NIETJ WE li o. 75. iMffcRC. TK&ËPIlB&fe 52 Zaterdag 1 Juli t933. I' Blad 81e Jaargang |i!E7fK OURAUT DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN. EERSTE BLAD. VERGADERINGEN. Onder medewerking der Chr. Hist Kiesvereniging teBrPek Op Langendijk hield Dinsdagavond 27 Juni j.l in het café die Boer aldaar de Chr. Hist. Kiesvereniging van St. Pan- Vtas een vergadering, waarin de heer H. J. Weitkamp lid der 2e Kamer der Gen. Staten optrad öm de beginselen der Chr. H'ist. JJnie te bepleiten, alsmede de belangen van: Land- en Tuinbouw De voorzitter, D's. Buiskool, opnde deze 'vergadering met ge bed1, en spnak' daarna een kort woord van welkom aan den heen Weitkamp toe, waarna Zijne Weleerw. deze in de ge legenheid stelde zijn rede te houden. Spreker begon met te zeggen, dat 'niemand kon bevroeden welke de maatschappelijke verhoudingen zouden zijn 'na den oorlog. Walter Rathenau, de vermoorde Minister van bui- tienlandsche zaken in Duitschland, zei eens, 'dat de tijd vóór 1914 voor ons een verloren Paradijs', 'beteekende. Hoewel hierin een kern van waarheid schuilt, 'zoo zouden wij den tegenwoordigen tijd een Paradijs kunnen noemen vergele ken bij wat no'g zou kunnen komen. Dje staten zijn in diepe schulden gestoken en het is er zoo mee gesteld als met ouders die in diepten schuld zitten. Al trachtten deze ze een beetje vrij fe maken, hun kinderen künnien doorblijven betalen. Alle verwachting van wereld vrede is in duigen gevallen. De hoop bleek' ijdel Het was teen schijnbeeld. Menig land ligt verbroken, en 'is arm en ver(armd. De feiten staan met opgeheven vinger voor ons. Wie de tegenwoordige wereld gadeslaat ziet Snkèl verwar- rang, maar hij, diie in Goid 'heeft 1 leeren gelooven, wordt niet verschrikt, want hij bevindt zich ïn de hand des he- melschen Vaders. Een gevelsteen in sprekers geboorteplaats zei zoo terechtjZoo de Heere het ;huis niet bouwt, te vergeefs bouwen deszelfs bouwlieden daaraan". Dit beginsel möfet ten grondslag liggen aan alle politiek. Wat is politiek? Politiek is regeerkunst, noodig in eiken 'kr-|ng, vergadering, commissie, congres, of maatschappij. Deze kunst, goed ver licht, is pen Goddelijke kunst. Een maatschappij zonder re- geerjng is nergens bestaanbaar. Kiezer-{rijn, brengt dus met zich mee, 'dure roeping |mec leigen persoonlijke verantwoordelijkheid. 1 t In een volk moeten de partijen zich op natuurlijke wijze ontwikkelen. Wij moeten pax(tij kiezen. Grpien v. Prinsteren heeft eens 'gezegd: Wje geen partij Kiest is partijloos. Een partij werkt verkeerd als deze eigen belangen zoekt en niet tevens hef algemeen belang. Geen onbewuste natuurdrang drijft ons. 'Zoowaar elke boom een wortel heeft, schuilt achter el ke bewering een beginsel. Wat is Chr. Historisch? Een naam. Ieder, olnzer draagt een naam. Zonder naam zou er een hopelooze verwarring 'zijn. Ook politieke partijen hebben ©en naam noodig. Een naam dr(ukt de kenmerkende eigenschappen uit. Daarom kan nooit een partij volkspartij 'heeten, otf oranje partij, want het volk is allerminst de 4e stand. Allen maken het volk uit. Een partij is een déél van de notie en een deel kan nooit voor 'het geheel geiden. Onze partij heet Chr. Historisch, enwordt als zoodanig door vriend en vijapd gekend. Door 'Christelijk op te njemen in den nlaam stielt de 'partij zich niet voor kerk or binnenkamer alleen, maar voor de eisch 'van het geheele leven op ieder, terrein, dus ook op dat van den staat, tie' He lid van onzen naam' staat duidelijk tegenover humanisme en liberalisme. Onze getuigenis is geen vooz begrip. Wij willen Godswoord in het bestuur des lands geëerbiedigd' zien. Dit Woord is geen boiek van voorschriften voor élk geval' des levens om bv na tie slaan hoeveel' iemand verdienen mag, maar wel het boek der, hoogste Wijsheid, die dé zedelijke verhouding aanwijst tusschen Gód en mensch, en tusschen de menschen onderling. Het is makkelijk genoeg Gods openbaring weg te cijferen, maar zonder het licht van Gods woord zou de maatschappij er