nieuwe langedijker ct. Zaterdag 9 December 1992. TWEEDE BLAD. REVUE VAN DE WEEK. 5 December '22. Die Staatsmachine werkt nu onder buiten sporig hoogen druk, de Tweede Kamer arbeidt dag ie|n nacht, want president "Kooien de man me>t 1de straffe hand wil' voor Kerst miet slechts de Staatsbegroting en de bud getten voor Oost -en West-Indië afgedaan krij gen, maar ook' nog de tedhniscbe erziening van de L. Onderwijswet. De Miagorie van Ant woord voor dit laatste ontwerp is Zaterdag j.l. verschenen en 't blijkt, .dat minister de Vis ser inderdaad aan de ernstige bezwaren is te giemoet gekomen. Vopnal biet herstel van liet oude artikel 28, betreffende het getal onder wijzers neemt, een van de ernstigste grieven tegen dit voorstel weg. Of de Kamer er voor t|é vinden zal zijn om het ontwerp ook' nog Én December '22 te gaan behandelen't staat, ter wijl ik dit schrijf nog niet vast. Ondanks den overstelpenden invloed van ilegislaitieven arbeid, nu aan die Orde, heeft Idie Tweede Kamer toch nog een kleine con cessie gedaan ter ©ere van het oud-VaderLan 1- §che Sinterklaasfeest, ien wel door te beslui ten althans op den grooten avond van 5 Dec. als wanneer de maan schij|nt door de boom en en ons aller hart „van verwachting klopt", piet te vergaderen. Mr. van Rappard had Jen giebeeleln hen Deoembe rvrij-af willen nemen, maar dat kop in een tijd, waarin gelijk praeses Koolein zei „de Kalmer geen uur kan missen". niet worden gedoogd. Van den bundel „zwemmende" interpellatiën is er eqatje verdwenen: die van den heer Boon over de vernieling van het Gooi-matuurschoon door spoorweg-aanleg. Minister van Swaay heeft de blijde tijding gebracht, dat aan het Gooi voprloopig niet zal worden geraakt. De bonze vernielings-plan- pen zijn van de baan en zullen dat wiel blijven. Bij de bespiegelingen over de Begrooting van Onderwijs, K. en W, kregen wij een spelling- débat. Ook': broedertwist. De heer K ter Laan is Kollewijiniaan, zijn partij|genoot Schaper woirdt ongesteld, onpasselijk (verklaarde hij) bij het ontmoeten van Kpllewijnsche spelling. Minister De Visser staat aan de zijde van den 'heer Schaper, schoon ZEx,. 'tdan ook in min- xder felle tiermien uitdrukte. Gelukkig liep de yzaak vreedzaam af. Men erkient algemeen, dat enkele verouderde dingen in die spelling-De Vries en Te Winkel (vooral wat de onder scheiding tusschen mannelijk en vrouwelijk m de woord-geslachten betreft) gewenscht is. En daartoe zal 't dan ook wel komen ten leste. Bezuiniging, besnoeiing blijft nu bij alle Hoofdstukken der Begrooting schering en in slag- Te betreuren is zieker o.a., dat ooc op ide bewijzen voor begaafde, onbemiddelde stu diosi en -saemoet gesnoeid. Maar ook dit word verduidelijkte Dr. de Visser gaandeweg wel iets beter. En bovendien het behooren1 tot het intellectueels proletariaatis lang me voor ieder een geluk. Dit is even waar ah hetgeen de hee rK. ter Laan - 't bemiddelden jongelieden van middelmatigen aanleg vooral niet te gemakkelijk maken, rtij Financiën is f4000 gesnoeid op het police-toe zicht pe rvaartuig op dje Zeeuwsche stroornen, zoodat de Zierikzeesche burgemeester Fokker vermoedelijk niet veel pleiziertochijes per Rijks „Sfipx" naar Antwerpen en zoo mede zal on- oTSw* prof. Vissote'lKoiJper-s met de Grairitop") had op Vrijdag J ber j.l'. op vurige wijze finantiaele schuhng tusschen Kerk en Staat bepleit. De Chr. His torische leider mr. Schokkiag bleek geU k m^t vermoedde, vlak teg^nover dan^ti-revouu olnair te staan, en