Een Steenkolen 'Ju t-Blaasbalg-Gasfabriek-
Een geschiedenis zonder woorden.
PLAATSELIJK NIEUWS.
W 3
j EEN OUDERAVOND.
i tWje zatieh heel gezellig bij elkaar in een dier schoollokalen van de
(Openbare School. De banken waren weggenomen en stoelen ex
Moor in d|e .plaats .gezet. Maar er bleven hieel wët 'stoelen onbezet
[Een bewijs, dat de belangstelling grooter had kunnen zijn. Grooter
Ihad moeten zijn. Want deze avond lee.rdle ons, van welk een onbiel-
ïieketnbaar nut het is, wanneer ouders en onderwijzers elkander
lonttmioeten, zooals op den laatsten ouderavond.
Als spreker trad op, daartoe uiitgelnoodigd;, de Heer Klaas de
(Vries, van Amsterdam, een zeer bekende autoriteit op ondérwijs-
(gjebied. Spx. hield blijkbaar rekening, toet zijn auditorium, want
het w'as mleer een gezellige zeer leerzame causierie, dan wel dén
iwetenschappelijkte rede.
De Heer Mallekot.e, Hoofd der Opjenbiare Schooi!, opende de bij-
leienkiomst met een welkomstwoord aan de weinigen, die waren, op
gekomen. Het speet hem zeer, maar hij wiilde er niet aan twijfe
len of die avond zo.u toch vruchtbaar kumm|en zijn. Hij heette wel
kom het Dag. Bestuur der gemeente en daarna ook den 'Spreker,
diiie zoo welwillend was geweest gehopt te geven aan de uitnoodi-
ging hier een spreekbeurt te vervullen. Daarvoor dankte hij reeds
den geachtien inleider, voor wien hij de belangstelling der ver
gadering vroeg. 1
De Heer Klaas de Vries dankte voor het vriendelijk inleidend
woord van den voorz,, waarop hij onmiddellijk wees op het nut
fcn de beteekenis van het houden van ouderavonden, die drie groeh
pen tezamen brengt: Ouders, onderwijzers en autoriteiten. D>ie
drie Wet elkaar en naasit .elkaar-, dat kan de. vruchtbaarste resuf-
itatien leveren.
Spr. dacht aan iemand, -toen hij hoorde, dat hier die drie. giroe-
pen samenwerkten. En toen, vertelde spreker dat hij was aange
zocht aan een Chinees Hpllandsch te leeren. Wij kfender elkander
niet, zegt spr., maar toch whs de begroeting recht hartelijk. Wij
begrepen elkander direct wa|t betreft het doel waarvoor hij bij
mij kwam, waarom ik hem ontving. Het gebarenspel begon: „Gaat
fJi zitten" en: „Wij zullen miaar .direct met de les beginnen".
JEn toen wij zaten, wees ik op- de tafel en (zei: „Tafel". „Tafel",
fciei hij Imïj na m|et -eefnigslzins dikke tpng. Zoo gaat |de les een oogerf-
J>lik door. „Op Tafel", „Op. de tafel", „onder tafel' „onder de
teafel", Üte Chinees-leerling zei alles met zware dikke tong na.
JEn toen Ier enkele maanden les w'as gegeven, hij ook bekend was
gteworidlen Wet getallen en hoeveelheden, moest ik hem begrip doen
krijgen van wat wij verstaan onder het woordje „keer". Ik vroeg
hem dan pok, zlegt spr., „Hoeveel is drie keer vijf?" -De Chinees
bedacht zich een -oogenblik en antwoordde op denzelfden toon,
waarbij de ij min of meer als a .en jj klonk: „Vijf-honders-
■vjjf-ien-vijf tig", j
RVat zouden we, zegt spr., met een jongen gedaan hebben, die
Wis ,een dergelijk antwbord had1 gegeven? We haddten hem een
draai om z'n ooien gegeven en hadden hem voor dom en misschien
pog Weer versleten. Maar die Chinees gaf ons een lesje. Het was
nog zoo dom nipt, als wij maar wilden bedenken, dat er heel wat
hooddjg wa's voor die Chinees om' die drie cijfe|r« naast elkaar te
plaatsen. Zoo blikken wij' evenmin het kind in de ziel, wanneer
hec weinig' weet terecht te brengen van de samenstelling, z.ooals
wij die begrijpen. En wajineer wij! ons een begrip willen vormten
van de beteekemiis der samenstelling der oudercommissie, dan dep
te wij ons het getal 555 in, het geval van kkjn ^Chinees, die de
drie rijven naast elkaar plaatste. Zoo denken Wij ons ook de samen
stelling vap het instituut, de oudercommissie, n.l., die drie naast
lelkaar: .ouders, onderwijzers en autoriteiten".
