3;vier uit „De G
saucratische ve
van een doo
reparatie aan e
tegen. In aansl
nan nu bet hem
jezonden kfeeg.
begrepen te he
goedkooper v/fl
een berg papera
deelde het blai
ie zaak in orde
rilden, dat derg
NIEUWE LANGEDIJKER COURANT.
Zaterdag 6 Mei 1922.
TWEEDE BLAD.
VERGADERINGEN.
VERVOLG LEZING MR. H. COLIJN.
Gisteren was het 1 Meidag onder de leuze: „tegen de reac
tie", socialisatie'.of „ontwapening". Over socialisatie weet
giemijn meening, maar over ointwapening wil ik dit zeggen:
Wanneer het aan ons lag, aan die A.R. partij, aan het volk
van Nederland, laten we dan saaam een telegram opstellen
om 'heel de Niederliandsche weermacht af te schaffen. De
zaak ligt niet aajn mij, of aan d(e A.R. partij, of aan het Né-
dierlandscbe volk. De moeilijkheid ligt bij anderen,, hangt af
van anderen, van wat die anderen doen.
Wijs ik op Italië wat die doet o Mop Engeland, dan kan
men mij tegenvberen en zeggenja„ maar daar heeft men teen
ijegeering zooals hier. Maar in Zweden dan waar de verte
genwoordiging der regeering sociaal is. Wat ziet men daar
van de ontwapening? Niets dan verjsterking. En in Belgic?
Daar 'heeft men meer officieren dan soldaten. In België zijn
meer dan 20.000 onderofficieren en over de 113.000 man moet
er ieder jaar worden geoefend. Niet 5V2 maand zooals bij
ons, maar een jaar. Wat deden de socialen voor de ontwape
ning? De verste is durven gaan tot 6 maanden. In Frankrijk
is het 8 maanden-.
Als het 'hier miet minder kan dan mjotet het met hunder
igteschieden. De A.R. partij telt echter ook onder haar plich
ten de handhaving der Nederlandscbe zelfstandigheid en die
om haar t lefverdedigenWat daar voor noodig is, moet er
klomen. Kan het met mindter dan moet het ook minder. Maar
dan is het ook ei ge lijk dom als er wordt geluisterd naar den
socialisti-schien vogelaar.
Wat zei v.d. Does pl.m. 14 dagen geleden? Het leger moet
worden afgeschaft.
Maar als de socialen komen moet er een- leger zijn. Maar
als er dlan toch een leger moet zijn,, dan dien ik liever een
leger om die soldaten republiek af te wenen dan om /die
ie verdedigen. (Toejuiching).
Wanneer we op den m-ensc'h bouwen dan komt men ook
in het po]it;eke teven verkeert uit. In geen enkel opzicht
met w-at gedaan is met m-enschel-ijke uitdenksels en systemen
is er iets wezenlijks tot stand- gebracht. Dat komt omdat de
citadel van het hart1,, de wal'lem van het geestelijk leven te
sterk blijken. Niet dpor de wet van mensch-elijke uitdenk
sels of systemen verkrijgt men invloed op den volksgeest.
Ma-ar in d (eReest-elijk efactbren van oitis volk wordt die ge
vonden.
De nood der tijden roept om meer vastheid op politiek
gebied waarbij alle recht erkent wordt te zijn uit God. Tegen
de souvereiniteit vati den mensch staat de souvereiniteit van
God. Tegen de mensdhelijk-e beginselen,, de eeuwige beginse
len des HeerenTegen den geest uit dien afgrond vraagt
het Christendom bescherming van het gezin en komt het op
voor d ebescherming vajn het zwakke,, zoowel als voor het
persoonlijke. Met het menschelij-k hart moet begonnen wor
den wil men verbetering. Ook de wereld vraagt een beter
mensch. En als die niet b'eter wordt zegt de wereld Ook:
bezuinigen. Altijd zoekt ze hierin wel de vrucht, maar wil
'.niet den wortel. Wel wil ze -de tweede taf-el der Wet, maar
niet de eerste. Men roept om bezuiniging,, maar uit stoffelijk
beginselom meer arbeid maar nadat men den arbeiders eerst
de gelegenheid heeft ontnomen; om toenadering van de ver
schillende standen nadat men eerst ontnomen heeft de kracht
van het woord: in Christus zijn noch dienstknechten noch
vrijen. Eerst 'heeft men de lichten aan den hemel gedooft ten
dan roept men om wat licht. Daarom terug tot het beginsel
Het is gelijk het geroepen „Vrede op aarde", maar als vrucht
van de -eerste helft der En-gelen 'lang„Eere zij God".