anders hebben uitgezien. De his one heeft ons derhalve wat geleerd. Niet christelijk alleen naar- willekeur vain p a r t ij be s c hou w i n gmaar christelijk te ver- staan in de historie. Wij willen absoluut met ietsi nieuws brengen, maar we werken vo;orV aan den draad der his torie naar de behoeften der tijden, zooals in art. 1 vani het Program van Beginselen staat uitgedrukt ter beoordeelmg op staatkundig gebied van de vraag wat die ordening Gods is, worde gelet, piet alleen op'de steUige uitspraken der PL Schrift, maar ook op het oordeel der Christelijke Kerk en op de leiding Gods waargenomen in de geschiedenis der ^AlTw'ij denken aan de geschiedenis Aan' ons land en volk dan denken wij tevens aan een Willem van Oranje me wordt neit aangedaan bij de herdenking wr dadem Luther had gesproken, en de reformatie drong tot m dez; ^ncUi door, Overal werden martelvuren aangestoken en dui/eiti vonden den dood om geloofswille. Nchtans zongen zM. lovers U o God Wij prijzen Uwen naam Hoe lang mi hoe hang was die tóestand te dier, tijde. De Spaansche Koning zond veldheer op veldheer, en vloot bp viopt wel of steeds de doodsklok over ons kle^^a"d^r^ef den. Gelijk Israël weleer is ons land Moed^tredeta J weest, De Potentaat der Potentaten zond eindelijk een Prins van Orgnje. Dëzfe bracht eenheid i nde 'velé kleine staten waarin ons volk was verdeeld. Het recht om God re dienen naar Zijn wo;ord, was op den Spaanschen koning, die het ons volk niet gunnen wilde, verpverid, en in verband hier mee moer Nederland in overeenstemming met de histori sche ontwikkeling van het Christendom op Nederlandschen bodem bestuur^! worden als een Christelijke Staat in Pro- testantschen zin. (Zie art 4 v.h. Program v. beginselen),.- Dit artikel is een der gewichtigste van ons program op politiek' gebied. In Spanje is geen politjeke vrijheid. En in Oostenrijk-Hongarije en Tsecho-Slowakije is zij pas na de revolutie gekomen. Maar hier in ons vaderland is politieke - en godsdienstvfSjheid niet slechts voor protestanten 'alieen. Prins Willem van Oranje verdedigde dit 'beginsel van vrij heid. Mpn vergist zich echter, wapneer men Oranje met Re volutie vereenzelvigt. De -Revolutie 'die onze geestelijke waariden 'niet kent, scha kelt elkje andere overtuiging uit, terwijl Oranje dë verover de geestelijke .waarden beschermt -en rde bloei daarvan be vordert. De stervende predikant van Prins Willem III vroeg dezen beschermer des gelo.ofs: „Mijn Prins, bescherm den Chr.-Pröt Godsdienst". t (N;u zijn er .twee soorten van menschen onder ons vo'lk. Dé eene staat ingrijpende veranderingen, in het bestaande voor, terwijl de andere voortbouwt o.p wat reeds eerder tot stand werld gebracht. De eerste zal trachten den Godsdienst uit te schakelen en te maken tot privaatzaak, terwijl de and1' -' juist haai' beginsel daaruit bouwt. Het dpel is dan ook van de Chr. Hist Unie (aft. 7) de door haar beleden beginselen tot lerlkenning niet om de Regeermacht in handen van met zekere christelijke beginsele|n instemmende personen té brengen. Het is dus niet zoozeer te doieln om majoriteit (de meerderheid der kie sgerelc htig-denals wel om autori teit (gezag van het Woord Gods); niet om het succes van dp partij maar om de macht vain het beginsel. Vermits (art 8) geheel het volk' zich aan de orjdeningen Gods'heeft té onderwerpen, verzet de C. H U. zich tegen aen groepce- liing in twee deelen naar godsdienstige onderschefidlhg. Daar uit volgt evenwel niet, dat geeil rekening moet worddén ge houden met het feit dat hier te lande ten gevolge van de inwerking der beginselen door -de Fr.ansche revolutie gehul digd, en de daaruit voortvloeiende loochening van het God delijk gezag op Staatkundig gebied het uiteengaan der pol. tijen, ten aanzien van' de al- of niet-erkenning van dat gezag heeft plaats gehad, en in de hand is gewerkt. De C.H U. heeft dierhalve met haar politiek een zendings- taak te verrichten. Het gaat dus niet om den persom,maar om het beginsel. Er is verschil van leefwijze tusschen sitad en platteland. Wé moeten eerlijk bekennen, da,t cLa plattelandbewoners zich veel te weinig hebben ingelaten mét 'de politiek. Voor het ■Néd. Volk begint echter de Landbouw 'hoe langer hoe meier bieteekénis te krijgen. Onder het Oud-liberalisme goldt ze nog als Asschepoester. Toen werd b V. 