NIEU WE
Donderdag 21 September 1922
31e Jaargang
De minister van bennenlanpsqhe- zaken,, tijdelijk
Fa. R. J. HOUWING,
Gaseomlbren Petrolenmslellen,
Nö. 110. tareiic. rELCPmoi 52
LASGIDIJKIR COURANT.
iAThÜ J Li ÜU'jl I
OFFICIEEL.
VERVOLGONDERWIJS.
Burgemeester en .Wethouders vjan Zuiidsciharwoude maken bé
ttend Idat voor hen, die het gewpion of buitengewoon iager pnd'er-
eerst goied sch> yjjjs hebben genoten, en niet meer ondier de verpuehtiug vaueu
il,i ouderwijs te -volgen, de gelegienheid bestaat tot net genie'éu |vp,n
VERVOLG ONRlERWJJS
■kip, jii. vervolgonderwijs wordt gegevien gedurende de maanden
Nh October, -November, December, Januari au Februari; voor de
JONGENS iedieren Maunrijag> Dinsdag! en Donderdag; de» nainid-
ags van 5,30 tot 8 uren; -
voor de MEIS.JElS op genpemjde dagjep, des namiddags wan
tot 7,30' uren. t
Het strekt zien uit over de vblgenidfe vakken
Lezen, JSbeidertopjdsche Taal, Rekenen, Vaderl;andsche Gascb#-
enis, Aardrijkskunde, Kennis der Natuur en Nuttige HanJ-
erken. y
Voer liet genieten van üjt Vicrv^Jg|onderwijs zal een scnoolgel'd
werden geheven naai' evenredigheid v|an het inkomen-
Ouders of -verzorgers, -dlie hun kinderen het Vervolgonderwijs
svenseh^q, te laten volgen, wiorfien Verzocht iépjrvan voir 30
September a-s. aangjl'lte te jdjoep; 'bij het Hoiofdi der O. L- School
nier.
Zuidteckai wonde, 19 September 1922.
De Burgemeester
VAN, SPENDEER.
De Secretaris- J
S. RARMA.
VERËENIGD-E VERGADERING DER REIDE KAMERS
op Dinsdag 19 September 1922, 1
tot opening van de gewone zittingj dér, Staten-Gener.aa 1
Idc heer J. J. baron VAN VOORST TOT VOORST, die weder-
sin bet voorzitterschap "yeryult, opent, madRt de leden van de
bedidle Kamers zich naar de Ridderzaal op het Binnenhof heh
ben tiagevein-, des middags ,te 12 uur de Viergjadering en laat door
.en griffier van de Eerste Kamer y|ooriez-en het Koninklijk Be
unt, lioufdjende zijn benoeming tot 'vöprzitter v|an de Eerste Ka
mer gedurende de' zitting, die heien zal apjmvhngten.
De OORZiTT'ER benoemt een commissie, woke Jlir. Mr. Oh.
I. Al.."'Buys |4e Béereh brouck minister van Binnenlantteche Z'%-
_ju düe, nu Koningin niet in het land js, de Troonrede zal
Houden iln het gbieouw zal pntvangen en utilei'dén.
De -Ministers, hoofden van ministerieele departementen en de
Ben vato dén Raad 'van State, Vereenigen zich, te één uur des
oamii'dags, inede in de vergaderzaal
/OuRZlTÏER VAN DEN MINISTERRAAD, komt daarna in die
fergaderzaal, neemt plaats naast dien troon en houdt Je ivpl -
genflc rede;
DE TROONREDE.
De Koningin heeft ons opgediragen, in haren nagjm -ie gewRe
sitting der Stat en-Generaal w openen.
Sedert Hare Maesjteit persoonlijk de laatste maal' in aw midaen
verscheen, zijn de wetsontwerpen ingediend, welke Ver-siseht wor-
om aan het aangevangen werk dér Grondwetsherziening de
laatste hand te leggen.. Allereerst zal dlaarvoor uwe aandacht
vraagd worlien. U
De crisis, welke een groot (de-el idler wereld teistert, doet haar
droeve gevolgen ook hier -te lapldé in b-reeden kring gevbelen. Het
tvenwic-nt itusschen 's laaifis inkomsten en uitgavien is zoowel in
iet moederland als in de oyrezeesöhe deellen v|an den staa.t ver
stoord.. i
Ingrijpende beperking -van publieke uitgavien mede te bereiken
door wettelijke voorzieningen, is onVbrm'ij|dlelIjk'.