Daarin ondierscheiden wij ons van de anders politieke par
tijen. Die vrucht kan niet tot zegen zijn, tenzij men gaat tot
den wortel. Dit moet ons begins-el zijn bij ons program 'van
actie. Dit möet de toetsteen zijn van onze politieke actie.
We onthouden ons van alle beloften van materieele-n aard.
Het 9dte gebiod gedt ook op politiek gebied. Geienfalsche
getuigenissen bij de politieke acties.
Gij behoeft het niet te verbergen,, dat de A.R. partij den
verkiezingsstrijd tegen gaat zonder beloften. De finantieele
tioestamd van 's landskas laat -het niet toe. Wij hebben on
langs getracht 1 milliben bijeen te brengen. Maar hier geldt
het een bedrag Van 850 milliloen. Dat is nog wat anders. Voor
de huismoeders die thuis wel de minister vajn financiën zul
len zijn, leg ik dez-en vraag v(oor. Gij hebt b.v. een inkomen
van ff 1000. Het blijkt echter aap het eind van het jaar, dat
de uitgaven f1300 beljoopen of f300 meer dan het inkomen.
INadat g lealles hebt gepitobeert dan is dit het resultaat die
f 1000 Staan vast. Maar dato blijft er ook geen andere weg over
FEUILLETON.
DE WERKTUIGKUNDIGE.
„Rödille, beste Rodille, zoo is het. Gij zijt reeds mijn
vriend; wordt nu ook deelgenoot".
Komaan, ik hen schikkelijk genoeg -en ik wil geen fortuin
maken zonder u. Miaar toch", ging Rodille voprt, „zal uwe
kwalijk geplaatste aarzeling u iets- kjoisten. Ik had mij met leen
derde tevreden gesteld; thans vraag ik de helft
De magnetiseur loosdia een diepen zucht en vervloekte uit
grond van zijn hart zijn aanstaajndem compagnon. Maar dewijl
inderdaad Rodille hier meester van den toestand was viel er
niet lang te overwegen.
„Ik neem aan", sprak hij miet een gedwongen glimlacnje
lop de lippen. „Uw wil is -een wiet voor mijl, gij zult de helft
hebben".
?,En ik zal baekhoudlen", sprak Rodille.
„Het zij zoo", antwoordde Fritz Hornier;.
„En wij zullen alle avonden deelen".
„Alle avonden, als gij! wilt; hqewtel zulk een wantrouwen
mij beleedfeend voorkomt".
,,'t Is geien wantrouwen", antwoordde Rodille, is..maar
een eenvoudige voorzorg in ons beider belang. Nu zijn wij
het op alle punten eens en niets belet ons terstond jeene
kleine onderhandsche actie op te maken, waarin duidelijk de
bepalingen van onze vennootschap beschreven zijn
„Daartoe ben ik geheel bereid" gfr A'
antwoordde de magne -
Die avond was heet en drukkend; geene ster schitterde aan
den hemel en de op groote afstanden van elkander .hangend-
straatlantarens waren onvoldoende om de duisternis te ver
drijven Volgens zijne onveranderlijke gewoonde bleef Rodil
le eenige oogenblïkken bij d edeur staan, eer hij den sleutel n
bet sleutelgat stak -en zag rechts en inks rond todi te
Overtuigen dat hij alleen was. Te g^jker *2
SGherp toe. Alles kwam hem volmaakt stil voor. Niet een
dan die f 1300 uitgaven net zbolang te drukken tot op f 1000
I anders bereidt ge U een ramp die niet te overkomen is. Ook i
voor dien staat van Nederland is bet een onoverkomelijke l
I -ramp in dien jaar op jaar de u;tgfeJven meer zijn idan het inko- j
I men. j
I Dan maar meer belasting zullen anderen zeggen. Maar als
er op de uitgaveto niet bezuinigd 'kan worden, de belasting
kan ook nog niet ho.oger. De belastingsschroef is al zoo
aangedraaid dat het voor het Nledérlamdsche volk een rare
tijd wordt. Als men rekefnt, dat men élke f 100 er f76 van
groote inkomens naar dien belasting-ontvanger gaan, en er j
ge-en f 10 meer overblijven bij de andere lasten die te dra-
gen zijn, djan is de grens van het belastingsysteem in Neder-
land eer overschreden dan dat mën er binnen is gebleven. 1
In groote getaleto trekt men dian ook het land uit om elders j
te gaan wonen waar men minder belasting behoeft te betalen.