'f127.000 op' de Staatsbegroting voor zoo'n belangrijken tak als Landbouw gebracht. Die miskenning van Landbouw lag in de opvoe ding des volks. Den kinderen pp school reeds werd bijge bracht dat Nederland in d eeerste plaats een Handle le st ia, aft; was. Dit leerstuk is niet van 1015 jaren terug, maar van v|eel vroeger. J-ohan de Wit 'geloofde reeds in dit dogma: „Die 'handelaren ma'-kén het land eenige milli- loenen rijker, en- niet de landbouw". (Dr H. B-luik). Hét- zelfde oude dogma, leeft nog alf Uien meent dat •bloeiende ste den den bloei van het land bevestigen. Tijdens den oorlog kwam hef uit in welke opinie men was gé leid. Men heeft het aan den lijve gpvpeld, dat de natuur lijke voedingsbodem van naturje noodig is tot behoud vah die volkskracht. Velen wisten of weten nog niet beter. In de .Telegraaf" sijond |eens deze opmerking: „hoe kan 'de kool nu zoo duur zijn, zie gitoeit toch van zelf". In de ,/Haagsche Post'' stond een versje: „Is die natuur nu doodgeslagen Voor de groei van het gewas, Waarom drinken we dure melk, 1 Dé koeien eten immers gras. Een grioote massa- stedelingen kenmerkt zich door opper vlakkigheid. Als er een gropte kist met geld is waaruit ge put kan worden, dan is de welvaart verzekerd. Hoe die kist gevuld moet worden, daarover bekommert zich noch arbei der, noch middenstander. Het industrieelé productie-proces, de ontwikkeling dqr werktuigkunde, heeft wonderen gedaanI Eén arbeider met: leen moderne spinmachine kan 300 man Vervangen. „IBij goede regeling der productie zou men zich ruimschoots kunnen voorzien, er zou korter gewerkt kunnen worden (iem langer geluierd) en altijd genoeg voortgebracht, als de werk tuigkunde zich maar eens kpn uitleven". 'Die zoo spreken vergeten, dat de industrie zijn grondstof frioet hebben,die k'an zij zelf niet voortbrengen. Het platteland kan die' wcjj voortbïieengen -en ons voorzien van voedsel én kleiejdij. Een bteetwortelfab-riek is vernuftig in elkaar gezet, maar wat baat alle techniek als er geen suiker-biet|e)n zijn. Die industrieelé bovenbouw moet op den landbouw berusten. In -den oorlog is de waarheid van Salomo's woord weer békend gé\yordén: ,jde Kloning wordt uit het veld gediend". De landbouw is San ook d-e bloedstroom, die hec geheele maatschappelijke lichaam voedt. De welvaart' van ons vólk berust op de productiviteit van diezen bodem. D-e Staat dient te zorgen voor hét pro ductief maken van den bodem. Met behulp van den Staat kan hierin veel tot stand gebracht worden, al heeft dit ook zijn schaduwzijde. We denken aan ruilverkavelingen om die té vergemakkelijkenaan de nieuwe jachtwet met algetri. doodingsrecht van wild op eigen terrein; kan een afzonJer- lijk Ministerie Voor Landbouw^ Spr. eindigde met te zeggen, dgt Veel wat Vergaat zijn tijd heeft gehad, maar dat dp wereldgeschiedenis door God wondt gemaakt. De geest van anarchie 'is de geest van sa tan tegen onzen Meester. Wie in Gód gelooft weet dat al lés geschieden möet, zoo als Hij het wil. Gods woord is pen lamp voor onzen voet, een licht op ons pad. Voor oins gélldt slechts ééin Staatkunde, n.l die Van beginsel. Ptiaar aanleiding van een paar vragen' 'van de H.H Ytsma en Buiskool, antwoordde de heer Weitkamp, dat men wel de positie van een minister moet kennen om te kunnen oor- deelen hoe in sommige omstandigheden moet worden ge handeld. Men moet niet vergeten, dat tie vorige stembus slechts 50 rechtscbe leden aanbracht waarop 'de chr jregee- ring móest steunen; het was niet eens de helft plus één. De heer Ytsma wijst nog op 'de paedagogischen achter grond in de politiek. Wie goed de politieke bladen leest, leert-dat po-litiek niet iets vuils is. Er moet gebouwd worden op onze