Vermindering :van het aantal départementen van het algemeen
estuur wórdit nopdig geaéht. Het Departement Wan Landbp.uw.-
Haudei en Nijverheid zal met dat Man Arbeid worden samenge
molten, terwiji jie behartiging van die .liandbouW-aangél'egfenheden
ooibhands zal worden toevertrouwd pan <Hn minister van Bin-
neulanüs-che Zaken. .Enkele Versehikkingen zulten bovendien ge
bieden. De bedrijven van den staaft en de zoodanige, welke daar-
oe op een iijn zijn te stellen, zullen a&jqg zijn te beheersn, dat
najdeeiige saldo s worden vjerméden.
Een wetson-twerpp tot regeling Vjan jdfe rechtspositie van de
Kerkgenootschappen en een nieuw Wetboek Van Burgerlijke
Heelitsvordering, aan de hand van de v|op;rstellen der daartoe be-'
rinemde Staatscommissiën, zijn in yoprberealding.
Overwogen wordt een regeling -vjan dé Arbeidsovereenkomst,
welke zoowel het burgerrechterlijke ajk het publiekrechterlijke
element kt zich bevat.
Een wijziging -van de Kieswet, ten einldle o.ok" de leden van do
Tste Kamer langs jdien weg vpfn het elvjenredig kiesrecht aan te
wijccn, zal u zoo spoedig mpgelijjk bereiken-
JiigedSepjd zal worden een herziening van de Gemeente wet,
waarbij fat leididriaad dienen de dopt die St}a|qtséo:nimissie ast1®16'
Den voorstellen. '- -na
Onderscheidene voorstellen ter ;véreenvbudigjing van de Onder
wijs- en jde Verzekeringswetgeving zullen u bereiken.
t'CelüdeJijke afschaffing >via|n Idé Huurwetten is-, evenals een
ei'ziening van de Drankwet, in .-vjoorbicreiding.
Eene wijziging van de Wet op (de Besmettelijke Ziekten wordt
herwogen, waarbij tevens zal getracht wiorldlen, om zon-dér de
llgpmeene -volksgezondhei-d te s-ctiaden, tegemoet te kjomen aan
0 gewetensbezwaren tegen de vaccinatie.
Zoodta de grondwettelijke vootsdiraftan het zullen gedopgen
tl het noodige worden verricht ppr het biestuur en de wétge-
teg vialn Ufe ov-erzeesche deejen van den sltjajat te regelen in den
vest, welke de herziening van de desbetreltflende iepalmgen der
t.reiRwet beheersdite.
Het belastingwezen- zal aian een ingrijpnedb vreandéring onder
worpen iw-oiden, ten einde rekening te houden mot ds economische
Es'eben, v/elke de -tijds-omistandigheden stellen.
Aan jie geestelijke en siollelijke belangen v!an dé bfevolking,
jok der overzeesche gebiedsdeelen, zal de o|n|vjerdeelde aandacht
hr overheid worden gewijd.
doge God in deze mpeitevpille tijdeni zij|n zegen schenken aan
l'e virvulling- van de zware t.aak',-Welko u wacht.
In naam fier Koningin en daartoe dppir liacir gemachtigd, -ver
Daten wij d-e gewmnp zitting djer ötaten-Generaal te zijii gjop'end
De Minister, voorafgegaan dppr dé Cominissie, vjerlaat hierna
dé vergaderzaal.. j
De Troonrede wordt aUesbehallVe vriendelijk ontvangen. De
zachtste term is al dat men spreekt van een sober s tan fas'-uk.
Zelfs dé bevriende Pers is deze troonrede nilst sym'pathiek. De
critiek staat zoo ongeveer in één tppnaard' en wij geven 'llan ook
slechts het Volgende oprdeel, dat vlan de andére bladen. weinig
verschiltHet ,.N,. v- d!- Dag" schrijft:
Een zoo vage, slappe en jv|an geméenplaatsen loverloopen-
de troonrede als die warmee het tweede kabinet-Ruvs. zijn
loopbaan laanyangt, hebben wij s-é|dtert vple „derde Dinsda
gen in September' niet onder de pogen gehad. Het zou ons
niet verwonderen inllien er leden geweest zijn, dia zelfs in
Idem korten tijd da,t de voprlezing ervan, door Jhr. Ruys de
Beerenbi'ouCk, duurde, leans gezien hebben in slaap te val
len. Vooral nu ditmaal de aantrekkelijkheid ontbrak, dat
(die Koningin zelve lie troonrede uitspreekt.
