NIEUWE
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Zaterdag 16 December 1922 I" Blad 31e Jaargang
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER.
ui m
HO. 147. IIHK. lEUPIWDI U
L4MGEDIJKER COURANT.
)eze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
AB0NHEIENT8FBIJ8
BEDACTEÜB-UITGEVBB
BUBBEL:
Noordscbarwoude.
ÏBIJ8 1> E K,A Q,Y EKTEfiïiliïit
1—5 regel» 75 ct., elke regel meer 15 et.
Groote letten of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreek» ntn den Uitgever.
Dit nummer beslaat
EERSTE BLAD.
DE LANGE DE MORAAZ
Alkmaar - Anno 1804.
Donderdag te Schagen
Hotel „Vredelust."
CREDIETEN
REVUE VAN DE WEEK.
12 December.
I,ti de thans aangevangen tweede week der
laatste maand van '22, dewelke met de derde
samenvloeit, in 'het korte overgangs-tijdperk
van Sinterklaas naar Kerst, wordt het voor de
Tweede Kamer eein „tour de force"; waarbij
'het uiterste vam haar „Ausdauer" zal worden
gevorderd. Wij gaan nu op het Binnenhof
zitting-dagen houden, die 'sochtiends te 11 uur
beginnen en (behalve dan een onnoozel half
uurtje pauze voor koffiedrinken en een paar
«rein voor eten) zullen duren tot middernacht
of later nog, althans des Dinsdags en Don-
Dein 12en begint de groote strijd om het
oi.itwerp tot wijziging der L. Onderwijnwpt.
Dat 'tdaarbij (ondanks de veranderingen,
welke dr. de Visser aajnbracht) spannen zal.
berijpt ieder. Het adres, tegen dit wetsvoor
stel- de „verslechtering van het onderwijs"
hij de Kamer ingediend, droeg niet minder
Jap- 585.000 handtieekeningsnl Intusschen
!he bezuinigingseisch is nu dermate machtig
Sep alles overbeerschemd, dat de minister' ten
1 slotte wel de zege zal behaien. Temeer, daar
Iminister de Gieter kort geiteden zeer duidelijk
lzij,.r ad of niet aanblijven afhankelijk heeft ge
kraakt van het lot dezer wetsvooraracht. Maar
1;,gevochten" zal er worden. En 'tkan best
weziep, dat een of -andere opgewonden onder-
wjjsmap, op een der tribunes gezmten, zijn
o verkropt gemoed niet zal kunnen beheer-
schen? Bij de regeling van werkzaamheden op
5 December beeft de heer Ketelaar het ont-
5w.srp-L. O. „onuitvoerbaar" genoemd Links
'had die zaak tot na Kerst willen uitstallen,
terwijl president Kooien reeds op Vrijdag 8
Dec. had willen beginnen.
Tenslotte werd dan de 12e December er
voor gekozen. Het dreigement dat werd
tot uitstel besloten het Kerst-reces niet tot
medio Februari zou kunnen duren geiijk
men nu van plan is, maar de Kamer ree as
vroeg in Januari zou wiorden bijeengeroepen,
had mede eisp schrikwiekkenden invloed. Er
kend moet worden, dat die hooge vergaderin-
ge|n na de in- ien overspannende werkperiode
vap half October tot eind van December een
poosje rust zeer bard Piopdig heeft 1 In de zit -
ttipg van 5 December behaalde de vrijz. demo-
tcraat mr. Oud een zege, doordien op zijn aan-
lstichting en aandrang het optwerp, in verband
Istaande niet de opheffing van portvrijdom
voor officieele stukkien werd verworpen met
5137. Het voorstel, hier bedoeld, was van
minister König uitgegaan; 'ttrof dus niet zoo-
zeer zijtn opvolger Exc. v. Swaiay, maar toch:
't beduidde eien klein „tikje", dezen pas-opge
treden minister door de Kamer toegebracht.
En de positie van minister van Swaay in het
Parlement scraks kom ik daar nog even op
terug is toch al bedenkelijk zwakl
Bij de verdere behandeling vap Hoofdstuk
Waterstaat heeft Z.Exe. nog beduid dal ver
dere inkrimping van den Zondagsdienst op de
spoorwegen (door mannen als de nee ren
Smeepk en vooral ds. Kersten zoo vurig be
geerd') vap hem niet te wachten is. Slechts
bij gebleken dringende noodzakelijkheid, maar
|dap toch ook' wel zeker, zal de minister inleg -
gijng van treinen op Zondag goedkeuren.
