Mo 9. iiBTRWt;?, tbu
Zaterdag 20 Januari 1928.
82e Jaargang
EPMWWV 52
NIEU WE
L4NQEDIJKM MAE
p i 1 Wi i :a
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
EERSTE BLAD.
DE LANGE DE MORAAZ
Alkmaar - Armo 1804.
Donderdag te Schagen
Hotel „Vredelust."
CREQïETEN.
REVUE VAN DE WEEK
16 Januari.
De Eerste Kamer heeft een stuk' of wat zit
tingen igewijd wel te verstaan vain de afdee-
lingen aan het onderzoek der Staatsbegroo-
tj|ng voor 1923, alsook van (onder meer) het
ontwerp tot wijziging van de L. Onderwijs-wet
(Nu worden ,,de stukken voorbereid"; Voori.
Verslagen en Memoriën van Antwoord dienen
ontworpen. 'tZal dus o pz'n allervroegst, half
Februari worden, voor-en-aleer ons H ooger-
huis het Budget voor de Koninklijke Bekrach
tiging rijp kan gaan maken. Te hopen is, dat
een en ander door onze. senatoren met werke
lijk-bekwamen spoed zal geschieden. Na de
geweldige inspanning, welke de Tweede Ka
mer Izidh heeft getroost, om vóór Kerstmis haar
gansche agenda afgewerkt 'te krijgen, rust op
den Senaat de plicht, in dezelfde „lijn" te blij
ven! In de achter ons liggende week heeft
het hooge college, dat weldra door het Even
redig Kiesrecht zal worden gevormd (het daar
toe strekkend ontwerp bevindt zich reeds bij
den Raad van State) zich wederom „be
zondigd" aan het eigenaardige, oeroude ge
bruik pm bij zijn weder-bijeenkomen na een
recesje de eerste vergadering te houden des
avonds. Zbo'n avondzittinkje duurt dan in den
regel niet langer dan een kwartier, 't Dient
ter „regeling van werkzaamheden". Zoo ging
het sinds jaar en dag. Vermoedelijk heeft men
hier ite doen met een gebruik uit de dagen
van primitief-spoorwegverkeer, alsook van het
reizen 'per schuit of per diligence in deelen des
lands, waar nog spoorwegen moeten komen?
I Men Iet dan de heeren (van „senatrices"
droomde toen nog geen sterveling!) voor alle
securiteit den avond tevoren eventjes vergade
ren. Dm het zeer-hooge en deftige college de
schande te besparen, dat het „quorum" er niet
zou wezen!Tegenwoordig zijn zulke maat
regelen uit den tijd. Bovendien: die miniatuur-
zittiingen kosten Vader Staat een niet te ver
smaden duitje 1... Terecht is er wederom in
de pers op gewezen, dat zulk! ladingen ontoe
laatbaar zijn in periode vasp. bezuiniging op alles
en nog wat.
