NIEUWE
N
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Morgen
hö* 114. «arettö. t&L&vmm®* st Zaterdag 80 September 1922 I" Blad 31e *j'a&rg&&g
per 3 maanden f 1,15
J. KL. KEIZER.
uur:
L4NGËDIJKER COURANT.
Deze courant^verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags;
AB0NNEHENT8FKIJB
REDACTEUR-UITGEVER
SUREEL:
Moordscharwoude.
PRIJS DEB ABYEBTEHTIEHt
Vaa 1—b regels 78 ct., elke regel meer 18 o*.
Groot* letters of vignetten worden naar plaatsrnimte berekend.
Brieven rechtstreeks a*n den Uitgever.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK
BINNENLAND.
26 {September,
„Ro enat het was en hoe saai" Deze woorden zon
men gevoeglijk kunnen toepassen op de plechtigheid der opening
yan de gewone zitting der Staten Generaal, namens de Kroon
gedaan op Dinsdag 19 September j.l. door de Oommissie van
Ministers, hoofden der Departementen, van wie Exe. van Karne-
beek afwezig was. Intusschen heeft ook de minister van Buiten-
landsche Zaken zijn arbeid aan het departement hervat, zijn Ko
ningin en Prins van de Scandinavische reis in Patria behouden
teruggekeerd en zijn de beide nieuwe ministers beëedigd.
De wagen van Staat kan dus het normale pad weer vervolgen.
De Openingsrede bracht bitter weinig nieuws en wekte verba
zing door al wat zij niet bevatte. Wederom werd zware na
druk gelegd op de noodzakelijkheid van strenge en scherpe be
zuiniging, en de millioenen-nota door Exc. de Geer m den
middag van 19 September ter Tweede Kamer ingediend, draagt
ook wel degelijk de blijken van den ernstigen wil om te besnoei
en. Het moet inderdaad 17 pCt. worden voor ieder departement
en men gaat „rantsoeneeren." Oorlog offert zeven ton op, om
te beginnen en Onderwijs moet heel wat veertjes laten.
De chef der communisten, heer D-. Wijnkoop, had liet lichtelijk
exentrieke denkbeeld, door Z.H.Rdg. in een voorstel belichaamd
om de openingsrede welke deze afgevaardigde zoowel een
„nietszeggend stuk'" als een aanval van het kapitaal op den
arbeid."' noemde - met een adres van antwoord te rescoui rèereo.
Terecht verwees Mr. Troelstra op den dag, dat hij zijn zilveren
jubileum als afgevaardigde herdacht den leider der tweehoofdi
ge Communistische Kamerrfactie naar de gelegenheid, om zich te
„ontboezemen" dewelke de algemeene beschouwingen ov- r het
budget 1923 hem weldra in November zullen bieden.
Voorshands is het „aspect" vrij somber en wantrouwt de hecht
lieid en duurzaamheid va nde „afspraak" na ampel beraad tus-
sehen de Rechtsche groepen bereikt en het zeer-vage van de
openingsre.de, is weinig geschikt om dat wantrouwen te doen ver
dwijnen
De Tweede Kamer heeft, nadat Mr. Kooien haar uitne
mende praeses bevestigd was in zijn ambt^door hem numtnero
een te plaatsen op de voordracht aan de Kroon de voorstellen
Grondwetsherziening i ntweede instantie afgedaanin
een uurtje. Het lijkt vreemd en toch is het aldus. Ook de verhoo
ging van de vergoeding der Tweede Kamerleden tot f 5000
is er dus door en men mag hopen, dat het nu met de „bijbaantjes
voor hen, die Lid van het Lagerhuis zijn geworden, uit zal we
zenOp 3 October komen de ontwerpen Staatsbe-
grooting in de afdeelingen, en half October gaat de Tweede Ka
mer aan den slag. Tot Kerst toe in een adem. De sta
pel werk wordt nu met het uur dikker. Natuurlijk stroomde het
aanstonds aanvragen voor nieuwe interpellaties. Bij het m open
bare zitting weer bijeenkomen der Kamer krijgen .we alvas! de
batten via interpellation over: de spoorwegtekorten, de plannen
tot electrificat.ie voor spoorwegaanleg van het Gooi waarom
trent intusschen werd gemeld, dat er voor Paschen geen voorstel
Van welken aard ook, te wachten is. Verder over d:e voorge
nomen vermindering van het getal departementen, alsook over de
Tabakswet. Mr. Troelstra heeft ook nog gezinspeeld over een ra
derende werkeloosheid-interpellatie.
