wo. 3. TEieFHIilB 52
Zaterdag: 6 Januari 1928.
82e Jaargang
an
er wèl is. W
irsnood, en hi
jewezen, bést
5 nl. niet de
tste slechte j
zondere omsta
i, de prijzen i
zij dit jaar
de malaise,
i, vooral
bestaan. En
nenland, de v
ooshëid, zijn
uik, en dus i
ongunstig a
omstandighei
e blik voor n
r den tuinbo
en aanbreken
tiding, ook v
e in het bela
le erger te va
men het stai
snood, reeds
r welke midde
in den tuinbo
i, dat de etg,
lechte oeconoi
jpk door de
tomen, dat
l worden aam
abaar nogal
as ook spec:
ii credieten
uwconsulente:
|)E LANGE DE MORAAZ
Alkmaar - Anno 1804.
tillende vooraa
isort denken
eten weinig h
nog bij de b
zijn zeker
lie tuinders, w
dat zij bij
b.v. omdat
•ijgen, zijn ev
geholpen. W;
vooruitzicht
die omstandi
ïoeilijk aanbe
te helpen of
isvatbaarheid
el blijkbaar
e tuinbouwcoi
!ige deskundig
d van zaken n
Dezen verkei
i doel.
ctie zal meeni
HAZELOO
NIEUWE
UHGEMJKIR lïll 11 1 VI
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
Donderdag te Schagen
Hotel „Vredelust."
BRAND- en INBRAAVRIJE
KLUISINRIGHTING
REVUE VAN DE WEEK.
2 Januari 1923.
En het gloednieuwe jaar is al twee dagen
>udl De herinnering aan het plechtig oog en-
ilifc, waarop in vele huizen, na het wegsterven
an den twaalfden middernacht-klokslag, het
lude:
„Uren, dagen, maanden, jaren,
Vliegen als een schaduw heenl"
van regeerm*0^ aajn,geheven, en het moment, door
or en tijd wppr HnnrlppfH in Hpn marht van Znnriap"
Wis weer doorleefd in den nacht van Zondag
3p Maandag j.L: ze is aan het verflauwen.
De laatste maand van het stervende jaar is er
:ene van heel korte dagen, maar de feestlich-
jes schitteren dan onverpoosd in de duisternis.
Üa Sinterklaas de Kerst-voorbereiding en -vie-
ïs zoo komt 1 'iing. Ditmaal kon men wat het plechtige
krach-
reikbare
Often
htige
IRi 52
estijn van den „stillen heiligen nacht betreft,
;eer duidelijk den invloed gevoelen van de
ele Duitsche elementen, thans in Patria aan
wezig. O.a. door djen vele Duitsche meisjes,
uer in betrekking en ter eere van Kerst haar
uimte"slecht"J'exrnal: getrokken, de bakkers-winkels had
den leeggekocht, teneinde vrienden en ver
wanten te kunnen verrassen met de delicatesse
wan een echt, fijn Hollandsch broodje. Met
tiet gevolg dat er hier een tekort aan „fluitjes
m kadetjes ontstond. Wat dan door middel
an Kerstkrans-restanten e.d. moest worden
angevuld. Ondanks de malaise en misere der
ijden is ook in December van het nu-doode
Jaar gesmuld aan gansboutjes, plum-pudding,
ïtc. Terwijl men verzeker ik u in vele
auizen blij was, althans „het allernoödigste"
e 'kunnen verorberen.