Het befaamde „snoeimes" wordt immers on
verpoosd gehanteerd en niet altijd met zeer-
voprzichtige hand. Bij de.R. V. B. alsook in
de sfeer van het voormalige departement van
Landbouw, Ni en H. is weer „opruiming" ge-
j houden. Een tamelijk lange lijst van nieuwe
„wachtgelders" is in het Staatsblad versche
nen en het cijfer der sollicitanten naar ook
schraal- en schrielbezoldigde baantjes wordt
steeds grooter. Wat algemeen verwacht werd
'is geschied: de staking van een deel der typo
grafen is geëiyndigd met een nederlaag voor
hen, die in deze van „strike" eenig heil ver-
waChtten. Gelukkig hebben-beide partijen inge
zien, dat men door het toepassen van het „hard
I tegen hard" geen stap verder, maar wel een
beduidend eind achteruit zou raken. En men
mag veilig aannemen, dat het instrument, het
wapen der staking in de naaste toekomst met
meer bedachtzame omzichtigheid zal worden
gehanteerd dan bij het „avontuur" der typo
grafen geschiedde. De „strike" is nu eenmaal
een (in sommige gevallen geoprloofd) wapen,
dat intusschen dengeen, die er op roek'elooze
wijze mee omspringt, gevoelige en gevaarlijke
kwetsuren kan berokkenen 1
De geruchten over het plan der legeering om
1 tot invoer-verboden over te gaan ter bescherming
van industrieën welke zich nu nauwelijks op de
been kunnen houden, schijnen lichteüjk-voorbarig
te zijn geweest. Een officieus bericht vermeldt, dat
inzake deze uitvoerverboen „nog geen beslissing
is genomen", En onmiddellijk erna komt de her
innering, dat dergelijke maatregele nwel eens zeer
I ongewenscht konden blijken voor degenen, wier
belangen ten nauwste betrokken zijn bij den uit
voer van onze landbouwproducten. Dit aan het
I adres zeer zeker van het „agraiisch element" in
I onze Vertegenwoordiging. Nogmaals vestig ik er
de aandacht op, dat mildste- De Geer op de
meest duidelijke en ondubbelzinnige wijze in de
Kamer heeft verduidelijkt, hoe, onder zijn „vlag"
geen koers in protectionistische richting te wach-
ten is. Kort na 6 Februari, tijdstip van het
weer-biieenkomen der Tweede-Kamer zal in
ons Lagerhuis over dit onderwerp menig „hartig"
J allicht warm woordje worden gesproken
Tot de „on dits" waarvan op den keper be
schouwd. niet veel overblijft, behooren ook de!
diverse bespiegelingen omtrent „ingrijpende" ver
anderingen in de Tabakswet en haar toepassing.
Voor het moment rest er slechts van de zekerheid,!
dat van i Februari a.s. af de losse verkoop
van sigaren verboden zal zijn mag men „De
Maasbode" gelooven, tenzij 'dan gebanderolleerd.
Ook voor de sigaren-industrie c.a. zijn de tijden
verre van vroohjk. De sigaar wordt al-meer ver
drongen, althans „overheei scht" door de cigarette.
En tde prijs daarvan wordt door de fabrikanten
hoog-gehouaen, zoodat de concurrentie der „vlie
gende winkels" steeds scherper wordt voor de
magazijnhouders. Nu schijnen de winkeliers aan
de fabrikanten-tyran'nie te willen ontrukken, de
cigaretten-prijs „malgré tout" verlageynd. Wie in
dezen nieuwen kamp aan het langste eind zal
trekken, is eene kwestie, voor de ontelbare vrien
den en vriendinnen van vorstin Cigarette natuur^
lijk van buitengewoon gewicht.
De Commissie, indertijd door de Regeering in-
gesteld om te onderzoeken op welke wijze men het J
alcoholisme kan bestrijden, schijnt in haar rapport
o.a. tot de conclusie te zijn gekomen, dat ge
leidelijke beperking van de gedistilleerd-productie
een goed middel is. Intusschen, de onmisbaar
heid der baten, welke de Schatkist uit den accijns
put, alsmede de overweging, dat inkrimping van
,ae productie onvermijdelijk leidt tot ontduiking
en vervalsching van de waren, zal bij het voorbe
reiden van de voorstellen, welke de Kegeering zal
doen ongetwijfeld een rol van groote beteekenia
spelen. Men hjeft hier te doen met een van de
lastigste en meest ingewikkelde vraagstukken op
het wijde terrein der bekamping van al wat onze
volkskracht kan verzwakken!
Uit de jongste rubriek der misdadigheid teeken,
ik aan: dat de echtgenóote van den heer Desmet,
het slachtoffer van den moordaanslag bij Val-
kenswaard, hare' medeplichtigheid bekend heeft.
Een soort van afschuwelijk „Agrippina-drama"
schijnt zich daar in Zd.-Limburg te hebben afge
speeld. Te Schevenipgen bleek de schuldige aan
brandstichting in een perceel aan de Ten Hove-,
straat te zijn ee nhoogbejaarde inwoner van Mep-
pel, eigenaar van het verbrande huis, vroeger
welgesteld, door dfc tijdsomstandigheden verarmd,
die er op deze wijze weer „bovenop' dacht te
komen!...