Men heeft hier reeds een „menue" voor vele zittingen en voor
allicht ontstuimige debatten. Het deficit bij de spoorwegen is een
van de meest onrustbarende „topics of the day.' Telkens komen
tijdingen over allerlei maatregelen, door de Directie der spoor
wegen beraamd om tot bezuiniging te geraken. En de gisting in
aiierlei categorieën van het personeel wordt al heviger.
De kwestie der vernieling van het Gooi-natuursehoon baart,
allengs minder zorg. De zee van protesten zal naar het lijkt,
tenslotte moeten leiden tot beduidende wijziging van deze
snoode plannen. -
De aankondiging der opheffing van het departement Land
bouw H. en N., vastgeschakeld aan verdere „verschick,nngen
zal in do „Kamer-atmospheer" meer beroering berokkenen. Den
premier van het tweede kabinet Ruijs wachten wederom extra-in
spannende parlementaire uren, en niemand mag den hoer Ruijs
misgunnen, het wat gaan uitrusten, „uitblazen'in Limourgschen
famalie-kring van de vermoeienissen en beslommeringen, welke .j.
Exc. achter den rug heeft, opdat hij krachten kan vergaren voor
Wat hem in de winter-campagne 1922'23 nog waent.
In veel sterker mate, dan zeventig jaar geleden, is nu op haar
plaats de bange vraag, welke Da Costa in den jare 1343 tot den
„wachter"' richtte „wat is er van den nacht?"
De internationale toestand is in de hoogste mate onrustwekkend
In het ongelukkige Smyrna werd de Hollandsche kolonie m
doodsangst gebraent door de rampen van het daar ontvlamde oor
logsvuur en een Nederlandsch echtpaar werd slachtoffer van de
onlusten.
Er moet bezuinigd en men vraagt zich da* aan dag af,
in welke „richting" de besnoeiing moet gevonden. Zoo ver kwam
het, reeds, dat de premier tot de commissarissen der Koningin aan
schrijving richtte om de gemeentebesturen to„ inkrimping van
uitgaven te vermanen.
Inderdaad het is voor arme Vadertje staal, nu een zware
tijd. De werkloosheid grijpt om zich heen. De „niisere ui allerlei
kringen, waar tot voor kort geleden nog welvaart heerschte, is
zeer ernstig. De officieele herfst is ingetreden. De winter volgt
hem op den voet. Het thans „en vogue" zijnde deuntje van „houdt
er den moed maar in" heeft duizendvoudig bewëzen bestaansrecht
Enkele grepen als steeds uit de jongste misdacCgheiasrübriek
In Den Haag werden een paar „tandtechnikers" gepakt, die een
dame een kwasie gouden, in werkelijkheid koperen gebleken gebit
verkochten voor duur geld, hun slachtoffer blootstellend aan le
vensgevaar, afgescheiden nog van de materieele schade. Men zij
op z n hoede. 1 i
Er was een breede reeks van oplichterijen, o.a. van menschen,
die katholieke geestelijken met leugenachtige praatjes duiten wis
ten afhandig te maken. Het getal beroovingen is buitengewoon
groot. In de treinen oefenen de „pick-pockets'hunne praktijken
uit. Te Bergen (N.H.) is een geheimzinnig drama gaande, waar
in men een knaap tracht te „verdonkeremanen". Allicht kom ik
daar nog op terug. i
HHet was een week van droëve ongevallen. Te Arnhem kwam
in een bad-inrichting een negentienjarige jongen door roekeloos
beid om het leven. Te Helder kostte een vliegongeval twee jonge,
kostbare menschenlevens. Ik zal de „ellendelijst" van het jongste
weekgebeuren hiermee nu maar sluiten.
Er zijn gelukkig nog nieuwtjes van minder somberen aard.
Op 26 (September onthulde H.M. de Koningin te Scheveningen
het monument voor de visschers, die in en door den wereldoorlog
en zijn ontelbare schrikkelijke gevolgen, zijn omgekomen.
Uit Doorn kwam de tijding dat de ex-keizcrlijke balling, wiens
gedenkschriften thans worden gepubliceerd, zich verloofd heeft en
in November door den Nederlandschen ambtenaar van den B. S.
in het huwelijk zal worden verbonden met prinses Von Reuse,
die Wilhelm von Hohenzollern zich tot tweede gade -verkoos.
