I
NIEUWE
imenturr
V^riesP
Nieuwsblad voor LANG EDI JK en Omstreken.
De Lange De Moraaz
Deposito's.
afslag
VISCH
ng 5 ets.
:hza
ijnen
en
afiek
No. 135. jiiTcii©» riLEPMoa 52 Zaterdag* 18 November 1922
31e Jaargang
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER.
ien. Giet. WijJl
Hielder e;n he
c naar rechts Uj
viel. Get Wi
fis, dat zijn
jok in djen inact,
Winter langs hs
urt dat het rijwj
l als getuig,'
neeft get' W
Bloedénde wi
■nader on de:
van deze ge
Helder. Late
©eredlen en
dpch is in vo]
dagen hedi
noest geld in
eigen bate
:r, directeur
Land- «n Tu$
"met het incaj
men van niieun
Fgedragen. C)ng,
kl. heeft hij
bedragen zijn
>0 terugga brach
jeexde berooviii
f 4 per dag. D,
traf van 6 mias
uigien waren m:
ezondigd te hel
me)m getuigen zi
:t om deze ree!
taln. D;e visrdad
ouden, boven li;
lest om bek
angen dat bek
verdediger
3
1,00
►.00
5.00 *1
5.00
5.50
1.50
per pond
gedij kei
ndel
in de ledema-l
rpijn. Gebruik
iBLETTEM
n Drogisten.
[wijnen alle
ÜMEDIJKER COIIAIT.
Deze Roarant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
*BOJ*H£MEHT8PBUS
REDACTEUR-UITGEVER
BUREEL:
Moordscharwoude.
PB IJ8 DEB ADTEBTENTIEN:
V»» I—t regels 75 et., elke regel meer 15 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven reohtstreeki aan den Uitgever
Alkmaar Anno 1804.
D0NDERDA6 TE SGHA6EN HOTEL „VREDELUST"
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK-
14 November.
Op het Haags che Binnenhof begi|nt 'tinu „meenens'' te
wordpnIn elk opzicht! De groote, (zware winter-campagnia
fe in vollen gang. De Dinsdag ien Donderdag van deze wie|ek
(zijn „vastgelegd" voor avond-vergaderingen ter behandeling
van Hoofdstuk X der Staatsbegroóting. Woensdag te elf uur
begint de behandeling van de interpeil|atie- vairi den Tempel
over d|e werkloosheid, met al wat (daariaah vast zit, en dat is
begrijpt iiedjer! Wiet weinig. Wij [hebben, in de afgeloopen
week, zoo tussdhjen dje dorpjes doior, gehadd de interpellatie
van Rappaxd over die voorgenomen opheffing van het Land
bouw ^département en die van mr. Troelstra over de 8V2' pot.
premie voor pensioen, welke die Rijksambtenarfen eerlang zul
len moetien missen.
Laat ik van déze beide interpellation, (die die Regeering heeft
te beantwoordenslechts dit zeggen die stof is zóó over-
(weldigend van omvang, nu, dat ik mij tot die „groote lijnen"
heb te bepalen jjgt Landbouw 'zeer stellig en zeker bij B.in-
ïienlandisdhe zakleif komt (met of zoinide ireein motie-van Rap-
pard, die zal worden verworpenien dat de ambtenaren
(ie prfemile zullen hebben ten offer te brfengen.
De Rechtschie meerdlerheid staat bij beidie 'kwesties achter
'het 'kabinet. Van d|e Coalitie tmag men feitelijk niet meer spre
ken, nadat zoo-wiel die heer Co lijn ais mr. Schokking verklaard
hebben, id|at deze tot het verleden behoort. Wat nog iets
anders beduidt, dan did|e reüiigieuse „antithese", welke in de
Redhtsche gelederen nog stlejeds niet warmte vereer 1 e.n ge-"
huldigd wondt.