Doch dat schrille contrast tusschen smullerij
|dn geld-verspilling eenerzijds, - bittere „fat-
o.einlijke" en andere armoede aan den anderen
:aint: men weet er nu gaande weg alles, (of
althans zeer veel van. Velen hebben van de
(„valuta"-omstandig heden geprofiteerd om een
[uitstapje naar Duitschland te maken, teneinde
(daar de „O Tannenbaum"-liederen te hooien
de streek, waar „Weihnachten" nog steeds
Izoo hooge eere staat.' Inhoever die zucht
len echt-Duitsche Kerstviering te aanschouwen
[bij de meestem de grootste prikkel was in deze,
dam wel of de kans om „via valuta-bofjes"
voor een prikje mooie of nuttige dingsigheaen
te vermeesteren hier eene rol van beteekenis
Jspeeldelateer wij over deze vraag nu maar
IHtniet verder bespiegelen. De blinkende en veel-
kleurige schatten, welke zoovele simpele denue-
tot toover-boompjes maakten, zijn voor een jaar
weggeborgen- De tweede allerdroevigste geval
len, waarbij een arm kind, dat met z'n dunne
kleertjes te dicht bij de vlammetjes in een
Kerstboom naderde en die onvoorzichtigheid
met den dood moest bekoopen, ze werpen
een schaduw op de zachte vreugde, welke de
herinnering aan de doorleefde feest-uren wekt...
Ze blijven ook waarschuwing voor allen, die
over kinderen te waekn hebben, terwijl er „ge
vaarlijke dingen" in de nabijheid zijn. Het ge
bruik van electrische gloeilampjes in den Kerst
boom te laten gloeien, ontneemt aan den stra-
leinden „Tannenbaum" wel iets van het fan
tastisch-poëtische do(or de zacht-vlammende
kaarsjes gewekt, maar biedt daarentegen gou
den waarborg tegen brandgevaar.
Onze Senaat heeft ook ditmaal voor Sylves-
yter-1922 een „waschlijstje" van spoed-ontwer
pen voor de koninidijke bekrachtiging rijp ge
maakt. Op den 28cn December, toen de
Eerste Kamer daartoe een paar uren vergader
de, lokte prtof. Vain Embden, de even knappe
als breedsprakige vrijz. democratische senator,
|eeinige discussie ujt door zijn protest tegen het
I II' zoo maar voetstoots goedkeuren eener supple- i
I toire Indische begrooting voor 1920. Dat „sup-
vfe pletoire" beliep namelijk... vijftig pet. van het
cbedrag der oorspronkelijke Begrooting. 't Ging
'hier dus eventjes om de kleinigheid van 325
millioen gul den 1... Nu kan 'twaar zijn, wat
Minister De Graaff poogde te verduidelijken,
dat men in dit geval door allerlei onvoorziene
omstandigheden was overvallen, terwijl ook de
duurte-toeslagen i.z. een belangrijke rol speel
den. Dat alles neemt niet weg, dat 'gelijk de
heer Idenburg betoogde) hier de weg, welke
de Comptabiliteits-wet jn dergelijke gevallen
voorschrijft, niet is gevolgd. De Tweede
Kamer heeft dit 325-millioen-ontwerp goedge
keurd, terwijl zij verkeerde in felle koorts van
reces-stemming. Op zulke momenten „slikt"
het Lagerhuis herhaaldelijk dingen, waarover j
in normale omstandigheden uren-lang zou wor
den „geboomd" terwijl die dan nog m vele ge
vallen zouden worden verworpen... En dahrin
schuilt juist het gevaar 1 Door het achterdeurtje
van suppietoire aanvraag is in den loop der
jaren heel wat binnengesmokkeld, dat de grop-
te voorpoort van het Huis, waar onze Volks
vertegenwoordiging zetelt, niet zou gepasseerd
zijn!... 'tIs goed dat deze dingen niet langer
lwodren gedoogd. Van het Budget-recht des
IParlements, komt op deze manier in de prak
tijk der dingen Bitter weinig terecht. 'Natuurlijk
moest de Senaat het ontwerp goedkeuren; men
stond voor een „fait accompli". Aangenomen
mag 'intuSschen worden, dat in de toekomst
met de suppietoire begroptingen wat behoed
zamer zal worden „gemanouvreerd". Den lOen
a.s. vat de Eerste Kamer de Begrooting vpor
'22 in de afdeelingen aan.