De wielrenner Moeskops, die te Parijs rijke lauweren oogstte,
is in het Haagsche gehuldigd als een redder des vaderlands. De
geestdrift was zeker niet minder ontstuimig' dan het enthousias
me, waarmee Louis Bouwmeester op tal van plaatsen werd op
het eereschild geheven. Wat geef ik gaarne toe tot rijke
bespiegeling zou kunnen leiden over de mentaliteit, goed en scherp
bekeken, van Jan Publieki
BUITENLAND.
De Turksche kwestie houdt nog immer onze aandacht vast. De
gebeurtenissen ontwikkelen zich met zeer groote snelheid en ter
wijl wij dit schrijven, weten wij niet hoe de toestand wellicht he
denavond reeds weer veranderd kan zijn.
Lord Curzon, de Engelsche minister van buitenlandsohe zaken
is door LI03M George naar Parijs gezonden om daar met den
Franschen premier te beraadslagen over den toestand in het na
burige oosten. De conferentie te Parijs, dié',ongeveor drie dagen
geduurd heeft en waaraan ook graaf Sforza namens de Italian-
sche regeering heeft deelgenomen, heeft inderdaad belangrijke re
sultaten opgeleverd. Als uitvloeisel van de besprekingen werd een
door Poincaré, Curzon en Sforza opgestelde nota, bestemd voor
de regeering te Angora aan den Franschen Hoogen Commissaris
te Constantinopel, Polle, gezonden. Deze nota bevat in de eer
ste plaats een uitnoodiging aan de Turksche regeering tot bijwo
ning van een waarschijnlijk te Venetie te houden credesconferentie
Aan deze conferentie zullen behalve Turkije en Griekenland,
de groote geallieerde mogendheden en bovendien vertegenwoor
digers van Jougo-Slavië en Roemenië deelnemen. Op voorwaarde
dat de Turksche troepen d eneutrale zone, door de geallieerden
ingesteld, ter beveiling van de Dardenellen en de Bosporus, niet
zullen schenden, zijn de geallieerden overeengekomen, oen groot
gedeelte van de Turksche nationale aspiraties op de Vredesconfe
rentie te steunen, en zal Turkije met name wéér in het bezit wor-
Dit zijn zeer zeker belangrijke concessies, die echter niet verkre
gen zijn dan na moeilijke politieke geschillen tusschen dp gealli
eerden onderling.
Deze. geschillen waarover wij de vorige week reeds het een
en ander melden, hebben er toe geleid, dat de Pransche en Italiaan
sche troepen zich uit de neutrale zone hebben teruggetrokken en
daardoor elk conflict met de Kemalisten te vermijden. De Brit-
sche regeering daarentegen dacht er niet aan, de neutrale zone
zone zonder meer aan de Turken over te geven en heeft in tegen
stelling met de Fransche en Italiaansche maatregelen de Britsehe
posities bij Tsajnak in de neutrale zone versterkt.
Deze geschillen zijn thans doof het zenden van de gemeenschap
pelijke uitnoodiging uit den weg geruimd en gehoopt mag wor
den dat de Turken de uitnoodiging tot de conferentie zullen aan
vaarden, om hun nationale aspiraties op het punt van verwezen-
Een belangrijke factor in ae politieke gebeurtenissenop den
Balkan speelt de kleine Entente en Frankrijk, kon zich met' het
oog op zijn continentale politiek, waarbij het de steun van de
Kleine Entente noodig heeft, neiet verzetten tegen een confe
rentie waaraan ook Jougo-Slavië en Roemenië zouden deelne
men. Deze beide balkan-staten zullen zich naar alle waarschijn
lijkheid krachtig verzetten tegen elke concessie/die nan de Këma-:
listen zal worden gedaan uit vrees voor een nieuw Rulgaarsch-
lurksch bloc, dat een bedreiging voor den vrede op dm Balkan
zou vormen Alleen deze staten zullen op de a.s. conferentie aan
de zijde van Griekenland staan, welk land thans alle vruchte
van vele jaren oorlog voeren gaat verliezen en weer tot het kleine
brieken land terugkeert.
Intusschen hebben in het begin dezer week Turksche cava-
ltne-afdeelingen de neutrale zone betreden. Zij hebben zich op ver-
c' - ra 1 Harington teruggetrokken, doch volgens de
laatste berichten zijn opnieuw tweeduizend Turken in het neu-*
Ir ale gebied binnengedrongen. Afgewacht moet worden, of zij zich
opnieuw zullen terugtrekken of dat het tot een gewapend con
flict met de Engelscnen zal komen. Omtrent de al- of niet aan
vaarden door de Turken van de uitnoodiging der geallieerden,
is nog niets definitief bekend.
