Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Zaterdag 13 Januari 1923 I* Blad 32e JaargéSjj»
per 3 maanden f 1,15
J. EL KEIZER.
HO 6. IWTEKC. YELKPWtOH S2
N LEU WE
UUEDMkER COURANT.
Deze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
A.BONNEKENT8PBIJB
REDACTEUR-UITGEVER
BUREEL;
Voor dsch»rwoude.
PRH8 DEK, AÖTEBTENTI j£8i
Tu 1i regels 76 ct., elke regel meer 16 ct.
Groots letten of vignetten worden naar plaatsrnimte berekend.
Brieven rechtstreek» san den Uitgever
Dit nummer bestaat uit 2 Maden.
EERSTE BLAD.
DE LANGE DE MORAAZ
Alkmaar - Anno 1804.
Donderdag te Schagen
Hotel „VredeSust."
INCASSO'S
REVUE VAN DE WEEK
9 Januari.
:Iin 'het nog geen twee weken oude jaar 1923
heeft zich het zeer bijzondere verschijnsel voor
gedaan, dat een niet-onbeduidend deel van Jan
Publiek het gedurende een poosje... bijna zon
der kranten moest stellen. Althans, zich ver
genoegen moest met nieuwsbladen, in sterke
mate 'herinnerend aan den tijd, toen de pers
Inog door het dagbladzegel gedrukt werd.
Slechts 't allervoornaamste nieuws kon, m
zeer-gecomprimeerden vorm worden open
baar gemaakt. En sommige ondernemingen za
gen "zich genoodzaakt, tijdelijk te sluiten. Over
de staking der typografen is in de jongste da-
gein heel wat geschreven, bespiegeld. Aan de
meening van „meine Wenigk'eit" is dus stellig
geein (behoefte. Ik meen te kunnen volstaan
met er op te wijzen, dat deze „strike' in onvoor
wichtigheid geboren was. Wanneer eene orga
nisatie den raad van haar bestuur niet opvolgt,
gelijk i.e. geschiedde, en de mannen, die het
vertrouwen heeten te bezitten, toch aain het
bewind laat, dan moet dat leiden tot ontwrich
ting van die organisatie, tot vernietiging van
de kracht, welke er van uitgaat. Eene vermin
dering van het loon met 6 pet. gepaard met
toepassing van de 48-urige werkweek, - de
hoofdpunten van het nieuwe typografen-con-
tracty, zijn in deze dagen zeer zeker geen te
harde' bepalingen. Wij allen moeten nu een
maal groiotere en kleinere offers brengen om
aan den noodtoestand der tijden tegemoet te
komen. Dat de stakende typografen zouden
den moeten eindigen met te berusten in het
onvermijdelijke: 'twas van meet-af aan ook
voor degenen, die alle profetische gave missen,
duidelijk. Wat ik eigenaardig vond, zeer Op
merkelijk, 't is de dood-nuchtere kalmte, de
algeheele berusting, waarmee Jan Publiek de
stemming en de besnoeiing in het krantenbe-
drijf opvatte. Voor menigen journalist, die t
iets ijselijks vindt, wanneer „een mooi berich
tje", een aardige „primeur'', te laat komt voor
„avond- of ochtend-editie, zal dunkt me
zoo de ervaring, in de jongste dagen opge
daan, eene ontnuchtering zijn geweest...
Het inog piepjonge jaar bracht eene tijding,
door zeer veten met ontsteltenis en oprechte
deelneming ontvangen. De moeder van onze-
Koningin werd in haar paleis te *s Gravenhage
getroffen door een ongeval, waarbij koningin
Emma de rechterarm brak. Gelukkig schijnt
het verloop der aandoening volkomen naar
wensch te gaan. De Koningin-Moeder, wier
leven van het oogenblik af dat zij (op 21-jarigen
leeftijd) als gade van den grijzen Koning ons
land betrad, een toonbeeld was van zelfop
offering, liefde, toewijding voor gemaal en doch
ter, voor de behartiging van het openbaar
belang, ze is zeer populair in den lande.
Bij deze gelegenheid is weer duidelijk geble-
ken, hoe warm de sympathie is, welke de p-ver-
Yg rooit e meerderheid van ons volk voor H. M.
koestert. Zeer zeker is 't te hopen, dat Koningin
Emma bij de viering van het zilveren Regee-
ïings-jubileum der Koningin, waarvan de
toebereidselen steeds meer vorderen en in om
vang toenemen aanwezig zal kunnen zijn,
opdat ook; de Vorstin, die op zoo kranige wijze
van 18901898 de taak van Regentes des Rijks
waarnam, rechtmatige hulde k'an worden ge
tracht.