minister De Geer zal rustig Stto/St de heeren Tteens m tofflW voorstellen bij haar komen. Wat nog wel een poosje zal duren Het artikel, de ridderorjdiem betreffende (men weet, voortaan zulle nde gelukkigen hun eigen decoratiën moeten bekostigen, is goedgekeurd met 52—15, nadat de soc. democraat IJzerman tegen ide „lintjes" wat gesputterd had, na. waarvan de aartsscherpe Dr- Bieumier uitriep, dat 'hij tegen afschaffing ervan zou blijven, zoolang er geen erfelijk ©ere-proletariaat was togesteid met de Orde van een Zegelring. Bij de behandeling der Waterstaats-begroo ting lijdt minister Van Swaay echec.op echec,... 't Begon Woensdag met de 'triomf van den Vrijz. democraat mr. Oud, wiens voorstel om een hoofdcommies niet tot referendaris te be noemen, - dit was althans de beueekems van dat voorstel met 48—19 werd goedgekeurd. Dit votum" uitmakend, dat de Kamer geen duurbetaalde ambtenaren, mist prachtige titels, wemscht, die klerken-arbeid verrichten, is oesr. Voor den Minister was 'teen gevoelig „ukje Minister De Visser beeft Woiensdag nog ge- wjezen op de onbillijkheid om waar zoovele categorieën van ambtenaren enz. nu zware Of fers moeten brengen, 't onbillijk zou zijn de onderwijzers van 8 Va0/» pensioens-aftr.sk vrij t~ stellen. Dat chapiter raakt nu zachtjes aan „uitge praat". En op dien 29 November is ook nog geschrapt op aanstichting van dr.. Scheurer, Je f200 subsidie voor den Boksbond. De boks- sDort voor zoo velen een afschuw is bij d Overheid in ongenade gevallen- Wat allerminst te betreuren valt. En Donderdag j.l. kregen wij gr^li; ver passing: minister De Visser had besloten de 'f30.000 subsidie voor de 'Nationale Opera te schrappen. Ten einde de armen orkest-ldn, die eene smeekbede om erbarmiing 'tof hem ge richt "hadden, tie kunnen helpen. He post voor de Nat. Opera is „pro Memorie" gehand haafd, doch uit memorie-posten is gesti oud bakken kadetje te bekostigen! De indruk was lalgemeen: nu is 'tmet de Nat. Opera gedaan. Tocht houdt de heer Koopman vol, sluit en handhaaft contracten. Zal hij tnalgré tout fde Opera toc'h 'nog staande kunnen houden? Voor de vele menschen, wier bestaan van deze vraag afhangt, is 't van harte te hoopen, dat dez ewondertoer zal kunnen geleverd worden. Financiën en Onderwijs, K. en Wzijn zon der telling der neuzen goedgekeurd. Bij Wa terstaat heeft Ec. xvatn Swaay verdere neder lagen geleden doordien het artikel tot aanleg ivan een vluchthaven bij de Zijpe. (tusschen N.- ,e|n Zuid-Beveland) verworpen werd met 30- 34 ion een motie v. d. Vooft van Zijp (volle dige en snelle afwerking de rverbetering van de havenwerken tie Vlissingen) werd aangeno men met... 70 tegen 3 stemmenI De Minis ter van Waterstaat had zich ten slotte wel neer gelegd bij deze motie, maar tégen heug en meug. En deze zwakheid; deze slappe toege vendheid tegenover de Kame ris. (zooals terecht is opgemerkt) wel de hoofdoorzaak valn de 'zwakheid der positie van minister van Swaav in het Parlement. Onder de veje dingen, die (nog hangende1 of zwemmende hoe men t liefst wil zijn gebleven, tier beslissing in deze week' behoort opk de vraag, of de port-vrijdom voor offi'dïeele stukken zal ge handhaafd. En leen mot ie-Schlaper tegen de dure spoorweg-tarieven, degressie vragend voor groote afstanden en weder-invoering van de kilometer-kaarten. Nog stip i:k aap, dat de Eerste, Kamer Woens |dag j.l. de voorstellen tot Grondwetsherziening alle in tweede lezing heeft goedgekeurd na kort debat het