Dan wijst spreker op dezen tijd, dien hij een hoogstverantwoor-
Idlelijke tijd noemt, een tijd' van worstelen. Maar het is ook een
mooie tijd, wanneer wij de verantwoordelijkheid er van maar begrij
pen. Over het verleden, het beden .en de toekomst is moeilijk een
horoscoop te trekken, maar willen wij ons verlossen uit de strikken
van den tegenwoordig en tijd, en dit is ook het geval voor de toe-
kSomst, dan tapeten Wij weten, dat onze moraal geen* andere kan
zijn, dan de moraal der rechtvaardigheid. Zoo sprak ook Clemen-
ceau, die Franscbe staatsman zich uit: „Wij vreezen geen enkele
hervorming, als zij maar steunt op het recht".
Zoo komt spr. tot het instituut: „Hjet Openhaar Lager Onder
wijs" iem bespreekt daarbij de nieuwe onderwijswet, die aan allen
gielijkheid gaf. Spr. kan zich niet geheel met de wet vereenigeu.
Waar toch, het Was de weg naar het recht, waarbij hij de toe
passing terug rindjt bij de openbare school, die spr. de school bij
uitnemendheid noemt. Torenhoog, zegt spr., steekt dit onderwijs
uit boven elk bijzonder onderwijs. De openbare school is een lieer-
lijk instituut, oWdja't volgens spr., niemand het recht heeft zich
tie plaatsen tusschen het ge Wei ten en de kinderen. De school luiens-
ba'ar maken aan de kerkelijke richting acht spr. zeier verkeerd,
f— maar, die er and.ers over denken hebben daartoe het recht
en dat mechl zetelt in de nieuwe' onderwijs welt. Siectorisch onder
wijs veroordeelt spr., omdat de onverdraagzaamheid reeds in de
zielen en harten der 'kinderen wordt gelegd. De Openbare School
waar all.e kinderen tezamien komen, kweekt juist aan die christe
lijke m maatschappelijke deugden, die voor de samenleving in de
toekomst een zegen kumnein zijn. Met voorbeelden, o.a. int Zuid-
Bolland, schetst spr. de scheiding adie er plaats grijpt, wanneer
toen de kinderen terug houdt met elkander om te gaan. 'Het ont
neemt het aankw'eeke/n omtrent het ^begrip van eene maatschap
pelijke .samenleving, dde menschenimin en vriendschap ondermijnt
en de menschen van elkander wervreemt. Bij gpooten is het Wat
anders, maar bij kinderen? vraagt spr. Wij gelooven, zegt spr., dat
het onjuist is, scheiding te treffen tusschen die jonge menscbenle-
vens. Voor die toekomst vooral, voor het aiamkw'eejken van de ver
draagzaamheid. Wij geloov.en, dat het tenslotte Weer alles openbaar
lager onderwijs zal worden, wanneer wij maar medewerken. Een
Fransch minister heeft gezegdj, dat hij geen bijzonder onderwijs
wtenschte, maar wanneer miein het wilde, dan moest men het 'maar
zelf betalen. Neen, zegt spr., dan wordt het kind 'opgeofferd
Bet ondierwijs moeit voor allen even goed1 verzorgd zijn, uit het oog
punt dier rechtvaardigheid. Die kinderen, die het bijzonder on
dierwijs zouden ontvangen, mogen niet dei dupe worden. De mo
raal moet ook hier zijn die moraal der rechtvaardigheidOok te-
gje-nover het bijzonder onderwfjs. Ook tegenover de ouders der
schoolgaande kinderen, opdat er meer invloed kan worden uitge