In de Hofstad dwongen moderne apachen, het
Venezulaansche Gezantschapsgebouw binnen, aan
het Lange Voorhout, en knevelden de huishoud
ster, vervolgens roofbuit verzamelend. Gebeurte
nissen, als „ontleend" aan een roovers-roman uit
de lye o fi8e eeuw!
Over de reeks van oplichters van allerlei soort,
leeftijd en stand, waarvan 'tnu wemelt en krioelt,
en waarvan zich velen ook in de jongste week
„deden gelden", zwijg ik verder. De onveilig
heid te-platte-lande (Limburg voorop) en aan de
)grenzen wordt schrikkelijk. Dat uitbreiding van
het korps militaire politie onvermijdelijk is be
vonden, is wel zeer „teekenend".
THomasvaer en Pieternel hebben in hun jongste
Nieuwjaars-ontboezemingen ruimschoots hun hart
uitgestort over de misere van deze tijden. Maar
ook ditmaal wezen wij, van-huis-uit leuke opti-,
misten op de noodzakelijkheid om er „den
moed in te houden".
Van zulken zin tot „aanpakken" getuigt het
Amsterdamsche plan tot aanleg van een tunnel,
de beide IJ-oevers verbindend, 't Zaakje gaat' om
tien a elf millioen. Welk cijfer gelukkig niet „af-
schikwekkend" lijkt te zijn voor de belanghebben
den.
Diep treurig was het ongeluk der kruitontplof-
fi.ng in het Artilleriepark' te Arnhem, waarbij de
opperwachtmeester Everaard op gruwelijke wijze
gedood werd. Strenge voorschriften en veel grooter,
waakzaamheid en toezicht hij het doen van bezig
heden in munitie-bergplaatsen schijnen 'dringend
noodzakelijk. Schromelijk tekort aan voorzichtig
heid berokkende dit vreeselijk ongeval.
Tot ae verdere „week-nova" behooren het bijeen-i
komen van het 27e Congres van de S. D. A. P. te
Utrecht en het hevige kabaal, op de Raadstribune
in de Haagsche Javastraat berokkend door de
communisten. Dat het gebeurde op het „credit"
kan worden geplaatst, in moreelen zin van
de vuurroode „kameraden", die het uitlokten, mag
worden betwijfeldWij hadden de samenkomst
der Dada-isten in het Haagje en deze „sekte"
toonde zeer duidelijk te behooren tot de menschen
in deze dagen, wien „niets te dol" is! Zij wek
ten onstuimige en onbedaarlijke '„lach-salvo's
en zulke dingen zijn voor den mensch-up-to-date,
niet ongezond. Integendeel... Tenslotte: in de ge->
meente Andijk kwam voor eenestaking van
werkloozen. De heeren beurden veertien gulden
per week, maar eischten de som van zestig cents
meer. Welke „tak van nijverheid" door het even
tueel striken van deze menschen zo ugedeerd zijn,
is niet zoo heel makkelijk uit te maken!...
BUITENLAND.
Het is op het oogenblik geen gemakkelijke taak
een overzicht te geven van de gebeurtenissen, die
zich in de afgeloopen week hebben afgespeeld,
zonder gevaar te loopen door de feiten al te zeer
achterhaald te worden, waardoor eventueele con-,
clusies, hoe goed zij ook zouden zijn voor het
oogenblik ,een verkeerde regeling zouden kunnen
treffen. Snel volgen de belangrijke voorvallen el
kander op. Schreven wij de vorige week over een
bedreiging van het Roergebied, door de Franschen,
nog voor het overzicht goed en wel afgedrukt was,
was een gedeelte van het Roergebied bezet en op
het oogenblik zijn de belangrijke plaatsen Essen,
Bochum en Dortmund in bezit genomen „door
Fransche, Italiaansche en Belgische ingenieurs, on
der bescherming van een Fransch-Belgische troe
penmacht". Hoe zeer de Franschen deze bezetting
ook willen voorstellen, als een zuiver economische
de feiten spreken te sterk, dat het militair karak
ter var deze bezetting geloochend kan worden.
