NIEU WE
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Dinsdag 25 April 1922.
31e Jaargang
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER.
No. 48. iuïEwc- TELEraaoft a.
m\u;dmrer courant.
Deze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
AB0NNEMENT8FBU!
REDA.CTEUR-UITGEYER
BUREEL:
MoordscharWoude.
PKIJ8 DER iDYEBTEKTl.EHI
Tki 1—i regels 7B et., elke regel meer II ct.
Greeti letten of TigotttiD worden naar plaatsruimte berekend.
Brieren reehtitreeki ten den Uitgever.
KAMEROVERZICHT.
Alleen die Eerste Kamfer is in deze week bijeen geweest, maar
hajar bijeenzijn heeft aanleiding gegeven bot een gebeurtenis,
die in het tegenwoordig slappe parlementaire léven - - slap
ook met hél oog op dp a.s. verkiezingen !als eeti gebeurtenis
van gewicht tie vermelden valt. Immiers, de Kamer, die reeds
weinig vriendelijke woorden wijdde aam de Hoofdstukken 3
|ett 4 van de Grondwetsherziening, heeft Hoofdstuk 3 met een,
'het ook kleine meerderheid verworpen, waarna de Regee
ring de stemming oven Hoofdstuk 4 en de daarmede verband
houdende add it ion dele artikelen niet heeft afgewacht, maar
schorsing der beraa-dslaginge|n heeft verzocht.
Minister Ruys was appartelijk uit G.ehua, waar hij slechts'
kort vertoefde en in verband met het Russisch-Duitsch inci
dent weinig kan hebben verricht, teruggekeerd om zijn voor
het Paiasdhreces afgebroken verdediging van de Grondwets
voorstellen te hervattien. Dia verdediging was weinig over
tuigend; gaf niet dep nidr.uk, dat dit Kabinet, gelijk men,
gezien zijn programma mocht vér wachten, dieze Grondwets
herziening beschouwde als die kroon op zijn vierjarig werk.
JNiet overtuigeind ook wanneer miem bedenkt, dat de Staats
commissie die déze voorstellen heeft voorbereid, het presi
dium van den Premier gepoot, die dus zijn eigen geesteskind
zag vermoorden! Weinig overtuigend het meest, wanneer men
magaat de argumenten, die de Minister tegenover den tegen
stand der Senatoreh heeft aalngevoend. Argumenten waren
het Slechts tejn dieele; het best leek ons weerlegd de geop
perde vreps, dat de Kamer bij hét invoëtender evenredige'
vertegenwoordiging er geheel anders zou uitzien en dat de
vernieuwing «lens om de vier jaren een geheel ander College;
ervan zou maken. Dia Minister duchtte deze verandering door
toedpen van dé evenredige vertegein woordiging niet, en wat
het ander karakter van het College betrof, hij meende dat dit
niet onnuttig kon wordten gerekend. De Minister ging met
zloo ver als d( efofeler van Embdjein, die bij verwerping dezer
voorstellen vrcfesdie, dat men in de naaste toekomst de Eer
ste Kamer geheel zal afschaffen; als de heer Vliegen, die deze
verwerping mat het teekenen van het eigen doodvonnis gelijk
stelde. Wat intusschien niet wegneemt, dat ook de Minister
eenige zacht dreigende klanken heeft dben hooren en de
Eerste Kamér gewezen heeft pp de beteekenis van de stem
ming, die haar te wachten stónd. t
Hieeft mén die be.t eekenis gevoeld?
INaar het uiterlijk tel oordïeefen, zou men zeggen van (niet.
Immers, die stemming ging vrij onbewogen; de uitslag werd
zoinder eemige sensatie begroet;. De vriendelijk glimlachende
trek 'verdween nauwelijks een enkel oogenblik van het gelaat
van dien Premier en bet yerzpek om schorsing der beraadsla-
FEUILLETON.
DE WERKTUIGKUNDIGE.
„!Het zöl1 dmij mogelijk wordeh' u te gelobven", antwoordde
de rechteir van instructie, j,als gij aan de justitie de midtde-
len verschaft zult 'hebban om den nachtelijken bezoeker, dieh
gij als den «enigen en waren schuldige aanwijst, terug 'te vin-
dfen en voor mij te- brengén. Tot zoo lang vraag ik u hoe
het mogelijk is bét bestaan van zulk een wezen aan te ne-
^Tlelaas, mijnheer", sprak de werktuigkundige, geheel ter
neder gtefcliagen, Op bittenen toon, „CT weet
hem- tniiet k|eh dien duivlel', dile mij in (het verderf stort en-
dat 'bet niet in mijn'e macht staat hem te doen ontdekken.
