengd. Dit is zfepj* duurzaam. Vow kléine
•gazons is het beste Engelsch Raijgras, fijnblaJerigé sóórt, z.g.
Sdhotsch Raijgras, Dit kunt ge zaaien van' half tot 'eind April',
als geen vorst meer verwacht wordt en het niet al te koog
is. Hark hét ötider en trap het Jen wieinig vast. Komt liet voor
den dag, strooi er dan witte klaver onda*. Op 1 K.G. gras
zaad- 30 gram klaver. Vopr een groot gazon is e.eft mengsel van
graszaden beter. Elk handelaar verkoopt u -een graszadenmeing-
sel van lage soorten, voor den aanleg va|n fijnere grasperken
en bleekvekiert. Later, bij opkomst om een dicht veld te krij
gen, een beetje klaver-er tusschen*.* Heeft de grond een Idroge
ligging dpe dan bij 'het Raijgras een half déél zaad' van Schapie-
gras (Festuca ovina, ligt hij ondèr geboomte dan is toevoe
ging van hoschbamlgras (Pox nemuralis) aan te bevelen. Hoe
xveel zaad ge moet gebruiken? Wilt ge dicht zaaien, dan hebt
gé noodig 3 kilogram graszaad voor 45 -vierk. M„ zaa;-t ge
gewoion, dan is de helft voldoende).