oefend. En diie rechtvaardigheid is niet door den anterev. Minister
in de wtet gebracht, 1miaiar dit is gebeurd., biji amendement djoor
dien Heer Ketelaar. Thans kunnen de ouders, georganiseerd veel
voor het onderwijs doen. Zij hebben melde, te werken aan richt'gt-
schicNoltaesitandlen, opidat de kinderen zich lichamelijk en geestelijk-
ge ed kunnen ontwikkelen. Met elkander samenwerken, ouders en
onderwijzers, daartoe samen te werken is verplicht, om het
w<erk der ontwikkeling len opvoeding te voltooien. Dat kan verkre
gen Worden langs den weg van gemeenschappelijk overleg. Het
kinidlertmateriaal is van fijne substantie, van teeuie stof. Fröbel
heeft het zoo juist gezegd: Elk kind is een fontein Van krach
ten, die wij .een plaats moeten gun|nien. De afstand tusschen ens
(en ons kSrnd is grooter dan wij meenen. Me|n moet tijd nemen, met
het klimd mede te leve|n. Het kind een plaaits geven, ja, maar
open wij het wel goed? Dan. wijst spr. op het tie(kstwoord in Lukas
II: „Alles wat Hij (Jezus) zeide, overtejg|d|e Zij, Zijne Moeder, ibij
zich zelf en bewaarde 't in Haar hairt".
Dat is hiet voorbeeld dat wijt hebben te volglen, dat is de plicht,
Idiiic .reikt van den wieg tot aan ons graf. Hebbek wij, die taak wel
voldoende in het oog gevat? vraagt spr. Een opvoedkundig samen
gaan tusschen onderwijzers ©n ouders is eien gebiedende eisch.
{Dat doen de ouderavonden, dat samengaan verheldert het inzicht,
t— daardoor zal de openbare school de beste, worden als opvoedend
instituut. Wat niet gekend wordt kan ook niet worden gewaar
deerd. r
De nieuwe onderwijswet is van grootejn invloed op d ©school,
hoewel ze wel weer gewijzigd zal worden. Maar niet in vervulling
zal kernen het woord eens door Dir. Kuyper gesproken tot zijn
geestverwanten„Gij moet niet rusten voordat 3/^ van het aanta;
kinderen naar d.e Bijzondere school gaanl" Én niet meer zal 'kunn-n
jdjat- hiet woord in vervulling komt4 -eens door Minister Heemskerk 1
kf5U«lkvoui>E
CIrtonp,
ttitglesproken, dat hij' het oogenblik zou zegenen, wanneer 'er
geen openbare school meer zöu bestaan".
Vierder wijst spreker op de enorme kosten, die het stichten van
Bijzondere scholen voor de gemeentekassen medebrengt, waarna hij
de taak van de oudercommissie nader uiteten zet. De ouders gaan
niet naar die school, maar de voorzitter kan naar den Burgemeester
gaan. Het hangt gnoottendleels af van de welwillendheid van de
O verheid. Men Ls niet al te veel verzekerd in dezen, maar men
baschouwe zich toch een stukje van die1 „555". Spr. gelooft, dat men
hier alle samenwerking zal verkrijgen. Na eene opw'ekking om zich
aan te sluiiiten bij de ver-eek'iging „Volksonderwijs", wordt een
oogenblik pauze gehouden, waarna gelegenheid wordt gegeven voor
het stellen van vragen.
Op de vraag van den voorzitter of een der aanwlezige ouders ook
een enkele vraag beteft te stellen of inlichtingen weinscht omtrent
het een of ander vraagstuk, meldt zich niemand, aan.