Ik kan' niet me;ér doen dan nogmaals herhalen: ik ben on
schuldig. Dé misdaad', waarvan men mij beschuldigt, is miet
door mij, maar door een ander begaan
„Gij blijft alzoo bij uwe opgaven volharden omtrent den ge-
beimzinnigen persoon, op wien gij de verantwoordelijkheid
van deze dubbele misdaad wilt doien tierug vallen
Terwijl de secretaris de antwoorden van Vaubaron opschreet
dacht de rechter bij zichzelvela: In waarheid, bet is iets zon-,
dierlings' en tref fiends dat God op zekere tijden de 'groote mis
dadigers met zulk telen waanzin treft.
„Kent 'gij dit kleinood?" ging hij voort.
Tegelijkertijd opende 'hij het juweelkistje en hield Jan au-
baibn den diamant onder dd oogen, die uit de kast van den
baroh de Virville gestolen was
De werktuigkundige antwoordde
,jDé-zen morgen heb ik voor de 'eerste maal bet voorwerp
gezien, dat gij mij' voorhoudt".
„Het is evieb'wel op uwe werkbank gevonden, m uw huis
leb terwijl gij ter bij tegenwoordig waart".
Vaubaron boog het hoofd1 en zwteieg.
„Hoe dénkt gij hét bezit daarvan te kunnen verklaren en
^Dé^ShSigde herhaalde woordelijk wat hij dien mor-
gen reeds aan den commissaris van politie gezegd had.
^eStTspr^ «i zich a^n de-letterljkste strengste waar-
gingen gebtehrde als ware het een louter formaliteit. Ook Ide
repliekteb, die kort en weinig talrijk w&ren, gaven niet te ken
nén, dat men onder den indruk van des Ministers woorden
was. v v
Wacht de Eerste Kamer vol geruststelling de ader van 1de
democratie, waarmeide zij bedreigd is» af; wenscht zij liever
te smeden dan gekortwiekt voort te leven? Of is zij overtuigd,
dat al die dr-eig'cfnde k'liankén niets te béteekemen hebben le-n
djat de Eerste Kamer naar veler meening juist in de laatste
maanden getoond hééft haar goéd recht van bestaan te be
zitten?, Het is niet diuidelijk, maar dpt is wel zeker, dat de
repliek van dein Minister niet den grooten stijl verried, die men
bij een dergelijk Grondwet-debat mocht verwachten.
De stemming was zeer eigenaardig. De steun voor deze 1
belangrijke R'dgeerings voor stellen kwam voor het grootste
deel uil déb oppositiiekiantvan de sociaal-democraten, en van
dte vrijzinnig «élementen. Van de 18 katholieke senatoren wa
ren' er slechts 6, die voorstemden, en van deze 6 waren er al
thans een drietal, die reeds verklaard hadden zeker tegen
Hoofdstuk 4 te zullen st-e,tomen. De christelijk-historischen,
het meer ene'eel der anti-revolutionairen stemden tegen en'rpët
hen de beferfen Fokkier en van der Fieltz. Zoo werd het 24 tegen
21 stemmen, ejn mien heeft natuurlijk dadelijk uitgerekend,
dat de heeben Fokker ien van der Fe-ltz de stemming hadden
dloen kee'ren. Volkomen waar, maar zij hadden niet kunnen
verhindereh, dat Hoofdstuk 4 in elk geval was verworpen,
en Hoofdstuk 3 zou weinig of nielts hebben bieteekend', indien
Hoofdstuk 4 daaraan niet ware vast hechten.
Hef is alleen te betreuren dat' nu vervaöëb véle r-sge-
lingien, waartegen bij de Eerste Kamer geen overwegend ver-
zee bestond. Zoo hejt algemeen vrouwenkiesrecht voor 'Pro
vinciale Staten en Gemeenteraad; zpo de verhooging van de
schadeloosstelling deir Tweede Kamerleden en de nieuwe pen
sioenregeling. Maar diat is het gevolg van bet feit, dt de Re
geering de wijzigingen Hoofdstuksgewijze met de wetsvoor
stellen heeft vereenigdi. Wat de Regeering nu zal doen is niet
duidelijk. Zij heeft schorsing der beraadslagingen gevraagd
jom zich te beraden >an de heer Troelstra is ér als d «kippen
bij geweest om in die Tweede Kamer met een interpellatie
te komen, teneinde naar haar voornemens te vragen. Zal zij
de wetsvoorstellen veranderd of onveranderd opnieuw in de
Tweede Kamer indienen, of zal zij zich met de verminkte
'Grondwetsherziening, die nu met toedoen van de Eerste Ka
mer momenteel slechts mogelijk is geworden, vergenoegen?