Vap kilopieter-kaarten wil Exc. van Water-
xstaiat niet weten. Wpl' beloofde hij (en dat
xwas een aangename surprise) den beer Scha-
peir degressie voor groote afstanden bij de
spoorwegtarieven
In de zitting van 6 December verwekte het
verzoek van den 'communist Wijnkoop om die
Regeering tie mogen interptelleeren over „hare
houding tegenover bet congres door den vredie
'i)n den Haag door bet Intern. Vierbond van
Vakvepetenigingen te houden", een stormpje-
Presidept Kooien gaf de Kamer narpelijk in
overweging, niet op !s beeren Wijnkoop s ver
zoek in te gaan, daa rde Riegeering ook tegen
over dit congres staalt gelijk t.o. alle andere
waken tegen orde-verstoring en het weren vap
ongewienschte vreemdelingen. Overigens deze
'bijeenkomsten bet meeste succes toewenschend.
Ditmaal kwam mr. Troelstra zijn antagonist
Wijnkoop met warmte steunien. Er op wijzend,
'dat voor Nederland, dat zijn onafhankelijkheid
toch niet kan verdedigen, dit Vredescongres
van het allergrootste gewicht is. De heer Wijn
koop riep ten slotte in felle verontwaardiging
uit, dat weigering van zijn verzoek zou aantoo-
Ihen, dat de meerderheid der Kamer „ons be
wust in oorlogsavonturen zal brengen' Met
60 tegen 18 stemmjen (van de vrijz. en soc.
(democraten plus die van den heer Wijnkoop)
weigerde de Kamer de aanvraag van den com
munist. Inmiddels kwam het bewuste congres
voor den vrede bijeen; het initiatief ervoor is
uitgegaan van geprononceerd soc. democrati
sche zijde ep de meerderheid van het Haag-
sche gemeeptebestuur heeft dan ook officieele
recepti eder congressisten geweigerd.
De beer Wijnkoop zou allicht verstandiger
hebben gedaan om „post festo" na het Con
gres, vragen er over tot de Regeering te rich
ten- Zoo urgent als hij 't schetste is de be
spreking van deze zaak toch waarlijk nietl
Bij Biinmenlandsche Zaken is ter sprake ge
komen (per interpellatie-Kleerkoper) het in
trekken der subsidie ad f25.000 voor moodlij-
l'depde beielde-nkunstenaars. Heel veel bijzon
ders verduidelijkte minister Ru ijs (van zijn droe
ven tocht naar Maastricht weer lijdelijk terug)
piet. Men zal nog eens overwegen, pogen
ieep uitweg tie vinden. 'tZal -nog wel een aardig
oose pduren is te vreezen voor en aleer
ide arme kunstenaars iets Rijkssteun zullen ont
vangen. Maar Vadertje Staat zit nu ztelf we
ten wij allen „op zwart zaad". Zeer druk fis
bij Hoofdstuk V nog „geboomd" over de auto-
pomi-e der gemeenten, welke volgens sommigen
door minister Ruijs circulaires wordt geknot.
yZ.Exc. betwist dat ten stelligste en met alle
nadruk. Intusschen dit is niet te betwisten:
het Rijk brengt de gemeenten in overgroote
geldelijke moeilijkheden en vermaant ze dan
per strenge circulaire om toch in vredesnaam
zuinig te wezen 1Ook zulke dingen worden
(berokkend door de misera van deze sombere
dagen£en motie, vragend gegevens over
Vie voor en nadaelep van den oflicieelen zo-
limiertijd, door dr. v. d Waerden, den zoo be-
ikwamen soc. democraat ingediend, werd door
Ide Regeering aanvaard en is z.h.st door de
I Rapaer goedgekeurd met tegen de stemmen
jder beiüe communisten- Dr. v Ravensteijn
lis weer uit Rusland in Pptria, terug.,
Vrijdag ji. is Marine behandeld en minister
Westórveld's maiden-speech was kurkdroog,
gaai, leeg vap inhoud. De hoofdvragen ver
schoof Z-Exc. naar 'het debat over de Vlootwet,
welke hij onmisbaar noemde, levenskwestie
voor ide Marine; waarvan de geheele reorgani
satie van onze Marine afhangt. Onder de be
zuinigingsmaatregelen, door Exc. Westerveld
xberaamd behoort verhooging van den pen-si-
oepgenechtigden leeftijd. Ep voor de ramp
zalige oudjes, gepiepsionneerden van de Ma
rine buiten de Pensioenwetten van 1918 en '22
vallend ten gunste van wie de heer Henri
ter Hall een werkelijk-warm goed woord sprak
kan (zei de minister) vermoedelijk niets door
iden Staat worden gedaan- D|e beer Ter Hall
belichaamde zjjn wensch in pene motie en te
hoppa is, ondanks alle bezuiniging dat
de, Kamer deze motie zal aannemen. Zulke
sommen zijp hierbij waarlijk niet be-
trokkenl Hoofdstuk VI is ook afgedaan.
