NIEUWE
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Ui O. 78. TM..F—Zaterdag 34 Juni 1922 I 'Blad 81e Jaargang
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER.
L4XGEDIJKER CÖIIRAIT.
Deze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
A.BOHNEXEHTSPKUB
EEDACTEUR-UITÖEVEK
IUBEELi
loordscharwoude.
P R IJ 8 DER ABTEBTESÏlEHi
Yaa 1—5 regelt 75 ct., elke regel meer 15 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend,
Brieven rechtstreek! een den Uitgever,
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK.
Wij hebben de Haagsche confer-eerders nu in ons midden
althans de oyergroote meerderheid op de Hofstad is
thans de „nationale aandacht" gericht. En de hofstedeiin-
gen zielf maken zich tot dusver niet al te „druk" over wat in
het Vredespaleis gebeurt. Wij hebben vernomen, dat men
't er op toelegt om zoo spoedig mogelijk met de Conferentie
gereed te komen, zoodat de heer-en voor den termijn van
drie maanden, welke voor deze internationale bespreking van
„het Russischs vraagstuk" en wat zich daar vanzelf aan vast-
schakelt, huis toe zou kunnen gaan. Afwachten is ook hier
de boodschap. D;at Minister van Karneheek tot voorzitter
van de Conferentie werd gekozen, is voor ons vadterlandseii
„gevoel van eigenwaarde" zeker streelend. Schopn met
allen eerbied voor de eminente gaven als diplomaat en staats -
man, Jhr. van Karneheek eigen, toch ook niet betwist kan
v orden, dat .degenen, die- i.e. een- praeses hadden aan te
v ijzen, door het aanvaarden van het presidium door den Mi
nister van het neutrale, hier bovendien de gastvrijheid uitoe
fende Nederland uit een „impasse", bijzonder lastige moeilijk
heid Waren geréd. De heer Van Kamebeek is een diplo
maat van zeer-extra-ordinaire omzichtigheid. Hij heeft daarvan
een inderdaad kras voorbeeld gegeven, door bij die opening der
Haagsce hConf©fenti>e op 15 Juni j.l. het Carnegie-palen, den
tuin inbegrepen, voor de pers te sluiten. Engelsche en Fran-
sche journalisten lieten zich zulk „gesloten zijn", zoodanige
ontoegankelijkheid voor de Koningin der Aarde Ao-Di 1922
niet welgevallen. Zij drongen den tuin en vervolgens het palei's
brutaalweg binnen. En een hunner riep toen uit: „J'y suis, j y
teste!".,
't Eind van dit liedje, was, dat. minister van Karne
heek mildere orders gaf; zelfs een kamer voor de pers in
het Vredespaleis liet reserve-eren. En nu deed zich het cu
rieuss geval voor, dat de verslagen, die verschillende bui-
tenlandsche journalisten dagelijks over het Congres publiceer
den. vjeel meer belangwekkende bijzonderheden bevat
ten dan de dorre en mager,e officieels comminiqué's, welke
aan de- piers werden verstrekt 1 Mfeli mag aannemen, dat Mr. van
Karneheek allengs ook in dit opzicht wat „toeschietelijker'"'
zal wórden, zoodat per slot van rekening door de pers een
zege zou zijn bevochten, welke in de toekomst zou beletten, dat
z ijzal worden bejegend op de manier, bij dien aanvang der
Haagsche Conferentie wonderlijk genoeg tegenover haar ge-
vblgd. Nog slechts iaën korte spanne tijds scheidt ons van
tien grooten vijfden Juli-dag. Gelijk te voorzien was, heeft een
Nieuwe Katholieke Partij ten slotte gebukt voor wil en wenscb
van het Episcopaat. Zij heeft hare actie opgegeven. Officieel
bestaat zij niet meer. En het gezag der geestelijkheid in
Katholieke kringen is stellig machtig genoeg om te berei
ken, dat zeer velen van de thans ontbonden partij het pa
rool der bisschoppen zullen volgen. Dat een deel van -haar
zich tenslotte bij andere fracties zal aansluiten, wanneer
/'t op den kiesarbeid in de cel aankomt blijft niet'onwaar
schijnlijk.
Over hetgeen 5 Juli „in politicus" zal brengen, valt niet
eenigen grond van waarschijnlijkheid nog steeds niets te zeg
gen, Mr. Marchant heeft openlijk verklaard, dat de mededee-
lingen ov)er den wonderbaarlijken groei van den Vrijheids
bond' z.i. slechts „humbug" oftewel opsnij-erij mogen genoemd
De heer Marchant weigerde zich door inzage van hem
ter controle opengestelde boekten en bescheiden van den V.B
Van de juistheid der medede-elingen, welke hij had gewraakt,
te vergewissen. Een houding, die allicht in een bujten den
kring van mr. Marchant's geestverwanten met „gemengde
gevoelens" zal zijn waargenomen.