Wat Wordt ons voorgelegd Een aantal onderwerpen, ma^r
imeest zóó in vaagheden gehuld, dat niemand weet, wat men
er aan heeft. Bij voorbeeld„onderscheiden vborstéllen ter
vereenvoudiging van de onderwijs- en verzekeringswetten'
zijn op ü|e komst. Dat onderwies en vérzekering hier in één
a;d,ém genoemd worden, is al Vreemd. Een regeling vian het
verzekeringswezen yam staatswege is noojdig-er dan opit, ook
wij hebben herhaaldelijk daarop aangedrongen, miaar wat
beteekent nu het Woord „vereenvoudiging" Op het onder
wijs toegepast, zou vereenvoudiging kunnen beteekenen: in
keer op de dwalingen huns Weegs. Geen dankbaarder on
derwerp voor radicale bezuiniging dan het onderwijs
d.w.z. opheffing der ver-gedreyien tegenstelling tussChe*
openbaar en sectarisch onderwijs; terugkeer in hoofdzaak
'tot den toestand' van Veertig jiaar geleden, met behoud van
hetgeen ons onderwijs nog altij|d voortreffelijks oévht.
Maar bij een ministerie Tluyis'Jdle Visser is dat te mooi
cm waar te kunnen zijn. -t
Er zijn overigens helangrijké punten gjenoeg in déze
■troonrede. Ingrijpende -verandering rian het belastingwezen
-best, 'miaar :n welké riohtinlg? „Rekening ho.ud'en -met
de economische ei-schen, welke dé tijdsfomstandigheden stel
len" is een fraze. .jr
.Regeling der arbeidsovereenkomstburgerrechtel; Izoó-
wel als publiekrechtelijk wiat zegjt 0jit aan het p r-iek'?
Dat ook de .Eerste. .Kamér nu -viaigans het evenredig'kies
recht gekozen zal worden-, ligt vOp|r de hand. Niemand zal
deze hervorming; bestrijden. Anders is 't gesteld met „de
geleidelijke afschaffing v|afn de huurwetten", die aange
kondigd wordt. Iets in di|e richting te doen, schijnt rnver-
Imijdeiijk, maar is 'de .tijd jajl rijp- véor afschaffinar? Velen
zuilen ymachtend hopen o,p de zaditste geleidelijkheid.
Nu ko-men d« partijwetten.
Herziening van de Drankwet. Opnieuw1 een poging in
de richting van „plaatselijke keuze" De heer Rutgers,
■man van invloed bij Idéze regeering, zprl wel doordringen
zijn Main fdle waarheid dat de apnlioudei- vv-int.
En flatn: „wijziging v.an Idé Wat op. de besmettelijke ziek
ten.'' H-i-er wordt tenminste Idle bedoeling duidelijk uitge
sproken: „zonder de algeïneene volksgezondheid te echa-
|dien, tegemoet te komen- aan de gewetensbezW-iran tegen de
vaccinatie." Het is even' gémjajkkelijkl, die twee ie vereeni
gen, als de noordprpl met de zuidpool- te djoeu samenvjallen
of (de kwadratuur vfan deni cirkel op te tossen. Tenzij de
bezwaarde gemoederen bijv. op Urk worden ingekwartierd,
nadat dit door -de bevolking pintruiimd is.
Nu behooren allen |die nog iets vppr dé volksgezondheid
gevoelen, in 't geweer te komen. Te wapen!
Wensdht het tweefd-e ministerie Ruys- in dé geschiedenis
bekend te staan ;yla „het p okkén in a n Lsterie'
Eén groote teleurstelling brengt deze troonrede. W.elhaas-t
iedereen had gehoopt, dat ze zou staan „in HET teeken"
dat Van bezuiniging, natuurlijk, En er wordt ook bezuini
ging beloofd!. Kelts „ingrijpende' 'béperking van publie
ke uitgaven.
De wijze waarop die Verkregen zullen worden, had de
regeering echter anfders kunnen toelichten dan door de aan
kondiging van het Verdwijnen van éen depaptement, ',ge-
Compenseend dopr het herrijzen vjtn een ander; Landbouw
-verdwijnt, M.arin-e wordt hersteld. Wie heeft er nu iets- aan
'verzekeringen als deze:
„De bedrijven 'yam -den Staat en de zoodanige welke dlaar-
(miede op één lijn zijn te stellen, zullen aldus zijn te behee-
ren, dat oadeelige saldo's worden vermeden."