De „plechtige afkondiging" der jongste
Grondwetsherziening, ook van de puien der
Gemeentehuizen, heeft den 29en December
plaats gehad. Van iets als belangstelling voor
deze formaliteit was nergens iets van beteeke
nis te bespeuren.
De toebereidselen van het vieren van het
zilveren Regeerings-jubileum onzer Koningin
vorderen gestadig. De herinnerings-medaille is
ongeveer gelijktijdig verschenen met de nieuwe
guldeps, waarvan de tinachtige klank hier en
daar tot oponthoud en misverstand zal kunnen
leiden- Daar eventueele vervalschers hunnö
praktijken nog niet zullen kunnen hebben „voor
bereid", mag men voorshands op de absolute
betrouwbaarheid onze rsplinternieuwe „gave"
guldentjes staat maken 1...
IOF 5
i- Watten-
den.
voort.
In de jongste criminaliteits-rubriek wekt het
meest de aandacht het zeer-opzienbarend ge
val der arrestatie van het echtpaar, dat het
groote Haagsche hotel des Indes (in ver-ver
vlogen dagen paleis van den baron van Brie-
mem van De Groote Lindt) exploiteerde, 't
k Schijnt, dat hier de sacra auri fames", de
vermaledijde gouddorst en geldzucht, tot de
vervalschiagen, waarvan het echtpaar verdacht
wordt, heeft berokkend. De vrouw van de bella
do|nna-bonbons in Den Haag is tot vijf jaar
door de Rechtbank veroordeeld. De eisch luid
de: tien. Van de Amsterdamsche bella-doaina-
vergiftigers is tegen een sinjeur acht jaar ge
vorderdtegen zijne medeplichtigen straffen,
lotopeind om de twee jaren. Gevallen, waarin
lage of zwakzinnige individuen kinderen met
zich trachten te lokken, doen zich bij voort
during voor. Men zij op z'n hoedel...
Tot de curiosa op „criminalistisch" gebied
mag gerekend proces-verbaal opgemaakt tegen
een rechter in de Hofstad, die met zijn fiets
on toelaatbare zwenkingen maakte. Maar: om,
speciaal in het Haagje, te bereiken, dat men,
al fietsend, geenerlei ge- of verbodsbepaling
schendt, daartoe is een kennis van voorschrif
ten noodig, waarbij ook het sterkste geheugen
't zal moeten afleggen.
Tot de jongste „nova" op het gebied van
civiel recht behoort de uitspraak t.a. der te
betalen som, in de bende-procedure van de
Perlak tegen den heer E. Deen, thans te Lon
den vertoevend. De heer D. moet, krachtens
dat vonnis, een sommetje storten, met alle repte
tusschen de 7 en 8 millioen bedragend. De
vraag, of dit „integraal" zal geschieden, is
eene, die aan tal van Vaderlandsche „klets-
tafeis" nu onderwerp van geanimeerd gesprek
vormt, waarbij het duvelkan van nijd en af-
1 gunst, dat toch reeds zooVelen prikkelt bij de
gedachte aan „rijkaards", nu in bondgenoot
schap met zijn collega, genaamd leedvermaak,
een begrijpt men, belangrijke rol speelt.
Onder de malaise- en misere-nieuwtjes moet,
helaas gerekend de ellende der „Algemeene
Mpij. van Levensverzekering" wier groot hoofd
gebouw te Amsterdam thans te koop is ge
steld.
De Directie der Nederl. Spoorwegen heeft
haar verstandig' besluit tot tariefs-verlagiog
voor de vrachtprijzen reeds ten uitvoer ge
bracht. Het verdere in deze richting moge wel
haast volgen.