Nog memoreer ik dat die heer Duijs Donder
dag-avond op de hem eigen, hartstochtelijke
ep luidruchtige wijze interpelleerde over den
poodg der tuinbouwers. Die is zeker grooc,
schoAn men ook' hierbij wel overdrijft. Inkrim
ping «van het tuinbouwers-bedrijf wordt van
deskfndige zijde sterk aanbevolen, vooral daar
in de oorlogsjaren velen, die op -tuinbouwge
bied iieekèn zijn, zich begaven op het voor
hen Vreemde terrein. Minister Ruijs poogt een
oplossing te verkrijgen door bat mogelijk te
maken van krediet bij de Bóeren-leenbanken,
onder Staats-garantie. Maar ook deze zaak is
buitengewoon moeilijk „uit te werken". Toe
lichting onnoodig.
Minister Aalberse beeft zijn ontwerpen tot
herziening van de sociale verzekering -den
Hoogen Ra-ad van Arbeid om advies voorgie- 1
legd. Zij strekken o.a ..tot afschaffing van de
gehaté zegeltjes-ptakkerij. De Eep'heidsrentp
voor Ouderdpmsverzekering zou op f3, 'de In-
validiteitsrente en die voor de weezen op vier
gulden komen. Dit ontwerp moet er in vroeg-
zomer '23 door.
Tot de jongste verdere „nova" van algemee-
tben aard zijn te rekenen de bepaling der nieu
we goederen-tarieven van -de spoorwegen. Ze
wijzen gelukkig op drang naar verlaging. Die
voor die person en-dito's moge welhaasc voigen.
Beter laat dan nooit.1
Opze Landsmoeder bracht met den Prins -
Gemaal een bezoek aan de Fransche tentoon
stelling te Amsterdam en op 12 December zou
H.M. tegepwoordig zijn bij de onthulling van
het giedeinkceeken te Vlissingen, voor de
slachtoffers bij de Maripe, die in de- oorlogs
jaren het leven lieten.
Opdanks al de misere ;-en malaise, waarvan
wijhooren en die wij te aanschouwen krijgen,
bereikien ons toch telkens goede tijdingen pver
offervaardigheid. Voor het behoud van het
Vondelpark in de hoofdstad werd tot nu toe
c-a. f65 000 aap giften en een beduidend be
drag aap jaarlijksche bijjdragep gezonden of
beloofd. Voor de helft is het fraaie park „ge-
jneed" en de goudstroom duurt nog voort. De
Nationale Opera staat ondapks de schrap
ping van de Rijks-subsidie op haar beamen;
opeinde hare nieuwe campagne. Inderdaad, de
heer Koopman is een kranig energiek man
Vap durf 1
t De jobstijdingen in de jongste week waren
vele- Dat in de sfeer van het sa-menconfectie-
bedrijf ontslag van vele bon eerden werkkrach
ten onvermijdehjk schijnt of is, 't behoort tot
ide dingen, welke den economischen noodstand
pp zeer ernstige wijze verergeren.
De booze Noordwester berokkende hoog wa
ter. De Zuiderzee „spookte" allerhevigst bij de
kusten. En aan -de duimen van het arme, zoo
vaak reeds bedreigde en door de zeer „beknab
belde" Schiermonnikoog is dermate gebeukt,
dat het hotel op 'teiiapd zeer ernstig bedreigd
werd. Gelukkig keerde de wind. Maar van de
[duinen zijn weer groote brpkken door de zee
afgebeten.
Van het jongste nieuws op criminalistisch
gebied stip ik ditmaal slechts aan, dat tegen
ide vermaarde Rotterd. Hapdels- en Landbouw-
bflpk (het „Gouden Kalf') een klacht werd
5)iiig.fcdiend door iemand, die een hoofdprijs won,
welke klacht voorshands niet gegrond lijkt,
Hiet verder verloop van -deze zaak wordt met
bijzondere spanning verbeid, begrijpt men.
Die rechter tie Maastricht veroordeel .ie iemapd,
diie met melk bij diep verkoop schandelijk had
geknoeid, tot duizend gulden boete. Allicht
(hog 'n tikje te mild, -dit vonnis
De eerste vrouwelijke kerkvoogd in Neder
land is benoemd. En er is er is een
pieuwe partij opgericht. Haar zetel is ie Am
sterdam en zij noemt zich: dip van de onafhan
kelijk-culturaelie politiek. Er is in deze dagpïi
-aan velerlei behoefte, dodh -dit weten wij alüen
bet 'allermeest en -dringenst aan eene -zoo-
veelste politieke groep l -.