veelbsstreden artikel o-a. bevat tend de verhooging der „vergoeding" voor de Tweede Kamerleden tot f 5000, is met 33 tegen 9 stemmen aangenomen. En H. M. de Ko ningin heeft de Revisie-ontwerpen reeds be krachtigd. Voor zijn uiteengaan tot 19 dezer maakte de Senaat nog het ontwierp tot wijzi ging van het invoerrecht op sigaren (30 pet, voor sigaretn45 pet. voor sigaretten) voor de Koninklijke Bekrachtiging rijp. Minister RuijS ■was voorde Revisie-behandeling uit Maastricht overgekomen, maar keerde onmiddellijk eina paar het ziekbed zijner oudiers te Maastricht teirüg. Uit de .Regeerfaigskbuken kwam, onder meer de tijding (dewelke al heel weinig verrassing •wekte) -dat het ontwerp-Zondagswet nog niet •zoo heel spoedig in behandeling zal komen. Ds. Kersten valt in deze tie hopen of te vreezen - zal nog wel ©en popsje geduld moe ten oefenen. Evenals degenen, die verlangen „aar weder invoering van de doodstraf. De chr. histori sch® 'hebben zich nadrukkelijk daartegen ver klaard; ook op dit stuk is er „antithese nis- sohien de groep-Schokking en de ditoi-Colyn. Uit de wederom eveln rijke als bont-gescha keerde crim in al iteit s -rubriek derjongsteweek 't wemelt en krioelt nu, ook in Nederland, van oplichters van allerlei soort. Te AmstiJahm werd er een gehakt die als vmder^br - kant' 'tal van slachtoffers maakte. Te Kott r dam is 'een bende apaachjes ontdekt, die sinds lansen tijd gesteund door helers, inderdaad lergTrdan de stelers" tal van winkels plun derden. Van de inbraken, wederom legio, noem ik de zeer brutale 'en ernstige in een bon.- magazijin op de Amsterdamsdie Rozengracht. Men zij o pzijn hoede tegien ^gtoenwassch.r^ (die aanschellen, liefst als „het volk uit is, het dienstmeisje overbluffen en na een kLi- poosje „gezeemd" te hebben, hooge beloomno vragen kabaal makend als er geen betaling STzS 'tvoonl-... T« Eotterfam werf® leen sinjeur met dochter gearresteerd, h-t no bele bedrijf van handelaars m „'blanke sla vinnen' 'uitoefenend. Te üoetmehem werd bet verkoolde lijk van een 70-jiairigis weduwe i;- De Justhie zocht, of hier van misdrijf sprake is. Van de jongste ongevallen zij gememoreerd de tragische gebeurtenis van dien zenuw-lijden idie van de Sobeveningschie pier m zee spron0 en ondanks alle reddingspogingen verdronk. Men is vaak' veel' be onvoorzichtig met hst m vrijheid laten van genezen-ge waanie psy 1 ••- Er^komt ook een „vaste branden -rubrfek' bracht hebben op het gelaat van Sinterklaas, voo rzijin vertrek naar,Spanje. De brave Sint zag er ditmaal werkelijk triestig-gsdrukt uit. Hij is blijkbaar bekommerd over af de misère', welke hij aanschouwt en die hij met Men in houd van zijn groote surproses-zak' niet stel pen kan.11 BUITENLAND. De conferentie tie Lausanne is in het begin dezer week begonnen met de behandeling van ide belangrijke kwestie, welke op de confe rentie behandelt' zou worden, n.l. den 'toekom- stigein s fetus van de zee-lengten- Het is dit punt, waarbij het de Russen toegestaan is ook mede te spreken en hun Turkscbe vrienden te steunen. De eerste -dagen van deze besprekin gen hébben tot geen enkel resultaat geléiid. Vooral van Russische zijdje wordt getracht een spoedige oplossing wan Tfcf evien oude Datrda- (nellen-vraagstuk tegen be houden. In de eerste zitting over deze aangelegenheid verklaarde Sschitscberin„Wanneer men uitgaat van liét standpunt dat leenige der regeeringen, wier zee strijdkrachten of troepen zich op het oogenblik aan den ingan'g van de Zwarte