De geachte inleider komt.-dan met ieenige voorbeelden van er
kende opvoedkundigen, in de eterste plaats van Jan Lichthart. Dezle
paedagoog was eens ontstemt op ee<n jongen, diie miet zijn ischoenen
door bet zand slofte en heel wat stof opjaagde. En bij elke schop
(maakte de jongen het geluid: Schst! Schstl „Waarom doe je (dat
toch, jongen? vroeg Lichthart. „Maar, meneer, anders kan ik toch
niet „spoortje" spelen! Die jongen deed dat niet om' z'n opvoeder
te kwellen, imaar anders kon hij dat spelletje niet uitvoeren. Laten
-vrij toch trachten die kleine kinderziel te begrijpen 1 Een Engelsche
Bisschop heeft eens gezegd: „Die ouders yiet-en 't nooit; de onderwij
zers soms: de kinderen altijd. Maar liet hij er 'dieempe.dig
pp volgen: „Wij1 zijn er ook nog!"
lEn dan lieest de heer Klaas de Vries een Verhaaltje voor, waarin
het zoo duidelijk uitkomt, dat ftet beste altijd aan de kinderen wo-'dt
gegeven. -
Zijn wij dan Werkelijk te dap voor onze kinderen? vraagt spr.
Neen, zegt spr., wanneer wij' onze- taak bewust zijn als opcoe-icrs
dan mloeten wij erkennen, dat let een zachtheid is, die geen slapheid'
kan genoemd worden. Het is onze kracht, idie' bij ben de kracht moei
wekken later krachtig te worden. Toch: Een liefdevolle zwakheid
is beter dan een liefdeloozie gestrengheid'!
1 jLin dan hooren wij met oratorisch talent voorgedragen een verhaal
van een moeder, die weidluwp ge|worden, nadat haar echtgenoot
als valsaris gebrandmerkt, het leven niet meer dorst te aanvaar
den, in den zoon hetzelfd'e klarakte'r van zijn vadlar ontdekt. Lang
worstelde zij daar tegen, maar steeds mleer openbaarde zich voor
haar het zwakke karakter van haar jongen, daf voor hem een
rampzalige toekomst voorspelde. Eindelijk nam zij het besluit. Zij
opende de giaskiaian en wildfe ztelflmloord plegende, ookhaar ''zoon
doen Sterven, kever, dan helm' .prijs tie geven aan alle -ellende,
tbc zich voor haar geestesoog voor hem zou openbaren. Haar mis
daad wend intijds ontdekt en zij kwam voor den rechtetl Roerend in
haar antwoorden, schets zij' varder haar leed en hare donkere ver
pachtingen. Zij wordt vrijgesproken. De zwaar'beproefde moe
der miste dï kracht om te volharden, helt geloof aan het goede
was bij haar gestorven. Noodt twijfelen, maar steeds weer opnieuw
trachten het goede aan te kwekken, dat is het hoogste streven.
Toen bleef het -eetn oogenblik stil in bet schoollokaal, waar
zooveel teedere snaren Waren aangeroerd. In de ziel had ook die
spieker ons gegrepen. Wij begrepen!
Het was een schitterende, ouderavond) waarvoor de voorz. den
zeer bekwamen en geachtien spreker dankte. Ook de opgekomemen
dankte de voorz., -en hij eindigde met den wensch, dat deze avond
zijn vruchten zo.u mogen afwerpen.
NOG EENS „WATERLEIDING".
(Eindelijk, na vele maanden van voorbereiding, is dan een aan
vang gemaakt met het groot-e werk, dat, we kunnen dit zonder
©enige overdrijving zeggen, zoovele gemoederen hieeft in beweging-
gebracht.
Was reeds bet vasthouden van den Raad onzer gtefmeente aan (haar
eenmaal ingenomen standpunt ten opzichte van de waterleiding,
teen feit, waarvoor (men, zonder twijfel, in de toekomst dankbaar izal
zijn, daarnaast doet het ons zeer veel genoegen, te kunnen .comsta-
tie-eren, dat ook van de zijde van het Waterleidingl-bedrijf de zaak
energiek is aangepakt. Er zit gang in. Er wordt gewerkt. Zoo zelfs,
dat in den tijd van één week de gansche Spoorstraat is gereed ge
komen. En -dirt is zeer zeker een heel goede prestatie, in aanmerking
genoimen de diverse moeilijkheden, waarmee men bij het aanleggen
der budzten te kampen heeft, ien waarvan ieder zich kan overtuigen,
d-0|or eens een kijkje ter plaatse te nejm|en. Natuurlijk zal echter
gedurende zekeren tijd het verkeer in de Dorpsstraat gestaakt
jmoeten Worden. Dat het hierdoor verschillende personen, b.v. den
vrachtrijders, nu niet bepaald gemakkelijk woirdt gemaakt, behoeft
natuurlijk, geen betoog. Tot dusver heeft men er echter een \middel
op gevonden. De vrachtwagens zullen worden gestald bij den beer
J. ide Bakker. Opjk is dit het geval met de autobus van -den heer
Hpogleboom. Natuurlijk brengt in het algemeen 'iedere stremming]
of belemmering van het verkeer mindere of meerdere nadeelen- voor
soimimijge personen met zich, maar men bedenke wel, dat het (hier
geldt een algemeen belang, vooral waar het betreft verspreiding
tegen te gaan van sommige, zeer gevaarlijke besmettelijke ziekten.