Die leider van de vrijz. democraten behoort' nu eenmaai
'lot de mensehen, die nu en dan door hun temperament al
te zeer worden 'bebeersdht. Tot op zekere hoogte kan dat
Ook worden beweerd van prof. van Gijn, den oud-minister van
f inanciën, In een voor de Indische pers bestemd vraagge
sprek heeft de hoogleeraar zich „laten gaan" -en o.a. ver
zekerd, dat Minister de Graaff ook al mochten de verkie
zingen en het kabinet-Rttys een „working-majority" bezor
gen, zoodat het dus aan het roer kan blijven, 't bijltje er bij
neer zal leggen. En prof.' van Gijn voegde daar lachend bij
deze tijding hierom met volkomen zekerheid te. kunnen ge
ven wijl hij haar had vernomen van. roevrouw de Graaff,
de gade. des Ministers van Koloniën! Mten b'edqelt nu misschien
geien extra-helderziende politieke profeet te zijn om te dur
ven gelooven, dat de heer de Graaff zijn langsten tijd aan de
groene tafel heeft doorgebracht. Maar toch zal bij menigeen
de vraag rijzen, of 't met den eisch der kitescheid is overeen
te brengen, een med-edeeling, verkregen in vertrouwlijk ge
sprek met de echtgenoote van iemand, die een positie in het
openbahe leven bekleedt', zoo zonder meer aan „de groote
kljok" te hangen?.
Doch zulke vreemde dingen gebeuren nu eenmaal in de
koortsachtige stemming, waarin menigeen zich bevindt vl'ak-
voor de verkiezingen!.
Den 22en a.s. wordt de nieuwe Senaat saamgesteld Behal
ve mr. van Nierop en prof. Kraus hebben thans ook ba,*on
v.d. Fejtz en mr Lucassen verklaard, geen nieuw mandaat
voor de Eerste Kamer te wen-schen. De „metamorphose"
van onzen Senaat gaat geleidelijk voort. En van dat hooge,
eenmaal zoo statige college, zooals de ouderen onder ons
't gekend hebben, zal welhaast noch uiterlijk noch inner
lijk iets meer over zijn gebleven.
Een lichtpunt is die stijging van de Rijksmiddelen over Mei
j.l., vergeleken met Mei '21 Dat accres bedraagt' niet
minder dan 41/» millioen. Men verblijde zich echter niet al
te uitbundig, want voor een zeer beduidend deel is de stij
ging der Rijks-inklomsten in Mei j.l. gevolg van het ruimer
vloeien der Sucoessie-rechten,. natuurlijk een der meest
wisselvallige posten. Intusschen, het cijfer is toch teeken,
dat de zoozeer geduchte teruggang—der inkomsten zich nog
niet laat gevoelen, wanneer men deSucoessie-rechten in deze
uitschakelt. En dat is in dezen tijd reeds van groote waarde l
De bezuiniging moet met alle kracht toch doorgevoerd.
.Dc>pr den Ministerraad.is besloten.tot algejieele administra
tieve en technische centralisatie van de Rijksbouw-dietisten
bij Financiën. E-e» stelsel, dat-onge-v. ijfeld- oók ©plande ge
bied zal worden toegepast.
Prof. van Gijn heeft in het straks genoemde „interview"
ronduit verklaard, -niet te weten, hoe op dit oogenblik in
voldoende mate door Vader Staat kan' 'worden versoberd,
besnoeid. Hij beseft alleen, dat 't op zeer-geduchte manieren
moet gebeuren. Dat weten wij nu allen wel. De nood in vele
kringen is zeer scherp. In de sfeer der beeldende kunste
naars van alle soort is die erger dan men vermoedt. En ioeh
staat Minister de Visser hier met „gebonden handen". De
in werking zijnde Tabakswet heeft reeds scherpe actie en. vin
nige protesten gewekt. Zeer begrijpelijke!. Doch men
make zich geen illusie, dat het mopperen hier veel zal baten.
Over hét „waarom" zal ik nu toch geen woord meer hebben
te verspillen!.