Een waarheid nis een koe 'voor zppfvfeel dit begrijpelijk'
is. Want bij zulk afschuwelijk Nejdterlamidsch al-s de mi-
nister-presiident in den mond neemt, zou men gaan verlan
gen naar een Depiiptement yan Taal. Zelfs C-harivrrius
wendt zich met weerzin pf.
„Aan de geestelijke en stoffelijke bélnagen vlam dé baVol'-
lring, ook der overzeesche gebiödsdeelen-, zal die onverdeel
de aandacht der overheid worden gewijd.'"
Wij damkam idien minister, wij) züj'n van zijn 'welwillend
heid overtuigd. Overigens zal men zijn daden moeten
afwachten. r-
BINNENLAND).
ZUINIG BEHEER GEMEENTEFINANCIëN.
De Minister van Binnenlandsche Ziaken heeft de volgen-die
circulaire tot lde comlmissarissen der Koniinigin in de onder
scheidene provinciën gericht;
De noold der tijdien noopt mij, 'hoewel mogelijk overbodig,
uwe bijzondere aand-aic-ht te vragen voor de uitnemende belan
gen, wielke met een uiterst zuinig bleh-eer van de gemeente
financiën zijn gemoeid.
Hoewel de overgroote mieerdei|heid! d|ar gemeentebesturen
zich voldoende hiervan doordrongen betoond, is er :och vl-
doende aanleiding voor de vnees, dat de betrekkelijke ruimte
van middelen, welke hier en djaar aan gemeenten zijn toege
vloeid, tot min oordeelkundig beheer ka|n leidten.
Het -is vooral mjet het oog hierpp, diat ik u verzoek de
burgemeesters van uw gewest te wijz|en op de noodzaak om
elke uitgaaf, hoe gering o-ok, nauwgpzet te toetsefn, zich zooveel
Mient C 7 Alkmaar.
mogelijk schrap te zetten, als de onvermijdelijkheid wel blijkt
en, mo.c'ht hun verzet -in den boezem van het gemeentebestuur
niet tot de gewenschte uitkomst leiden, zich te wenden tot
hooger gezag. Zjoo nopd-ig kan dan art. 70 2e lid Gemeente
wet worden toegepast.
Wat de beslissingen valn Gedeputeerde Staten inzake ge-
meente-financiën aangaat, reeds vroeger mocht ik, te allen
overvloede, hun medewerking tot een spaarzaam beheer in
roepen. De opgedane ondervinding, maakt het onnopdig dit
beroep te herhalen; maar het spreekt vanzelf, dat wanneer
er eens een beslüit z.ou kunnen vallen, dat niet aan den zui-
nigheidseisch beantwoordt, ik van u toepassing van art. 32
2-e lid der Provinciale Wet verwacht.
Eindelijk zo-u het mijnen ambtgenooten en mij niet anders
dan aangenaam zijn, wanmeer mijn aandacht werd gevestigd
op maatregelen van hooger hand, welke geldelijke gevolgen
voor de plaatselijke kassen medebrengen, zonder dat heczij
het gewestelijk, hetzij het gemeentelijk bestuur de onvermij
delijkheid erkent. Ik zal d|an niet verzuimen met den Minister:,
onder wiens verantwpordelijkheld zoodanige maatregel is. ge
nomen, in ov-erl-eg te
HET ONGELUK TE VALKENBURG-
(VRAGEN. VAN KAMERLEDEN.)
Vragen vain (dien lieer Ter H|afl aan dén minister van oorlog:
1.. Wil te minister medjedeeliaig doen vjan oorzaken en jem-
Viang (vala het ongev|a,l, (dat dezer dajglen met treurigen afloop lieeft
plaat.-; gevonden tijdens militaire oefeningen in den omtrek (van
Valkenburg (L.)
2.. Is de minister met name béreildi mede te dealen of bet
juist is, idat tot dit ongeval in hoofdzaak aanleiding gaf het feit
dut op de militaire rijwielen geen remmen mogen aanwezig zijn
ten erinde te voorkomen, -dat bij het rij|den dopr het remmen dp,
vereisehte afstand tusschen de milit|ajire wielrijders verloren zou
giaan? ->
,J. hs ©en nauwkeurig onderzoek ingesteld nair de naaste
oorzaken van het ongeyif
UIT DEN OMTREK.