Men zal dit begrijpen en de waterleiding leeren waardeeren.
Omtnent den verinoed-elijken duur der werkzaamheden kunnen
we onze lezers het volgende, hetgeen ons van bevoegd ezijde werd
verteld, mededaelen. Waarschijnlijk zal men ongeveer zes weken,
to aar stellig niet langer dan twe-e maanden nooddg hebben, om de
hoofdleiding door bet geheele dorp- te leggen. Bedenken we, dat
de Spoorstraat een week' heeft gevorderd, dan zoudien we tot de
conclusie kunnen komen, dat vpor het dorp niet meier dan vier we-
kea. tw.odjg, zouden zijn- 'Die werkzaamheden kunpien daar echter
niet zoo vlot geschied-,
hoofdzakelijk van techdiBchen aard, de oorzaak zij-n. Natturliik b'e.-
teekent dit niet, dat we reeds over 6 i 8 'weken de kraan kunnen
openzetten om de waterkegel vol t-e laten loopen. Naar men ons
van de zijid evan het bedrijf verzekerde, zal dat ongeveer over 3
a 4 maanden eerst bet geval zijn.
De hoofdhuis heeft een diameter van 3.75 m'.M. Iedere buis van (de
hoofdleiding wo'rdt 'eerst Mootgesteld aain e'en druk' van 15 k 20
atmospheer en pas nadiat ze deugdelijk is bevonden, wordt ze aan
gebracht. Is eenmaal de hoofdleiding ge'reed, dan wordt er water in
toegelaten, dat -echter, omldat de; buizen nog niet geheel schoon Èijn,
nog niet drinkbaar is. De 1 riding wordt dus natuurlijk erst de or
leidingwater schoon gespoeld.
r De 'lending op ,cle Spoorstraat is slechts een gedeelte vaïi een
zie-er lange leiding, die zich in Oostelijke richting zal uitstrekken en
behalve aan véle dorp,en, ook! aan Hoorn het waiter zal brengen..
;Wij Weten, dat ier nog m sommige kringen een sterke oppositie
bestaat tegen de waterleiding. Daarota' lijkt het ons niet ondienstig,,
hog eens de aandacht te vestigen op ons artikel „Aanleg en kós
ten", voorkomende in ons nutomer van 25 Maart, tweeldie blad',,
en 28 Maart 1.1. Aan de hand van diat artikel kunnen wij niet an
ders, -dan den ingezetene' van den Lan-gendiijk geluk wenschen.
Voortaan zal -,een droge zolmer ons ten minstegniet meer het water
kffnnen onthouden, zooals dit verleden jaar het geval was, maar
zooals een z.efcer gedefelte van het publiek schijnt vergeten t| j heb
ben. Doch laten w-e er aan toevoegen, dat anderen bet wèl ont
hielden.
UIT DEN OMTREK.
ST. PANCRAS. 1
Ojndier leiding van den beer T. Engel, vporzittier, vergaderde de
Vereenigi-ng -tot bevordering van getrouw schoolbezoek ten huize
van den heer K Gerritsen. Na opening las de1 heer C. Kloosterboer,
de notulen, welkte onveranderd werden goedgekeurd.
D;e heer Jb. Kloosterboer Dzn. gaf rekening en verantwoording
van zijn beheer. Ontvangen was met 't kassaldo van 1921 f263,66,
uitgegeven f252.07, alzoo een voprdeielig saldo groot f 11.58. D|e
rekening werd onder dlank voor accuraat beheer goedgekeurd.