De jongste misdadigheidsrubriek heeft een heel bijzonder
karakter. Ze is even groot als vol van schokkende bijzon ier
heden. I 1
Ik noem van die strafgedingen die werden voortgezet,'dat
bij het Amsterdamsche Hof over de zaak der beweerde op
lichting (met een bundel kwitanties) tot vier-ton. Het O.M
vroeg bevestiging van den eisch ad. twee jaar. In de zaak
van den doodslag te Bieerta eischte het O.M. bij het Hof
verzwaring der door de rechtbank opgelegde straf van'acht
Hot twaalf jaren. Het gruwelijk geval van den dubbelen moord,
op twee vrouwen te Houtdorp gepleegd, diende te Zwolle. En
het verloop van dezestrafprocedure voor de Rechtbank was
zeer „fantastisch". Tegen een der ook als' getuige gehoorde
beklaagden vorderde de officier vijftien jaar; voor twee an
deren vroeg hij vrijspraak en vrijlating, welk laatste voorstel
de Rechtbank weigerde. De houding van het O.M in deze
zaak zal niet slechts bij den verdédiger verbazing h'ebben
gewekt. Te Haarlem kwam voor de uitgifte van En-
gelsch bankpapier van honderd pond dat valscb
bleek te zijn. En de verdachte in deze werd- gevit, bleek
reeds vroeger op dergelijke wijze zich van de noodige „num-
mi" te hebben voorzien, zijn fabricage, waarvan de aard als
meesterlijk wordt geschetst zal nu wel voorshands worden
stopgezet. Er is de arrestatie van den „vermaarden" Frans
Rosier, die zich aan oplichting zou hebben schuldig gemaakt,
alsook van de evenmin onbekende Annie Pascal, die het
verpleegstersgewaad wederom gebruikte voor hare p,-aktijken.
De Amsterdamsche politie vraagt opsporing van een in de
hoofdstad gevestigd geweest zijn-den advocaat van verduis
tering verdacht. Er is voorts het sensationeelie geval
van den penningmeester der Haagsche Coöperatieve Voor-
schotveteeniging, man, die sinds dertig jaar blindelings door
de vsreeiïiging en het publijek'vertrouwd werd en zich in den
loop der jaren het bagatel van ruim vier tón gouds weder
rechtelijk zou hebben toegeëigend.,, Ik doenog èen greep
in de overstelpende massa- In den nacht van 12 op 13 Juni
werd een 20-jarig meisje per auto van Amsterdam naar dien
Haag gebracht in gezelschap vani vier personen. Gedurende
dien tocht is zij overleden. Bij dit zeer mysterieuse geval
wordt gedacht aan hetgeen art. 297 W. v Strafrecht aanduidt.
Met deze „bloemlezing" zal ik maar volstaan, 't Is dunkt
me - welletjes 1 De Gentrajjè oudexriaad waarschuwt tégen hst,
door kinderen, koopen van de z.g. „gokileep", dé stukken
chocolade, waarin bons voor soms belangrijke geldsommen
verborgen zijn. 't Is te hopen, dat deze „oproep", tot ouders
en verzorgers gericht, iets baten zal'!. Want het be
schikking hebben over veel geld-isvoor tal van jonge men
schep aarts-gevaarlijk. Dóch wanneer gelijk in deze
bovendien nog de „goklust" wordt geprikkeld,.' dan 'heeft'
meei met een zeer ernstig maatschappelijk gevaar te naken.
t Ware tie wenschen, dat er een middel bestjond, om dingen
als de „gokreepen" te beletten.
Van de Personalia noem1 ik slechts de benoeming van ge
neraal Krolesen tot Leger-commandant in I-ndië.
Var. de verdere „nova" de opening van bet Haagsche Bre-
dius-museum. Van de dingen, die thans „veel stof doen op-
waaier", de bedreiging van het Gooi-natuurschoon door de
electrische spoorwegverbinding Amsterdam—Het Gooi. En bet
verbod van Lessing's „Nathan de 'Weise" en van Go-ether,s
I-a.ust" voor de leerlingen der Amersfoortsche H. B. School
Een beslissing van Minister De Visser; welke ook velen Van
zijn beste vrienden ongetwijfeld Zal hebben bevreemd, en
waarover zijne Excel'!, van onderwijs, K. en W blijft dr. de
isser aan bet bestuur in de Kamer nog heel wat kan te
hooren krijgen. i
We gaan nu midzomer in te midden van' veel klagen te'n
zuchten over de economische.ellende. Toch hebben wij, blij
kens de jongste officieele cijfers 'nog te Amsterdam 11J8 men-
schen, die meer dan een halve ton per jaar te verteeren heb
ben, te Rotterdam 362, in Den Haag- 375, te Utrecht 81.