Zeie' bevinden, hiervoor geen motieven kunnen opgeven, dan moetein wij er op wijzen, dat hiierdioor onhoud bare toestanden ontstaan. Iedere oplossing vin het vraagstuk, waarbij eventueel de aanwezig heid in de zeeëngten van de zeestrijdk'rachten Van eenige mogendheid zou worden verlangd, en waarbij aan een mogendheid of aan een groe pmogëndheden esn bevoorrechte posiie zou worden toegekend, zal niet alleen stuiten op het verzet van Rusland en zijn verbon le nen, doch ook' op dat van de openbare mee- (ning in alle landen, wélke in het Naburige Oosten de kern van ©en mogelijk conflict, dat |een bedreiging voor dien vrede Oplevert. wen- ;sohen te vei*wijdieren." Tschitscherin verklaar de voorts, dat Turkije 'het uitsluitend recht op de Dardanel'len moet bezitten, dat deze geslo ten moeten worden voor alle oorlogsschepen, (dat zij vrij moeten zijn voor handels-verkeer |ejn dat Turkije het recht moet bezitten ze te versterken. Desgevraagd door Curzon, kbn Ismed Pasha als vertegenwoordiger van die TurkSche delega tie, het Turks'che standpunt nog niet uitteen- aetten. Hij verklaarde wel dat de door Tsehir- scherin verkondigde stelling het meest naoij ide Turk'sche komt. Uit de besprekingen, diie de laatste weken te Lausanne hebben plaats gehad, zoowel de offi- cieelle als de particuliere, blijkt opnieuw, hoe groot de verdeeldheid is, tusschöii de gealli eerden onderling. Toch schijnt Frankrijk meer jen meer het Engelsche standpunt te gaan in ternen. Dit kwam vooral naa 'rvoren bij de bé- handeling van de kapitulatie. Was Frankrijk tot vopr kort voor 'de opheffing, dezier rechten voor buitenlandsche mogendheden, thans ver klaarde de Fralnscbe verbegenwoordiger op de conferentie, dat ook Frankrijk tegen de op heffing der kapitulatie is. Wat tïèt resultaat v.an de besprekingen zal zijn, 5s nog moeilijk te Szeggén. Bij de gealliëerden ontbreekt de vaste lijjïi ©n het is de vraag, hoever tenslotte aan 'de .eischen der Turken zal moeten worden tege moet-gekomen. De conferentie stond daaren boven sterk onder den invloed van de gebeur tenissen, die zich dé laalsba week te Athene hebbien afgespeeld. De zés oud-Ministers, d:e op last van het Revoluttonnaire-Comité waren gearresteerd ©n voor de révolutionnair e recht- bank gedaagd, zijn ter dood veroordeeld en ondanks de tegenstand van Engeland en het Üreigen met het afbreken der diplomatieke be trekkingen, zijn deze vonnissen ben uitvoer ge legd en zijn de oud-ministers, diei ongetwijfeld foubén hebben gemaakt, gevallen als wraak van partijpolitiek. De Engelsche gëzant te Athene heeft daarop onmiddellijk deze stad verlaten en heeft zich naar Lausanne begeven. De verhouding tusschen Lord Curzon, de Iteer der Britsche delegatie, ber conferentie en eni- •zelos die de belangen vain Griekenland be- hartigen moet, e miet beter op geworden, al wordt officieel verklaard, dat 'de gebeurtenissen «in Athene op deze verhouding geen invloed ■uitoefenen. Prins Andreas van Griekenland die eveneens berecht stond, is uit het land yertan- inien en gedegrpdeerd uit zijn rang m het leger. Hij beeft reeds de reis naar Engeland aanvaard vergezeld door zijn echtgenoot©, de" Engelsche Prinses Alice. De overigs gearresteerde gene raals' lijn door het revoiutibimaire comité tn vrijheid gesteld. Tusschen de geallieerden en Duitschland is zitter deelde mede, dat er een onderhandeling met de arbeidersafgevaardigden beeft plaats gehad om een arbeidscontract te bespreken en te zien of er mogelijkheid