Het aantal ingenieurs schijnt niet bijzonder groot
te zijn, de troepenmacht daarentegen, uitgerust
met de modernste oorlogsmiddelen, schijnt buiten
gewoon omvangrijk te zijn. De infanterie wordt
bij de bezetting voorafgegaan door cavalerie, ge
pantserde auto's, artillerie en tanks.
De politieke ontwikkeling van deze gebeurtenis
in het Roergebied is echter van veel grooter be
lang. De mijneigenaren hebben, zelfs onder bedrei
ging met strafmaatregelen van Fransche zijde ge
weigerd niet alleen kolen te leveren, ook tegen
betaling, doch zullen ook geen hand uitsteken om
de aangekondigde en reeds begonnen requisities
te doen plaats hebben. Een Parijsch bericht weet
te melden ,dat deze halsstarrige houding der Duit-:
sch emijneigenaren een gevolg is van de bedreiging,
door de Duitsche regeering dat de depots der be
trokken industrieën op de Duitsche banken in
beslag zullen worden genomen. De verbittering
ondei de% mijnwerkers neemt toe. Tot nu toe heeft
de bezetting slechts een enkel incident tengevolge
gehad namelijk te Bochum, waar de Fransche sol
daten met scherp vuurden op een betooging com
munisten, waardoor een Duitscher werd gedood
en enkele anderen zwaar gewond. Het is echter
te vreezen, dat binnen enkel? dagen meer inci
denten zullen plaats hebben Oorzaken hiervoor
zijn voldoende aanwezig. Niet alleen het tartende
van de bezetting, doch de voortdurende val van
ed mark en de daarmede gelijke tred houdende
stijging der levensmiddelenprijzen doen het erg
ste voor de naaste toekomst vreezen. En dan
willen wij nog niet spreken van de groote bedrei
ging der geheele stopzetting van de Duitsche in
dustrie, de daaraan verbonden werkeloosheid en
de onlusten die uit deze toestanden kunnen voort
spruiten. De Fransche regeering heeft wel een
groote verantwoordelijkheid op zich geladen en
met een der Engelsche bladen, de „Times", zijn
wij van meening, dat de Fransche onderneming!
spoedig moet slagen of totaal mislukken. De hui
dige toestand van onzekerheid maakt de toekomst
voortdurend onheilspellender.
Van Duitsche zijde worden verschillende maat
regelen tegen de bezetting genomen. Het kolen-
syndicaat is uit Essen naar Hamburg overge
plaatst, waardoor de Franschen geen beschikking
hebber, kunnen krijgen over de bescheiden welke
voor een goede exploitatie yan de mijnen noodig
rijn. Ook de archieven van ae ammoniak en ben-
zine-industrie zijn uit het Roergebied verwijderd
en de hoofdzetel van Stinnes is uit Muhlheim naar
Hamburg overgebracht. Elke dag kan een be-i
langrijke wending in den toestand brengen.
Het schijnt dat voorloopig Amerika en ook En
geland zich afzijdig houden, doch of dit op den
duur zal kunnen voortduren, als Frankrijk het
bezit kiijgt van een dusdanig kolenbekken dat het
een ernstige concurient wordt voor Engeland, staat
te letwijfelen.
Alle andere kwesties, ook de conferentie te Lau
sanne, die nog steeds voortduurt, zijn door de
gebeurtenissen in het Roergebied op den achter
grond geraakt.
VERGADERINGEN.
NOORDSCHARWOUDE.