BUITENLAND.
De groote gebeurtenis van de afgeioopen
week is zeker zonder resultaat uiteengaan van
de conferentie der geallieerde minister-pr-esi-
identen te Londen.
Ter voorbereiding van de conferentie te
Brussel, welke op 15 December zou bijeenko
men ter regeling van het schadevergoedings-
vraagstuk en dat der intergealheerde scnuiden
(hoeveel conferenties hebben reeds plaais ge
had sinds het sluiten van den wapenstilstand,
ip November 1918?), kwamen op 10 December
de premiers der voornaamste geallieerde mo
gendheden, t.w. Bonar Law voor Groot-Brittan-
pië, Poincaré voor Frankrijk, Mussolini voor
Italië ep Theunis voor Bel-gië, in de Engelsche
hoofdstad bijeen.
Volgens de „Echo de Piaris" had Poincaré
leed program bij zich, bevattende o.m. de be
zetting van een gedeelte vap het Ruhrgebied
(en het instellen van een douane-grens om dit
gebied.
De nieuwe Duitscbe regeering, onder leiding
van Cu-no, had zich gehaast staatssecretaris
Bergmamn naar Londen te zepd-en met een
Duitsche po-ta inzake de schade vergoedings-
kwestie.
Zoo was de toestand, toen de Conferentie
aanving. Na eenige "vóorLoppige besprekingen,
kwam de Duitsch-e nota, eien moratorium ei-
schende, benevens bevattende het -aanbiiedien
van binnen- en buitenlandscbe leeningen en
voorts schatkistbiljetten vopr drie milliard goud
-mark -in behandeling.
Poincaré, gesteund door Theunis, wees deze
zich evepmin met die Duitsche voorstellen ver
(nota onmiddellijk van de hand. Mussolini kpp
eePigen.
Bopar Law wenschte -eerst bet geheele Brit-
sc-he ministerie te raadplegen.
Teioslotte heeft ook d-e Britsche eerste mi-
p-ister de Duitsche voorstellen onvoldoende ge
acht en werd Bergmann, dian Duitschen staats
secretaris kennis gegeven van het besluit der
geallieerden. Daarop moesten de geallieerd©
staat sliedep beslissien, wat er nu te doen stond.
Tot besluiten is de Conferentie evenwel, zoo
als reeds boven gezegd, niet kunnen komen.
Heel sober is de wereld officieel koad gedaan,
dat de conferentie zonder resultaat is uiteen
gegaan en dat de besprekingen op 2 Januari
as. te Parijs zullen worden hervat" Uit -de
niet-officieele berichten, die ons intusschen be
reiken, blijkt nu, dat de oude oneenigheid tus-
sc-hen Groot-Brittannië en Frankrkij, welke
Lloyd George gedurende den laatsten tijd van
izij-n bewind verweten werd, nog altijd bestaat.
De Engeisch-e bladen verklaren onomwonden,
'dat Engelland er niet aan dankt toe te stem
men in een bezetting van het Ruhrgebied. Te
Parijs voelt men er veel voor, thans alleen
tot die bezetting over 'te gaan, doch wij ver
moeden, dat de Fnansche regeering nog w-el
even zal terugschrikken voor dezen stap, waar,
idoor zij niet alleen Engeland doch ook de
Vereen. Staten tegenover zich zou vinden. Em
vooral op dit moment, nu de oude tijger, Cl-e-
mepceau, Amerika doortrekt om van Frank-
rijk's vredelieve|ndheid te getuigen, -zou een
diergelijke maatregel vap den kracht-igen over
winnaar tegenover bet macht-elooze Duitschland
zeer slecht te pas kom-ep. Zoodat zeer waar
schijnlijk eerst het resultaat der besprekingen
lip Parijs zal worden afgewacht. Het verluidt,
dat deze besprekingen, indien zij tot overeen
stemming leiden, zullen eindigen in een con
ferentie van alle geaallieerde mogendheden tier
regeling van het schadievergoeaingsvraags'tuk
fep -dat der intergealli-eerde schulden. Deze con-
iereptie zou dan in die plaats treden van die
te Brussel, welke op 15 Dec. zou bijeenkomen,
(doch welke thans, na het mislukken der Con
ferentie tie Londen, niet doorgaat. Het spreekt
vanzelf, dat „de vriendschappelijke verhouding
tussch-en bei-die landen (Engeland en Frankrijk)
door bet verloop der -conferentie te Londen, m
-bet geheel niet veranderd is": De Fransche
tegenwerking van de plapn-en der Britsche re-
geeripg blijkt behalve uit 'bet bovenstaande ook,