De profeet, die eenigen tijd geleden voorspel
de, dat wij Kerst en Nieuwjaar zouden vieren
i,n Juli-atmosfêer, is gelogenstraft. Wel is 't
(nu onnatuurlijk zoel in midwinter. Maar: de
strenge vorst met zijn ijsbaard toonde meer
dan eens „verrassingen". De vrienden en
vriendinnen van de sport op de gladde baan
beho.even nog volstrekt niet te wanhopen.
BUITENLAND.
De Conferentie te Parijs is begonnen. Direct
na Nieuwjaar. Dinsdag den 2en Januari, zijn
de geallieerd- eeerste ministers en eenige mede
werkers (met uitzondering van Mussolini, die
door binnenlandsche bezigheden verhinderd is
te komen) des middags te drie uur in den
Salon de la'Rotonde op den Quai d'Orsay bij
eengekomen. Deze eerste zitting nam slechts
kennis van de uitgekomen voorstellen. -Het
Fransche program inzake de schadevergoe-
diingskwestie wenscht dat het Fransche aan
deel ia de Duitsche betalingen n;et verminderd
zal worden. De Fransche regeering is bereid
onder bepaalde voorwaarden aan Duitschland
een moratorium voor den tijd van twee jaar toe
te staan, gedurend ewelken tijd evenwel de
leveringen in natura moeten voortduren en de
kosten voor de bezettingslegers en d econtrole-
commissies moeten worden betaald. Dit mora
torium mag evenwel niet gepaard gaan met een
vermindering van het totaalbedrag der betalin
gen. Duitschland moet zich verplichten tot sta
bilisatie der Mark', het in evenwicht brengen
der begrooting, het staken van de discontee-
ring van schatkistbiljetten door de Rijksbank
om tot het nemen van scherpere maatregelen
tegen kapitaals-afvloeiing.
De door Frankrijk voorgestelde waarborgen
bevatten de instelling, van een intergeallieerde
controle-commissie^ yoor de steenkolenproduc-
tie in Essen en exploitatie der bosschen onder
(xtoezicht van de intergeallieerde commissie
xvoor het Rijnland.
De panden ter verzekering van de betalingen
in baar en de leveringen in natura omvatten
heffing in buitenlandsche deviezen op den uit
voer uit het bezette gebied en het Ruhrbek-
ken, inbeslagneming van douanerechten in het
bezette gebied en bezetting van de voornaam
ste douane-bureaux in hec Ruhrgebied, inbe
slagneming van de belasting op de mijnen in
het bezette gebied en het Ruhrbekken. De
opbrengst van deze onderpanden wordt ge
raamd op 1 milliard goudmark.
Bij het in gebreke blijven van Duitschland
zal worden overgegaan tot de militaire bezet
ting van de districten Essen en Boexum en
een deel van het Ruhrbekken en tot instelling-
van een oostelijke douanegrens in het bezette
gebied met de mogelijkheid den bezettingster
mijn te verlengen.
Het Italiaansche program komt nagenoeg
met het Fransche overeen.'
Wat het Engelsche voorstel betreft, dat re
gelt de Duitsche betalingen als volgt:
Gedurende de eerste vier jaar betaak Duitsch
land niets behalve bepaalde leveringen in na
tura, waarvan de waarde aan Duitschland zal
worden gecrediteerd. Daarna 2 milliard goud
mark per jaar in de vier jarA volgende ibp
de overgangsperiode! 2V2 milliard goudmark
'sljaars in de daarop volgende twee jaar; na
deze periode van tien jaar S1/? milliard per
jaar of een geringer bedrag met een minimum
van 2V2 milliard, als door een onafhankelijk
tribunaal zal worden vastgesteld. Als de toe
ziende autoriteit hierna omschreven, eenparig
vair oordeel is, dat voor het einde der over
gangsperiode van vier jaar de Duitsche finan
ciën betaling der schuld mogelijk maken, zal
deze autoriteit bevoegd zijn, het begin van
de eerst ejaarlijksche betaling van 2 milliard
te vervroegen met ten hoogste 2 jlar en dan
de verdere betaling te regelen op een wijze,
welke billijk wordt geacht zonder dat de totale
financieele verplichtingen van Duicschland
daarvoor worden verhoogd.