BRAND EnT^
Te Bergen zijn Dinsdagmiddag -drie nia,ast elkaar gelegen pen-
sion;, in het -villapark Meerwijk lafgeb-rand. De brand ontstond
in het pension van d:en heer Pilaajr en sloeg direót oiVer na,ar de,
twee andere, onder hetzelfde rieten dak. De brandweer uit Alk-
maai' kw;am |te hulp.
i y
JHR. MR. P. VAN FOREEST.f
Omtrent |den lieer Van Foreest, die Dinsdagmiddag In, den ou-
Iderjom van 76 jaren op zijn landgoed „Nijpnburg" te ïïéüf.io
is ovierJeid-en, schrijft mon uit Alkuuaar
Om zijn een'v,oud was idle overledene zeer geacht door iieder diia
met hem in aanraking, kwam. Zijn groote bekendheid in en met
Alkmaar en omgeving was oorzaak, dait hij onder het oude kies
stelsel door het toenmalige district- Alkmaar jaren achtereen
naar dé Tweede Kamer werd afgevlaardigd, hoewel hij leberaal
en liet district in meerderheid vrijzinnig was.
Wijlen de heer Van Foreest dankte zijn populariteit méde vöor
een goeld deel aan ligt feit, dat hij zijn landgoed beschikbaar stei
lte voor het houden van meetings ter vérkondiging van Welke
ajteeen ook.. Hij ging uit van die veronderstelling dat niet onder
tien wat levensvatbaarheid Rad en dat alles -wat dat niet bezat
itoeh weer zou veridlwijnen. i
De iciverlediene bewoog zich ivfeel pp landbouwgebied en Was
dan ook meermalen voorzitter vlan dé Hoilandsohe Maatsehap-
pij van Landbouw en oprichter fyjan haag afldéeling Alkmaar
Uit ziin belqn.o-ïlpIliTio- in linnrilhlr»iér-.nt.n. «...'.M -i
Uit zijn belangstelling in lanjd)bpuwz|aken sproot vanzelf voort
groote interesse bij waterschapsbefangen, waarin hij Veel be
kwaamheden aan den dag legde, als dijkgraaf van hef 'hoogheem-
raadsdrajp van den Hondsbossche en Diuinen tot Petten (thans
opgeheven), en dijkgraaf v|m het hoogheem'raajdfedhap der Uit
waterende Sluizen in Westfrieslandl en Kennemerland.
Beide functies heeft hij een lange reeks van janan Vervuld.
hij bH I
ging -van Levensverzekeringen en Lijfrenten te Amsterdam (vroe
ger het Groot N.-Holl. Begrafenfafppldls te De Rijp). Laatstge
noemde functie bekleedde hij juist 25 jaar. Voorts wias h,ii
voorzitter -vian de commissie vlan toezicht op die rijks landbouw-
proefstations ein lid van den Zuiderzeeraad. De reg;eering |sr-
K.enjdtó_ zijn vele verdiensten door hem' te beno|3in;en tjot ridder iu
(die ord.e Van den Nederlandscihen Leeuw.
j
D)E AFGEVAARDIGDfE VAN ALKMAAR, A
De Hoeijzer-correspind-mt van het „Hb-ld." wijidt de vól-
géndc inag'édaohtenis |aan den ovterledene, als afgevaardigde van
het district Alkmaar.. I
Ja. dat schrijven wij- nog eenmlatal, nu we het teidsborieht
hebben gelezen van Jhr. M,r. P„ van Foreest. >V|ant hij heeft van
zich Id-oen .spreken, deze afgevaardigde 'Van Alkmaar, toen hii
hldl Van de Tweede Kamer wjats.
Eer. figuur was hij, dleze „landjonker", yéeboer en dijik"'i'riftf
maar edelman ook, v-ertogenwopndigjer Van een onzer oude Hol-
landscho geslachten. Een figuur Van ruige gemoedelijkheid en
stevig gezond verstand- waardoor hij geestelijk verwant was aan
een Lieltinck en een De Stuers al hadJ hij niet zooveel „Mut-
SliH 1 uite^liJt, met zijp zware bovenlijf,
zijn altij|d. bedairde stapp-en- banden in de zakken sigaar in
een centspijpje iniden mondhoek, 't slappe hoedje neergetrokken
over t vaorhoioid van 'dep gémjigdelijken maa^' .tgGi jjiqJ fjjt.