Schier geen dag gaat voorbij, die niet nieuwe
„bezuinigingstijdingen" brengt. In de regionen
van het Oorlogs-departement schijnt 'tnu toch
„ernst" te worden. Welhaast zullen vele hoo-
gere officieren wier „tijd van gaan" gekomen
is, den gebruikelijken wenk krijgen om pen
sioen aan te vragen. Een heirleger van- schrij
vers 'bij de korpsen, enz. zullen worden vervan
gen door OP wachtgeld geplaatste onder-officie
ren. Men is eindelijk ook gelukkig tpt het in
zicht gekomen, dat het Rijk vele perceelen,
thans in bezit of in huur voor allerlei bureaux,
van de hand kan doen. Arbeid met zij'n nieu
we „aanhangsels" Nijverheid en Handel ver
huist naar het Haagsche Bezuidenhout, naar
het groote perceel, waar het opgeheven de
partement van Landbouw was gevestigd, Ook
Onderwijs neemt daar intrek, terwijl dan Land
bouw bij Bi|nnenl. Zaken onder dak wordt ge
bracht. Als Mei in het land is, zal men door
doelmatige huisvesting van allerlei Regee-
rings-bureaux een schat van geld bespaard
hebben, tot nu toe aan peperdure, speciale
gebouwen besteed.
Dat ons consulaat-Generaal te Parijs tot een
onbezoldigd ambt zal worden gemaakt, is wel
eein sterk-sprekend bewijs, dat ook bij Buitenl.
Zaken het besef is wakker geworden, der on-
onvermijdelij'kheid van bezuiniging.
Wat waar is van het gerucht, dat de Regee-
rjmg loverweegt de noodzakelijkheid van een
wet, invoerverboden, brengend voor industrie
ën, die „een „ruggesteun" noodig hebben, is
nog (moeilijk uit te maken. Bij de jongste Be-
grootingsdebatten heeft weet men minis
ter Aalberse zich zoo duidelijk mogelijk tegen
protectie uitgesproken. Wat niet behoeft te be
letten, dat ook hier tijdelijke „nood-maatrege
len", dienend om takken van bedrijf, tegen
instorting te beschermen, onvermijdelijk kun
nen worden geacht.
Over de vraag, of in 1923 de Zomertijd zal
worden gehandhaafd, schijnt nog geen decisie
te zijn gevallen. Minister Ruijs heeft Exc. de
Visser gevraagd wat den invloed van den offi-
oieeten zomertijd op het schoolverzuim is.
De inspecteurs L. O. verzamelen nu gege
vens 1 De kans, dat de Regéering komen zal
tot de verkialring, dat de Zomertijd niet moet
worden bestendigd, schijnt voorshands niet
groot 'te wezen.
Eene extra-bonte en groote criminalileits-
rubriek, die van de eerste week plus staar
tje van 't nieuwe jaar!'... Te Valkenswaard een
„liefde-drama", waarbij de directeur van twee
bioscopen te Eindhoven door een mede-min
naar met revolver werd beschoten en er slechts
door ijzersterk gestel 'het leven niet bij ver
loor. In een andere streek van Limburg een
„drame d'amour'' van schrikkelijken aard:
achttienjarige jonkman doodt een-en-twintig ja
rig tmeisje, onderwijzeres uit Amsterdam, en
pleegt daarn a^elfmoord: de arme kinderen
verkozen den dood boven het niet met elkan
der fei den echt vereenigd worden!..
1 Men ziet, het tragisch geval van Romeo
len Julia is nog altijd niet verouderd!"...
Over de ontelbare inbraken en diefstallen'
der jongste dagen (Zuid-Limburg wordt gaan
deweg een soort van „Nëderlandsch Cala-
brie'1) 'zwijg ik ook nu verder.
In de afgeloopen week werden een stuk of
wat jonge meisjes door de ouders als „ver
mist" gesignaleerd. Een paar ervan zijn van1
„uitstapjes", welke zij met galante geleiders
ondernamen, in de veiligheid der bewaking
van een gesticht gebracht.
Er kWamen diverse hotel-diefstallen voor.
Groote behoed- en waakzaamheid is in deze
dagen den „reizenden man" dus wel aanbevo-
leml En toch zijn nog zoo velen (ik laat nu
de berooying van dwazen, die zich, met veel
geld op zak, in beruchte holen wagen, geheel
buiten 'beschouwing) roekeloos, onvoorzich
tig, door het ongesloten laten van deuren der
hotel- en andere kamers. Psychologische raad
sels, gansch ondoorgrondelijk', heeft men hier
voor zich!--.