Chr. beginselen De jongedames wordt verzocht hun ne moeders te steunen in het 'huishouden om haar in de ge legenheid te stellen te stemmlein. Voor die niet precies we tten hoe t eéfemmen kunnen Maandagavond 'a.s tusschen 79 uur in de nieuwje z-aal' inlichtingen van het bestuur be komen. En a.s. Dinsdagavond zal ds. Kloosterman van Voor burg een bidstond houden in de Herv. Kerk te Broek op Langendijk met h ëtdoel 's Heeren zegen af te smeken voor Land en Volk. ;Na pen woord van dank aan den heer Weitkamp sluit de weleerw. heer Buiskool de- vergadering op de gebruikelijke wijze. -> 1 NIEUWSTIJDINGEN. DE MALVERSATIES BIJ DE HAAGSCHE COöP. VOORSCHOTVEREENIGING. Het bestuur van de Haagsche Coöperatieve Voorschot- vereeniging heeft tot de leden en spaarders ae-n circulair© gericht, waarin verschillende* mededeelingien worden gedaan in verband met de gepleegde malversaties door den penning meester Z. Behalve hetgeen te dézer zakie reeds vroeger is medege deeld vermeldt de circulaire, dat terfstpnd -na het ontdekken van de fraude maatregelen genomen zijn om het roerend én onroerend goed, op naam van Z staande, ten voordeele van de vereeniging te verkoopen. Daartoe is reeds Zaterdag 17 dezer ten overstaan van notaris Loder een acte gepasseerd. Reeds thans zijn ter uitvoering hiervan te Hilvehsum, ten ppzichte van Z.'s bezittingen aldaar de noodige maatrege len getroffen, Met den meesten spoed zal hetzelfde worden gedaan te Leiden, Loosduiinen, Woubrugge, Gouda, Laren bij Lochem en te 's-Gra,venhage, waar Z. verschillende on roerende goetleren ten zijnen name 'heeft. Het spreekt va;n zelf, dat verkoop met he noodige be leid diet t egeschieden. Tengevolge van de malversaties had de vereeniging 'den laatstie/n tijd voortdurendgebrek aan contanten. Z. was er in geslaagd hetbestuur te doen gelooven, dat dit gebrek aan contanten een noodzakelijk gevolg, was van -de .- thans heerschendé moeilijke omstandigheden en het daarmede ge paard gaande terugvragen van spaargelden. Hij heeft verr scheidenen van het bestuur weten te beiwegen tot het afstaan van géiden, waaronder zeer aanzienlijke, om opgevraagde gelden te kunnen terugbetalen. Hei onderzoek, dat niet ten einde kan worden ge-br i :ht, vóór die door de Justitie in beslag genomen boeken weder kun- npn worden geraadpleegd, heeft reeds doen blijken dat Z. op buitengewoon slimme wijze gelden, aan de spaarbank toe- behoorende, ten eigen bate heieft aangewend en. zulks tot een zeer aanzienlijk bedrag. Teneinde de controle afdoende te maken, verzoekt het bestuur aan de spaarders, die hun saldo t-e goed op hun spaar bankboekje nog niet liet-en verifiëeren dit alsnog tel doen door spoedig op te geven het thans op hun boekje voorkomende saldo met vermelding van naam en adres. Het bestuur ver zoekt daarom de boekjes te willen komen vertoonen voori-zoo ver dit nog niet is geschied. Hél bestuur kan, zoowel uit het voorrgaande blijkt, -niet meer positieve mededeelingien doen, dóch stelt zich voor-de ze zoo spoedig mogelijk te laten volgen. ONTSLAG VAN AMBTENAREN. Aan het departement van landbouw, nijverheid en handel heerscht groóte onrust tengevolge van het feit, dat er in de laatste dagen vrij veel ambtenaren worden ontjagen. Tot nu toe hebben 39 ambtenaren aanzegging gekregen, dat zij tegen 1 October zouden worden ontslagen. Daaronder zijn 26 tijdelijke en dertien vaste ambtenaren, van schrijvers op jaarloon tot een hoofdcommies toe. BERIOOVING. Twee paardenkóoplieden uit Go-rkum waren te Rotterdam ter markt geweest en wilden tot besluit van den dag wie'l eens een rijtoertje maken. Met twee „dames", die intus- schen in het gezelschap opgenomen waren, wérd een rijtuig gehuurd. Onder het rijden wisten de vrouwen de béide man nen te bero'oven van hunne, .portefeuilles bevattende f700 ten f 400. Toen de dames korten tijd later uitgestapt waren eq niet terugkwamen,, bemerkten de kopplieden eerst, dat hun gleld verdwenen was.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1922 | | pagina 1