Donderdag 18 Januari werd in Hotel „De Burg"
op uitnoodiging van de afd. Langendijk der Chr.
en R. K. Landarbeidersbonden een gecombineer
de vergadering gehóuden van genoemde organisa
ties, Verder waren aanwezig Tuinbouwvereenigin-J
gen „De Toekomst", „Tuinbouwbelang", „De Een
dracht" „ad.f L. T. B." en afd. der R. K. Mid-i
denstandsbond „De Hanze". Het doel dezer ver
gadering was, het bespreken van het door de
Landarbeidersbondein gedaan verzoek, om, doordat?
de Tuinbouwers en Middenstanders ieder een
zeker aantal dagen een werklooze in dienst zouden
nemen, de werkloosheid eenigermate te bestrijden.
Na breedvoerige besprekingen en na verschillende
bezwaren onder de oogen gezien te hebben, werd
tot het volgende besloten:
De Tuinbouw- en Middenstandsorganisaties
richten een oproep tot hunne leden om zooveel
mogelijk een zeker aantal werkdagen een werklooze,
in dienst te nemen. Uit de verschillende organisa
ties wordt een lid benoemd in een corümissie, deze
commissie benoemt weer voor iedere gemeente
een correspondent, waar de werklooze zich als
werkzoekende kan aanmelden; de correspondent
maakt een lijst der werkloozen en hieruit kan
de patroon dengene nemen welke hij het ge-
syhikst acht.
Medegedeeld werd nog, dat de Tuinbouwvereen.|
„Groentencultuur" de volgende week in een le
denvergadering dit voorstel zal behandelen.
Wij hopen dat de Tuinbouwers en Middenstan
ders zooveel mogelijk, aan den oproep van hunne
besturen gehoor züllen geven en allen een aantal
dagen een werklooze in dienst zullen nemen.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Dinsdagmiddag 1 uur vergaderde de K. v. K.
in het stadhuis te Alkmaar.
De voorzitter, de heer Kolster, hield een be
langwekkende openingsrede, waarin hij releveerde
al het nuttige en belangrijke dat de K. v. K. in
het afgeloopen werkjaar had verricht. Spreker ein
digde met den wensch dat alle leden in 1923
krachtig zullen samenwerken voor districtsbelan-
gen, onder Gods besten zegen.
Daarop wordt gekozen tot algem. voorzitter de
heer Arntz, industrieel te Alkmaar.
Tot voorzitter van het grondbedrijf, de heer
Kolster', aftredend algem. voorzitter.
Tot voorzitter van het Kleinbedrijf de heer Th
v. d. Kloij,
De notulen worden goedgekeurd behoudens eeni-
ge kleine opmerkingen.
Uitgezonden stukken zij nals volgt:
a. De verkiezing van een lid ter vervanging
van W. G. Visser is bepaald op 27. Febr. a.s.'
van 9 tot 4 uur.
b. Adres aan den Dir.-gen. P. en T. om niet
over te gaan tot opheffing der middagbeste'üng.
c. Adres aan den ministers van Buitenland--,1 he
Zaken, Landbouw, Nijverheid en Handel om te
verzoeken dat cohsuls ongevraagd alle inlichtingen
ten behoeve van handel en industrie aan de K.
van Koophandel zullen verschaffen.
d. Adres aan gem.besturen om de 48-urige werk
week in te voeren.
e. Adres aan den Miinister v. Waterstaat tot
xtoelating aan Texelsche schippers om 's Zondags
xxte mogen schutten door de sluis Binnenhaven
Helder.
f. Adres aan den Dir.-Gen. P. en T. om te
protesteeren tegen de bepaling dat f 30 wordt ge
heven voor bezorging van telegrammen aan adres
sen buiten kantoortijd.
g. Idem. adres om niet op te heffen hulpkan
toor den Hoorn te Texel.
b-Ad xres aan den min. v. Waterstaat overeen
komstig adres genoemd onder letter g.
i. Adres aan den Dir-Gen. P. en T. om Tul' na-
dor pen Helder tot een kantoor te vereenigen
Ingekomen stukken.
a. Missieve Maatsch. Tuinbouw en Plant'mn
om eenige aandeelen ad f25 te nemen i; ho'
waarborgfonds voor de viering van het jo-L.ri
bestaan der Maatschappij.