Dit komt dus neer op een moratorium voor
den tijd van vier jaar. Ingeval de andere ge
allieerde mogendheden dit voorstel tot regeling
der Duitsche schadeloosstelling aanvaarden,
biedt de Britsche regeering de volgende voor
stellen aan eer regeling der kwestie van de in
tergeallieerde schulden
le. het goud, dat ia Groot-Brittanmë is ge
deponeerd als onderpand voo rde intergealli
eerde schulden, zal worden aangewend voor
vermindering dier schulden;
2e. de eerste serie Duitsche obligaties, door
Frankrijk té oncvangen in verband met de
Belgische oorlogsschuld en IV2 milliard van
de eerste serie obligaties door Italië als zijn
deel van de schadeloosstelling te ontvangen,
zullen worden overgedragen aan Groot-Brit-
itannië.
3e. Het saldo der netto schuld tusschen de
Europeesche gealliëerden ten opzichte van
voorschotten, voo rhet voeren van den oorlog
gedaan, zal geheel worden geannuleerd en alle
.tegejn-eischen zullen worden opgegeven opf
voorwaarde dat de debiteuren hun rente van
de tweede serie oblgiaties overdragen aan een
fonds (pool) ter verdeeling onder die mogend
heden, welke schulden hebben aan Amerika
en in verhouding tot die schuld.
Men ziet, dat de beide voorstellen, het Fran
sche en Engelsche, nogal uiteen loopen. Vooral
als men bedenkt, dat de Engelsche voorstellen
jneerkomen op een vermindering van de Duit
sche schulden, tot 39x/2 milliard en Frankrijk
van een vermindering van het totaalbedrag
niets wil weten.
Afgewacht dient te worden in hoeverre de
besprekingen zullen leiden tot eën overeen
komst .Voorloopig zijn de Duitsche voorsteken
door staats-secretaris Bergman naar Parijs ge-
I bracht, terzijde geschoven.
De eenigste gebeurtenis van beteekenis, die
wij dezen keer nog moeten vermelden, is de
rede van den Duitschen Rijkskanselier Cuno,
op Oudejaarsdag te Hamburg gehouden. In
deze rede deelde hij mede, dat Duiischlanid
aan Frankrijk door bemiddeling van een derde
mogendheid (Amerika) had voorgesteld over
een te komen gedurende een generatie geen
oorlog te voeren zonder goedkeuring door een
volksstemming. Frankrijk heeft dit voorstel
evenwel afgewezen. Havas meldde, dat het hier
geen formeel voorstel betrof, doch van Duit
sche zijde wordt officieel medegedeeld, dat dit
wel het geval is en dat de Fmnsche regeering
officieel het voorstel van de hand heeft gewe
zen. Dit werpt wel een eigenaardig licht op de
Fransche „vredespolitiek".
BINNENLAND.
HET P. E. N.