Ook Nederland beeft noodig dat er nieuw kapitaal wordt
gevormdj
Redding is alleen te verwachten van het neerdrukken der -
Staatsuitgaven. Dit is niet alleen een eisch der materieiele din- J
gen, maar ook een eisch van ons geestelijk beginsel. Want j
de schrift zegt: „dat alles eerlijk en met orde geschiede".
Gelijk als met de huishouding heeft ook de sociale paragraaf
van ons program aan die maatstaf zich se toetsen. Ook op j
hét terrein d-er sociale wetgeving heeft men daar rekening
mede te houden. j
Heel de historie door, van de Romeinsche Keizers af, ziet j
men een gedurige golfbeweging tusscben gedrag en vrijheid.
En nu is dït door ons Calvinisten nooit te vergeten in dit ge- -
I wleldig wereld gebéuren, -dat het Calvinisme, het gereformeerd
begrip het eenige is dat de oplossing heeft gevonden. Andere
oplossingen valen, omdat ze bouwen op den mensch. Anie-
ren zoeken het in het aantal, in de meerderheid, in de helft j
plus één.
De A.R. partij zoekt het hierin dpor te verankeren,te lig
gen in God. Het gezag ligt gebonden, ;s niet alknachtig Het
is beperkt Üöor de souvereiniteit Gods. Alle macht op aarde
is afgeleid u;t God. 1
-Zij die dit volgen, staato sterk bij mac hts v-er groot ;ng, wijl
andieren die vastheid missen.
In die Calvinistische verhouding van gezag en vrijheid vindt
iieder der levenskringen hét eenige houvast.
Dat beginsel weert alnarchie. Voldoet die paragraaf dan
is ze goed. Voldoet ze niet, -dan deugt ze niet. Ik houd ze
voor goed. Ze houdt ©en rijke belofte iin.
Geen belofte van materi-eelen aard, zooals bij hen die bij
sociale wetgeving een paar grepen doen uit den zak der re
geering, neen van hooger-e orde, waarvan wezenlijke sociale
(oplossing dier problemen van onzen tijd te verwachten is.
Dit is d lefout dat men -de politieke vertegenwoordiging vul
aatowenden voor belangen vertegenwpordiging. Dit moet staan
naast dit politieke lichaam. Het is echter geen nieuws, wat
ik zeg. In 1878 -heeft Dr. Kuyper reeds gevraagd om ©en
Kamer Voor belangen. Maatschappelijke groepen en belangen
moeten ier zijn. Maar het is een fout die in te dragen in het
politieke lev-en. De A.R- partij behartigt het best de belangen
niet alleen voor landbouwers, maar opk voor onderwijzers,
vbor kerk, wetenschappen, maar ook de visscherij is er onder
begrepen. Elk der sociale groepen heeft recht om vertegen
woordiging bij de regeering, maar niet bij de politieke ie-
geeriing. Wij verwerpen met klem het ambtelijk karakter van
onze sociale wetgeving. Wij zijn daarmee afgedwaald van
dien A.R. lijn. Er was -een noodtoestand. Er moest ingegrepen
Wordien. De overheid moest wel. Nu is het echter genoeg. Ge
noeg van het ambtelijk geplaag. De Wetgever kan beter alge
meen regelen en de uitvoering aan Me politieke partijen over
laten.