De Algemeene Beschouwingen, genaamd grd.pt-politiek de-
hat, hebben in id|e eerste wielek der „grpote campagne" zeer
zieker verrassingen van beteiekenis gebracht. De heer I'ro.elstra
;lwas 111 zijn Novemben-red|e verrassend bezadigd, tol op of
soms over d|e girens van 'het matte heiein. Zijn verklaring, dat
men ziöh in November 1918 nood,e loos (ongerust ba l gemaakt
ove rdlreigend revolutie-gevaar, wat nu zou worden gebruikt
paniiek-stemming" te w-ekkieih, 'zij was wel heel
verrassend, komend van de lippen, des mans, ddi.e ju vier
jaar geled|en het „Ik grijp naar de staatsmacht"! ,n islands
[Raadszaal dieed weerklinken Maair de allergrootste „sur
prise" in periodic van vooifbereidijng tot die feestelijke ont
vangst van djen Sint uit Spanje bracht die heer H. Colijn,
<l|e leider van «ie anti-revolutioojnairien
Hij sloot zich aan bij diegenen (o-a. mr Dresslhuijs, den
Vnjheidsbonderdie het betreurden, dpt de Riegsering voor
verkiezingen niet had bekeind gemaakt, in vasten vorm
in progtpam, 'hoe zij har (Êgroote bezuiniging zal inrichten.
Maar ook verklaarde deze. oud-Minister van Oorlog, dat hij
onderschrijft «ien wensch tot beperking -van onze defensie-
(uitglavien tot zelfs in zoo ingrijpende mate, dat wij zullen op
geven 'het plan om Nederland gedurende langen tij:!d tegen
©en aanval tie veriledigenl Op leian aanstonds hem gestelde
vraag, zei die heer Colijn, dat zelfs iemand lajl-s overste Duvmaer
van Twist hier aan z'n zijdle staat 1
Ind|ei(daad, idit is een verbijsterlendid „novum De leiders
Van d|e Katholieke en 'de Chr. Historische parttijiem gaven rond-
'hunne verbazing over deze verklaring te kennen. lot nu
iwas die ant. re vol. groep weet men de meest inuitjirisu-
sche van rechts. Nu zijn die kollen omgekeerAJ,: staan de Katho
lieken en Chr. Historischen hier maast elkaar
Zulkle onged&Chte wonderen wopidiem dopr dd.ei'i Inood der
fiiden de zorg voor bet gaaf-blijven valn onzen gul jen
gewekt. Met groote spanning wordt verbeid, wat Ie „groene
tafel" op H. Colijn's verrassend woorfi kal doen volgen, lus-
schen antirievolutiounairien en soc. democraten zou luei toe
nadering kunnen volgen, althans op het stuk van uitgaven voor
de defensie? En dreigt 'hier, in niet al te verjre toekomst, een
niet te onderschatten gevaar voor het 'twieede kabmet-Ruijs.
De heier H. Colijn is leen ider sterkste en handigste tactici, dole
Nederland ondier zijn gipotie politieke figurei'n ooit heeft be-
De twieédp „groot-politieke wpék" kan een bij uitstek be
langrijke wordien- Dinsdagmiddag; zou dide heer Wijnkoop nog
Idle
aan de beurt zijn, waarna het oogenblik aanbreekt, waarop die
premier het wooirjl zal vatten. Licht is de taak', nu op Exc.
Ruiijs, ook aan de groene tafel ffUstenjd, allerminst!.. De
Icöjfers welke de heer Colijin ons voor oogeh hield betref
fende Nederland's fihamcieele toekomst, zijn wiel zeer geschikt
om ook den kordaatsten en meest ioptimistiscben msnsch kip-
pevel op het lijf te jagen. Behalve al de hseds uitgevoerde en
ontworpen plannen tot versobering nog een 100—150 millioen
meer uit te sparen!Anderts hollen wij naar het Sfaaisbani-
Ikroet.