Wordt gesteld in handen van de handelsc jm-
missie.
b. Correspondentie tusschen de K. v. K. en
den minister over den consul te Bern, die ge
weigerd had inlichtingen te verschaffen /.onder
machtiging van den minister.
Gesteld in handen Handelscommissie ter afdoe
ning.
c. Adres aan den minister van -Financiën van
den bond van den geld en effectenhandel waarin
wordt opgekomen tegen het verleenen zonder vol
doende controle van f 140.000.000 aan Duitsch-
land voor aankoop van grondstoffen voor de in
dustrie.
d. Adres Dir. Gen. P. en T. houdend bericht
dat de middagbestelling moeilijk kan worden ge
handhaafd.
De heer Grunewald zegt dat de Zaterdagmid
dagbestelling naar zijn meening zal vervallen en
de geadresseerden hun poststukken dan eerst
Maandag zullen ontvangen. De post is toch voot
wil nogmaals een ernstig beroep op den Dir -Gen.,
de burgers en niet de burgers voor de post. Sr>r.
doen.
De heer Schmalz wil de avondbestelling doen'
vervallen en de middagdienst behouden.
De heer Hoogland is van oordeel, dat men daar
mede niet voor- maar achteruit gaat.
De heer Schmalz bedoelt buiten de middagbe
stelling te behouden en 's avonds alleen een be
stelling binnen de kom der gemeente.
Conform besloten.
1 Eenige andere ingekomen stukken worden deels
vei wezen naar de handelscommissie, deels voof
kennisgeving aangenomen.
Conceptstatuten voor oprichting van een bond
van Kamers van Koophandel, aangehouden tot
volgende vergadering.
Verkiezing looncommissie voor de samenstelling
van het jaarverslag. 1
Gekozen de heeren Grondsman, Nobel en Holz
muller.
Voorts wordt adhaesie betuigd met een adres
van de K. v. K. te Uttecht, waarin bij den Min.
vari Waterstaat wordt aangedrongen op verlaging
der posttarieven.
De heer Nobel bepleit bij de rondvraag een daad
werkelijke propaganda voor het W.F.-kanalenplan,,
omdat men in Westfriesland zelf tegen dat plan is.
De heer Hoogland is van meening, dat men
daar niet weet, wat binnenvaart is. Hij gelooft
dat de zaak thans góed staat.
Beslcten wordt dit punt in een volgende ver
gadering te bespreken.
De heer Arntz verzoekt als voorz. ieders steun.
Bijzonderlijk van de voorzitters der afdeelingen.
Ook hoopt spr. dat de commissiën zullen mede
werken en de in haar handen gestelde stukken
zoo spoedig mogelijk aan de Kamer zullen te
rugzenden. Spreker roept den steun in de pers
en zegt dank voor de gegeven verslagen
Aan de raadsleden in de Kamer verzocht spr
er de gemeentebesturen op te wijzen dat zij bij
de Kamer steeds alle voorlichting kunnen krij
gen. Met. betrekking tot het secretariaat vraagt
spreker krachtige hulp en medewerking. Spreker
hoopt dat het nieuwe gebouw van de K. v. K een
vraagbaak in den handel zal worden. Ten slotte
dankt spreker den heer Holster voor de waar
neming van het voorzitterschap, wenscht de Ka-,
mer het beste en verzoekt ieders steun, waarna
de vergadering wordt gesloten. i
NIEUWSTIJDINGEN
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Handelsinforma
tiebureau van Van der Graaf Co's Bureaux voor
den Handel zijn over de afgeloopen week, eindi
gende 12 Jan. in Nederland uitgesproken 82 fail
lissementen tegen 35 faillissementen in dezelfde»
week van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 12 Jan. 1923 149'
faillissementen tegenover 81 over hetzelfde tijd
perk van het vorige jaar.
Een raadslid bij de werkverschaffing.
Te Huissen verricht een raadslid, in zijn bur
gerlijk beroep werkloos geworden, thans arbeid
bij de werkverschaffing van de gemeente, onder
de bevelen van den gemeente-architect, meldt „HeC
Volk".