Wij verwerpen echter de socialisatie om princnpeete rea-e-
men, maar ook om practisdh-e redenen. Aan den anderen
kaint, het in-dustrieele leven hokt |eder,e 6 weken. In werk
staking gaat er meer verforen dan uit sociaal oogpunt verbe
terd wordt. In Engeland w|as de toestand zoo toen ik daar
pnlan-gs was dat d-e sociale voorziening 6 maal werd over
troffen door verlies ten gevolge van uitsluiting en werkstaking,
diie hadden kunnen voorkom-en worden dpor bemiddeling.
Wprdt het niet meer dan tijd', dat er iets gedaan wordt
tpt h-et verkrijgen van ieen beter systeem voor de industrie),
yvan een wettelijken uitbpuw van h-et arbeidersvraagstuk.
Bedrijfsplicht worde alsdan gevonden bij arbeiders zoowel
als bij w-erkgevers en bemiddeling bij geschillen geschiede
door afgevaardigden van beide partijen zoo-dat het bedrijfsgezin
bestaat uit actieve leden. De eisch blijft echter aan diep
geestelijk leven, wa;arbij het maatschappelijk' belang geldt
als iets bijkomstig.
Deze vraagstukkén moeten deel uitgaan maken van ons
geestelijk teven. Dit is niet gemakkelijk. Maar het was ook
niet gemakkelijk voor, Pa-ulus toen hij te Athene de gropt-
heid van Christus proclameeren moest. Het was ook niet
gemakkelijk voor een Groen v. Prinsteren toen hij alleenstaan-
enkel verdacht voorwerp trof zijn oog; de laan van Neuilly
séheen geheel ledig. Men hjoord-e niets dan h-et doffe en ver
verwijderde ratel-en van -dé rijtuigen op de stofferige wegen
der Champs Elysées. Voldaan over zijn onderzoek opende
Rodille d' edeur en trad. binnen.
Aéhter den kruoestigen stam van een der oude boomen,
dje aan weerszijde van d-e laan stonden, had hij evenwel niet
opgemerkt dat -een klein mannetje in de schaduw zich ver
scholen had en den adem inhoudende, zijn-e doordringen
de cogen op hem vestigde .B-lijkbaar stond dat mannetje daar
niet bij toeval; maar kennelijk met oogmerk h-ern te bespieden.
Toen Rodille in het huis verdw-en-en was, verliet die man
hiel terstond de schuilplaats, die hij z-elve gekozen had of die
hem wellicht aatogewezien was. Hij bleef er nog ongeveer
twee uren onbewegelijk staan -en eerst tegen elf uren scheen
hij tot het besluit te komen om zich t-e verwijderen.
In plaats van naar Parijs terug te keer-en, ging die malt
die laan door naar -d-en kant van de Porte-Maillot.
Rodïlle van zijn kant maakte, zoodra hij binnen gekomen
was licht en klom zonder een oogemb-lik te verliezen naar
boven. Zoodra hij zijn blikken op het bted wierp, zag hij Blan
che nog altijd slapende liggen.
Dé wangen Van het kind waren rooskleurig en hare adem
haling gelijkmatig en zacht-.
„Komaan! dat kan niet beter", mompelde Rodille. „Maar
daar zij toch spoedig ontwaken zal is het béter dat zij maar
terstond wakker wordt".
Hij haalde een flacon uit zijn zak en hield dien onder den
neus van het kind, dat daarop trilde, de armen uitstak, de
oogen opende ten verwonderde blikken om zich heen wierp,
j Blanche, zoo op eenmaal gewekt uit -dien loodzwaren slaap,
1 waarin zij verzonken lag, herinnerde zich niets meer en even-
I min -die plaats, waar zij zich bevond als den man. die voor haar
i stond herkennende, dacht zij te droomen.