In de hoofdstad zijn er twee, die twee millioen per jaar inko
men bezitten (of hooger wat ook voorkomt) Rotterdam en
Den Haag bezitten elk slechts een van zulke Vaderlandsche
Carnegie's. Er zit dus toch nog altijd wel iets in de
diverse Nederlaiidsche „spaarkiousen".
BUITENLAND.
De Priliminaire zitting van de Haagsche Conferentie is
reeds geëindigd en het strekt ons land tot eet, dat deze Con
ferentie de eerste Internationale is, welke tot nog toe zonder
©en enkel incident is verkropen.
Vooral onze Minister van Buitenlandsche Zaken Van Kar-
beek komt deze eer toe, want hij is heit, die lal's voorzitter
der Preliminaire Conferentie deze- heeft do-en slagen. Ook
van buti-enlandsche zijde wordt zijn bezadigd, kalm optre
den gewaardeerd, hetgeen tot uiting is gekomen in zijn benoe
ming tot eere-voorzitteri der Conferentie.
De werkzaamheden -der Preliminaire Conferentie zijn bui
tengewoon vlot verloopen, zooda,t reeds in het begin dezer
week de eigenlijke werkzaamheid-en waren geëindigd met de
samenstelling der niet-Russische- Commissie en subcommis-
sies. i
Behalve Albanië nemen alle landen aan de op 25 Juni
volgende onderhandelingen met de Russen deel. Hét zijn Oos
tenrijk, België, Bulgarije, Denemarken, Spanje, Estland, Fin
land, Frankrijk, Groot-Brittannië, Griekenland, Hongarije, Ita
lic, Japan, Littauen, Luxemburg, Noorwegen, Nederland,' Po
len, Portugal, Roemenië, Servisch Krowartisch Sloveensche
Staat, Zweden, Zwitserland- en Tsjecbo-Slowakije. Er zijn
drie sub-cQmmiSsiés. -
In de sub-commissie betreffende de eigendommen nebben
zitting de vertegenwoordigers van België, Frankrijk, het Brit'*
sche Rijk, Italië, Japan, Nederland, Noorwegen, Roemenië
(afwisselend met het Koninkrijk der Serven, Kro-at-en en Slovè-
r.-en m de: subcommissie voör de schulden), Finland, Zwit
serland en Zweden.
In de sub-commissie voor -de schulden zijn vertegenwoor
digd, België, Frankrijk, bet Britsche Rijk, Italië', Japan- Ne
derland, Dienemarken, liet Koninkrijk -der Serviein, Kroaten
en Slovienen (afgewisseld met Roemenië in de sub-commissie
voor de eigendommen) Spanje, Zwitserland en' Lithauen. In
deze commissie zullen -de vertiegtetnwoordigers voor Spanje
en Portugal alternatief denzelfden zetel innemen.
De sub-commissie voor de credieten bestaat uit gedele
geerden van België, Frankrijk, het Britsche Rijk, Italië, Ja
pan Tsj-echo-Slowakije, Polen, Bulgarije, Letland, Estland
en Griekenland. Nederland zal, teneinde het getal elf der in Ide
sub-commissie vertegenwoordigde staten niet te doen overschrij
den hierin niet vertegenwoordigd zijn, behoudens wam eer-
Nederlandsch-e belangen bij de beraadslagingen ter sprake
komen of bij de besprekingen' betrokken zijn.
Dat Frankrijk, zij het onder voorbehoud, dat dè door Rus
land aan te nemen houding bet niet onmogelijk maakt, aan
de ni et-Russische commissie deelneeimt, is geschiedt na de
reis van Poincaré naar Londen, waar hij' met Lloyd George
en andere leden van het Britsche kabinet besprekingen heeft
gevoerd? Uitdrukkelijk is vastgesteld, -dat de besprekingen
geen politiek, doch uitsluitend een zakelijk karakter zullen
dragen.
In Ierland hebben in het begin' dezer week d ©verkiezingen
plaatsgehad. Voor zoover kan worden nagegaan, hebben dé'
voorstanders van h|et Britsch-Iersche verdrag de overwinnmg
'behaald,
In de haven van Hamburg is bij het van de werf Dopen een
Braziliaansch stoomschip omgeslagen, waardoor pn<^»v-=r 50
tig personen het leven verloren.
D-e Garantie-Commissie is uit Parijs te Berlijn aangekomen
en heeft met de Duitsche Rijksregjeering de onderhandelingen
ajalngevangien.