UIT DE HOOFDSTAD.
- BOUWMEESTER VILLA BEWONpER. De Dinectte
viain Idle Rotterdamsche Handels- en Land'bouw bank heeft toe
gezegd, dat Bouwmeester het landhuis „Theresia" zal krij
gen, als dat zal vallen op een niet veijkachte obligatie. Het
landhuis staat te Apeldoorn en Louis zal als hij het zal aanvaar
den bovendien een lijfrente van f 200 per week ontvangen,
wel te verstaan zoolang die bank obligatie-leeningen uitgeeft.
Mocht het andeijs loopen, mocht „Theresia" vallen op een
verkocht nummer, dan zou de Bank aan Bouwmeester eein
te bouwen landhuis aanbieden aa|n die Biergsche Plas, mee die.
lijfrente van f 200 per week.
De machine draait, het lot beslist. Maar het is nog niet
uit te maken of het nummer is verkocht. Druk intercommu
naal getelefoneer, dat een paar uren duurt. Intusschen gaat de
trekking door.
Bouwmeester wacht en met hem1 wachten velen anderen
in spanning.
Eindelijk de beslissing. „Theresia" is Bouwmeester ontgaan.
Maar medegedeeld wendt, dat hij die andere villa zal krijgen
die te Hillegersberg Neen toch niet Louis heeft lie
ver een villa in Apeldoorn. Ook dat blijkt te kunnien, In de
omstreken van het groote dorp op 'de Veluwe zal Bouwmeester;
zijn landhuisje krijgen, Villa „Maria".
Hij moet daar gaan wonen, dat is dje vo,orw!aarde ain Ide
schenking verbonden, ook aan de uitkeering van de lijfrente,
welke komt boven eene van f40, die de groote. acteur al eer
der door de Bank -was gegeven.
Bouwmeester zal dus villa-bewoner worden. Hij zal zijn
laatste levensjaren, dat er nog wel iheel vete kunnen zijn, niet in
de hoofdstad slijten'.
Louis komt naar voren. Donderend applaus I Hij buigt, zoo-ais
hij needs meer dan duizlend malen heeft gebogen iin het onder
kleed Shylock. Hij is weer geheel de ajetep^, wonderlijk in het
„stilte spel".
Dan spneekt hij. Het spijt hem: dien hee Broekhuijs thans
niet persoonllkjij Itje kunnen danken, maa(r hij hoopt liet later
te zullen doen.
Weer gejuich!
..Dank voor deze hulde'',-zegt Louis, dank vooir dit konin
klijk geschenk. Ik hoop het waarldig te blijven ten nög lang"
comedie te speten".
F.en spontaan geroep-: „Leve Bouwmeester" fen dan
ga'at de trekking voojrt. In de volte zaal blijft Louis het middel
punt.
UIT DEN OMTREK.
SINT PAN CR AS.
De afdeeling' van „Het Witte Kruis" vergaderde ten huize
van den heer Gerritsen. Na opening en lezing der notulen volgde
bespreking der agenda van de algemeene vergadering dér hoofd-
vereeniging te Amsterdam.
Over het geheel vereenigde de vergadering zich, behoudens en
kele opmerkingen met het voorgestelde door de afdeeling Zaan
dam en het hoofdbestuur. Goedgevonden werd de candidatuur van
.do HII. Frese en Staal te steunen.
De heeren O. Kloosterboer en P.. Madderom werden verkozen
als afgevaardigde en plaatsvervanger, terwijl de heeren A.
Schuur en H. Niessink aangewezen werden de kas na te zien.
N a aanneming van enkele leden, werd na de gewone rondvraagj
de bijeenkomst gesloten.
HEEpR.HU G OWA ARDl
Voor de betrekking van onderwijzeres aan school no. 3 alhier,,
hebben zich niet minder dan 15 sollicitanten aangemeld.
HEER HUG OW AARD.
Zwaar gétroffen werd het echtpaar A. Plak aan den Laanweg
alhier. Hun zevenjarig dochtertje viel in een moddersloot en°
schijnt terstond gestikt te zijn. Hoewel spoedig uit het water
gehaald, bleek het kind toch reeds gestorven te zijn.
HEERRU G OW A AR|D'.
Mei. H. M. Molenaar alhier, werd benoemd tot onderwijzeres te
gint Maartensbrug,