„Mijne kleine vriendin", sprak Rodille, „waarom ziet gij
mij zoo verwonderd aan? Men zou zeggen dat gij mij niet ken-
1 det". v
de de Christelijke beginselen uitxpepen moest. Dit was bet
bok niet voor Lohman en Kuyper, of voor de partij van drie:
Kuyper, Keucbenins en Otterloo. Wij zijn er door groot ge
worden Maar nog altijd zijn wij klein. Meer dan 10 pet
van het vblk zijn wij nooit geweest. Maar d-it moet ons niet
ontmoedigen. Er waren eens moeilijke tijden-1 waarin eenige
duizenden van visschers en boeren tegen de Spaansche Habs-
burjgers strijd voerden en niet zonder succes. Toen was bet
Calvinistisch beginsel zeer groot, dat het op hst .geheele
Néderlandsch evolk zijn stempel heeft gedrukt.
Wanneer wij naar die periode zien, dan is er reden te meer
tiot bemoediging dan tot ontmoediging. Wij wortelen diep
in bet verleden.
Er is veel voordeel tegen1 de A.R. partij. „Die-met die
3-kantige steek en kuitbroek daar kun je toch n;et op stem
men", zegt mien. Maar dit mo/et ons niet kunnen schaden
en al bespeuren wij veel wereldsgezindheid bij het jongere
geslacht, dit mag ons echter niet weerhouden onzen plight
te doen bij die naderende stembus.
Broeders -en zusters; ik zeg ook zusters, want ik vertrouw,
dat ieder zijn plicht zal gaan doen; Welk gebruik zult gij
van Uw stembiljet maken? Er zijn tienduizenden vrouwen
die het gaan gebruiken voor een geheel ander doel, en die
het toeleggen op wat u het heiligste is.
D-e natuurwetenschappen hebben getracht de autoriteit van
den H. Schrift t ©onderwijzen. Het Liberalisme heeft getracht
zich meester t-e mak-en van dé ziel van het kind. Maar nu
'komt van alle zijden dén aanval los tegen de cellen waar
van het christelijk huisgezin is gebouwd'.
En welk gebruik z-ult gij straks van uw stembiljet maken?
Zult gij toelat-en, d'at die dingen worden afgebroken, die u
heilig zijn, óf hen bestrijden, die dit willen afbreken. Voorr
ben ik weet, dat zie worden gevonden die zoo denken
voor ben, die het stemmen beschouwen als een zaak van
zonde moge dit dienen, dat fi den geheel-en Bijbel gien en
kel woord wordt gevonden, die het ter stembus gaan als ^onde
aanmerkt. Als men zóó concemtieusch is, en het zonde voor
God' blijft achten, welnu liaat dan af, en kom ook niet rnet
stemplicht bij h-en aan, want dit zou nog t-e weinig zijn.
Het -doet er ten slotte niet toe welk resultaat wij verkrijgen,
en het getal doet weinïg ter zake. Het ;s niet Ide hoofdzaak
Hoofdzaak is trouwe belijdenis van ons geloof, en handhaving
van ons beginsel. De moeilijkheden mogen groot zijn, in
vele opzichten mogen wij een moeilijken tijd' hebben, ondanks
d'it alles kulnnen wij gerust zijn. Het is zooals Profeet :j esaja
zegt in hoofdstuk 60: 2: „Want zei, de duisternis zal de aar
de bedekken en donkerheid de volkeren; doch over u zal
de Hieere opgaan, en zijne 'heerlijkheid zal o-ver u gezien
worden".
Ten besluite werd staande door de vergadering gezongen
Ps. 72: 11, waarna d|e spreker voorging in ootmoied;g dank
gebed.
Hierlna kwam d-e voorzitter der vergadering nog even naar
vtoren om den dank der vergadering over te brengen aan den
Heer Colijn en stelde hij den aanwezigen vo,or, Z. Exeil.
toe te zingen Ps. 134: 3.
NIEUWSTIJDINGEN.
STRUIKROOVERIJ.
Sedert geruimie-n tijd werden de stille lanen in den omtrek
va'n Leiden onveilig gemaakt door een individu, dat, voorge
vende „van de politie" te zijn, vrijende paartjes overviel en"
hen met een revolver in de hand dwong geld af te geven op
straffe dat hij hen anders wegens zedenmisdrijf zou verbaii-
séeren. Verd-er dwong hy meermalen "mTeTsj-es "Ontucht met
hem te plegen.