Dat laatste is niet té! verwachten, want het ging bij deze
Grondwetsherziening vooral om .de vragen, die in Je Hoofd
stukken 3 en 4 liggen opgesloten en al het andere was min
of meer bijwerk. Aan aftreden der Regeering wordt op (dit
Oogenblik natuurlijk niet gedacht, iep aap ontbinding der Eerste
beid hield, ktonkén zijne eigene woorden hem valsch in de
ooren. 't Was hem, terwijl hij zichz-elven hoorde spreken, als
boorde hij iemand meit onhandige onbeschaamdheid liegen.
„Hoe zal men mij gélöoven", dracht hij, „als ik' aan mij'nie
éigene Woorden geen geloof kap slaan?"
De rechteir had al de belangrijke vragen gedaan, die tot
basis" moesten diehen voor de acte van beschuldiging. Hij
begon nu met eanie reeks vragen omtrent bijzonderheden van
ondergeschikt belang.
Vaubaron overstelpt, vernietigd, antwoordde slechts werk
tuigelijk zonder zichzélven btewust te zijn van. bet meerdere
pf mindere géwicht zijner antwoorden.
Dit duurde ongeveer ieen kwartieruurs. Eindelijk hoorde
men in den langen gang de laarz|en met sporen weerklinken
vaP' dé gendarme, di'e vergezeld van Laridön terugkeerde.
Het kleine mannetje maakte eepe droevige figuur naast den
reusiachtigen vertegenwoordiger der publieke macht. Alles, was
slechts in die viérstie v;erte met de justitie te maken had, boezem
de hem iep niet zonder reden den pno-verwinnelijksten
afkeer, de heiligste vrees in. Zijn uitzicht,, toen hij de kamer
binnen trad, was dan ook dat van eiqn vos, die in den strik
gevangen zit iep hoewel hij zijn best deed om uiterlijk onver
schillig en volkomen bed .aard te schijnen, verrieden zijne be
vende liefden eene inwendige ontroering.
Hij hield zijn oude pet in de rechterhand; want in zijn over
dreven dienstijver bad de gendarmé hem geen tijd gegund (om
van kleeding te veranderen. Ondier zijn linkerarm hield hij
'het dikke register, waarin de wet verlangt dat een uitdrager
dagelijks zijne inkoopiep inschrijft, met den. naam en de woon
plaats van den verkoo-per.
Tom hij Laridpn zag binnentraden omidervpnd Jan Vaubaron
te midden van zijn verdriet een oogenblik van vreugde.
„Eindelijk", -dacht hij, „zal dan die réchter, welke zoo
'zeer tegen mij ingenomen is, het werkelijke en onwiederlegbare
bewijs hebbe(n van de waarheid mijmer woorden en wanneer
hij zal weten diat ik in zulk pene zaak van belang niet gelogen
heb, zal hij ook meer geneigd zijn mijne goede trouw jn het
O-verige te erke-nmen".
Zopdra de deur achter bem tofegieval'len was, haastte Lari
dpn zich te buigen ep dep rechter- op de nederigste wijze te
Kamer, het andere middel om een conflict tusschen Regeering
en Kamer tot oplossing te brengen, zou al heel weinig voor
deel verbonden zijn, aangezien deze kamer vermoedelijk zou
terugkeehen naar hetzelfde karakter als zij thans zit.
Nog werdén in défzè zitting enkele ondergeschikte ontwerpen
afgedaan, waaronder belt Bouwwetje betreffende den bouw
van scholen en heft initiatief-ontwerp van den heer Alberda
bétreffetnc'e het deelnemen -aan de verkiezingen door reizigers
te .dl. De heer Alberda verscheen daartpe in de Eerste Kamei;
en werd voor zijn indspdaad knappe verdediging door den
voorzitter gelukgefwienscht.
UIT DEN OMTREK.
- ST. MAARTEN.
Het 'huis, bewoond door ep eigepdom van S'. v. Drunen, is
pnderhandsc'h verkocht aan dep heter L. Roozendaal al'hier.
- ST MAARTEN.