In Den Haag had het ontzettend drama
plaats, op Zaterdag 6 Januari dat een
rampzalige vrouw, dopr aan den drank ver
slaafden echtgenoot tot dolle wanhoop gebracht
zich met hare twee kinderen in het water stort
te en den dood vond, die haar en' de onge
lukkige wichten verloste van het onduldbare
martel-leven. Voor zoo menigen ontaarden huis
vader die de zijnen het noodigie onthoudt om
het geld aan Bacchus en diens „helpers" te
offeren, een even vreeselijk als waarschu
wend geval...
Te Amsterdam volgden een troepje inbrekers
het voorbeeld va:n wijlen hunne voorgangers
Robert en Macairo; richtten in het huis van
een medicus aan de Heerengracht eên uitbun
dig en allerjoligst Nieuwjaars-souper aan,
smulden en brasten, lieten de champagne
stroomen en rookten dokters fijnste sigaren
Als oingenopde gasten ndiet vertrekkend zon
der een „souvenir" mee te nemen, i.C. een
paar zilveren candelabres. De „heeren" sche
nen met „gummihandschoenen" „gewerkt'' te
heb'ben. Zoodat 'tniet makkelijk is hun spoor
te vinden.
Laat ik nog aanstpipen, dat de .heeren F.
A. -van Hall en Roemer, van het Amsterdam-
"%che Paleis voor Volksvlijt, tegen wie aanklacht
was ingediend wegens verduistering van vijf
ton buiten gerechtelijke vervolging zijn gesteld.
Om nog iets te noteeren van nieuws, met de
misdadigheid gee|n verband hebben, de heer
Vliegen heeft, gelijk zijn plan was bij de aan
vaarding 'van het Kamer-lidmaatschap, ontslag
genomen als wethouder te Amsterdam, 't Staat
vrijwel vast, dat man in 't de hoofdstad tot de
Raadsverkiezingen met vijf wethouders zal tr
Raadsverkiezingen met vijf wethouders zal
trachten te stellen- Dus: in de vacature Vlie
gen voorloopig niet zal voorzien.
Uit het antwoord, doo rMjnister van Swaay
het Kamerlid Weitk'amp op diens vragen ge
geven, blijkt, dat 't wel zal komen tot verlaging
va)ri het stadstarief voor porti, en dat daarbij
groöte en klein egemeenten op één lijn zulten
worden gesteld.
In de Katholieke gelederen is weer gisting.
'Of (zij, gelijk sommigen volhouden den heer
C. D. Wesseü'Og, door zijne partijgenootein niet
gehandhaafd als lid der Staten van Zuid-Hol-
land en van den Raad der Hofstad, toch op
het „gestoelte der eere" zal' trachten te h,ou-
dejn, men moet 't afwachten.
De viotorseplTing, dat wij begin-1923 zomer,
inplaats van winter, zouden hebben, is niet
uitgekomen. Wel is 'teen extra-zachte midwin
ter. In de streek tusschen Schipluiden en Maas
land liepen een paar dagen geleden koeien in
het weiland. Omstreeks medio-Januari, bekend
als de koudste maand 1... Er zijn menschen,
'zulke dingen vernemend, die volhouden dat
nu toch stellig en zeker het einde aller dingén
nabij Ss..l
Ik heb nog vreemder gebeurtenis te melden.
Te Bergen-op-Zoom kreeg een 92-jarige me
neer... de verstandskies. Huiveringwekkend?...
Ik vind 'tniet. Er zijn zoovelen, die tot den'
allerlaats'ten dag van hun lang of kbrt teven
vruchteloos op deze kies hebben gewacht...
BUITENLAND.
Nbg inöpit te voren sinds het sluiten van
den wapenstilstand in November 1918 is de
internationale politieke toestand zoo ernstig,
zoo dreigend en zoo onheilspellend geweest, als
bp dit oogenblik. De vrees die wij in ons vorig
weekoverzicht uitten, dat' de Parijsche Confe
rende dreigde te mislukken, is helaas bewaar
heid geworden. Tot het laatste oogenblik is
men (te Parijs en te Londen optimistisch ge
stemd gebleven omtrent de mogelijkheid van
het tot stand kbmen van een compromis en
blijkbaar hoopte men aan beide zijden op een
aanvaardbaar 'bemiddelingsvoorstel van Italië
of België. Dooh zoover is het .niet gekomen,
Poincaré heeft het Britsche plan voor de scha
deloosstelling, dat door de geheele wereld als
practisch en goed erkend werd, Verworpen. En
nadat de Engelsche ministers zich nog eens
beraden hadden, zijn ook zij tot de conclusie
■gekbme n,dat zij het Fransche standpunt met
kunnen deelen eu niet kunnen medewerken aan
maatregelen, waarvan zij van tevoren weten,
dat zij een economische domheid beteekenen,
welke voor Duitschland niet alleen, doch voor
geheel Europa van groot belang kan zijn.