De Minister van Waterstaat heeft tot de be
sturen van de hier na te noemen gemeenten en
aan de Maatschappij „Zaanland", die van de
P.E.N. electrischen stroom betrekken, den vol
genden. brief gericht:
„Reeds in November 1919 stelden Gedepu
teerde staten van N.-Holland mij in kennis
met moeilijkheden, di evoor de provincie voort-
Uoeidem uit overeenkomsten, welke zij omtrent
de electriciceitsvoorziening met verschillende
'gemeenten gesloten hadden. Die moeilijkheden
zouden, naar mij wordt medegedeeld, ook thans
Inog niet een einde hebben genomen, en de gel
delijke verliezen tengevolge daarvan door de
provincie geleden, zouden dan ook niet zijn
verminderd. Wel wordt er do.or de,provincie
met alle haar ten dienste staande middelen zoo
krachtig mogelijk naa rgestreefd, voo rnet aan
zienlijke verlies, dat zij uit hoofde van de
stroomlevering tegen te lage tarieven moet
lijnen, op andere wijze compensaties te vinden,
doch dat neemt ook niet weg, dat het verlies op
de stroomlevering aan deze gemeenten op zich
zelve niet vermindert, en voor de provincie zeer
bezwarend blijft. Ik verneem, dat uit het ver-
looip van eene onlangs gehouden vergadering
wan de afdeeling Noord-Holland, der Vereeni-
ging van Nedcriandsche gemeenten, mag wor
den opgemaakt, dat verschillende der Noprd-
hollandsche gemeenten de redelijkheid van den
wensch van de provincie om de stroomleve-
rings-contracten op anderen grondslag te ves
tigen, hebben ingezien en mitsdien wel tol wij
ziging dier overeenkomsten geneigd zullen wor
den bevonden. Ik verneèm intusschen ook, dat
niettemin, :nans, na drie jaar, beraadslagen en
onderhandelen, eene behoorlijke oplossing nog
niet is verkregen. Deze loop van zaken heeft
mij er toe geleid, in overleg te treden toet mijn
ambtgenoot van Justitie, met wien ook mijn
ambtsvoorganger zich reeds vroeger voor deze
Aangelegenheid in verbinding had gesteld. Bei
de van oordeel, dat een ingrijpen van den wet
gever, als heeft, plaats gehad in verschillende
andere landen, waar zich in en door den oor
log gelijke toestanden hadden ontwikkeld, zoo
eenigszins mogelijk moet worden vermeden,
(zijn wij toch ook hierin éénstemmig, dat wij
geen vrede kunnen hebben, met een toestand,
die aan de provincie, in gelijke mate, als hij
enkele gemeenten bevoordeelt, schade toe
brengt; die het groote belang der electriciteits-
voorziening zeer ernstig benadeelt en dit.
wat misschien het ergste van alles is tus
schen openbare lichamen, die zoo zeer op sa
menwerking zijn aangewezen, als provincie en
gemeente, voor wellicht langen tijd verwijdering
brengt.
Het is op grond van het vorenstaande, dat
ik tot u en de andere hieronder genoemde ge
meenten, alsmede tot de Maatschappij „Zaan
land" het verzoek richt, hetzij rechtstreeks,
hetzij door tusschenkomst van de Afdeeling
Noord-Holland der Ver. van Ned. Gemeenten
hetzij op andere wijze, enkele vertegenwoordi
gers aan te wijzen, met' opdracht te trachten
ip eene bespreking met m ijdan wel met een
door mij aan te wijzen commissie en met eene
commissie door Gedep. Staten van Noord-Hol
land benoemd, deze zaak eindelijk tot klaarheid
te brengen. Bedoelde gemeenten zijn:
Alkmaar, Avenhorn, Barsingerhom, Beem-
ster, Beets, Berkhout, Beverwijk, Blokker,
Broek in Waterland, Bussum, Graft, 's Graven
land, Grootebroek, Heemskerk, Heer Hugo-
waard, Heilo, Hensbmek, Hilizen, As-
sendelft, Egmond Binnen, .Helder, Kwadijk',
Broek op Langendijk, Noord Scharwoude,
Z.-Scharwoude, Oudkarspel,. St. Pancras, Mid-
delie, Midwoud, Obdam, Purmerend, Sijbe-
karspel, Twisk, Uithoorn, Warder, Wognum,
Akersloot, Ilpendam, Koedijk, Monnikendam,
Muiden, Nibbixwoud, Nieuwer Amstel. Oost
huizen, Oudendijk, Ouder Amstel, Ouddorp,
Schagen, Schermerhorn, Schoorl, Uitgeest, Ur-
sem, Venhuizen, Wervershoof, Westwoud,
Zwaag.