Donderdagavond werd onder lteMi-ng van den chef der re
cherche, den hoofdinspecteur Van der Wal, de geheele om
trek verkend -en gelukte het den -dader,, den 28-jarigen spoor
wegbeambte A. vjd. H. uit Liei-den, te arresteenen. De man,
die voorzien was van -een geladen revolver en een rijkspolitie
penning, heeft reeds bekend.
OVERSTROOMING VAN DEN RIJN.
Die hoogwatermisère, zoo melut men uit Zevenaar aan de
„Tel.", begint in déze streek o-p een catastrophe te gelij
ken, doordien het water bij ontzettende massa's uit Duitsc-ii-
land komt aanrollen en onafzienbare- vlakten blank z-et. Hét
schier ongelooflijke verschijnsel do-et zich nu voor, dat in
dé Meimaand h-et water van den Rijn van dijk tot dijk staat.
In allerijl zijn 'honderdtallen grazen-de rund-eren naar huis ge
haald, terwijl talrijke werklieden uit Lobith, dat weder geheel
geïsoleerd ligt tusscben de watermassa, hun voorgenomen
tocht naar d-e steenfabrieken moeten afbreken en t-erugkee-
ren. De schade voo,r d-en landbouw is overweldigend# Aller-
nwege in den omtrek van den Rijn staan aardappelvelden;
blank en liggen steenfabriek-en st;l. Inmiddels blijft het wa
ter nog maar wassen.
„Waaf ben ik?" stameld-e het kind.
„Komaan! waar gij zijt? 't Schijnt mij to:e, kleine schoone,
dat gij aardig 'h-et geheugen verliest als gij' een paar uren slaapt!.
Herinnert gij u niet meer dat ik u dezen avond ben komen
hal-en om u bij uw-en vader te brengen, die naar -u vroeg?
Herinnert gij u niet meer dlat ik u hier gebracht heb en dat
ik na u te t-e eten gegeven.' t ehebbep, uitgegaan ben om uwen
vader op te zoeken. r
Deze, woorden, waarm-edie Ro-dille de vier en twintig uren
wegcijferde, di-e h-et kind geslapen had', brachten haar s-nel
weder tot hare bezinning.
,,J!" riep zij uit, „dat is waar. Ik berijmer mij nu alles.
Welnu, mijnheer, waar 'is vader? Hebt gij hem gezien, zal hij
komen'"
„Ik heb hem g-ezien; ik kom zoo juist van hem vandaa'n,
Dé lied-en, die hem dezen morgen kwaad wilden doen, zijn
thans zijn-e beste vrienden -en hebben hem veel geld gegeven.
Hij zal rijk -en gelukkig zijn en gij o-ok".
„O, welk. een geluk .mijnheer", antwoordde BJancne en
klapte van vreugd,e in hare kleine handjes. „Maar waarom
komt hij mij dat alles .zelf niet vertellen?"
„Omdat hel hem van avo(nd niet mogelijk zal zijn te komen".
„Ac'hl" zuchtt-e het kind-, bleek wordende, en zij begon
over al Ihare ledien -te bev-en.
Rodïlle ging haastig voort.
„Neen; hij zal niet kunnen komen; miaar hij heeft mij
hekst te zeggen djat gij niet verdrietig maar vrolijk en Op
geruimd mio-et zijn; dat gij hem anders bedroefd zult maken
en -hij' heeft mij iets voor u mede gegeven".
Blanche hief haar hoofdje op. Hare opgjes glinsterden van
1 nieuwsgierigheid-.
„Wul dan?" vroeg zij. ,,Oa, mijnheer, zeg mij spoedig wat
'hij voor mij -gegeven heeft".
j „Kijk eens, al deze mooie dingen", antwoordde Rodille
en ihaalde de verschillende pakj-es te voorschijn, die hij mede
gebracht had-, waarvan hij den injhjo-ud pp het bed voor Ihet
kind uitspreidde.