En in die Riegeerings"-cuisi:ne is en (blijft besnoeien de „cry'"1,
de leuze, het parool. De Rademwet worilt gewijzigd (het oni-
Wverp is er al') Ien o.al. rzullen de plaatsvervangende voorzitters
dier Arbeidersraden er aan moetieln geldovm. Uit het „snoei
mes-lijstje" noem ik1: de bepaling dat tijiclelijlk personeel, van
(welken aard ook voortaan zal „genieten" het minimumloon
v&n de categorie, waartoe het be hoopt. -
De circulaire van minister Aalberse ove rdiön woningbouw
„onderstreept" zeer duidelijk, hoe Vader Staat zich voortaan
bij zijn steun tot het „uiterst-noodzakelijke óf minder dan dat
'zal bepeiken. Dat er voorioopig geen „lintjes" zullen war
den uitgereikt, met het oog op'(nieuwe wettelijke regeling, zal
ook wel met bezuiniging veifband' houden. De directie der
Spoorwegen wil nu die zaak der loonsverlaging aid as regelen,
dat „over de geheele liniie" 8V2 'pet. zal worden geschrapt,
en al het sputteren en protesteerlan tegen diat plan zal be
seffen wij nu allen, niet baten. De noodl der tijden verscherpt
natuurlijk die verhouding tusschen kapitaal fen arbeid, in de
Geldiersdh-Twentsche textiel-nijverheid'was die crisis, na kle
uitsluiting, onvermijdelijk geworden. Ook hier zal mem tot
de conclusie moeten geraken, dat niet 'strijd, maar samenwer
king in dezie ernstige dagen voor beide partijen kan legden
tot een afwikkeling van zakein, welke geien economische en
'andere rampen beirtokfcemt. G©e|n dag gaat Voorbij, öf inien
krijgt berichten ondier de oogen, kenschieltsiand de malaise en
economische ellende van deziein tijd. Die (daling der prijzen
van gebouwde ien ongebouwde eigendommen is angstwekkend
en verbijsterend;. Te Bloemclndaial is iei2|n villam die in 1921 niet
voor 40 mille te krijgen was, voor 14 mille verkacntl Zulke
cijfers „sprekenmaar >een in-droeve taal'. En straks zal
die fiscus die gevolgen van deze Schromieïijki'e inzinkrig. „aan
d|en lijve" gevoelen.
Tot dje jongste gebeurtenissen va|n algelmeienen aard be
hoort behalve de verschijning van een Orlanje-boek en .wat
er over het „pompeus-different" semi-officieel deelnemen Idoor
onze autoriteiten aan ce Doomsche bruilóft bespiegeld wordt,
de tijding dat een Rijksverbod van bokswedstrijden - 'nu
irfeeds dn tal van gemeenten geweerd gelukkig op komst is.
Naarden blijft zelfstandig, wordt niet ©eaniaexieerd en jubelde
van vreugde daarover. Loosduinen zal weldr |adoor den 'Haag
woröien opgeslokt
Een ontwierp op verkoop van vergiften is in voorbereiding
(en lis zeer djringemd nooidig, fwa;ar men bij het slinken v an
'ihet getal-„fuifnummiers" nu vanuit dje „beruchte buurten''
movers en roofsters uitzendt, voorzien van giften, de a.s. slacht
offers bij voorbaat weerloos makend 1Maas en Waal zijn
wassende
Vruchteloos zoek ik dtitmaal naar iets (anders dan jobstij
dingen en ongeluks-wareinEn toch hebben die menschen Ao
Dé 1922 nog lust en moed om „aan Sinterklaas te dos 1". Wat
'ik een heerlijk en ondlamks allies bemoed'gemld vertroostend ver-
'sdhijnsel vind.
Over dte mist vergiften gewapelnde hoovers (had ik 't zooeven.