Vopr het eerst sinds het oogenblik, dat de
wereld na een hevigen strijd van vier jaar
dacht vrede te krijgen, is een conferentie tus
schen de geallieerde staatshoofden officieel
mislukt. Tot nu toe werd steeds een uitweg
gezocht en gevonden en was het zeer waar
schijnlijk voor het grootste gedeelte aan I loyd
George te danken, dat de eenheid tusschen
de geallieerden althans officieel bleef gehand
haafd Lloyd Geo.rge heeft na een politiek leven
van 'zes jaar in een zeer moeilijken tijd het veld
moeten ruimen en Bonar Law, de vriend van
Frankrijk, heeft hem opgevolgd. Doch in
Frankrijk heeft men wel zeer ver misgerekena,
als (men had gedacht, dat met het verdwijnen
van Lloyd George de politiek van het Britsche
Rijk veel zou. veranderen. Engeland, het land
van de democratie, vioert een algemeene nuch
tere practische politiek en het is een verheu
gend teeken, dat althans in dit land een politie
ke richting in de internationale politiek ni-t
veranderd met den persoon. Lloyd Geórge was
oneindig veel handiger dan zijn opvolger
Bonar Law. Kon eerstgenoemde stee ls een
schikking vinden, kon hij zijn tegenstander
meermalen overtuigen, Bonar Law is bij hem
vergeleken een staatsman van den tweeden rang
die reeds na enkele conferenties met Poincar
het bewijs hiervan geleverd hec ft.
Doch wat nu?
In Parijs juichen de chauvinist n m i
listen, dat Frankrijk nu inderdaad
vrije hand teruggekregen heeft en tegen het
.onwillige Duitschland kan handelen. Het lijkt
er op het oogenblik dan ook zeker op, dat
Frankrijk, ondanks de ongeveer een maand ge
leden door Poincaré afgelegde verklaring, dat
Frankrijk ndiet denkt aan militaire operaties,
thans zal overgaan tot een verdere bezetting
van Duitsch gebied met name het Ruhrbekken
en naar verluidt verder het land in langs tie
Main om zoodoende een scheiding tewfeeg te
brengen, tusschen Noord- en Zuid-Duitsch land.
Daarenboven ligt het in de bedoeling der Fran
sche regeering economische maatregelen in den
"Vorm van het heffen van douanerechten, liet in
exploitatie nemen der mijnen en bosschen, op
Duitschland toe te passen, om zoodoende geld
in het laad je te krijgen.
Werd het afbreken der conferentie te Parijs,
gedurende de eerste dagen in Berlijn vrij kalm
opgenomen, thans is, terwijl wij dit schrijven, in
alle kringen in Duitschland een groote opwin
ding merkbaar. Een algemeene staking in het
Rijnland dreigt, de communisten vergaden n
en op het oogenblik is niet te overzien, welke
de consequenties zullen zijn van een eventueele
bezetting door Frankrijk.
Het feit, dat het afbreken der conferentie
'in den beginn evrij kalm werd opgenomen,
moet waarschijnlijk worden toegeschreven aan
de verwachting, dat de Vereenigde Staten nog
zouden ingrijpen. Doch de fatale termijn, 15
Januari, nadert snel en het is nog niet eens
zeker, dat de Franschen tot zoolang met de
bezetting zullen wachten. Uit Amerika komen
weinig geruststellende berichten "en het schijnt,
dat de Amerikaansche regeering den tijd voor
ijnterventie nog niet gekomen acht.
De ernst van den toestand weerspiegelt zich
fei den stand der wisselkoersen- Zjoowel de mark
als de franc toopen dagelijks terug. Misschien,
dat dit laatste de Fransche regeering ter elfder
ure toe bezinning doet komen. Nog staan de
Fransche troepen en de Belgische detachemen
ten op den Linker oever van den Rijn. Doch
zoodra Poincaré het bevel tot het oversteken
van den Rijn zal hebben gegeven zal het Nood
lot verder zijn taak doen. Er heerscht te Ber
lijn eenig leedvermaak, dat Duitschland, wan
neer het dan te gronde moet gaan, Frankrijk
fel (zijn val zal medesleuren. Moge de waarschu
wende woorden van den ex-Kanselier Wirth,