De huisvrouw van den héler G. de Groot alhier 'had hét ge
luk een bpn in een pak „Delta Zeep" te 'vinden hetwelk
haar recht geeït op 12 zilveren lepeltjes. De zeep Was gekocht
bij den winkeïéir J. van Sch'agen te Tuitjenham.
- ST. PANCRAS.
(Zondag 23 April heel Vrope in actie en wel niet den- vol
genden uitslag;
Vrome 1—Alcmaria Victrix 4 2—2;
Vnoine 3—D.T.S. 2 2—2; i
Vrone 2—Vr.-veteran en 3—0.
't Waren alle vriendschappelijke "Wedstrijden.
Voor de supporters w,as de, belangrijkste match die van
Vrone 1 tegen Alc.-Victr. 4. Een talrijk publiek volgde toet
groote belangstelling de match, die door beide elftallen spor
tief gespeield werd. Wel' waren de rechts-buiten te dikwijls
buitenspel, -doch er van geprofiteerd hebben ze niet; daar
zorgde de heer Petri, die als scheidsrechter fungeejrde, wel
voor.
Na 't winnen van dén 'toss verkoos A'.V; met 'den wini meie
te spelen e nverkreeg na eepige onnutte schoten o-p Vr's
doel, die hehdig wierden weggewerkt, of naast of over 't doel
gingen, 2 doelpunten, waarna 't rusten was.
Met goeden moet pakte Vrone na de rust flink 'aan en
verkreeg door zijn mid-voor zijn eerste doelpunt, een tijd late|r
gevolgd door eep tweede. Corners aan beide partijen toege
kend, bleveP onbenut, zoodat met gelijken stand 22 werd ge
ëindigd, voor Vrone den belangrijk resultaat, daar A'.V,. 4
een klas hooger speelt in den N.H.V.B. dan Vrone.
De bekeiwedstrijd-commissie hieeft bepaald dat de wed
strijden zullen gehouden worden op 30 April,-7 Mei, 14 Mei
én 21 Mei. Aangegeven hebben zich 12 elftallen.
groeten. Hij herkende heel goed en op het eerste gezicht den
werktuigkundige, maar niet wettende welke houding tegenover
bem aan te nemen, dieed hij alspf hij hem niet zag.
„Ga zitten", sprak de rephter, „en houdt u gereed o-m mij
te hooren -ein te antwoorden".
Laridjon gehoorzaamde, nog zopveiel te eerder omdat zijne
korte beamen bijna weigerden hem te dragen.
Eenige vragein, louter voor dien vo-rm, werden hem dooi
den rechter voorgelegd en terwijl hij deze beantwoo,rdde, d-eed
hij zijn best om zijne ontroering meester te worden, waarin
'hij ten slotte ook slaagde). Tegelijkertijd vroeg hij zichzehen-
met levendige nieuwsgierigheid af, waarom men hem toch
wel had laten roepen en wat hij toch Wel Zou, moeten ge
tuigen,
j Zijne onzeké/rbeid duurde niet lang.
„Kent gij dezefti man?" vroeg de rechter, op Jan- Vauba
ron wijzende.
„Heel go'eid", antwoordde de uitdrager. „Hij woont op de
eerste verdieping van bet huis, waarvan ik het benedenge
deelte bewpon".
De rechter verviolgdle: t
„Hebt gij eergisteren eenige gereedschappen van hem ge
kocht, waaronder zich de gravieeruaald bevindt,, die ik u hier
vertpon. Denk goéd' na wat gij antwoordt deze vraag is
van1 bet hoogste belang". f
Het hart yan Vaubarpn klopte niejt meer, zijne geheele
ziel hing aan de lippep van den uitdrager, wiens woorden voor
bem eejn begin van rechtvaardiging mpiesten zijn,
Laridpn schudde het hoofd.
„Ik heb eergisteren niets gekocht", antwoordde hij zon
der aarzelen, „en mijnheer Vaubarpp heeft mij niets verkocht".
De werktuigkundig,a uitte een gesmoorde kreet.
„Wat!" stamelde hij, ,,h,e(bt gij het dan vergeten? Neen,
dat is onmogelijk, dat zou al te noodlottig zijn. 'Uw geheugen
mag u een oogenblik in den steek laten, maar gij zult u weldra
berkmeren. Gij zult ,aan mijnheer de rechter van instructie
zeggen, dat ik niet gelogen lieb, dat ik u gereedschappen,
waaronder eerie graveerstift, verkocht heb en zelfs dat gij
de letters die op bet handvjat gegraveerd staan opgemerkt
hebt". -