In de jongste misdaidigheidsrubriek vindt men o.a. nog mel
ding 'gemaakt van een verduisteringsgeval, waari|n een Maas-
trichtsche advocaat als verdacht is betrokken en een dito,
waarbij een Limburgsche notarjis dergebj'kie treurige rol ver
hult. Het landelijke Barneveld werd „verheugd" door het be
zoek van een sinjeur, d!ie groote verteringen maakte, zich voor
juridisch adviseur van ©en Bank uitgevend, welke m'emieiep
achteraf bleek te zijneen ontsnapte krankzinnige. In Am
sterdam had men dien politie-inval ïn een nachthuis in de
Blood'straat en voorts een klopjacht op afdrfeiger, .enslotto
gevonden in een fotntein. Prachtstof yoor een fihn- afdraai s-
rij. Tot dit ,/bloemlezinkjiezal ik mij voor 'heden maar be
perken. j
In Zuid'-Holand zijn de rundvee-markteln geschorst. (Het
tnond- en klauwzeer is weer krps aan het „spokieh". Olaze
boertjes gevoelen nu in wel zeer hevige mate dat de „vette
jaren" achter dien rug liggen 1
De roode haan streek ditmaal neer op het dak van de ver
maarde Groningscbe sociëteit „De Harmonie", zoodat de vlam
men het fraaie gebouw deerlijk tjjstierden.
Vijfhonderd Duitsche vrouwen en meisjes komen per maand
Patri'a binnen om hier „Stelle" te zoekied- Velen van haar
krijgen plaatsing als dienstbode. De gave Hollandsche gulden
is machtig lokmididel, maar ook bij ideze aanvankelijk'-goed-
koope werkkrachten blijft vaak het oude 'Hollandsche spr,eek-
[woord van d enieuwe bezems, die. schoon vegenj op. tie gkainf,v
I De Amsterdamsche weathouder Vliegeln zal eerlang .aftreden.
Hij is nu zestig jaar geworden ten gaat zich tot de taak van
'het Kamer -lidmaatschapschap beperken allerdunst leien „si
necure" in onze dagen. Tot de dilngen, die bij zijn heengaan
viermoedlelijk nog „onbeslist" zullen zijn in het bestier der
j hoofdstad, behoort ook de kwestie, de lëindélooze, dier oebou-
j wing van !het Dam 'terrein 1
j Te Ede zijn de Raadhuis-boden afgeschaft. Politie-aeenton
j zullen vindien Giedep. Staten van Gelderland vinden 'tgoed
hun functie waarnemen. Leve het (snoeimes .1
BUITENLAND.
De wereld en voornamelijk Europa staat op het oogenblik
voor belangrijke beslissingen. Een grjoot aantal kwesties is
halngende en houdt die gemoedienen Dezig. De twee meest
op den voorgrond tiLdende iraagstukken, zijn die, betreffende
het naburige Oosten ien de regeling Ider Duitsche schadeloos
stelling.
Wat dien toestand im 'het Oosten betreft, evenals veertien
dfagien gelladen is deze wiaer uiterst gespannen en is voor da
zooveelste maal het ernstige conflict tusscheh 'Londen en Pa
rijs, dat nu reeds gedurende vier jaren bestaat en telkens weer
«door een regeling voor korten of langereln tijd uit den weg
(Woirdit geruimd, opnieuw naar voren gekomen.