De heeren G. Booij Jnz. en Jb. Kloosterboer Dbz., aftredend,.
Wierdien herkozen als leiden van 't bestuur.
Na uitvoerige bespreking ward bepaald, dat d eleerlingen der
ri—3 klas naa-r Bergen :en Egmond: en die vajni de 4—6 klas maar
Amsterdam of Zandvoort zullen gaan.
D:e 8 willekeurige verzuimen, tot nogtoe toegestaan, werden
gbschrapt en geen verzuimen meer in rekening gebracht.
Met algelm-ocn-e sïeünmen wumd goedgevopidien de aftredende be
stuursleden, uitgezonderd voorz., secr. én penmingm, niet direct
herkiesbaar te stellen, waarna de vergladering, na gehouden rond
vraag, toet damjk voor 'btetoond-e belangstelling, gesloten werd.
SINT MAARTEN.
Onze vroegere plaatsgenoote, Mej. A. Hagen, slaagde bedien-
voor het toelatingsexamen der Rijksnormaallessen te Den Haag..
NIEUWSTIJDINGEN.
PROCESSEN-VERBAAL WEGENS OPENB. DRONKENSCHAP.
In navolging van het Statistisch B,ureau t,e Uiti-echtfdarin 1920
cijfers publiceerde, omtrent het aantal daar ter stede, wegens open
bare dronkenschap opgemaakte processen!-ver baal, heeft h-et Bu
reau van Statistiek te Amsterdam, als -bijlage bij heit Maandblad
over Februari ©en dergelijke statistiek gevopgd, betrekking hebben
de ppi bet jaar 1921. -j f
De bewerking der Atosterdampcke statistiek geschiedde naar
den leeftijd, bet geslacht en het beroep d[er geverbaliseerden, de
dagen tier week waarop ,en die gedeelten der stad waarin de pro
cessen verbaal werden opgejtnaakt. v 1
Van dte 2990 opgemaakte processem-verbaal kómen er 28(3 op
inaatm der toahnien, 177 op- dien der vrouwen. Het grootste aantal
wierd opgietolaakt in de omgeving van h-et Oude- Kerksplein (800)
e-n bet Rembrandtplein (423), het kleinst© aantal in bet gedeelte der
stad aan dein „dlrooggelegden" overkant van het IJ (u).
Naar die Idagen der week werd pp Zpndiag bet grootste aantal
processen'-verb,aal opgemaakt, t.w. 567, daarna op Zaterdag 549.
Absoluut werd dus op Zondiag de meeste openbare dronkenschap,
geconstateerd. In het hij de statistiek gevoegde voorwoord wordt,
er evenwel aan herinnerd, dat, waar op Zaterdag' over het alge-
(mleen ©en halve dag gewerkt wojrdt, pp dien dag relatief het groote
aantal processe-lrivarbaai Werd' opgtetojaaklt.
Genekend naar de beroepen werd het grootste aanltal (769/
opgemaakt tfegen arbeiders zonder bepaald beroep.
Uit een overzicht, loopiende over 1890—1921, blijkt, dat het aan
tal opgemaakte processen-verbaal berekend' op 10,000 der gemid
delde bevolking is verminderd en wiel van 85,2 in 1890 'tot
79,0 in 1910 en 43,9 in 1921. Terwijl er na den -oorlog (in
1919 en 1920) een Idieine stijging wlas, is het getal voor 1921 weder
lager dan dat voor 1920.
FAILLISSEMENTEN IN NEDERLAND.
Volgens lm ede doding van heit Handle 1 s inf or mat i e b u rc"a u vpn Van
der Graaf Co's Bureaux voor den Handel zijn over de afgeloo-
p:e,n week. eindigende 13 April in Nederland uitgesproken 53 fail
lissementen itegien 34 faiW-issie(m|enten in dezelfde week van bet vorig©
jaar.
Van t Januari tpt ,ep met 13 April 1922 767 failldssementiem
(tegiepover 563 over hetzelfde tijdperk van het vorige jaar,