bestaat, tot elkaar te komen. De Heer Hl Lammerschaag, meent, dat het giet goed is geweest dat er vop'rlloopige be sprekingen zijn gehouden. De Heer Blsets keurt goied, dat er vooraf al (eens samensprskingen zijn gehouden. De voorzitter brengt nu in bespreking het loon voor het a.s. jaar, en vraagt wie of ter eerst het woord over verlangt maar niemand De Hieer K'. Stam Mz. spreekt den wensch' uit, eeme vergadering op 20 Januari 1923 te houden, waarschijnlijk' weten wij) dan meer. De heer Spaan stelt voor om een loon te geveln van f 20. De voorzitter zegt dat voor hem dit loom het hoogste is, en stelt voor een minimumloon van f 18 per week. Na eenige besprekingen wordt bij stemming aangenomen een voorstel aan de arbeiders be doen. Bij stemming wordt het voorstel Spaan verworpen, en er zal aan de arbeiders ©en voorstel gedaan worden van f 81. De beer Lammerschaag wil artikel 7 schrap pen van het contract, wat betreft de bemid deling en meent, dat er vrijheid moet bestaan. Hét voorstel Lammerschaag wordt niet ge steund dus het blijft bestaan- De voorzitter deelt nog mede, diat in enkele gevallen de arbeider wettelijk recht heefc op riteerdere verlofdagen dan die in het contract ge|noemd. Ook geeft de voorzitter een over zicht van de loonen van jeugdige personen die pröcentsgewijze verlaagd zijn. De commissie van s'amenspreking werd no,g niet benoemd; dit - punt werd aangehouden tot die volgende vergadering. Hierna met een woord van dank sluiting (der vergadering, die bezocht werki door 15 ivan de 53 leden. BINNENLAND. Ft komt ook ©em „vasoe uxaucbciu-i unn-- iiisscmem 'uc Tte verwoesting door bet vuur, van de grooteW|Qer eein nieuw geschil ontstaan wegens het to v.-toinrlram is wel de era- ni©f vnldnende steun verleeoen aan officieren lie verwo©bLi,iig gKoentendrogerij te Veendam ïs ^wel de cm stigste van «de jongste „brandjes Uit de „débades -rubriek -noem ik .ue la mentabele historie van de Chr. „Amsterdam mer", waarover weer 'teen en ander verluidde, ook in verband met de plannen tot oprichting vain een nieuw Christelijk dagblad in de hoofd stad. De „Centrale Effecten- en Administratie- bamk" te Nijmegen b'leek te behooren tot de vele, vele oindernemingenwelke den „strugg le" 'niet langer kunnen volhouden- In de tabaks-industrie ziet 'tier zeer beden kelijk uit. Een der oude, welbekende sigaren fabrieken te Kampen moet stop-zetten, daar door 200 menschen werkloos worden. Telkens komen nieuwe jobstijdingen over firma s die Ihet bijltje er bij neerleggen. Men berekent, dat er nu c. c. duizend overcomplete krachten zijn bij de P- en T. En na de centiialisteering yan Iden Postcheque en Giro-di|e|nst zal dat cijier mag beduidend 'klimmen. Toch bracht de jongste collecte voor „Pro J,uventute" nog ruim f7000 op. I Zulikie tijdingen zullen eien glimlachje ge weer een mc.uw piet voldoende stéun verleeoen aan officieren der intergeallieierde militaire controle-commio- isie in eenige Bieiersche steden. Hiervoor wo«rit ©en schadeloosstelling'van 1 milliolen goud- mark geëischt qn het verluidt dat de Beiersche regeering de Rijksregeering zal' advisee ren de zen eisch af te wijzen- In Mosko nis de Russische ontwapenings- conferentie met de Randstaten begonnen en heeft Rusland zich bereid vmklaard, bmnen twee jaar het leger' tot 200.000 man terug te l~rangen. Een andere ontwapeniogs-conferenie is te Washington waar de s.a en van Centraal Europa op uitraoodiging van de Vereemgde Staten vergaderen- Het gewijzigde