De Kiemabsten stomen zich maar heel (weinig aa|n de overleien-
komst van Moediania e[n heb'bien na Ide politieke veranderingen,
iwaartoie die groote Nationale Vergadering te Angora voor kor
ten tijd besloot, de genomen besluiten uitgevoerd, het gezag
van den Sultan, die weigert af 'te tr.edie|n, niet meer erkennende
en die vertegenwoordigers van'dien Sultan 'in het buitenland
door anderen vervangen. In Constantiinopel zielf is de toestand
zeer gespannen en vreest men elk oogenblik voor uitbarstin
gen. Reiedis 'hebben tusschen de Britsche |an de Turksche
gendairmeriie schermutselingen plaats gehad. De Hoog; Com-
missarissen der Geallieerden aldaar hebben volmacht zoo noo
idig den staat van beleg af te kondigen. Zij dringen er evenwel
op aan, dat de uitgeschreven confere|nfiie te Lausanne zoo
spoedig mogelijk zal worden gehouden, opdat verdere gevaren
vermeden worden. Tusschen Londen en Parijs is het- confl ct,
zooals reeds boven aangeduid, in deze [kwestie aan den dag
getreden en heeft L,onden gedreigd iniiet aan de vredesconfe-
renti |ete zullen deelnomen, indieg geen preliminaire bespre
kingen tusschen die geallieerden plaats hebhe(a. In de En-
gelsohe pers wordlen deze beispne'kingen leveneens noodig ge-
oordieeld, ter bevestiging van de gefzamienlijke actie der ge
allieerden en niet, zooals men licht geneigd zou zijn te geloo-
ven, tot oplossing van de geschillen tusschen de geallieerden
zelve. Door .een en ander is de confeaftlatie te Lausanne den
13en November niet begonnen ien ihet is zelfs de vraag, of zij
in de aanstaande wieek zal plaats Ihetiben.
Wat de Duitsche schadeloosstelling betreft, ook hierin is
nog geen oplossing gevonden. De Commissie van Herstel is
na een veertiendaagsch verblijf te; Beriijn, naar Parijs terugge
keerd, zondier dat een definitieve beslissing 'werd genomen
|en reeds wonden nieuwe nota's tusschen Berlijn ien Parijs
gewisseld. De Duitsche Rijksbank is thans bereid 500 millioen
Goud Mark ter beschikking te stellen, indien dit ook door
'liet buitenland wordt gedaan ter stabilisatie van de Mark. De
Duitsche regeering heeft hieraan de voorwaarde verbonden,
dat een moratorium voor de schadekxosstelling wordt ver
leend ien het lijkt waarscliijlnlijk, dat Frankrijk daaraan niet
meer zal kunnen ontkomen. Het is (interessant op te merken,
dat ondanks het feit, dat Lloyid George vervangen is door)
Bonar Law, de geschillen tusschen de Fransche politiek en
het standpunt van Engeland, nog steeds siaar voren komen,
misschien in nog sterkere mate diah voorjheeln, hetgeen voor
Lloyid George een machtig wapen is bij de verkiezingen in
Engeland.. Deze hebben Woensdag plaats gevonden en defini
tieve resultaten zijn op dit oogenblik, (dat wij dit artikel schr/ij,-
ven, nog niet bekend.
De verkiezingen in de Vièraenigdie Staten, di ede vorige
wieek hebben plaats gehad,, hebbe|n eten groote democratische
overwinning gebracht ien dte grpotie Repuublikteinsche over
macht in het congres is thans vermindiejifd to.t 7, terwijl ook' de
Senaatsverkiezingen een einde hebben gemaakt aan de repu-
bli'keinsche macht. Die verhouding is thans ongeveer gelijk.
Voor Wilson', djen man van den Volklenbjond, is deze uitslag
leön aanléi'diing geweest, nog iets van [zich te laten ito oren. 'Hij,
verklaar dé namelijk, dat het Amerikaainsche volk thans op dein
goeden weg is en moet helpen den nood der wereld ce lenigen.
r\icUWS 1 IJlUNGEN.
Auto-oinigieiuk.
De heer Simoln A. Maas, voorzitter van het Verbond van
Ned. Fabrikanteen Ver eend gingiein en algemeen voorzitter van
den Bond van Distillateurs ien Likeurstokers in Nederland,
is Zaterdag het slachtoffer gewoirflen van een ernstig auto-
ongeval, dat eigenlijk nog goed is lafgeloiopen, maar dat helm
toch een tiental dagen zal verhinderep [zijn gewone werikzaam-
hedien té v^rrichten.