schoolwelsptifwerp. Bij de memorie van amtwopird over het bezui- nigings-Schoolwet1-ontwerpje is de minister van onderwijs ten koste van 'de bezuiniging weer van eenige van zijrue aanvankelijke voorstellen terug gekomen, of heeft hij althans zijn voor stellen aanmerkelijk verzacht. Het ontwerp 'heeft door deze veranderingen optegen zeg ge lijk aan kansen op aanneming ©en ©n ander ge wonnen, zegt de ,,N. Rot't. Crt_" Eene belangrijke wijziging heeft de minister ook aangebracht in zijn voorstel, waarin het aantal leerkrachten werd ©eregeld, dat aan een school zou verbod den zijn. Het gevaar voor al te groote klassen wordt weer verkleind. Doch daarenboven zullien de nu voorgestelde cijfers het minimum aantal leerkrachten aan wijzen. De vrijheid tot het aansnellen van surnu- merlaire onderwijzers blijft gehandhaafd. Deze sunnumeraire onderwijzers komen dan echter gelijk thans', ten loste van <de gemeenten of schoolbesturen. Deze wijziging van het ontwerp ligt geheel in de lijn. van hetgeen wij over hei ontwerp hebben geschreven, en het doet ons genoegen, ook in de memorie van antwoord te zien 'erkend, dat deze vrijheid „in het alge meen die belangstelling in de verbetering van het o,ader wijs en de- offervaardigheid daarvoor levendig houdt." Maar de wijziging, die de minister thans van art. 28 voorstelt, is toch nog van verder strek king, dan de memorie van antwoord in het licht stelt. Doordat nu de heele verandering neer- komt op verlaging van de minimale eischen zal haar werking practisch geen andere zijn, idan dat de kosten van het onderwijs m de gemeenten, waar men voor kleine klassen gevoelt, voor een grootier deel dan tot nu toe van het rijk' op de gemeenten wor lcn afgewenteld. In die gemeenten 'zal van ver sobering van het onderwijs dfoor verminde ring van leerkrachten niets komenalleen het rijksbudget zal door Ide nieuws bepaling worden versoberd, en het bedrag van deze versobering zal men grootendeels op de be- grootimgen der gemeenten terugvinden. Wer kelijke bezuiniging, d.w.z. vermindering van uitgaven voor het onderwijs, onverschillig of die uitgaven uit den zlak van den rijksbe- tinigplichtige of uit dien van den gemeente lijken contribuant komen, zal er uit het nieuw evoorschrift niet veel meer verkregen i worden. Te voorspellen valt, dat de gemeen- 1 ten, die zich een Hst, disn het rijk op zich ge(nomen had, nu voor een gedeelte op den hals geschoven zien, van het nieuwe voorscel de dupe zullen worden- IHet vraagstuk der „meerdere vrijheid" raakt jajam all ^kanten het vraagstuk van de kosten 'voor dé gemeenijsn «en van de rijksultkeering, jdi edaartegenover zal worden gesteld. Het pro bleem Ber versobering is daar nu bijgekom n- Men komt evenwel ds oplossing van gscn (dezer drie vraagstukken iets nader, zo: obsslu-t het blad, door op één punt, heit aantal leer krachten, de minimale erschisn wat lagsr te stellen en dan zeggsn: voor de rest kunt gij in de gemeente nu zeiven wel zorgen. UIT DEN OMTREK. UIT KOEDIJK- Donderdagavond vergaderde die Patroons- vereeniging in hst lokaal van den b®erJ^ ;e Jolng, onder leiding van den heer 1 - Zwetsma-i. Na opetning en het Lszen der Notulen. De voor- N1EUWSTIJDINQEN i Rubberfabriek afgebrand- 'h Ztware fabrieksbrand heeft op dsn Am- steldij'k, voorb ijide 'begraafplaats „Zprgvlisd" gewoed'. Een eind hef weiland in,- ligt daar ds Neder- landsche Rubbejrfaibriek van André J,. J. Hac-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1922 | | pagina 3